Katalog

BİLİM YA Yl N TARTIŞMASI Universitelerde Araştırma Tablosuna ait açıklamalar "4 senelik titiz bir çalışmayı gösteren bu araştırmamdaki gaye, çalışan grubu hedef alma olmayıp statik kadroyu harekete geçirmek içindi." Prof. Dr. Kasım C. Guven I Tarlhçe: Turkıye'nm 19331966 yıllarını kapsayan bılımsel tablosuna aıt ılk ve en mukemmel araştırma Erdal Inönu tarafından matematık, fızık ve kımya dalları uzerınde yapılmıştır (1) Tıp alanını Onat (2) ve tıp, fen, muhendıslık alanlarına aıt durumunu ıse Guven değerlendırmıştır (3) II Araştırma nasıl değeriendlrlleblllr? Bılımsel araştırmanın değerlendırılmesınde standart mevcut değıldır Burada butun eksıklıklerıne* veya hatalarınaxx rağmen Scıence Cıtatıon lndex (SCI), Socıal Scıence Cıtatıon lndex (SSCI) ve Art Humanıtıes Cıtatıon lndex'ten (A HCI) yararlanılmaktadır (4a,e) SCI başlıca aşağıdakl kısımlardan oluşur 1 Cıtatıon lndex Yayının kaynak olarak kullanıldığı yerlerı gösterır Yazarlardan 1 ısmı alır 2 Source lndex Bunun bölumlerı, 21Source Publıcatıons Lısts, mecmuaların adlarını ve kısaltmalarını verır 2 2 Corporate lndex 2 21 Geographıc Sectıon, Her ulkeye aıt araştırıcıları ve yayınları derler 2 2 2 Organızatıon Sectıon, Araştırmanın yapıldığı kurumların lıstesını verır 2 3 Source lndex Alfabe sırası ıle araştırıcının adını, yayımladığı mecmuayı ve sayfasını kaydeder 2 yazar ayrıca belırtılmıştır 3 Permuterm Subject lndex Konulara göre yapılan tasnıf altında araştırıcıların ısımlerını verır SCI'ye gıren Turk mecmuası sayısı 1'dır SCI alacağı mecmuayı kendısı seçer Buna aıt yazıda, dunyada takrıben 50000 bilımsel mecmua yayımlandığı ve bunun 5000'ını SCI'nın aldığını, bunun dışındakı mecmuaların ıse önemsız yazılar ıçerdığinı kaydeder (4b) Bu arada Alman mecmualarım dahı yetersız bulduğunu (4c) ve en yuksek sıtasyonun Amerıkan mecmualarında olduğunu belırtır (4d,e) Yayın dılıne aıt hususa gelınce Ele aldığı mecmuaların % 80'ının ingılızce, gerı kalanının dığer dıllerde olduğunu belırtır (4a,b) Bır araştırmanın değerlendırılmesı 3 şekılde olabılır 1 Sltasyona göre: SC119841988 arası 900000 kaynağın ıncelenmesı ıle 3000000 sıtasyon toplandığını belırtır Bu hesapla tahmınen on beş mılyona yakın sıtasyonun taranması ıle Turk araştırıcılarının durumunu tespıt mumkundur kı bu ancak buyük bır ekıp tarafından yapılabılır Dığer taraftan sıtasyonun sayısı da önemlıdır 5000'ın ustune sıtasyon alan makale sayısının 11 olmasına karşı, 1 defa sıtasyon alanın 11 000000 olduğu ve 1 defa sıtasyonun önemlı olmadığı, ancak pek çok kere sıtasyon almanın önemlı olduğu kayıt edılmıştır (4c) 2 Makalelere göre. Amerıka'da ılk 10'a gıren araştırıcıların tespıtı ıçın 19811988 yılları arasındakı yayınlardan sıtasyonlara geçılmış ve 1 olan şahsın sıtasyon sayısının 12 348 olduğu tespıt edılmıştır (5) Bız de araştırmamızda benzer noktadan hareket ettık SCI'nın Georgraphıc Sectıon'ında Turkıye bölumünde kayıtlı araştırıcıların lıstesını çıkardık, kartlarına ışledık ve bunları Citatıon lndex'te tarayarak, her ıkı bulguyu bırleştırerek bır cetvel hazırladık Belırtılen sure ıçınde lıstelenen araştırıcı sayısı 2413 olup bunların yayın sayısı ise 5653'tur Bunların hepsı kartoteksımızde kayıtlıdır 3 Kitapta sltasyona göre: Bu hususta en önemlısı kitapta sıtasyondur SCI burada çok kısıtlı (Scıence ve Nature de krıtığı yapılanlar) kıtapları alır Şuphesız burada da tam tespıt yapmak mümkun değıldır III Tenkltlere gellnce: Bu alandakı yayına aıt tenkıtlerde kayıtlı araştırıcıların durumunu, elımızde mevcut kartlardan ve olmayanları ıse yenıden tarayarak tespıt ettık Bunlardan 19701989 arasında SCI'nın Geographıc Sectıon'unun Turkıye bölumune gırenlerın çalışmaları ıle ıstasyonları aşağıda gösterılmıştır Bahar, I 18 (14), Erman, B 16 (380), Çıracı, S 12 (440), Bunun dışında tenklt edenlerden Terzıoğlu, T 4(115), Yığıt, R 1 (2), Öztaş, B 3 (13), Yurüm, Y 2 (30), Genç, Ö 1 (21), Yıldırım, ı 0 (42), Şuhubı ES 3(150) Bunun dışında Barut, A O 8 (2594) Yukarıda gosterılen 1 sayı SCI'nın Turkıye bölumune gıren araştırma sayısını, parantez ıçersındekı sayı ıse sıtasyonu belırler. Tenkıt edenlerın bazıları sıtasyon sayılarına kendı kendılerıne sıtasyonu da ılave etmıştır Bız ıse gerçeğı tam tespıt ıçın ancak yabancıların sıtasyonlarını dıkkate alarak lıstemızı hazırladık Bu lıste buyuk universitelerde 10, gelış mekte olan universitelerde 5'ın uzerınde yayını olanlara göre tertıplenmıştır Yalnız çok sıtasyonu olan A O Barut bundan ıstısna tutulmuştur Bu lıstede görulen S Çıracı, B Erman ve I Bahar'ın 10'un ustunde yayını olduğu ve hazırlanan lıstede ol duğu halde evvelkı yayınımıza unutularak gırememışlerdır Bunun dışında kalanlar ıse yayına alınmamıştır Taranan 2413 araştırıcının tek tek durumunu bır gazetede vermek ıse ımkânsızdır FC Tulunay ıse SCI'de 1 yayını görulmekle bırlıkte 419 sıtasyonu olduğu ıçın lısteye ılave edılmiştı Bu arada dığer ıkı araştırıcı ıse eskı lıstelerden aktarma esnasında devreye sehven gırmıslerdır A M C Şengör'un ıse 3 çalışması I U ve 12 çalışması ıse ITU' de görulmektedır Yayından önce ve kendısı ıle göruşmemden s^nra bunun duzeltılmesı ıçın teşebbusum sonuçlanamamıştı Ayrıca bu durum grafıklerde buyuk farklılık d o ğurmamaktadır Tenkıt edenlerın mevcut durumları, yaptıkları araştırmalara aıt yayınlarda, adreslennı, bulundukları ulkeyı gostermelerınden kaynaklanmıştır Bu durum Turkıye'de çalışan yabancılar ıçın de aynıdır SCI'nın 1986'nın 5 c sayısında Turkıye'de çalışan 14 yabancının yayını Turkıye bölumunde gösterılmıştır Bu durumda Source kısmına gıren araştırıcılar o ulkenın hanesıne kredı olarak kaydedılırler (4a) Bu sebepten ızınle gıden araştırıcıların, yayınlarında Türkıye'dekı adreslennı vermelerı gerek ulke ve gerekse yasa açısından daha doğru olurdu K U ve KTU SCI'de ayrı olarak ad değışıkhğı dık kate alınmadan verılmıştır Bız de buna sadık kaldık Mevcut grafıkler bırl*ştırıldığı takdırde KTU'nun yayın grafığı yukselen bır doğru şeklını alacaktır Sonuç olarak ben bu derlememde gereklı tıtızlığı gösterdım Bu çalışma 4 senelık bır araştırmanın özetıdır Bu yayınımdan gaye, çalışan grubu (tenkıt edenler dahıl) hedef alma olmayıp sıtatık kadroyu harekete geçirmek ıçındır Ayrıca ılgılılere yasal duzenlemelerın yapılması gereklılığını vurgulamaktır Kaynaklar 1 Inonu, E ODTÜ yayını 1973, s 141, ODTÜ yayını 1971, s 112, B Ü yayını 1982, s 295 2 Onat, A Cerrahpaşa Tıp Fak Der 15 113 (1984), Acta Pharm Turc 27 68 (1985), insan ve Kaınat II (1988) Nısan 3 Guven, K C Acta Pharm Turc 28 1 (1986), 28 73 (1986), 29 33 (1987), İnsan ve Kaınat 35 6 (1988), 62, 12 (1990), Cumhurıyet Bılım Teknık 183, 9 (1990) 4 Garfıeld, E Current contens a) 33 3 (1990), b) 26 5 (1983), c) 27 3 (1984). d) 30 6 (1987), e) 26 10 (1983) 5 Pentleburg, D insan ve Kaınat, 62 16 (1990) x Dış yayınların tamamını almaz Şahsıma alt yayın, sıtasyon ve kitapta sltasyon'un yansı kayıtlıdır xx Aynı şahsa aıt bazı yayınlar 24 defa kaydedılmıştır