Katalog

Soğuk fuzyon / pek ISAAC ASİMOV YAZIYOR Yazı yazmaya 11 yaşında başladı Hiç beklenmedik bir yoldan enerji üretimi sağlandığı için çok bilim adamı soğuk füzyonu hâlâ şüpheyle karşılıyor. kadar nukleer reaksıyonları, yanı merkezdekı çekırdeğın parçacıklarını ıçeren reaksıyonları etkıleyecek bır katalızatör bulunmamıştır Işte sözunu ettığımız o ıkı kımyacı, bunu bulduklarını söyluyorlar Hıdrojen atomları, nıkel ve platın gıbı bazı metallerın yuzeyıne kolaylıkla yapışabılmektedır Hıdrojen atomlarının en buyuk mıktarlarda yapıştığı metal, platıne benzer bır metaldır ve adına palladıum denmektedır O ıkı kımyacının yaptıkları deney, ağır su (bıldığımız hıdrojen yerıne döteryum molekullerınden oluşur) ıle başlar Bır uca palladıum folıe'sı, ötekı uca ıse plat ,ı folıe'sı yerleştınlır ve sudan elektrık akımı geçırılır Su molekullerı, döteryuma ve oksıjene ayrışırlar Oksıjen, platıne gıder ve kabarcık olup kaçar (bubbles off) Hıdrojen ıse, palladıum'a gıder ve ona yapışıp kalır, gıtgıde daha buyuk mıktarlarda yuzeyde bırıkmeye başlar N eredeyse kırk yıldır bılım adamları, bıze dunya durdukça ve ınsanlık var oldukça ıhtıyacımız olacak butun enerjıyı sağlayacak bır kontrollu nukleer fuzyon sıstemı gelıştırmek ıçın çabalayıp durdular Ve neredeyse kırk yıldır bılım adamları bu konuda çuvalladılar Ama şımdı, mart 1989'da, bırdenbıre ıkı kımyacı çıktı B Stanley Pons, Utah Unıversıtesı ve Martın Fleıschmann, Ingıltere, Southampton Unıversıtesı ve bu ıkı kımyacı, bu ışı tamamıyla beklenmedik bır yoldan gerçekleştırdıklerını soyledıler öylesıne beklenmedik bır yol kı, pek çok bılım adamı, buna ınanmakta haylı zorluk çekıyor Önce şunu soralım Bılım adamları nıçın çuvallamıştı7 Yer değlştiren elektronlar. r, çevresınde elektron bulutları olan merkezdekı mınıcık bır çekırdekten oluşurlar Çevremızde görduğumuz pek çok sıradan değışmeler, ışte bu dışındakı elektronlarla ılgılıdır, bu elektronları sağa sola ıtmek kolaydır Butun kımyasal reaksıyonlar, yer değıştıren elektronlann doğurduğu sonuçlardır Merkezdekı mınıcık çekırdeklerın ıçındekı partıkullerle oynamayı becersek, çok daha fazla enerjı elde edebılırız, ne kı bunu yapabılmek ıçın elektronları aşmamız gerekır Mınık hıdrojen çekırdeklerı bırbırlerıyle kaynaştırılarak helyum çekırdeklerı elde edılebılır, fakat bu hıdrojen çekırdeklerının bırbırıyle kaynaşacak kadar kuvvetle çarpışabılmesı ıçın, onları çok ısıtmak ve mumkun mertebe sıkıştırmak gerekır kı, bu da muazzam basınç ıster Guneş, enerjısını kendı merkezındekı hıdrojen fuzyonundan elde eder Guneşın merkezınde hıdrojen çekırdeklerı kuvvetle sıkıştırılır, ısı ıse, aşağı yukarı 15 mılyon derece Celsıus'tur Laboratuvarda hıdrojen çekırdeklerını guneşın merkezınde olduğu gıbı kuvvetle sıkıştırmamız mumkun değtldır, dolayısıyla bız, ısıyı daha yukseltmek, yuzlerce mılyon derece yapmak zorundayız Ayrıca bıldığımız hıdrojene oranla daha kolay kaynaşan döteryum (oldukça ağır bır tur hıdrojen) kullanmamız gerekmektedır Tünel effektl Sonuçta palladıum uzerındekı döterıyum atomları öylesıne çoğalırlar kı, bırbırlerıyle burun buruna gırerler Atomların ıçındekı butun parçacıkların dalga ozellıklerı olması nedenıyle ve bır parçacık herhangı bır anda dalga uzerınde olabıleceğı ıçın, bazen ıkı değışık çekırdeğın ıkı değışık parçacağı kendı dalgalarında öyle bır pozısyona gırebılırler kı, bırbırlerıyle bır ılışkı kurarlar Bunun adına "tunel effektı" (tunellıng effect) denmektedır, çunku parçacıklar normal olarak bulanık (opaque) olan barıyerlerden geçebılırler Dığer bır deyışle, bırbırıne yapıştk duran (adjacent) ıkı döteryum atomu, bırbırıyle kaynaşabılır (fuzyon) Gerçı bunu pek ender olarak yaparlar, ama her bır fuzyon bırazcık enerjı serbest bırakıp ısıyı azıcık yukseltır Bu da tunel etkısını bıraz daha fazla mumkun kılar ve böylece daha çok atom bırbırıyle kaynaşır Kımyacıların dedığıne göre, sonuçta solusyon, başlangıçta kendısıne verılen enerjının çok fazlasını sağlar Bu yolla normal ısılarda bır fuzyon sağlayabılırız, yanı mılyonlarca derecede olmayan "soğuk fuzyon "u Bıldığımız denız suyunda yeterınce döteryum vardır, öyle kı bır cubıc foot denız suyu, bır cubıc foot kömure oranla muazzam mıktarda enerjı sağlayabılır Bundan da önemlısı, fuzyon yapan döterıyum, sadece helyum oluşturacaktır kı, helyum zararsız bır maddedır Eğer bu soğuk fuzyon ışler hale gelırse, o zaman başka enerjı kaynaklarının yerını alabılecek, sera etkısını ortadan kaldırabılecek, hava kırlılığıne ve smoga son verebılecek ve başka pek çok lyı şey yapabılecek temız bır enerjı kaynağına kavuşmuş oluruz Bu ışın sadece tek bır puruzu var O kadar 1yı bır ış kı, bılım adamları, bu kadar lyı bır şeyın gerçekleşebıleceğıne ınanamıyorlar Ikı kımyacı, deneylerının butun ayrıntılarını henuz yayımlamadılar, dolayısıyla başkaları bu deneyı tekrarlayıp tekrarlayamayacaklarını henuz bılemıyorlar Belkı tekrarlayabılırler, belkı de tekrarlayamazlar • D Yeterli basınç Sonuç olarak neredeyse kırk yıldır bılım adamları, hıdrojenın fuzyon yapması ıçın yeterli basınç uygulamaya, ısısını yeterli derecelere yukseltmeye ve bır yerde yeterınce uzun zaman kalmasını sağlamaya çok uğraştılar, ama bır turlu başarılı olmadılar Kımyacılar, bazı reaksıyonların zorla meydana gelmedığını, ama şayet katalızatör denen bır madde ekleyecek olursanız, o maddenın oluşturduğu yuzey sayesınde ıstenen reaksıyonun çabucak meydana geldığını fark etmışlerdır Sanayıde maddelerın bızım ıstedığımız şekılde hareket etmelerını sağlamak ıçın rutın olarak pek çok çeşıtlı katalızatör kullanılır Bedenımızde ıse bınlerce değışık enzım, hucrelerımızın butun ışlevlerını yerıne getırebılmelerı ıçın gereklı özel değışımlerın meydana gelmesınde katalızatör görevı yaparlar Ne var kı, bıldığımız butun katalızatörler, sadece dış elektronları ıçeren reaksıyonları etkılerler Bugune aha 18 ^ ^ ^ ^ ' yaşındayken Columbıa Ünıversıtesı'deh kımya dalında mezun olmadan bır yıl önce de ılk öykusunü yayımladı "Marooned Off Vesta ". Bu oyku, "Akıllara Durgunluk Veren Öyküler" arasında çıkmıştı Asımov'un ılk kıtabı, bılımkurgu dalındaydı Pebble In the Sky (Gokyuzundekı Çakıltaşı) Bu kıtap, 1950'de Asımov 30 yaşındayken yayımlandı Aynı yılda robotların ınsan kulturune etkısı konusunda yazılan ılk ayrıntılı öykulerden oluşan " I , Robot" (Ben, Robot) adlı öyku kıtabı da çıktı O gunden bu yana Asımov, bınlerce bılımsel makale ve denemenın yanı sıra 351 kltap yazmıştır yanı ortalama olarak her 5,4 haftada bır kıtap Son kıtapları olan "Foundatıon and Earth" (Vakıf ve Dunya), "The Dangers of Intellıgence and Other Scıence Essays" (Zekânın Tehlıkelerı ve Başka Bılımsel Denemeler), Asımov un muazzam duşgucunu ve bılımden tıbba, tıptan tarıhe kadar uzanan genış bılgısını sergılemektedır Isaac Asımov, 1920'de Sovyetler Bırlığı'nde Petrovıchı'de doğdu Uç yaşındayken aılesıyle bırlıkte New York Cıty'ye göçtu Oğlunun bır an önce okula başlamasını ısteyen annesı, yaşını buyutturdu ve böylece Asımov, ılkokula yaşıtlarından bır yıl önce başladı Babasının şekerlemecı dükkânında bır raf da gazete ve dergılere ayrılmıştı Okul dönuşu Isaac, bunların arasına gomulur, bılımden edebıyata, polıs romanlarından macera romanlanna kadar elıne ne geçerse okurdu Daha "cıddı" edebıyata geçtığınde ıse Charles Dlckens ıle Alexandre Oumas hayranı oldu Columbıa Ünıversıtesı'nde 1939 ve 1948 yılları arasında klmya dalında mezunıyetınden sonra, master ve doktora derecelerını da kazanan Asımov, Boston Unıversıtesı Tıp Fakultesı'nde ders vermeye başladı Yıllarca bır yandan unıversıte hocalığı yapıp bır yandan da kıtap yazmayı surdurdu Nıhayet 1960'ların başlarında Boston Unıversıtesı'ndekı görevınden ayrılarak tamamıyla kendını yazmaya verdı 1970'e gelındığınde 100'den fazla kıtap yazmıştı Bunu ızleyen 16 yıl zarfında ıse yılda ortalama 16 kıtap yazdı D