Katalog

TARTIŞMASI rı gerekli mi? da bıle sıklıkla hısterektomıye başvurulmakta Tartışmalı bır hıstorektomı endıkasyonu, rahım kansermden korunmak amacıyla rahımın alınması Her organ kansere tutulabıleceğinden, bu mantıktan hareketle dığer bırçok organın alınması haklı görulebılır Bırçok kadın sıkıntılı aybaşı kanamaları nedenıyle rahımlennden kurtulmak ıstıyor OySa rahım, aybaşı kanamasının sadece kaynağı olan bır organ Rahmın alınmasıyla kanama ortadan kalksa bıle aybaşı donemine özgu diğer bellrtller varlığını surdurmekte, çunku aybaşı beynın dıensefalon (ara beyın) bölumu, hıpofız ve yumurtalıkları kapsayan karmaşık bır mekanızma sonucu ortaya çıkar Rahımın alınmasından sonra da "psodomenstruel sendrom" adı verılen ve aybaşı donemındekı psıkofızyolojık gerılıme benzeyen bır durum görulmektedır Gebelıkten korunmak amacıyla hısterektomı uygulanması da tartışmalı bır gerekçe Yumurtalıklara gıden tuplerın bağlanmasıyla kısırlaştırma yöntemı tercıh edılmelı Jınekolojı hastaları Federal Almanya'da en çok yatak işgal eden hastalar; jınekologların kullandığı yatak sayısı 17,421 Bunu 13,318 yatakla kulakburunboğazcılar ızlıyor Butun dığer dalların kullandığı yatak sayısı 5 OOO'ın altında Dahılıyecılerden sonra (10 409 dahılıyecı var) kadın hastalıkları uzmanları en kalabalık uzman grubunu (5761 kışı) oluşturuyor Hısterektomı amelıyatından doktorun aldığı en az ucret 277 Alman Markı Bu rakam 5 mıslıne kadar artabılıyor Yumurtalıklar alınırsa amelıyat ucretı 333 mark Hısterektomı, ortalama bır saat süruyor Hastane masrafları, bakım ve ılaç gıderlerıyle birlıkte bu operasyonun hastaya malıyetı 1500 ıle 2500 mark arasında Hastanın yaşı 55'ın uzerındeyse rahımle birlıkte hemen daıma yumurtalıklar alınıyor, ancak alınan yumurtalıkların yuzde 50'sınde bır hastalık saptanamıyor Rahmın alınmasının kadınların yarısından fazlasıntn cinsel yaşamını olumsuz yönde etkıledığı 1964'ten berı bılınen bır konu 1985 yılında yapılan bır çalışmada, hısterektomı geçıren kadınların yuzde 43'unde aylarca surebılen depresıf bır donemın görulduğu ortaya çıkarılmış Rahım, kadınlar ıçın "dolyatağından" öte bır anlam taşımakta Amelıyattan yıllar sonra suçluluk duygusu, kendıne verılen değerın azalması gıbı olumsuz etkıler görulebılıyor Bu nedenle, psıkologlara göre uzmanlar, kesın endıkasyon bulunmayan hısterektomılerden once hastalarına altı aylık bir duşunme suresl tanımalıdır Bu sure ıçınde hasta ve yakınlarıyla dort beş kez konuşarak hısterektomının ılerıoe yol açabıleceğı ruhsal sorunlar hakkında bılgı verılmesı doğru olur Son yıllardakı hısterektomı "patlamasının" başka bır nedenı, kadınların bu amelıyatı bılerek ve ısteyerek seçmelerı Federal Almanya'nın buyuk şehırlerınde ısteyerek rahımlerını aldıran 45 yaşın uzerındekı kadınların sayısı yuzde 40'lara varıyor Bunların çoğunluğunda zorunlu bır hısterektomı endıkasyonu mevcut değıl Hısterektomılerdekı artışta doktorlarm olduğu kadar hastaların da payı var Hısterektomının en sık uygulandığı donem, kadının yenı bır yaşam anlaşıyı edınmek zorunda olduğu menopoz donemı Bu yıllarda kadınlar önemlı bedensel ve ruhsal değışımler yaşadıklarından ruhsal çatışkılar ıçındekı kadında rahımın alınması derın sorunlara yol açabılıyor Cinsel yaşama olumsuz etkisi PS İ K İ Y A T R İ Sıcaklar kimilerine yaramıyor Yankı Yazgan flato» K ış yaklaştıkça depresıfleşen, neşesını yıtıren, özellıkle karbonhıdratlı yıyeceklere yönelıp uykusunu artlıran kışılerın bu durumunu ve nedenlerını (mevsımsel affektıf bozukluk), CumhurlyetDergi'dekı bır maka'3sındeDr. S. Erez ayrıntılı bır şekılde anlatmıştı Insanoğlunun kış uykusuna yattığı donemlerden kalma bır evrımsel kalıntıyı andıran bu aksaklık, psıkıyatrının depresyon tedavısınde kullandığı araçlara 2500 Lux'luk ışık kaynaklarını katmıştı Dığer yanda, bır grup araştırıcının ılgısı de başka bır olguya yöneldı Sıcaklar bastırdıkça, baharın sonuna doğru ve yaz aylarında, depresyon ve ıntıhar sıklığında onemlı fırlamalar gözlenır Hatta kışılerın daha çok bu donemlerı depresıf geçırdığı kabul edılır O yaz tatılını Florıda'da değıl de New England'ın serın kıyılarında geçıren, tekrarlayıcı depresyonu olan bır kadın hasta ılk kez depresyonunu bu denlı hafıf atlatınca, NIMH'dekı araştırma ekıbınden Dr. Wehr ve Dr. Rosenthal olayı ayrıntılı ınceledıler Hasta, sonbahar ve kışları depresyon yönunden oldukça rahat geçırıyor, yazları ve sıcaklık artışıyla ıntı har duşuncelerı, bezgınlık ve çökkunluk hayatına egemen oluyordu Aslında bu durum en aşağı yuz yıldır, klınık psıkıyatrıyle uğraşanlar ıçın bıldık bır şey Soğuk duşun kendını depresıf hıssedenlere lyı gelebıleceğı söylense, alay konusu olunabılır Ama depresyona gırışlerınde sıcaklık artışının rol oynadığı kışıler ıçin (tıpkı kışın depresıf olanlara ışığın yaradığı gıbO soğuk duş son derece etkılı bır tedavı olabılır Dr Wehr ve Dr Rosenthal'ın yuruttuklerı başka bır araştırma da destekleyıcı sonuçlar verıyor Uykudan yoksun bırakma tedavısının etkılılığı ustundekı araştırmalar, depresyonu olan kışıler, özellıkle gecenın ıkıncı yarısında uyutulmadıkları takdırde kısa surelı de olsa kendılerını oldukça lyı hıssedıyorlar Bu etkıde başlıca rolu, vucudun enerjı dengesını duzenleyen sıstemlerın oynadığı zannedılıyor Özellıkle de ısı dengesı Çoğu kışılerde, sabaha doğru vucut sıcaklığı en aza duşerken tıroıd uyarıcı hormon (TSH) en yuksek duzeye tırmanır Bu tırmanma depresyonu olan kışılerde gerçekleşmez Uykusuz bırakma, TSH'yı yukseltırken vucut sıcaklığını da duşurur Işın ılgıncı, uykusuz bıra kılan kışı sıcak bır ortama alınırsa, TSH'dekı yukselme durur Depresyonu olan kışının ısı ayarlama sıstemlerının görevlerını yerıne getırmedıklerı, dolayısıyla vucudun çevre sıcaklığına en duyarlı olduğu sabaha karşı saatlerınde hormon salgılama ve sıcaklık ayannın normalden farklılaştığı öne suruluyor Uykusuz bırakılan kışıde bu aksaklık bır sure ıçın etkısını yıtırıyor Gundelık hayatta yaşayıp fark ettığımız pek çok olgunun mekanızması aydınlanacak gıbı gozukuyor Sıcak bır ortamda uyumak ve ertesı sabah tatsız bır duygusal durumla uyanmak ılk bakışta açıklanamaz gıbı Ama hormonlar ve vucut sıcaklığı ıle depresıf belırtıler arasındakı ılışkının tek şeklı bu değıl Uzun suren, uykusuz ve yorucu bır gece yolculuğunun ertesınde, gayet neşelı, canlı ve hareketlı olan, bunun nasıl olduğunu bır turlu anlayamayan çok kışı var Uykusuzluğun, kısa bır sure ıçın de olsa kışıyı lyı hıssettırmesı hıç fena değıl Ancak, gerek kış/yaz depresyonları ge rek uykusuzluk ve vucut sıcaklığı ıle depresyon ılışkılerı hakkındakı bu bulgular, uzun bır yolun ılk kılometrelerı Psıkıyatrıstler, temkınlı bır lyımserlık ıçınde yorumluyorlar buluşları