Katalog

K I S A HABERLERJ Güneşten 1200 derece sıcaklık 17 metre çapındaki bu pa rabol ayna üzerinde yoğun laştırılan güneş ışınları ıle elde edilen sıcaklık, kımya sal sureçlerde kullanılıyor Küçük bir katalizatör ile kapatılmış seramik gövde yoğun güneş ışınlarıyla 1200 santigrat ısıtılıyor. Bu şartlar altında egzoz gazları metan ve karbondioksit, hidrojenkarbonmonoksite dönüştürülüyor. Zararlı maddeler de güneş ışığı yoluyla parçalanıyor. Güneş ışınlarından bugüne kadar ağırlıklı olarak güneş kolektörleri ile evler ve yüzme havuzları için su ısıtılmakta yararlanılıyordu. Şimdi bu ışınlar bir aynada yoğunlaştırılırsa yüksek sıcaklıkların da elde edileceği ve kimyasal sureçlerde kullanılabıleceği gösterilmiş oldu. Bu tesis, Alman Hava ve Uzay Yolculuğu Araştırma Merkezi bilim adamları tarafından başarıyla denendi. Aynanın TeknoloJI Bozuk genler onarılır! Genetikte yeni bir olay: Düzeltici RNA adı verilen yeni RNA türü, bozuk genleri onarıyor. Genetikte belirli bir genin belirli bir proteının yapımında gerekli planı içerdiğıne inanılırdı Ancak daha sonraları birçok genin DNA'sının protein yapımı için doğru bilgileri taşımadığı anlaşıldı Şımdi doğada bozuk genlerin anlamlı proteine çevrilmesini ^ağlayan alışılmadık bir düzeltim mekanizmasının varlığı ortaya çıktı Söz konusu mekanizmaya "RNA Editörlüğü" adı veriliyor. Editör RNA" mekanizması, bozuk genin kendisini değıl onun kopyası olan elçiRNA'yı (mRNA) düzeltiyor Düzeltme işlemi sırasında mRNA ya parça ekleniyor ya da gereksiz parçalar çıkarılıyor Amsterdam Üniversitesi Slater Enstitüsü'nden moleküler biyolog Rob Benne, düzeltim mekanizmasını ilk olarak tekhücreli kamçılı hayvancıkların mitokondrilerinde gözlemiş. Daha sonra çokhücreli organizmalarda da benzeri olaylar görülmüş. Acaba mRNA' nın düzeltilmesine ilişkin bilgı nereden sağlanıyor? Yeni keşfin üzerinde çalışan biyologlardan Larry Simpson ye arkadaşları (Los Angeles Üniversitesi) düzeltme işleminde tümüyle yeni tip bir RNA'nın rol aldığını düşünüyorlar. Yeni RNA tipine "rehber" (guide) RNA veya gRNA adı veriliyor, gRNA parçacıkları, mRNA nın düzeltilecek yerlerinin (karşıt tamamlayıcı) komplementer parçalarından oluşuyor. gRNA düzeltim için gerekli bilgiyi taşıyor. Moleküler biyologlar, gRNA'nın, mRNA'nın düzeltilmesi gereken yerlerine bağlandığını düşünüyorlar Bağlanmayla oluşan'edıtosom kompleksi"nde mRNA kesıliyor, düzeltiliyor ve parçalar yeniden ekleniyor gRNA 'nın örneklik yaptığı düzeltmelerde enzim kullanılmıyor Biyoloji Spermlep için Cvitamini forniya Üniversitesi'nden araştırmacı Bruce Amesi'ın yaptığı bir çalışmanın sonuçlarına göre C vitamini spermleri oksidasyondan koruyarak genetık bozuklukları azaltıyor. C vitaminınin koruyucu özelliği sigara içen erfcekler için önem taşıyor Sigara içenlerde görülen kronik C vitamini eksikliği, bu kişilerin spermlerinde DNA ya zarar veren oksidasyon olayını arttırıyor Berfceley Kali Yaşam NUW293) odağında yoğunlaşan güneş ışınları uygun koşullarda 150 kilovvart kadar randıman verebiliyor Kapalı havalarda ise parabol ayna oldukça etkisiz kalıyor. (z/ Kalp ameliyatında dolaşım pompası Herlki pompa göğüs duvarından sokulan hortumlarla kalbe bağlanıyor. Flzlk Organik iletken ve üstüniletken Yeni kuşak elektrik iletkenleri ve üstüniletkenler belki de organik maddelerden yapılacak. Maryland Johns Hopkins Üniversitesinden kimyacı Dvvaine Cowanın sentezlediği TTeFTCNQ adlı tuz yapısındaki bileşik, düşuk sıcaklıkta aynen iletken metaller gibı davranıyor Kritik bir sıcaklığın altına dlişüldüğünde ise aynı madde bir yarıiletken veya üstüniletken oluyor. Covvan ilk defa 1972de ilk "organik metali" sentezlediğinde bu maddenin elektriği metaller kadar iyi ilettiğini görmüştü. O gunden beri karbon, hidrojen, azot ve kükurt gibi metalik olmayan elemanlardan oluşan yeni organik metaller sentezlendi. Bunlar belirli koşullar altında metal iletkenlerin hatta üstüniletkenlerin özelliklerine sahipti. Oysa daha önceleri organik maddelerin elektrik akımını iletemeyeceğine inanılırdı. Elektronların üç boyutta hareket ettiği normal metallerden farklı olarak organik metal elektronları bir veya iki boyutta hareket ediyorlar Covvan, organik metaller arasında özellikle tekboyutlu elektron hareketi gösterenlerin optik ve manyetik nitelikleri yönünden diğer metallerden çok farklı olduklarını söylüyor. Organik metal bileşiklerinin üretimi henüz pahalı. Ayrıca bu bileşiklerin geleneksel iletkenlere göre çok daha düşük sıcakltklarda kullanılmaları gerekiyor. Organik metallerin gelecekteki kullanım alanları endüstride önem taşıyabilir. Japonların organik metal araştırmalarını yoğunlaştırmaları, bu alanda yeni gelişmeler olacağını düşündürüyor. Enerji Uzayda günes fırını Yakın gelecekte kurulması düşünülen uzay istasyonlarında enerji ihtiyacının çözümü olarak güneş fırınlarının yapımı planlanıyor. Stuttgart Üniversitesi termodinamik bölümünde güneş ışınlarını ısı enerjisine dönüştüren solardinamik bir enerji santralı geliştirildi. Altı köşeli aynalardan oluşan bir güneş kolektörunde toplanan ışınlardan bu yolla sağlanan ısı enerjisini bir gaz türbinine gönderiliyor. Uzay istasyonlarında kullanılması düşünülen sistemde ısı toplayıcı olarak ergime noktası 848 C derece olan lityum tlorür kullanılıyor Ancak florürün bu sıcaklıkta iken diğer maddelerle çok kolay reaksiyona girmesi nedeniyle florür çözeltisi grafit ve karbon kartuşların içine yerleştiriliyor. Isının toplandığı grafit kartuşların çevresinde bulunan helyum ksenon gaz karışımı genleşerek türbini çalıştırıyor. Yapay kalp şimdiye kadar hastalar üzerinde başarılı olamadı. Ancak kalp amelıyatları sırasında, çıkanlan kalbin yerine geçici olarak takılan yeni bir kalp pompası geliştirildi. Berlin'de altmış beş hasta üzerinde denenen pompa, uygun bir verici bulunana kadar hastada dolaşımı sağlıyor Kahve fincanı büyukluğündeki 2 adet yapay kalp odacığı 80 mililitre kadar kan alabiliyor Plastik kalp odacıkları göğüs duvarından sokulan hortumlarla hastanın kalbine bağlanıyor. Pompa ve bilgisayar tarafından kontrol edilen motoru vücut dışında kalıyor. Pompaya en fazla dört ay bağlı kalabilen hastalar bu süre içinde yoğun bakım altında kalıyorlar. 25611