Katalog

ELEKTRONİK EĞLENCE Japonların TV'de "görüntü atağı" Sinema tlpi ekranlar, izleyiciye sadece çok net ve ayrıntılı, doyurucu görüntüler sunmakla kalmıyor. HDTV sistemi, ayrıca film yapımcılarına, tıp bilimcilerine de yeni ve geniş olanaklar sunuyor. Çeviri: Vaner Alper te Tokyo Olımpıyatları'nın yapıldığı yılda, Japonya'nın tıcarı olmayan devlet yayın şırketı, Nıppon Hoso Kyokaı, bılınen adıyla NHK'de çalışan bır grup araştırma muhendısı televızyon teknolojısım, evlerdekl televlzyonların göruntü kaliteslnl sinemadakiyle aynı dıizeye ulaştıracak kadar gelıştırmenın mumkun olup olmadığını duşunmeye başladılar 24 yıl sonra NHK, uydu aracılığıyla, yenı gelıştırılmış HDTV sistemini (Hıgh Defınıtıon TV) kullanarak, Seul Ollmplyatlan'nın açılış törenını naklen yayımlayabılıyor, tren ıstasyonları ve supermarketlere yerleştırılmış 200 HDTV alıcısında, HDTV vıdeo cıhazlarıyla gunluk olayları gösterebılıyordu NHK bu sıstemı 1981'den berı uygulamalarla açıklamaya, çalışıyordu, 1960'lardakı renklı televızyonlara geçışe benzer şekılde devrım yaratacak bır sıstemın gelmekte olduğunun ılk sınyallerını Seul Olımpıyatları verdı ' dan evlerde kullanıma uygun değıl Yenı gelıştırılen LSI yongalarını kullanarak, HıVısıon alıcılarının buyukluğunu, ağırlığını ve fıyatını on mıslı kuçultmek mumkun olacak 1990'da •vde kullanmak Içln çıkacak alıcılar 11.5 milyon yen gıbl yaklaşık kuçuk blr araba flatına mal olacak. Bır sonrakı sene bu 500 000 yene, bugunku bır genış ekran TV alıcısının fıatına duşecektır Tuketıcı ıstemı mutlaka fıatları duşureceğınden, bu televızyonların ahnabılmesını sağlayacak asıl gelışme LSI yongalarının tasarımı ve uretımıyle teknık gelışmeler olacak Şu an bellıbaşlı butun elektronık şırketlerı bu ış uzerınde çalışıyorlar Uzun yıllar, HDTV sıstemı, NTSC sıstemı ıle bırlıkte olmak zorunda kalacak Bu ıkı sistem bırbırıne uyumlu değıl ve ızleyıcılenn her ıkı televızyon alıcısını da almalarını ummak mantıksız olduğundan, HDTV programlarının normal TV alıcılarında görunmesını sağlayan çevırıcıler pıyasaya çıktı bıle ilk HDTV alıcıları da aynı zamanda normal yayınları gosterebılecek şekılde uretılecek HıVısıon'da bır fılmı seyretmek, bunu sınemada seyretmekle aynı turden bır yaşantı olacak Mıkroskobık sevıyedekı doğa dunyası televızyon ekranında gızemını ve ıhtışamını daha önce hıç görunmedığı şekılde ortaya çıkaracak Sanat programları da HıVısıon'ın getırdığı ayrıntıda ve renkte kesınlıkten yararlanacak Spor karşılasmalarında, seyırcıler, aynı yerdelermış gıbı her bır ter damlacığını, derının altında kasların kıpırdamasını görup sporcuların hırıltılarını bıle duyunca kendılerını rıngın kenarındaymış sanacaklar Muziktan hoslananlar konser salonlanna taşınmış olacaklar Bunlar HDTV uygulanması hakkında en yaygın tahmınler Reklam ajansları daha da etkılı reklam lılmlerı yaratma potansıyelı ve yenı urunlerı heyecan verıci yenı yöntemlerle sunabılmesı nedenıyle bu yenı teknıkle daha çok ılgıleniyorlar H. Vısıon'ın seyretme alışkanhklarına ve televızyon seyırcılerının çokluğuna etkısı de ajansların muşterılerı ıçın duzenledıklerı programları da etkıleyecek HıVısıon ustun çalışmaları teknık olarak mumkun kılarken bunları başarılı programlar halınde gerçekleştırmek yonetıcılere, yapımcılara, kameramanlar ve teknısyenlere yenı becerıler gerektırecek Ilk programların "deneme" programları dıye adlandırılmasının bır nedenı de bu HDTV'nın asıl amacı evde sinemadakiyle aynı teknık standartta bır ızleme sağlamaktı Fakat HDTV evlerımızde tıpık bır eğlence aracı olmadan önce hayatımızı etkılemeye başlayacak uygulamalar var Mıtsubıshı Corporatıon Yayın Işlerı Bolumu Muduru Bay lchısuke Kato "Bu teknoloji ıçın çok genış bır gelecek göruyoruz Yayın ve eğlence dışında basım, yayım, sergıler ve onemlı olaylarda da HıVısıon'ın önemlı uygulamaları var Sanayıde, yuksek kalıte monıtörlerın gerektığı her yerde, örneğın enerjı santrallarının ıçını gözlerken ve ınsanların denet İki sistem farkı Bugunku televızyon yayınları ıle HDTV arasındakı ana ayrım, ekranda resmı oluşturmakta kullanılan yatay tarama çızgılennın sayısındadır Japonya 525 çızgılı Kuzey Amerika NTSC yayın sıstemını kullanıyor Avrupa'da her ıkısı de 625 çızgılı PAL ve SECAM sıstemlerı kullanıyor Tarama çızgilerının sayısı televızyondakı resmın ne kadar ayrıntıyı gösterebıldığını saptamaya yarar ve göruntu çözunurluğu derecesıne bır ölçu oluşturur NHK'nın kullandığı HıVısıon (ustun göruntu) 1 125 tarama satırı kullanıyor, aynı zamanda ekranın 4 3 oranından 16 9 oranına değıştırerek, daha genış, sinema tlpl bır ekran yaratıyor Tum bu değışıklıkler HıVısıon bır resmın, bugunku televlzyonlannklnden bes kat fazla bllgi ıçerdığını ıfade etmektedır Eldekı bu ımkânlarla, HıVısıon Inca ayrıntıları daha kesln vererek, ortaya çarpıcı şekılde zengınleşmış bır resıtn çıkarıyor HDTV'nın 30°lik bakış açısı da (normal TV'lerde bu 10°dır) normal göruntu hlsslne daha çok yaklaştırarak, seyircıye gerçekten olayın ıçınde olma duygusunu verıyor Resım kalıtesı yukseltıhrken, M S kalitesi de ıhmal edılmemış Seyırcıler compact dısc'le aynı kalitedekı dıjıtal yuksekfrekans stereo sesten de zevk alacaklar Bu hazıranda NHK gunde 1 saat HDTV deneme yayınlarına başlayacak Bunlar tren ıstasyonları ve devlet daırelerı gıbı halka açık yerlerdekı monıtor ekranları kullanılarak gösterılecek daha sonraları 1991'de, Japon Uydu Yayın Şırketı gunluk yayınlar yapmaya da başlayacak, donanım ve programlar halkın ıstemıne göre değıştıkçe, bu yenı sistem gunluk hayatın bır parçası olacak Şımdılerde HDTV alıcıları 200 kg ağırlığında ve yaklaşık 10 milyon yen (150 mılyon TL) Ayrıca alıcının çözumleyıcı parçası da 20 mılyon yen (300 mılyon TL) tutuyor Bu aygıt yalnız ağırlığı ve fıatı açısından degıl aynı zamanda hacımce çok buyuk olduğun HDTV'nin asıl amacı evde, sinemadakiyle aynı standartta bır ızleme sağlamaktı Sadece eğlence aracı olmaktan çıkarılan bu sistem daha çeşıtlı uygulama alanlan bulacak. lenmesımn tehlıkell olduğu durumlarda bu teknoloji kullanılabılır" dıyor HDTV'nın yenı nesıl uçuş sımılatörlerınde uygulama potansıyelı ıse keşfedılmek uzere Renklı HDTV radar ekranları da gelecekte kalabalık göklerın havacılar ıçın daha emnıyetlı olmasını sağlayacak tasarlanmış kameralarla, cerrahlar, zor am<liyatlan en ınce aynntılarıyla filme alıp, bunları daha sonra tıp oğrencılerının eğıtımı ve dığer cerrahlarla tartışma ıçın tekrar gosterebılecek Tıpta kullanılacak bu ustun tıp 2 000 ve 3 000 tarama satırı ve gelecek yuzyılın başlarında uç boyutlu kameralardan yararlanabılır Cerrahların vucudun ıçınde ne olduğunu gözlemeye ıhtıyaç duyması gıbı, muhendısler de enerjı santralları ve nukleer reaktörlenn ıçıne göz atmak ısterler Burada da HDTV'nın yuksek kalıtelı gösterımı, uygulamalar bulacaktır HDTV'nın tum potansıyefını gercekleştırebılmek ıçın Japonya Posta ve Telekomünıkasyon Bakanlığı, HıVısıon sınemalann, kultur ve eğıtım merkezlerının kurulacağı 10 kent belııiemeyı planlıyor Bu yerierde, kablo TV sıstemı de önceden kurulacak Bu plan, sıstemın 1990'larda Japon evlerıne yerleşme hızını ve halk desteğını de arttıracağa benzıyor Bugunkı HıVısıon, teknolojının atacağı dev adımlardan ılkını oluşturuyor 2000 yılından kısa zaman sonra, televızyonlar duvara asılabılen santım kalınlıklarında bır levha olunca, artık "kutu" dıye anılmayacak (1). Sonraları, holografık televzıyonlar, uç boyutlu göruntuyu odanıza kadar getırecekler Karşılıklı etkıleşımlı vıdeo o/unları ıle Wimbledon'da tenıs oynayabıleceksınız Bu yorucu faalıyetlerın heyecanını ustunden atmak ısteyen yarının "televizyonkollk"lerı cıhazlarını akvaryum olarak da kullanabılecekler Gerçek gıbı görunecek, ama balıklara yem atmaya gerek kalmayacak (Prl«m, Nisan / Mayıs, 89) (1) Çevırenın Notu Televızyon, batıda "Idlot box", budala kutusu olarak da bılınmektedır Sinemaya katkıları Şımdıden HDTV kullanılarak bır kaç fılm çekıldı planlardavar HDTV'nın fllm yapımcılarına sunduğu kolaylıklardan bırı de özel efektlerı çok daha kolay ve ucuza yapması Tumuyle farklı goruntulerın elektronık olarak bırleştınlmesı cesur dublörlerın doğa yasalarına meydan okumasına gerek bırakmayacak HDTV bunu onlar adına yapacak HDTV'nın, film yönetmenlerı arasında yaygınlığı artarken sinema sanayıı dağıtım ve gösterım ıçın hâla fılm baskıları kullanıyor Dızıler HDTV vıdeo ıle çekılebılıyor ama dağıtım ıçın hâlâ fılme geçırılmelerı gerekıyor Bu da er ya da geç HDTV'ye dönuşecek 1990'larda, HDTV alıcıları ıle donatılmış, yaklaşık 100 kışılık tıyatrolara doğrudan uydu aracılığıyla yayın yapmak mumkun olacak Bu, yenı bır fılmın, mahdut sayıdakı kopyalarını sınemalar arasında aylarca dolaştırmaktansa, ulkedekı tum sınemalarda eşzamanlı göstenmını sağlayacak Fltmlerln •lektronlk dağıtımı vıdeo dunyasında korsan kasetçılerın ışını de zorlaştıracak Basım sanayiinde de HDTV kullanılmaya başlandı Sayısal (di)ital) göruntu ışlemcılerı HDTV'nın elektronık sınyallerını, baskı kalıplarına doğrudan geçırebılıyor Bu teknık, neler yapabıleceğını göstermek ıçın, NHK'nın bastırdığı kıtaplarda kullanılmış durumda Tıpta ve cerrahldekl uygulamalar ılgı çeken dığer önemlı alanlan oluşturuyor özel