Katalog

KASIM AYINDA GÖKYÜZÜ Minik güneş sisteminde saklambaç oyunu Uydularının jüpiter üzerine düşen gölgeleriyle oluşan ince kara lekeler küçük bir teleskopla bile görülebilir. Bülent Uyanıker asım ayından başlayarak, gözlenebılecek sureler ıçın Jüpiter ve uydularının konumlarını ıçeren bır çızelge vereceğız llk gozlemcısının adını taşıyan bu dört buyuk uydu, Gallleo tarafından 1610 yılında gözlenmış ve Galıleo'ya göğun kubbesının olmadığmı duşundurmuştur Durbunle bıle gözlenebılen Galıleo uyduları, amator gozlemciler ıçın bıtmek bılmeyen bır heyecan kaynağıdır Uyduiar kımı zaman gezegenin her ikl yanında çiftler oluşturur, kımı zaman da gezegenin önunde ya da arkasında gozden yıter, saklambaç oynarcasına devınırler Gezegen ve uydularının bızım ılgı âlanımızdakı ozellığı ıse, mlnlk blr guneş slstemini andırmasıdır Uyduların gezegen uzerıne duşen gölgeleriyle oluşan ınce kara lekeler ıse, kuçuk bır teleskopun bıle göruş alanı ıçındedır Jupıter, dunya gıbı gezegenlerle karşılaştırıldığında, katı yuzeyı olmayan, hıdrojen ve helyumdan oluşmuş dev bır top olmasından dolayı bır gezegenden çok bır yıldızı andırır Uydularından Ganymede ıse (çapı 5260 km) guneş sıstemının en buyuk uydusudur Ganymede de aslında bır uydudan çok bır gezegen gıbıdır, çunku bu uydu Merkur'den bıle buyuktur Jupıter'ın dığer uyguları da Ganymede'den pek aşağı kalmazlar Callisto (çapı 4800 km) guneş sıstemının 3 buyuk, 10 (çapı 3630 km ) 6 buyuk, Europa da (çapı 3140 km ) 8 buyuk uydusudur Bu arada uydumuz Ay ıse 3476 km 'lık çapıyla 5 en buyuk uydudur Jüpiterveuyduları K Çizim nasıl kullamlacak? Uyduları gözlemek ıçın yapılacak ılk ış, gezegen harttasının yardımıyl gökyüzunde Jupıter'ın konumunu bulmaktır Harıtada belırtılen takımyıldızın bulunmasıyla bırlıkte, gezegenı parlaklığından dolayı hemen tanıyabılırız Şımdı sıra uydu çızımlerının kullanılmasında Çızımde dıkey konumdakı çlft çlzgl, Jüplter'l slmgelemektedlr ve çızım, uyduların durbunle göruntusüne göre ayarlanmıştır Teleskop gozlemcilerl ıçın doğubatı yönlerı tersıne donecektır Uydular ıse ay boyunca Jupıter'e olan konumlarıyla olçeklendırılmışlerdır Çızımlerın solundakı sayılar, ayın gunlerını göstermekte ve sayıların yanındakı notlara o gun ıçın saat 2 00'yı (evrensel zamanla 0 00) belırtmektedır Uydular ıse sırasıyla 1. 10 (parlakhğı 543) 2. Europa (par 557) 3. Ganymede (par 507) 4. Callisto (par 612) olarak numaralandırılmıştır Noktalı çızgilerin arasında kalan san bölge Samanyolu'nu göstermektedir Kasım ayında gezegenler Merkür, Akrep takımyıldızına doğru yolculuğunu surdurmektedır Gezegen, kasım ayı gözlem ızlencesı ıçınde (ayın ılk gunlerı harıç) guneşten sonra doğacağı ıçın görulemeyecektır Buna karşın ayın ılk gunlerı guneş doğmadan önce, ay ortası ve sonlannda ıse guneş batımından hemen sonra kısa bır sure gözlenebılır Ancak hava koşulları ve dığer etmenler goz onune alındığında kasıma ayı, Merkur'u gözlemek ıçın uygun bır ay değıldır Venus, Akrep takımyıldızından Yay takımyıldızına doğru olan doğu yonundekı devınımını surdurmektedır Gezegenı akşam tanıyla bırlıkte rahatlıkla görebıhnz Ekım ayında olduğu gıbı Venus, kasım ayı boyunca ortalama olarak saat 1900'da batacak Gezegen 7 kasımda Uranus'le 3°25'lık bır açı oluşturacak 8 kasımda ıse en buyuk uzanımına (47°) erışecek 15 kasımda Saturn'le arasında 4°'lık bır açı olacaktır Mars Güneş'ten önce doğacak Mars kasım ayı boyunca guneş doğmadan once doğacak ve yıne guneşten once batacaktır Gezegenı guneş doğumundan once kısa bır sure görebıhnz Jüpiter, geçen ay olduğu gıbı, İkizler takımyıldızı çevresınde yer almaktadır Gezegen kasım ayı boyunca akşam saatlerı butun görkemıyle ortaya çıkacak