Katalog

ORGAN NAKİLLERİ Sakat doğan bebekler yarının organ deposu mu? Anne karnındayken sakat olduğu anlaşılan bebeklerin çeşitli organları, yetişkin hastaların umudu oldu. Ancak, dini çeyreler ve kadınlar "kadın yaşayan kuluçka makinesi olamaz" diyerek olayı protcsto ediyorlar. Çeviri: Bayram Atmaca T eşhıs kesindi. Hamıle kadının rahmtndeki dört aylık ikizlerı farklı bır şekılde gelişiyordu. Birincı cenin normal gelışımını sürdürürken diğer cenınin beyni özürlü, yanı gelişmemiştı. Bu nedenle ikıncı cenın, doğum sonrası sadece bırkaç saat veya en 1yi ıhtımalle birkaç gün yaşamını sürdürebilırdı. Münster kadın doğum merkezınde organ naklı üzerıne çalışan jinekolog Prof. Fritz Beller bu durumda, ikızlerden özürlü olanını ameliyatla almak yerine hamile kadını, her ıki ceninin de normal doğum süresını taınamlaması ve gelişimi beklemesı için ikna ettı. Hamilelığin 36'ncı haftasında Prof. Beller sezaryenle her ikı çocuğun doğumunu gerçekleştirdi. Formel olarak beyni gelişmemiş olan çocuk suni yolla beslendi ve aynı biçimde sunı solunum yoluyla yaşatıldı Yaklaşık bir saat kadar sonra, ameliyatla çocuğun böbrekleri alınarak 25 yaşındaki ağır böbrek yetmezlıği olan bir hastaya nakledildi. Nakıl yapılan hastanın sağlık durumunun kısa süre içerisinde düzeldiği ve sürekli lyiye gittiği gözlendi. Bu arada hasta vücuda nakledilen minık böbreklerin biraz gelişip büyüdüğü tespıt edildı. Bir yıl sonra Prof. Beller ve çalışma arkadaşları aynı tecrübeyi yinelediler. Bu defa dört ve dokuz yaşındaki böbrek yetmezliği olan ıki hastaya, yine beyin özürlü, yaşaına ıhtımali olmayan yeni doğan bir çocuğun böbrekleri, herbinne birer adet olmak uzere nakledildi. Cerrahi müdahaleden kısa süre sonra hastaların hayati tehlikeyi atlatıp sağlık durumlarının sürekli iyiye gittiği gözlendi. Prof. Beller ve birlikte çalıştığı diğer hekımler, söz konusu nakil ameliyatlarının başarıyla sonuçlanmasından emin olduktan sonra, 1987 ılkbaharında İngiltere'de yayımlanan "New England Journal of Medicıne" adlı tıp dergisıne, çalışmaları hakkında açıklamada bulundular. Ne var ki dergiye yapılan açıklamalarla birlikte, konuya yönelik seri tartışmalar sadece tıp çevresinde başlamış olmuyordu. Prof. Beller için diğer eleştirmenler, doktorluk ahlakına aykırı hareket ettiği şeklinde yorumlar yaparak hor ne olursa olsun, canlı vücuda saygılı davranması gereğini vurguladılar. Batı Berlin'de yapılan 13'üncü perina cağı inancında olduğunu belirtiyor. Sadece Batı Almanya'da yılda yaklaşık 500 anenzephal çocuğun doğduğunu açıklayan Beller, hamilelığin sonuna kadar bu çocukların bekletilmesını ve organlarının diğer ağır hastalar ıçın bır hayat kurtarıcı olarak bağışlanmasını annelerden talep etmekte Bu açıklamayı Prof. Beller, "Medical Tribune" adlı tıp dergısınde "ideal organ bağışı" şeklinde yorumladı. Bu arada organ naklı cerrahi tıp alanında sureklı gelışen yeni bır ıhtısaslaşma alanı doğurdu Sadece B Almanya'da 25 organ nakıl merkezınde 1986 yılı ıcerısinde 2000 organ naklı gerçekleştıntdı Bunlardan 162'si böbrek, 1 6 0 ı kalp ve 109 u ka Kamındaki özürlü bebeğini bir başkasına yaşam vereceği için doğurmaya karar veren bır anne tal tıp kongresinde Beller'in bu konuyla ilgıli raporu çoğunluk tarafından reddedıldi. Tartışmaların sonlarına doğru B Berlin kadın sağlığı merkezinden feministlerın "Kadın yaşayan kuluçka makinesi olamaz" yazılı protesto ilanları yayımlamasına karş; Prof Beller, ilgili çalışmaİRrında kararlı ol duğunu ifade etti. Kısa bır süre sonra Prof. Beller'in çalışmalarına benzer başka bır olay daha yaşandı; KaliforniyaLoma Linda Üniversitesı kliniğinde, ev kadını Brenda VVınner yaklaşan doğumunu bekliyordu. Ne var ki hamileliğınin altıncı ayında karnındaki çocuğun beyin özürlü ve yaşamasının ımkânsız olduğunu öğrendi. Doktorlar doğacak çocuğun kalp, böbrekler ve karaciğer gibı organlarını transplantasyonda kullanmak istediklerinı söyıeyerek Winner'i doğum gününe kadar, diğer iç organlarının gelişımini tamamlaması için çocuğu karnında taşımasına ıkna ettiler. Bu durumda da yine canlı bir çocuğun organ deposu gıbi kullanılmasına karşı çıkan doktorlar oldu. Gerçekte bir süreden beri, özürlü doğan çocuklar bu amaç için kullanılıyordu. Ancak operatörler biıgüne kadar, organı alınacak kimseleriri son ana kadar ölümlerini bekliyorlar ve ameliyatı ondan sonra gerçekleştiriyorlartiı. Fakat bu tür girişimler de, yanı kalbin kendıliğinden yaşam fonksıyonunu yıtirmesi durumuna kadarkı zamanda, diğerorganların da birtakım zararlar gördüğü ortaya çıkarılmıştır Prof. Beller yazılı bır açıklamasında, vücut bozukluğu ıle dünyaya gelen çocukların (örneğın beyin özürlü) organlarının nakil için amaca çok uygun olduğunu belirtmıştir. Bu gibi çocukların, doğum öncesi ve sonrası tüm tıbbi gırişımlere rağmen kurtarılamadığını açıklayan Beller'e göre organlarının ınsancıl bıı amaç için kullanılması ıle hem hastaya yaşama şansı getirılmış olacak hem de yaşamını yitirecek olan çocuğun, yararlı bır amaçla böylece başka bir şekilde yaşaması sağlanacaktı. Bu arada Beller ve birlikte çalıştığı diğer hekimler, anenzephal durumundakı çocukların oıganlarınırı nakıl ıçın kullanılması ile ilgili yeni hukukı hakiara da kavuştular. Beller'in bu tür hakları elde etmesine karşın diğer Batılı ülkelerde bu tür nakil ameliyatlar, ta kı söz konusu çocuklar (anenzephal) kendiliğinden yaşama gözlerıni yumuncaya kadar yapılmıyor. raciğer naklı olarak yapıldı Tum dunyada aynı yıl içerisinde 500 kadar Kalp naklı yapıldığı bılınıyor Bununla beraber gıde rek artan akcığer, pankreas, bağırsak (parça), dalak, ılik vb. gıbı organların nakledıldığı tıp dergısı "Selecta"da belırtılıyor Aynı dergıdekı başka bır açıklamada, gelıştırılen yeni ilaçlar ve operasyon metotları sayesınde önceye göre daha başarılı olunduğu ve kalp naklı yapılan hastalardan %85 kadarının en az bır yıl yaşamlarını sürdürdüğü belırtılmekte. Böbrek ve karaciğer nakıllerınde durum daha da umit vericı. Örneğin karacığer naklı yapılan Kanadalı bir hasta 14 yıl daha hayatta kalabildi. Şarapçılıkla geçımıni sürduren ve 69 yaşında yaşamını akcığer yetmezlıği nedenıyie yitıren Fransız Emmanuel Vıtra da 19 yıl başkasının kalbi ile yaşamını sürdurdu Son zamanlarda çocuklar arasında da kalp ve böbrek nakıllerının arttığını belırten uzmanlar, bu tür rahatsızlığı olan ço İdeal organ bağışı özürlü doğan çocukların organlarının, tüm dünya tıp çevrelerince nakilde kullanıla Prof. Beller bu tür girişımlerin hızla gelişeceğini ve önümüzdeki yıllarda beyin Jınekolog Prof. Fritz Beller özürlü bebekten alınan böbreği 25 yaşındaki hastasına nakletti.