Katalog

SAĞLIK SAYFASI Kolesterol azlıgı kanser mi yapıyor? İngiliz bilim adamları, fasülyenin, kalp damarlarının tıkanmasına neden olan kolesterol fazlalığını düşürdüğünü saptadı. Başka bir grup araştırmacı da, kolesterol azlığı ile kanser arasındaki illşkiyi inceliyor. er bılım dalında olduğu gıbı tıpda da ortaya durmadan yenı bılgıler çıkıyor Hastalıklara sureklı çare arayanlar olduğu kadar, sağlıklı yaşamak ısteyen mılyonlarca ınsanı da ılgılendırıyor bu yenı bılgıler Ancak yıne her bılım dalında olduğu gıbı, tıpta da yenı bılgının, bazen eskı ıle çelıştığı oluyor Eskıden bıldığımız, yenı ortaya çıkana uymuyor Bu da doğal Çunku bılımde araştırma zıgzaklar çızerek ılerlıyor hep Bılgıye de laboratuvarda ulaşılıyor, masa başında tahmınle değıl Bılgının deneye dayanması şart, gözleme dayanması şart, ıstatıstık hesaplarla başka bılgılerle karşılaştırılması şart, uluslararası standartlara uygun olarak uretılmesı şart kı başka bilım adamları da uygulanan yöntamlerı tekrarlayarak aynı bılgıye varabılsınler Bu sayıda gundelık sağlığımızı yakından ılgılendıren, bırbirını tamamlayan ıkı ayrı araştırmayı sıze aktarmaya çalışacağız ikısı de aynı konuda yapılmış, kolesterol konusunda Fazlası zarar, azı yarar dıye bıldığımız kolestrol hakkında Acaba gerçekten oyle mı? tar fasulye yedıler Onu ızleyen ıkı hafta sureyle hıç fasulye yemedıler Ve tekrar ıkı hafta sureyle bu sefer aynı mıktarda makarna yedıler Bundanamaç, fasulyenın kolesterole etkı yaptığını kesın bır şekılde gösterebılmektı Fasulye ıle bırlıkte makarna da yeseydı öğrencıler, bırının etkısı öburununkıne karışacaktı Doktor Anne VValker araştırmanın ayrıntıları hakkında şunları söyluyor "Fasülyenin, kolesterol duzeyinl uç gun Içlnde düşürduğünu saptadık. Bu Istatlstik bakımdan da hesaplandı ve düsusün istatlstlk olarak anlamlı blr sonufasulye yedlklerl süre boyunca bu duşüs sürdü" Soru: Ya makarna ylyenlerde ne oldu durum? Yanıt: Hayır, makarnacılarda kolesterol, başlangıç duzeyınde kaldı Bu, fasulye ya da makarna yenmeyen o ıkı haftalık surede de böyle oldu Soru: O halde fasulye ylyenlerde kolesterolün düştüğunu keslnllkle ortaya koymuş oluyorsunuz oyle ml? Nasıl bir düsme bu? Yanıt: Duşme oranı kışıden kışıye değışıyor Ama genel olarak yuzde 12 oranında bır azalma sağladık Bazılarında duşme daha çok, bazılarında daha azdı tabıı Bazılarında yüzde 40 kadar bır azalma bıle göruldu Ikı kışıde ıse tam aksıne, normal duzeyın ustune çıktığını görduk Soru. Akla şu soru geliyor Acaba kalp hastalığına yakalanma olasılığını azaltmak Içln fasulye, sürekli olarak yenebillr ml? Ya da dlğer baklagiller? Yanıt: Unutmamamız gereken şu Bızım deneyımız ıkı haftalık bır surede olanları ortaya koydu Ikı hafta çok kısa bır suredır Bu sure ıçınde bız, kolesterolun azalmakta olduğunu gosterdik Ama burada henuz yanıtı olmayan bazı sorular var Daha uzun bır sure aynı dıyet ızlense ne olur? Ayrıca deney sırasında öğrencılerın yedıklen mıktar.yanı her gun 350 gram yemek acaba gerekır mı? Yanı ıştahlı, sağlıklı ınsanlar her gun böyle bır şeye katlanırlar mı? Acaba daha kuçuk bır mıktar fasulyenın etkısı ne olur? Aynı etkının yarısı mı? Çunku şu var Kolesterol çok çabuk azahr ve çoğalır Dıyete bağlı olarak oranı hep değışır Sağlık: teleröportajlar Edip Emil Öymen H ca isaret ettiglni gosterdik. Öğroncilerin Soru: Peklyl, fasülyenin etkisi nasıl oluyor? Neden kolesterolu etkillyor? Yanıt: Bu sorunun da cevabını tam olarak bılmıyoruz Ama fasulyede bulunan lıf, yanı posa dedığlmız maddenın çok olduğu bılınır Lıf^posa, kalın bağırsaktan bozulmadan geçer, bağırsak çeperıne yapışan zararlı, zamk gıbı maddelerı de zımpara kağıdı gıbı sokup atıyor Işte fasulyede bu madde çok fazlasıyla var Ustelık bu posa, suda çözulen tur lıftır Bu tur lıfın, kolesterolu duşurduğu göruluyor Deney sırasında dışkıda da lıf oranının çok arttığı goruluyordu Makarna ylyenlerde ıse böyle bır gozlem olmadı Fasulye aynı zamanda proteın bakımından da gayet zengındır Soru: Demek kl fasülyenln blr değll, birçok nlmeti var. Yanıt: Fasulye ve baklagiller, sanıldığından da karmaşık kımyasal yapı ve etkıye sahıp Bunlarda bulunan ıkıncı derecede önemlı kımyasal maddelerın de kolesterolle ılışkısı uzerınde çahşılıyor örneğın SEPANİN denen kımyasal maddenın, yağların bağırsaklardan alınarak kana geçmesını engelledığı sanıtıyor Bu çerçevede, kolesterolun emılmesını de önledığı sanılıyor Baklagıl yemek sağlıklı kısacası Lıfı yuksek, proteını yuksek, kolesterolu azalttığı göruluyor Ama sadece fasulye ıle yaşanmaz tabıı Örneğın Cvıtamını oranı çok duşuktur Kolesterolun azı zarar mı? Anne VValker, araştırması ıle sadece fasulyenın, kolesterolu azalttığını gösterdı Bır yorum yapmadı Ama kolesterolun azının yarar değıl, yıne zarar olduğunu söyleyenler de var Yıne laboratuvar araştırmalarına dayanarak tabıı bu ıddiayı ortaya atıyorlar Duşuk kolesterolun, kanser rıskını arttırdığını soyluyorlar Ingıltere'de her hafta yayımlanan bılımsel tıp dergısı "ingiliz Tıp Derglsi"nde son makalelerden bırı, konuya ışık tutuyor Doktor Anthony Leever ve arkadaşları, Iskoçya'da 15000 kışı uzerınde yaptıkları ıstatıstık araştırmada, kolesterol ile kanser arasında kuvvetli bir Illşkl buldular 19721976 yılları arasında sağlık testınden geçırılen kışılerın, daha sonra olumlerınden sonra, ölum nedenleri araştırıldı Doktor Anthony Leever, sorulanmızı söyle yanıtladı: "Koroner hastalığı ıçın, yanı kalbı besleyen damarlara ılışkın hastalık ıçın, kolesterol duzeyı ıle ölumcul duzeyde koroner rahatsızlık arasında doğrudan ılışkı bulduk Yanı kolesterol yuksekse, kalp hastalığı da yuksek Ancak kolesterol ıle kanser arası ılışkıde durum farklıydı Yanı ılışkı tam tersıneydı Kolesterol ne kadar duşukse kansere o kadar çok rastladık Tabıı bu, bır nedensonuç ılışkısı değıl Soru: Bu arastırmadan çıkan sonuç n« Kolesterol Bır maddenln adı Kanda bulunuyor Vucudun temel yapı taşlarından bırı Ancak kanda fazlaca bulunmasının, pıhtılaşmayı arttırdığı, kan damarlarında tıkanmalara yol açtığı bılınıyor Kan damarının tıkanması demek, damarın besledığı yöreye kan, yanı oksıjen gıtmemesı demek Bu tıkanma, kalbı besleyen damarlarda olduğu takdirde, kalp kası oksıjensız kalıp öluyor Bacakta oldu mu, tedavı edılmezse kangrene kadar gıdıyor Kolesterolun kanda yuksek çıkması her zaman bır tehlıke ışaretı sayılmış Özellıkle kalp hastalarına onerılen dıyetlerde, kolesterolun duşürulmesı hepon plana çıkartılmış Kolesterol u duşurduğu bılınen gıdatardan bırı de baklagiller. Orneğın fasulye Readlng Unlversıtesl Gıda Teknolojlsl Bölumu'nde yapılan araştırmalar, fasulyenın kolesterolu duşurmede başlıca nımet olduğunu bılımsel olarak ortaya koydu Yanı öteden berı sağlığa katkısı bılınen fasulyenın bu durumu, laboratuvarda da gosterıldı Doktor Anne Walker ve arkadaşları, unıversıte öğrencılerı arasında yaptıkları araştırmada şoyle bır yöntem kullandılar öğrencılerın bır kısmı bır ay sure ıle hıç fasulye yemedı, ondan sonra ıkı hafta sureyle her gun bellı bır mık dlr? Kolesterolu asağıya çeken sey, teshls edllmemlf blr kanser ml yanl? Kolesterolu, kanser mi Indlrlyor slzce? Böyle bir iddla ortaya atılabllir mi? Yanıt: Hayır Kolesteroldekı duşukluk ıle kanser ayrı ayrı nedenlerden kaynaklanabılır Yanı bunlarla hıçbır ılışkısı olmayan uçuncu neden rol oynamış olabılır? Örneğın sıgara Hem kansere yol açtığı bılınıyor hem de kolesterolu duşurduğu bılınıyor Soru Son bır Ihtlmal deha var. Acaba kolesterolun oranının duşuk olması, kansere ml yol açıyor? Yanıt: Bu mumkun tabıı Ama bu konuda kesın bır şey soyleyebılmek Içın daha çok araştırma yapılması şart Ayrıca şu da var Dıyettekı yağ mıktarını azaltmak yerıne tam aksıne çoğaltmak kanserl önler şeklınde bır göruş de savunulamaz Soru Kolesterolun az miktarda oluşu acaba kansere nasıl yol açıyor? Yanıt: Vucutta hemen her hucrenin etrafını saran zar, buyuk ölçude kolesterolden mamüldur Hucre zarının kımyasal yapısı deneysel olarak değıştırılebılır Bu da kolesterol azaltılarak ya da çoğaltılarak yapılabihr Zarın kımyasal yapısı değıştınlırse, zardan geçecek butun elektrıksel ya da kımyasal sınyaller de değışır Kalsıyum, buyume surecınde etkılıdır Zarın kımyasal yapısının değışmış olması, kalsıyumun hucreye gırışını de değıştırebılır? örneğın hucre bölünmesı hızlanıp artabıhr? Soru Bu durumda, kanda kolesterol duzeyinin az oluşu, kansere zemın hazırlayabilir seklinde bir görüş mumkun sizce öyle mi? Yanıt: Bu mumkun, ancak mevcut bılgımız bu konuda nıhaı bır karar vermemız ıçın yeterlı değıl örneğın yuksek kolesterol, kalp hastalığına yol açıyor dıyebılıyoruz Elımızde çok mıktarda verı var çunku Soru: Son yıllarda artan sağlıklı yasam gayrati, yağların azaltılmasını, kolestorolün duşurülmesınl öngöruyor. Dusuk kolesterolun kansere zemin haztriayabileceği Iddlası Ile bu dıyet konusu çellşmlyor mu? Yanıt: Öyle gorunuyor Ancak şunu vurgulamakta yarar var Bızım ortaya koyduğumuz verılerın yorumu sınırlı olmak zorundadır Ba* bılım adamları bazı bulguları hemen açıklama yanlısı Bılımsel bulgularla gunluk hayat arasında her zaman mutlaka ılışkı bulunması şart değıl oysa Ben ıhtıyatlılardanım Bence bızım bulgumuz önemlı olmakla bırlıkte, gundelık yaşama aktarılacak turden değıldır henuz Kolesterol duzeyı çok yuksek olanlar ıçın tabıı, bu duzeyın azaltılması bır sağlık gereğı Bu dıyetle ya da ılaçlarla duşurulmelı Ancak bu ınsanlar, tum nufusun ancak yuzde 20 kadarıdır Yuzde 80'lık çoğunluk ıçın ıse kolesterolu yıne de duşurme yönunde bır ıkaz ne denlı gereklı, buna şımdılık bır şey söylemek o kadar kolay değıl Soru: Ne zaman böyle bir öneride bulunablleceğiz sizce? Yanıt: Yenı bır tur ılaç grubu var Statınler Bunların kolesterolu çok guçlu bır şekılde duşurduklerı göruluyor Bu konuda klınık çalışmalar suruyor Çalışmaların sonunda, nufusun çogunluğunda da kolesterolun azaltılmasının tyı mı kötu mu olduğu da ortaya çıkacak Kanserlılerde, lıpıd, yanı yağ metabolızmasının bozulduğu, vucudun yağ deposunun kaybolmaya yuz tuttuğu bılınıyor Yapılan araştırmalar, bu bılgının şımdı ayrıntılarına ınmekte Kolesterolun fazlası zarar, azı da acaba yarar mı dıye sormustuk Görulduğu gıbı, bu sorunun tam bır cevabını veremıyoruz Çoğu zarar da, azında durum ne 7 Aslında bunun da cevabı, sağlığın her konusunda verılebılecek bır cevap Sağlık bozulmadığı takdirde, her şeyde ıtıdal, yanı ılımlılık D