Katalog

İİ LİM Tarla açma iştemine başlamadan önce bu toprakların ancak yüzde 3'ünün tarıma elverişli olduğu biliniyordu. Bu alan da And Dağları eteklerindeki Peru vadisinin nehirlerle sulanan teraslarıydı. Geri kalan alanlarda ise koruyucu örtüsü üzerınden kalktığında, verımsiz topraklara dönüşen bol miktarda tropikal asitler mevcuttu. 50 mılyon yıldan beri gölgede olan ve 25° ısıya alışık bu topraklar, birdenbire güneşin 40° sıcaklığına tahammül gösteremiyorlar. Ayrıca bu ağaç altı bölge, sadece doğal koruyucusundan yoksun bırakılmıyor, üstelik besleyicı kaynağı olan ve yere düştüğünde minerallere ayrılan yaprak ve dallardan da mahrum edilmiş oluyor. Brezılyalı hayvan yetiştiricileri, şimdi topraklarının verimsizliğinden haklı olarak yakınıyorlar. Toprak hem tarım hem de otlak olarak besleyici minerallerinl giderek kaybediyor ve erozyon oluşuyor. Yağan yağmurlardan sonra yüksek ısı altında kuruyan toprak, verimsiz ve sert bır kabuk bağlıyor. Afrika şimdi bu dönemi yaşamaktadtr. Afrikalılar ekilebilir topraklar bulmak amacıyla, savana saldırdılar ve burada ekim yapmadan once bitki ortüsünü yok ettiler. kuraklığa dayanıklı tohumlar) bu yörede ekilebilir tarım alanlannı, düşen yağmurlara göre, dcğal sınırların da ötesine itti. Böylece, Tuaregler gibi, bır zamanlar küçük hayvancılık yapan göçebe toplumlar, tarım yaparak toprağa yerleştiler. Ancak bunun sonucu olarak hayvancılık yapanlar da otlak alanlannı kıtanın kuzeyine doğru kaydırarak toprağın zayıflamasına ve çöl alanının daha da yayılmasına neden oldular. Bu doğal tahribata bir de Afrika'da hızla artan nüfus yoğunluğu eklenince, topraklara verimlilik kazandırma hayali de kesın şekilde kayboldu. Bugün Afrikalı, yemeğını pışırmek için bile yakacak odun bulamıyor. Bu amaçla kilometreler kat ederek üfacık çalılardan medet umarak çölün yayılmasını hızlandırmış oluyor. Toprakların çölleşmesi, doğanın su çevrimini bozarak bölgesel iklim değişikliklerine de neden oluyor. Ağaç kıyımının en yoğun olduğu Amazon bölgesinde yağmurların yarı yarıya azaldığı gözlendı. Bu bölgesel iklim değişiklikleri yeryüzü çevresınde sera etklsi yaratma tehlikesı nedeniyle insan sağlığı için alarm veriyor. Şöyle: Atmosferde karbon dioksit gazının birikmesi, bir se ranın güneş ışınlarını geçiren, ancak bu enerjinin bir kısmını ısı olarak içinde tutan çamlarıyla aynı etkıyı yapar. Tarım alanı açmak amacıyla yakılan geniş orman alanları, klasik yakıtların (kömür, fueloıl, vs ) çıkardıklarına ilaveten, atmosfere çok büyük mıktarlarda karbon dioksit gazı gönderirler. Halen atmosferde kaydedılen Co 2 artışının yüzde 20'sının sorumluluğu orman katlıamına yüklenıyor. Bu durum karşısında kimı yetkililer, Avrupa'da tropıkal ağaç satışının yasaklanması gibi aşırı tavırları benimserken, kimileri de Uçüncü Dünya Ülkelerı'nin gelişme stratejilerini yeniden gözden geçırmelerıni salık veriyorlar. Bir de örnek olarak Dünya Bankası var ki bır yandan Hindistan'da okalıptus ekiminı teşvik ederek erozyonu onlemeye çalışıyor, öte yandan tarlaları yakan Brezılyalı çiftçilere destek sağlarken, Endonezya'da da kontrplak fabrikaları kurulmasına izin veriyor... Afrika kurtarılabilir mi? Afrika kıtası, orman kıyımı sonuçlarının doruk noktasını yaşamaktadır. Toprak artık hiçbir bltki ve tarım türünii kabul etmiyor. Açlığa varan bu üçüncü evre, doğal dengenın kaybolması özellığiyle tanınıyor. Bu aşamada Afrikalılar, yeni ekilebilir topraklar bulmak amacıyla savanaya saldırdılar ve burada ekım yapmadan önce doğal bıtki örtüsünü yakarak yok etme taktiğini uyguladılar. Tarımda kullanılan yeni teknikler (sulama, İnsan vicdanının sesi yetmeyince Bu gıdışın kötü sonuçları hakkında açık olarak bilinçlenmek amacıyla bılım labora tuvarlarına başvuruldu. Uzmanlar, bılgıışlem programlarıyla iklim modelleri ortaya koymaya çalışıyorlar. Amaç, başıbozuk bir görünüm sunan tarımsanayi hareketinin çevre üzerinde yaratacağı sonuçları daha kesin çizgiler ıçınde belirlemek ve yeryüzünde hayatın yok olmasına daha uzun süre seyırcı kalmamak... (Sclenco et VieNlsan 1989) Ormanlık alan talan edilince nasıl çöle dönüşüyor? T ropİKal orman besin yönönden kendi kendine yeterli şekilde yaşar. Bu bölgede sürekli bir çevrim içinde olan su, ağaçları mineral elementler, bulutları ise su ile besler. Aynı zarnanda fotosentez olayı orman içinde barınan sayısız mikroorganizma ve hayvanların yaşaması için gerekli oksijeni üretir. Ancak ağaçların katledilmesi bu doğal ve çok nazik dengenin bozulmasına yol açıyor. Asya kıtası ağaç katliamının ilk evresini yaşamaktadır. Bu yörede orman kıyımı aynı hızla devam ettiği takdirde, çok yakında Amazon bölgesıne benzeyecektir. Burada çiftlik sahipleri hektarı 30 franga or,,ian alanı satın alıyor, işlenmesi kolay birkaç ağacı kesip satıyor ve geri kalan araziyi ise Amerikalıların Vietnam'da kullandıkları türden maddeler kullanarak yakıyorlar. Bu şekilde tarla haline gelen eski orman topraklannda yeni kovboylar Amerikalıların beslenmesine yarayacak sığırları yetiştiriyorlar. Ancak bu toprakların randımanı pek düşüktür. örneğin tek bir hamburger içindeki et miktarını eld% edebilmek için 5 m* otlak gereklidir. Bunu, çole dönüşmeden öncekl son evre olarak tanımlıyoruz. V