Katalog

BİLİM BURSLARI H A F T A N I N G Ü N D E M İ NATO araştırma bursları Kimler, nasıl başvurmalı? Burs almak için proje tanıtımında nelere dikkat edilmeli? Prof. Dr. Ayhan Vlubelen istanbul Üni. Eczacılık Fakultesi ATO'nun bılımsel boyutu, oldukça az bılınen az tanıtılan ve genelde daha az önemsenen yanıdır Ancak 30 yıldan berı NATO, bılım adamlarının çalişiıidlarına önemlı destekler vermektedır NATO Billm Kurulu her NATO ulkesınden gelen bırer temsılcı ıle oluşur NATO'nun Mım adamlarına yaptığı destek uç değışık program ıle yurutulur Bırıncı program karşılıklı araştırma burslarını kapsar Collaboratıve Research Grants" Ikıncısı genç bılım adamlarının bılgılerını arttırmak ıçın dığer bır NATO ulkesınden araştırma yapmasını ıçerır "Fellovvshıp Program', uçuncusu ıse buyuk destekler alan "Scıence for Stabılıty Program"dır Bu programlardan ıkıncısı NATO ulkelerının araştırma kuruluşlarınca yurutulur Ulkemızde TUBITAK tarafından yurutulen bu programa 40 yaşının altındakı bılım adamları başvurabılırler Uçuncu programda ıse kapsamlı araştırmalar vardır Bılım kurulunca seçılen konularda yapılan araştırmalardır, gene TUBITAK kanalı yurutulebılır Burada bılım adamlarımıza yardımcı olabılmek ıçın bırıncı program konusunda bazı açıklamalar yapacağım Öncelıkle şunu belırtmek ısterım Grant Komltesi, Bılım Komıtesı'nce seçılen 12 bılım adamın dan oluşur Bu bılım adamları belırlı bılım dallarından olup ulkelerını temsıl etmez ler Uç yıl ıçın seçılen bılım adamlarının hızmet surelerı bıtımınde, yenı bılım adam ları NATO ulkelerınden önerılen adaylar arasından sadece bılımsel durumları goz onune alınarak seçılır Bu nedenle Grant Komıtesı'nde her ulkeden bılım adamı ol mayabılır Örneğın son uç yıldır Izlanda, Portekız ve Hollandadan, son ıkı yıldır Kanada ve Norveç'ten, son yıl ıse Yunanıstan'dan bır bılım adamı yoktur Buna karşın önumuzdekı yıl Hollanda'dan değışık ıkı alandan ıkı bılım adamının seçılmış olması adayların mıllıyetlerınden çok bılımsel yayınlarına bakıldığını belırler Bılım adamları, bu programa başvurmadan önce, dığer bır NATO ulkesınden ortak çalışma yapacak bır bılım adamı ıle anlaşmak zorundadır Çalışma alanları aynı olan ve bılımsel kapasıtelerı bırbırıne yakın olan ıkı, uç ya da daha çok bılım adamı programa bırlıkte başvurabılır Öncelıkle aşağıdakı adrese yazılarak başvuru formu ıstenır Dr. J.A RausselColom NATO Sclentlfic Affair Divlslon B1110 Bruxelles, BELGIUM Bu formlarda proje uygun bır şekılde N takdım edilmeli ve uluslararası ılışkının gereklı olduğu, nedenlerı ıle vurgulanarak belırtılmehdır Bazı genç arkadaşların belkı büyuk bır samımıyetle, ancak hıç de olumlu görulmeyen "bızım laboratuvanmızda hıçbır şey yok orada aletler var çalışmalarımızı orada tamamlamalıyım ya da ora da deneyım kazanalım" şeklındekı yaklaşımları, projelerın genellıkle reddıne neden olmaktadır Turk tarafı çalışma olanaklarını ve neler yapabıleceklerını belırtmelıdır Belkı aletler eşıt olmayabılır, ancak çalışması, orıjınal fıkırlerı, yapacağı katkılarla karşı taraftan hıç de aşağı olmadığını vurgulamalıdır Yol parası ısteklerı gerçekçı ol malıdır Dığer ulkede aşırı uzun sure kal ma ısteğı gosterılmemelı tarafların zıyaretlerı dengelı olmalıdır Bılım adamlarından bırı öbur ulkeye hıç gıtmeyecekse bu proje derhal reddedılecektır Yazılı bır durum olmamasına karşın sosyal bılımlerden yapılan başvurular çok ılgınç projeler dı şında genellıkle kabul edılmemektedır Bu nun nedenı sosyal alanlarda NATO ulkelerı arasında ortak durumların bulunmasının oldukça az olmasıdır Grant komltesi Uluslararası nitelikte çalışmalar Bu projeler ıncelenırken, bılım adamlarının daha önce yaptıkları uluslararası nıtelıktekı çalışmaları da önemlıdır Ulkemız de NATO karşılıklı araştırma burslarına başvuru sayısı dığer ulkelere göre çok azdır Bu uç yıl ıçınde ızledığım bır nokta NATO'nun gelışmemış ulkelerınden sayılan Yunanistan (Turkıye ve Portekız ıçınde böyle duşunulmektedır) bılımsel bır atılım ıçındedır, pek çok önemlı aletlerle dolu laboratuvarlara sahıp oldukları projelerden anlaşılmaktadır On, on beş yıl önce Yunanistan bılımsel bakımdan bızım arkamızda ıken bu ulkenın arayı önemlı ölçude açtığı ve verılen projelerın ıçerık bakı mından daha önemlı konulara kaydığı, ay rıca yuksek teknolojık ıçerıkh olduğu da gözlenmektedır Başvuru ıçın uç dönem vardır Mart, mayıs ve ağustos ayları sonuna kadar yapılan başvurular, bundan yaklaşık ıkı ay sonrakı toplantılarda sonuca bağlanır Turkıye, Portekız ve Yunanıstan'dan gelen projeler, dığer NATO ulkelerınınkınden farklı olarak 1000 dolara kadar malzeme alımı ıçın para ısteyebılırler NATO'ya proje vermek ısteyıp de aldıkları formu nasıl dolduracağını bılmeyen araştırıcıların fakultemıze gelerek, ya da mektupla ıstemelerı durumunda kendılerıne örnek formlar verebılır ve yardımcı olmaya çalışırım D ılım ureterek uygarlığa, ülke ve halkın refahma katkıda bulunmamn yolları karmaşık ve bıhnmezlıklerle dolu değıldır. lşın uzmanlarını, en lyılennı mumkunse, gereklı bilgı kaynaklarını, gereklı çalışma şartlarını ve ortamını, laboratuvar vb. yaratacak, butün bunları bırbırıyle buluşturacaksımz. Araştırma polıtıkalarını, öncelıklen belırleyeceksınız. Bu saydıklarımızın keşfedılecek bır sırrı yoktur... Çok kullanılan bır benzetmeyı bız de yapalım: Şeker, un, yağ var, ama helva yapmayı beceremıyoruz.. Çünkü şekerı pancardan değıl de sözgelımı patatesten, unu çerlıçöplukepeklısınden seçer, tereyağ yerıne ıçyağı kullanır, üstelık ışın başına bır de kötu karıcı koyarsanız, ortaya bır şey çıkmaz. Bılım, kulluk ılışkısını kaldırmaz. Bılım, başı dık; elıkoludüşuncesı zıncırsız, yanı ozgur; yaranmak, atılmak, dunyclığından olmak kaygı, endışe ve korkusu olmayan; kendıne, yaptığı, urettığe ışe guvenen; burokrasıye esır olmayan; duşunceye saygılı, tartışan, dınleyen ınsanlar, beyınler sever. Bu ınsanların bulunduğu, yönettığt yer de bılım kurumu olur.. TÜBİTAK bu yolda ümıtler mı verıyor? 6O'lı yıllarda büyük umutlarla kurulan TÜBİTAK, yıllar suren eşdostulkudaş, mezhep ve tarıkat kayırıcılığının yapıldığı, "nasıplenılen" yer görüntusunden tamamen kurtulabılecek, çağdaş bır bılım araştırma kurumu kımlığını alabılecek mı? Ayrım yapmadan, bılım ureten herkesı kucaklayabılecek mı? Sıyasetçıler bu kurumun, bılımın kendı doğal ışleyışı ıçınde gelışmesıne ıztn verecekler mı? TÜBİTAK yönetımı butun bunlara dırenecek ve koyduğu ılkeler doğrultusunda çalışmalarını surdurebılecek mı? TÜBİTAK'ın bır kan değışımı ıçınde olduğunu göruyoruz.. Bılımle, bılım adamlarıyla, bılım dünyasıyla butünleşme, kucaklaşma, barışma yolunda cesaretlı adımlann atıldığını göruyoruz.. Bu bır heyecan rUzgârına donüşturülebıltr... yanlış mı duşunuyoruz? Gelecek cumartesıye kadar, umut dolu gunler dıleklerımızle... B O K U R D A N BİZE Soruda sorulmak ıstenen şudur Bir yılın 365 gun olduğu ve doğumların yılın her gunune eşıt olarak dağıldığı varsayılırsa, bır partıde kaç kışı olması gerekır kı, en az bır çıff konuğun yaşgunlerının aynı olma olasılığı %50'nın uzerınae olsun? Iste bu olasılık, 2 2 kışıde %50'ye yaklaşır, 2 3 kışıde %50'nın uzerıne çıkar, 60 kışıde ıse % 9 9 ' u aşar ama gene de kesın olmaz Bu sorunun, olasılık hesabı bılınmeden, "zihinsel guç ıle nasıl cevaplanacağını merak edıyorum Zihinsel sınama gücü Dergınızın 17 Kasım 7990 fanhlı 192'ıncı sayısının 14'uncu sayfasında, "Zihinsel gucunuzu sınayın" başlığı altında verılen soruların soruluş şekıllerıyle cevaplannda önemlı yanlışlıklar bulunmaktadır a) Verılen sorular fabıı, doğru soruluş şeklıyle "zihinsel gucu sınama" değıl ama, oldukça klasık "olasılık" sorularıdır ve pek çok "ıstatıstığe gırış" ya da "olasılık teorısıne gırış" kıtabında bulunabılır b) Içınde 10 kırmızı, 10 mavı bılye bulunan bır torbadan 8 kırmızı bılye çıkanlırsa gerıye 2 kırmızı ve 10 mavı bılyenın kalacağı açıktır Bu durumda, tesadufen çekılecek bır sonrakı bılyenın mavı olacağı nasıl soylenebılır? Soylenebılecek tek şey, "mavı olma olasılığının, kırmızı olma olasılığından daha fazla olduğu"dur c) 2 2 kışılık bır parfıde, ıkı kışının aoğum gönunun aynı olacağı nasıl garantı edılebılır1 Yılmoz Esnwr Bofiazlçi Ünlv«rıit*fi Blllm Teknlk In notu Bu test yazıdan bağımsız değıldır Bırıncı sayfanın son paragrafında belırtıldığı glbı ınsanların olasılıkla değerlendırmelennın ha talı olabileceğını gösteren bır örnek olarak yararla nılmıştır Cumhuriyet BllimTeknik • Sahıbı Cumhurıyet Matbaacılık ve Gazetecılık Turk Anonım Şırketı adına Nadir Nadi • Genel Yayın Muduru Hasan Cemal • Muessese Muduru Emine Uşaklıgil • Yazı Işlerı Muduru Okay Gönensln • Yayın Yönetmenı Orhan Bursalı • Grafık Yönetmen Tüles Hasdemir •