Katalog

BİLİM DÜNYASINDANHABERLER Ellenen bitkilerde gen değişikliği "Lütfen çiçeklere dokunmayın!"ın bilimsel izahı!... Kürtaj ilacı yayılıyor Kızılderililer Asyalı merikalı araştırmacı Douglas Wallace ve arkadaşları, vücudun enerji üreten genleri üzerinde yaptıkları araştırmalar sonunda, Amerikan Kızılderililerin 15 bin 30 bin yıl önce, Bering Boğazı'nı aşarak gelen küçük bir grup Asyalı öncünün torunlan olduğunu öne sürdüler. D S inek avlayan Venüs bitkisi ve mimoza gibi birkaç özel bitki hariç, çoğu bitki, dokunulduklarında gözle görülür tepki göstermezler. Ancak buna aldanmayın. Stanford Üniversitesi Tıp Merkezi'nde yapılan deneylere göre, bitkiler genetik düzeydeki fiziksel uyaranlara bile karşılık verebilirler. Janet Braam ve Ronald VV.Davis Arabldopsis denen (hardal ailesinden) bir laboratuvar bitkisinin, yapraklarına haflfçe dokunulunca genlerlnln deglştlğinl saptadılar. Bu tepki uyarandan sonraki 10 dakika içinde başlar ve bir saatten fazla sürer. Araştırmacılar dokunmanın gen işaretleri üstündeki etkilerini araştırmaya çalışmadılar. Bir bitki hormonunu incelerken, Arabldopsls'e hormon çözeltisi püskürtmenin bazı genlerin faaliyetini 10100 katı arttırdığını fark ettıler. Oysa bir kontrol deneyi salt su püskürtmenin de aynı etkiyi yaptığım gösterdi. Araştırmacılar salt dokunmanın bile bitkilerde en az dört genin etkinliğini arttırdığını saptadılar Genlerin dokunmaya tepkisi karşılıklı haberciRNA iplikçilerinin üretimindeki artıştan belirlendi. HaberciRNA genlerde şifreli olan talimatları protein yapımında kullanılmak üzere hücre çekirdeğinin dışına taşır. Dokunmaya duyarlı genlerden biri kalsiyum iyonlarına bağlanan bir protein olan kalmodulin için genetik şifre taşırlar. Diğer ünyada ilk kürtaj hapını üreten Roussel Uclaf İlaç Şirketi, hapın önümüzdeki 15 yıl içinde bütün ülkelerde kullanılacağını bildirdi. Roussel Uclaf ilaç Şirketi başkanı Edouard Sakiz, tıbbi ve siyasi engellemelere karşın ilacın zenginvegelişmişülkelerdetutulması amacını güttüğünü söyledi. Ru 486 adlı ilaç 1988 y ılında Fransız hükümeti tarafından onaylanmıştı, ancak ilacı ülke dışında bulmak mümkiin olmuyor. Yaklaşık 50 bin Fransız kadının bu ilacı kullandığı ve yüzde 96 başarı sağlayan ilacın yakın zamanda Ingiltere'de piyasaya sürüleceği, bundan sonraki piyasanın büyük olasılıkla İskandinavya ülkeleri olacağı bildirildi. A lerinden ikisi benzer bir şifre taşırlar. Hücredeki kalsiyum iyon konsantrasyonundaki bir artış kimyasal bir sinyal olarak işlev görür. Braam, kalsiyum iyonlarrnın bitkilerin dokunmaya tepkisine şu ya da bu şekilde katıldığını sanıyor. Dokunma ve püskürtmeden etkilenen genler, rüzgardan ve yapraklann kesilmesinden de etkileniyor. Araştırmacılar bitki türlerinin %80'inin fiziksel uyarana tepki olarak gelişme süreçlerini bir şekilde değiştirdiklerini sanıyor. Yine de genetik ışaretlerin bir dokunuşla bu kadar hızlı etkilenmeleri şaşırtıcı. Ancak, bahçevanlann belirttiklerine göre, Arabidopsis'e müzik dlnletmenln saptanabilen bir etkisi yok. Düzenli olarak dokunulan bitkiler dokunulmayanlardan yavaş büyüyorlar. (g.a.) ika temizlik VVallace'ın Amerikan Kızılderilileri üzerinde yaptığı araştırmaya göre Mayalar ve İnkalar da dahil olmak üzere Amerika'daki ilk insan topluluklarının yüzde 95'ini, bu küçük Asyalı grubun torunlan oluşturuyor. Kalanyüzde5iseEskimolar,Navajolar, Apaçiler ve kıtaya daha sonra gelen diğer küçük gruplardan oluşuyor. ' Wallace, bu sonuca üç farklı Kızılderill grubu üyelerinden aldığı kanörneklerinden çıkarılmış errerji üreten genler üzerindeki çalışmaları sonunda vardığını belirtti. Hücrenin anahtarı Bu yeni tuvalet tasarımı denlzlerden çıkıp karaya gelebilecek ml? Mantara karşı tırnak cilası yak ve el tırnaklarındaki mântar enfeksiyonlarına karşı mücadele bir hayli zor. Şimdi İsviçreli ilaç firması Hoffmannla Roche tırnak cilası olarak haftada biriki kez sürülen ve mantarı yok eden yeni bir ilaç geliştirdi. Ancak bu lokal olarak gerçekleştirilen tedavi oldukça uzun süreli. Tedavinin, tırnağın zarar görmüş kesimi tekrar "büyüyünceye" dek sürdürülmesi gerek. El tırnaklarında bu süre altı ayı, ayak tırnaklarında ise bir yılı aşabiliyor Buna rağmen tırnak cilası, haplara kıyasla pek çok avantaja sahip. Cila, esas olarak tarımda mantara karşı mücadelede kullanılan morfolinin bir çeşidi olan amorolfini içeriyor. Amorolfin insanlarda rastlanan çoğu cilt mantarına karşı etkili. ilaç üretici firma tarafından tırnakların tedavisinde cila olarak, mantar enfeksiyonun başgösterdiği cildin tedavisinde de krem olarak sunuluyor. ilacın eczanelerde "Loceryl" adı altında satışa sunulması bekleniyor. (an) Şişedeki fener A C ankurtaran botları giderek, okyanus gemileri kadar lüks bir yapıya bürünüyorlar. Suya değdikleri anda otomatik olarak şişip, gereksinim duyabileceğimiz her tür eşyayla donanıyorlar. Ancak deniz kazası için geliştirilen en son yöntem radar yansıtıcı balon denizde kalma sürenizi azaltıyor. Başka bir deyişle, cankurtaran botları kıyı güvenlik radarlarının hemen tanıyabileceği derecede küçüldüler. 48 cm.'lik bir ipe bağlı, kendi kendine şişebilen metalik bir balon barındıran bir şişe niteliğindeki Radarton küçük teknenizi, çok uzaklardan geçen gemilerin dar ekranlarında büyütüyor. Bu balonları pazarlayan Aqua Boy kurtuluşunun başkanı Joseph V.Pignatiello, küçük teknenin bir şilep kadar genişleyebildiğini söylüyor. Dağcılar, engebeli arazi yürüyüşleri ve diğer maceracılar rdartronu yaşamlarının vazgeçilmez bir parçası olarak görecekler. (a.h.) G ereksinme, buluşun annesidir derler. Yetmiş üç yaşındaki gemi yapımcısı Luther H. Blount, gereksinme sonucu sıradan tuvalet temizliği işlemini yenileştirdi. Karayipler'e yaptığı bir yojculuk sırasında, bir kerelik bir yıkama için yalnızca yarım litre su kullanan yeni bir tuvalet tasarımı geliştirdi. (Standart tuvaletler, her rezervuar çekilişinde en az 1213 litre suyla temizleniyorlar). Blount, bu yeni buluşunun patenti onaylanana dek tuvaletinin çalışma düzenini açıklamayı düşünmüyor; ancak tasarımının küçük bir elektrikli pompaya ve katı artığı parçalayıp eriten bir aygıta dayandığını belirtiyor. Blount'un kendi gemisi için ürettiği bu yeni teknoloji bir süre sonra evlere de girebilir. ABD'de evlerde kullanılan suyun %38'i tuvalet temizliği için harcanmaktadır. Bu yeni tuvaletlerin, standart modellerin yerini alması durumunda %37'lik bir su arttırımı sağlanacaktır.(a.h.) lektrik alanlar hücrenin iç yapısına doğru yeni yollar açıyor. Demokratik Almanya'da gerçekleşen deneysel tedavilerde elektrik alanları şimdiden genetik ve biyoteknolojide çok sayıda kullanıma sahip. Elektriksel alanlar, hücrelerde hücre zarı kanallarını genişletiyor ve yeni gözeneklerin geri dönüşümlü olarak açılmasını sağlıyor. Bu gözenekler düşük sıcaklıkta dakıkalarca açık kalıyor; böylece hücre zarının makromolekül ve lipozomlara geçirgenliği artış gösteriyor. Prof. Hermann Beg yönetimindeki çalışmalarda sözkonusu yöntemle DNA'nın sağlam hücreler aktarılması için yeni bir işlem geliştirilmiş. Yine aynı yöntemle kan hücrelerinin içine çeşitli ilaçlar sokularak tedaviye yönelik bir depo etkisi elde ediliyor. Elektrik alanla/ının etkisi altında neredeyse bütün hücre tiplerinin füzyonu mümkün. Hatta bitki ve hayvan hücrelerinin füzyonuyla melez hücreler bile ortaya çıkabiliyor. Biyoelektrik alan etkilerinin kullanımıyla pek yakın gelecekte "domates ve lenfosit melezi bağışıklığı arttıncı ve besleyici hücreleri" soframızda görürsek hiç şaşırmayın. Bu da işin şakası! (l.m. spactrum, 9, 1989) E 20