Katalog

BOYA SANAYİİ Laboratuyarda yaratılan gökkuşağı Boyafabrikalarında istenilen rengi elde etmek için en karmaşık teknik lere başvuruluyor. I Kaliteli boyanın özellikleri: Çevreden etkilenmeyecek. Parlakvecanlı renkleri olacak, solmayacak. ir boya renginin hazırlanması işleminde en fazla çaba gerektiren çalışma, "colormatching" denilen renk üretimi sırasında ortaya konur. Bu ışlem, sadece bu alanda kullanılan özel aletlerin yardımıyla, çağdaş boya fabrikalarında tamamen otomatik olarak gerçekleştirilir. Üretilmek istenen renk, önce tahlil edilir, yani, bir "elektronik göz" bileşenleri saptar ve elde ettiği bilgileri bundan sonra yapılacak işlemler için yol gösterecek bir bilgisayara aktarır. Bu ileri teknolojinin çalışması konusunda bilgi edinmek üzere, boya sektörünün en büyük kuruluşlarından birinin laboratuvarına bir göz atıyor ve boya üretiminin meslek sırlarına kısaca değiniyoruz. Önce, kaliteli bir boyada aranılan en önemli özellikler sorusunun yanıtını öğreniyoruz: Çevre koşulları ve atmosfer etkenlerine karşı dayanıklı olmak (soğuk, sıcak, yağmur gibi), ayrıca parlak ve canlı renklere sahip olmak, solmamak. Rengin çağdaş zevke uygun olması da aranılan bir diğer özellik. Şimdi de bir boya kovasının içinde yer alan malzemeye bir göz atalım. Boyayı oluşturan ana maddeler, üç gruba ayrılır: 1) Boyanın kimyasalfiziksel koruyucu ve parlaklık özelliklerini belirleyen polimer niteliğinde filme gider bir madde; 2) Renk veren organik ya da anorganik pigmentler; 3) Boyanın istenilen düzeyde akışkansılığını belırten eritkenler hidrokarbürler, ketonlar, alkoller, eterler, vs). Bu son grubu oluşturan maddeler, boya üretimi işlemi sonunda buharlaşarak sert ve ince bir tabaka meydana getirirler. Bu ince tabakanın oluşması, başka yöntemlerle de mümkündür: Oksitlenme yoluyla (kimyasal özellikleri nedeniyle havadaki oksijenle reaksiyona giren ve polimerleşen maddeler) veya iki reçine arasındaki reaksiyon yoluyla. Boyayı oluşturan formülün tamamlanması için, söz konusu ürüne kullanılacağı yerlerde gerekli özellikler kazandırmak amacıyla başka maddelerın de eklenmesi gerekir. Bu maddelerın niteliklerinı burada teker teker belirlernek ımkânsız. Ancak bu konuda küçük bir fıkir vermek için, koku veren esterlerden akrilik ve vinil monomerlere, organik pigmentlerden titan dioksıt gibı anorganik pigmentlere kadar yakla Derleyen: Fiisun Yasar B Istenilen rengi elde edebilmek için onu meydana getiren bileşenleri analiz etmek gereklr. şık 80 kadar değişik kimyevi madde kullanıldığını söyleyebiliriz. Boya sanayiinde yapılan araştırmaların hangi amaca yönelik olduğunu ve bugün için dünyadaki en önemli teknolojik meydan okumanın ne olduğunu burada belirt mekte yarar var. Bu alanda en büyük savaş erıtkenlere karşı veriliyor. Bilindiği gibi, uygulama sırasında çevreye yayılan bu maddeler, özellikle geniş bir alan söz konusu olduğunda hava kirlenmesi sorunu yaratırlar. Yeni boyanmış kapalı bir me 14 Modern ve büyük bir renk laboratuvarından bir bölüm. Üretimi tasarlanan yeni bir renk, bilgisayar yardımıyla oluşturuluyor ve üzerinde çalışılıyor. kânda bulunmanın insana nasıl rahatsızlık verdiğini hepimiz biliriz. Bu nedenle, bir yandan mümkün olduğunca az oranda zehirli madde kullanılmaya çahşılırken, öte yandan da araştırmalar şu üç yönde sürdürülüyor 1) Kullanılan eritken oranını azaltmak. Bu da ancak molekül ağırlığı düşük reçine kullaıımakla mümkündür. Bu durumda üretilen boya istenilen koyulukta olmakla beraber kullanım alanlarına uygun akışkanhk özelliğini korumahdır. 2) Eritken yerine su kullanmak. Gerek sanayi alanında, gerekse özel işlerde formülünde su bulunan boyalar giderek daha yaygın bir şekılde kullanılıyor. 3) Hiç eritken kullanmamak. Toz boya üretiminde bu yola başvurulmuştur. Ancak, bu ürünün kullanım alanı sınırlıdır (alanın çok geniş veya uygulanacak yüzeyin girintili olmaması gerektiği gibi). Bu tür boyalar sadece sanayi alanında ve özel araçlar kullanılarak uygulanır: Boyanacak yüzeyde elektrostatik etkı sonucunda tanecikler oluşur. Bu alanda denenen başka bir uygulama da meydana gelen ince tabakadan uçup gıtmeyen reaktif eritkenler kullanmaktır. Bu durumda kullanılan eritken, boyanın içindeki diğer maddelerle reaksiyona girerek istenilen ince tabakayı meydana getırir. I J