Katalog

HAFTANIN RÖPORTAJI Matematik yerine edebiyat okutulmalı Unlü Fransız matematikçi Rene Thom'a göre bugünkü şekliyle matematik eğitimi, bilimsel derslerin anlaşılması için gereksizdir, zorunlu olmaktan çıkarılmalıdır. "6 yaşındaki çocuğa kümeler teorisi öğretmek, bilimin karikatürleştirilmesidir. Matematik eğitimi 15 yaşından sonra terk edilmeli.'i Röportaj: Guy Sorman Çeviri: Fiısun Yasar 20. yüzyıl düşünürleri: Rene Thom 15 yaşına doğru terkedllmesi gerektığıne ınanıyor "Çunku bu donemde çocuklar, karmaşık matematığı anlayabılen yuzde 1 ıle bunlan hıçbır zaman anlayamayacak olan yuzde 99 oranı şeklınde ıkı gruba ayrılırlar Matematik kafa yapısı olmayan ınsanlara her şeye rağmen bu bılgılerı vermekte ısrar etmek tamamen yararsızdır " Rene Thom öğrencı değerlendırmesımn matematığe dayandırılmasını da haksız buluyor "Bu bır bilimsel zorunluluk değıl, sosyopolıtı1' bır olaydır Bu yolla bır değerlendırme yapmak, eğıtımcılerı objektıf davrandıkları yanılgısına duşuruyor Bır kompozısyon odevıne not atabtlmek ıçın eğıtımcının, tartışılmak rısklnı göz önune alarak kendı kışısel fıkırlerıne başvurması gereklıdır Oysa bır matematik odevıne not atmak, boyle bır yukumluluk getırmez Demek kı matematığe ustunluk tanımak, bence entelektuel korkaklıktır Bana kalırsa kalltell bir edebiyat eğitimi, birçok çağdas mesleğln temellni oluşturan insan lllşkilerlnin gelişmesl içln matematıkten daha yararlıdır." Rene Thom bılım karşısında ıkı temel tutum belırlıyor Demlürjlk (Eflâtun felsefesınde evrenı düzenleyen tanrı) bılım ve hermenötik (yorumsal) bılım Demıurjık bılım Galıle'ye kadar çıkar ve butun kâınatı açıklayan gızlı formuller ya da yasalarm ortaya çıkarılmasına dayanır Hermenötık bılım ı'se Eflâtun ve Arısto'ya bağlanır 20 yuzyıl bılim dunyasını etkıleyen tum akımların tersıne gıden bır ekoldur bu ve olayların nedenlerını araştırmakla yetınır Rene Thom butun olayların açıklanabılır ve anlaşılabılır olduğuna ınanıyor ve "Ben dunyanın anlaşılabilir olduğuna inanıyorum. Eğer bir teoriyi anlayamıyorsak, sadece yetersiz olduğu Içlndlr" dıyor Rene Thom, "Determinizmden vazgeçmek ve raslantı ile kaosa ayrıcalık tanımak sadece entelektuel modalara uymak demektlr" dedıkten sonra fıkırlerını şoyle açıklıyor "Yuzyılımızın başından ben, Alman fel R ene Thom "Raslantı mı? Öyle bır şey yokturi" "Bılıyor musunuz neden Nobel Matematik Odulu yoktur? Çok basıt Çunku rıvayete gore Alfred Nobel mutevazı laboratuvarında kımya dunyasına yenılıkler kazandırmaya çalışırken, güzel eşl de çağın en unlu matematikçlsl Mittag Leffer ile gonul eğlendlrıyordu Eğer Nobel, bır matematik ödulu yaratsaydı, bunu eşının şevgılısıne vermek zorunda kalacaktı1" Rene Thom tarafından anlatılan bu fıkra, her ne kadar şaka mahıyetındeyse de bılımın, tutkuların ötesınde olmadığını gosteren hoş bır örnek olarak karşımıza çıkıyor Rene Thom'a gelınce, 1958'de 35 yaşındayken matematik alanında Nobel odulunun eşdeğerı FIELDS madalyasına layık gorulmuş, dunya çapında bır Fransız bılgını Ancak matematikçi olmaktan pek mutlu değıl, çunku ' matematıkçıler yaptıkları buluşların sevıncını matematikçi olmayanlarla paylaşamıyorlar, çunku matematik öyle garıp bır bılım dalı kı sadece onunla aktıf olarak ılgılenenler tarafından anlaşılabılıyor " Bakalım sız okuyucular, Rene Thom'un matematik ve genelde bılım hakkındakı duşuncelerını ne olçude paylaşacaksınız? "Matematik eğıtımı, bugun uygulandığı şekliyle, bırçok bilimsel derslerin anlaşılması ıçın hemen hemen gereksizdir Ayrıca bırçok bılım dalının matematlkleştırılmesı de tamamen yapaydır" Peki öyleyse bugun okullarda her sınıfta zorunlu ders olarak kabul edilen matematlkten neden vazgeçilemiyor? Yanıt Sadece geleneksel olduğu ıçın Rene Thom bu eskı Fransız geleneğını Napoleon'lu yıllara kadar ındırıyor ve şöyle açıklıyor "Napoleon'un 1yı topçu askerlerıne ıhtıyacı vardı, bunun ıçın de muhendıslık okulları kurdurdu Işte o zamandan bu yana matematik merakı tum eğıtım sıstemını sardı Bu durum aslında Euclıde geometrısı ve basıt hesapları kapsadığı surece önemlı değıldı Ama Sputnık'ın ortaya çıkması bızı modern matematığe surukledl " Rene Thom'a göre, "1957'de Sovyetler Bırlığı'nın Sputnık aracını uretmekte gosterdığı başarı, butun Batı dunyasını sarstı Önce Amerıkalılar, sonra da Avrupalılar Sovyetler'ın bu başarısını eğıtım sıstemlerınde matematığe verdıklerı oneme bağladılar O zaman bjz de öğrencılerımıze daha lyı bır gelecek sağlamak amacıyla ders programlarımızı modernleştırdık Aslında ıse Napoleon' dan pek farklı bır şey yapmamış olduk " 1960lı yıllarda Fransa'da eğıtım sıstemının ılerı gelenlen ders programlarında reform yapmaya kalkıştılar Ancak Rene Thom'a gore her ne pahasına olursa olsun yenılıkte ısrar eden profesorlerın ınatçılığı ve snopluk urunu olan bu çalışmalar, bırçok oğrencının felaketını hazırladı "çunku 6 yaşındaki bir çocuğa kumeler teorisi öğretmek, bilimin karikaturleşmiş şeklinden başka bır şey değildlr." Rene Thom matematik eğıtımının sefecı Nıetzsche ve Heıdegger'ın etkısınde kalan mantık, yerını absurd ve olasılıklara bıraktı Eşya veya hayatın bır raslantı urunu olduklarını kabul etmek, kendı anlayışsızlığına ödun vermek ve dunyanın anlaşılabılır olmadığını kabul etmek demektır Gerçekte nıcemsel rastlantının gerısınde mutlaka gerekırcı nedenler vardır, ama bız henuz bunları bılmıyoruz "Ana babalarımız ve onlardan öncekı kuşak bızden daha fazla değışıklıklere tanık oldu 1880 ıla 1940 yılları arasında elektrlk, radyo, telefon, motor, otomobıl, uçak ve antıbıyotık gıbı ıcatlar karşısında hayatları somut bıçımde değıştı Bızler ıse o zamandan bu yana nıcelığe değgın ılerlemeler kaydettık, ama nıtelığe değgın hıçbır hatırı sayılır sıçrama yapamadık 1940'tan sonra en önemlı buluş atom bombasıdır Ancak o bıle, Japonya dışında kışısel yaşamımızı etkılemedı BİIglsayar alanındakı gelışmeler tek tek bıreylerden çok, topluluklar ve buyuk fırmalar ıçın yararlı oldu Tıp alanında ıse antıbıyotığın bulunmasından sonra yapılan teknık hıçbır gelışme devrımcı nıtelıklı olmadı İnsan sağlığını ılgılendıren genetik çalışmaları, sadece pek ender hastalıklar ıçın geçerlı Sonuçta, yaşama umudumuz, çocukluk dönemını atlattıktan sonra, artık artmıyor " Yaşanmış ılerlemelerın tıkanmış olmasının Thom'a göre tek nedenı, teorilerln tükenmesl. 1920'lerde nıcemsel mekanıkten bu yana, fizik alanında hıçbır önemlı teorık gelışme kaydedılmedı Gökfıziğinde ıse Bıg IST : 151 41 55 ANK 231 26 99 KTBHfflOML HOUS£ BOJSH OOUia SffiNPf KURS • * • • DERSANE • • • • EĞITIM • • • • KURS • • • • DERSANE* * • * YABANCI DILLER KURSU °9 DERSANEŞI i b QIICİ ENGLISH FAST DOĞRU SEÇENEK' Turkiyedekl LONDRA" * Tumu İNGILİZ ve DENEYİMLİ öfretmenler * tngtttere ye öğrenci LET'S GO TO ENGLAND Ingılızcenızı en uygun koşullard» Londr» da galıştırmek ıslerunıt ' Uçak ıle gıdışdönu; * Tam gun (tull tım«) Ingılızce kurtlan ' Aıle yanında oda kahvaltı ve •ksam yetnegı (hall board) ' 4 hattalık sure ıçın Sadece C 4»5 Slerlıng Bılgı ve Brosur ıçın muraceal Culture Lınk Inl Irtıbat Burotu Zıya GOkalp Cad Nurettın Bey ithknı No 8/S04 Kızılay/ANKARA Teleton 131 M 10 AUSTRALIA Ojrenciler; Avusualya da unuıamayacatınu bır "i ay gcçtrmek ısıer mı^ınız'* • Hafıada^S «aaı Ingılı/cc • A\ustral>alı aılclcr yanında kalma • Hafıada 20 saat yasal ^alıvnia oU nağı • Hedefımız bu yılda V* 97 başarı • Sınıflar 10 15 kısılık • 2 basamak (ÖYS) ıçın yenı gruplar gönderimt Bize gelin BOĞAZİÇİINİVERSİTESİ metoduyla öğrenın a) TM. Türkçe ve Malemalık ağırtıklı gruplar b) TS, Türkçe ve Sosyal ağırlıklı gruplar c) Mh, Malemalık ve Fen ağırlıklı gruplar Tel: 346 49 26 346 49 27 Söğutluçeşme Kurbağalı Dere Cad 39/2 (Yenı Beledıya Sarayı Karşısı) KADIKÖY ATAMM H»nc T^nf.ap CmO **m TM t n o m ı n M IttâMMIL KAMlOV HT*WUt I li»fMİ C*d ' M • • « 'O0urt(« »u*ıu & » VX O ' ü U t H O O 3*4 * « )2 hafta: 3850 S f 00nu| > » 4 Kapa* » * * OuMjk •• *>• H M I t f u t3U<M ın •dr Llmlted Şirkatl Rumell Cad Süleyman N u l l Sk 56/4 OamanbeyİST (131 17 27) 12