Katalog

GÖKYÜZÜ Tl P Kayan yıldızlar Yeryüzüne milyonlarca yıldır her gün göktaşları düşüyor. Golualılar gökyüzünün başlarına inmesinden korkuyorlardı. Bugün, yıldızların ve göktaşlarının uzaysal mekanikle belirlenmiş yörüngeleri izledikleri biliniyor; dünyayla çarpışma olasılıkları yok gibi bir şey. Çeviri: Murat Ârın ıldızlı bir gecede, hızla giderken ışıklı bir iz bırakan parlak bir noktanın kayışı ve küçük bir ışık patlamasıyla yok olması çok güzel bir görünüm verir. Halk arasında yıldız kayması olarak bilinen bu olay, artık korkutmak şöyle dursun, hayranlık uyandırırken, bazılarımız isteklerinin gerçekleşmesı için dilek tutarak göktaşlarını dilek taşlarına dönüştürürler. • Fotoğraflarını siz de çekebilirsiniz Ani bebek olumu Uykuda bebek ölümlerini önleyen aygıt yapıldı. Y Parçacıkların ağırlıkları 5 kg'dan fazlaysa bazı parçalar yere yanmadan erışebilırler: Bunlar meteorltlerdir. Dünyamıza bu şekilde düşen maddelerın toplam ağırhğının 100 tona ulaştığı tahmın edilmektedir. Bu rakam dünyanın ağırhğının yanında çok küçük kaldığından, 10 milyar yılda ağırhğının ancak 20 mılyonda biri kadar bir artış olmuştur. Yıldız kaymasının izlenmesınin şansa bağlı olduğuna inanılır. Aslında, gökyüzü sabaha karşı 36 saatleri arasında izlenirse, bu şans arttırılabilir. Bu saatler göktaşlarının en çok düştüğü saatlerdir. Dünyanın yörüngesini izlerken karşılaştığı parçacıklar sıradan bir harekete sahiptir. Şekil 1'de görüldüğü gibi, bu parçacıklardan birinin göktaşına dönüşmesi için dünyayı "yakalaması" gerekir. Dünya sabaha karşı 36 arası yolu üstündeki her şeyi süpürür. Bu olay, diklemesine yağan yağmur altında hızla yürüyen kişinin önünün arkasından daha çok ıslanması olayıyla aynıdır. Göktaşlarının yazın daha çok düştüğune dair bir inanış yayılmıştır. Bu yanlıştır. Bütün mevsimlerde aynı oranda yıldız kayması gerçekleştiği izlenmektedır. Ancak yaz geceleri az bulutlu olduğundan, açık gökyüzündeki yıldızları seyretmek çok çekicidir. Doğal olarak bu sırada göktaşlarının düşüşleri de sıkça izlenir. Guzel gök manzaralarını izleme şansı bazı tarihlerde yükselmektedir. Buna neden periyodik (belırli aralıklarla düşen) göktaşları gruplarıdır. 1Ö66 yılında saatte 6000 göktaşının düştüğü kaydedilmiştir. 1933'teki "kayan yıldız yağmuru" sanıyede 60 göktaşı hızında üç saat sürmüştür. 17 Kasım 1966'daysa 40 dakikada 60000'den fazla göktaşının düşüşü ızlenmiştir. Kayan yıldız yağmuruna, kuyruklu yıldızların yörüngelerinde bıraktıkları artıklar (çekirdekten ayrılan parçacıklar) neden olmaktadır. Dünyanın yörüngesi, bu yörüngelerden biriyle kesiştiği zaman parçacıkların toplanması yıldız yağmuruna meydan vermektedir. Bu olay, her yıl aynı dönemde yinelenir. D unyada her yıl pek çok çocuğun ölümüne yol açan uyküda soluk almanın kesilmesi vakalarını önleyebilmek ıçın Batı Almanya'da Ulm Üniversitesi'nde bir nörolog yeni bir aygıt geliştirdi. Göktaşı sürüleri Periyodik göktaşları Yıldız kayması nasıl gerçekleşiyor? Uzayın gezegenleri çevreleyen bölümü, güneş sisteminin yaratılışından kalmış taş ve demir parçacığı artıklarıyla doludur. Dünya, güneşın çevresindeki yörüngesini izlerken, bu parçacıklarla karşılaşır. Atmosfere giren parçacıklar hızlarının etkisiyle ışık saçacak duruma gelinceye kadar ısınırlar ve yanarak yok olurlar. Artıkları, rüzgârın etkisiyle savrularak yeryüzeyine düşer. Güneş Hans Kornhuber ve asistanı Karl Renner'ın aygıtı, bebek nefes almayı kestiğı zaman anne ve babayı uyarıyor. Genellikle de bebek uyandığında solunum yenıden başladığından bebeğın hayatı kurtulmuş oluyor. Ingiltere'de her yıl 15005000 bebek uykuda ani ölümle ölüyor. Uykuda belirli bir neden olmaksızın ani ölüm, 02. ile 1 yaşındakı bebeklerin başlıca ölüm sebebı. Sheffield Çocuk Hastanesi araştırmacıları uykuda belirii bir neden olmaksızın ölüm dıye de bilinen Ani Bebek Ölümü(SYD)'nün enzım defektleriyle bağlantılı olduğunu bulmalarına rağmen bu vakanın tam bir açıklaması henüz yapılmış değıl. Bununla birlikte araştırmacılar en çok ani bebek ölümünün çocuk uyurken meydana geldiğini saptadılar. Aniden ve genellikle belirgin bir semptom olmaksızın bebek soluk almayı durduruyor. Oksi|en yokluğunun sonucu olarak beyınde hasar ve ölüm meydana gelebiliyor. Ana babalar bebeğin soluk almadığını fark edene kadar iş işten genellikle geçmiş oluyor. Kornhuber'in "bebek koruyucu" diye adlandırdığı aleti solunumun durduğunu saptadığında alarm veriyor. Aygıt ayrıca çocuğu uyandırmak ve solunumu yeniden başlatmasını sağlamak amacıyla bebeğin tabanında bir elektronik vıbratörle bağlantılı. Bebeğin karnında çiş bezinin altına yerleştirilmiş küçük bir plastik bir halka bulunuyor. Bu halkanın içinde, indüksiyon bobini olarak işgören sarılmış tel yer alıyor. indüklems, büklümün kal kıp indikçe düzenli aralıklar oluşuyor. Bebek koruyucunun içindeki devirler indüksiyon bobinindeki dalgalanmaları da belirliyor. Eğer periyodik gidiyorlarsa bu her şeyin normal olduğu anlamı taşıyor. Ama eğer bebek soluk alrrnyorsa, indükleme ansızın sabitleşiyor. Bu durumda aygıt derhal küçük elektronik vibratörü devreye sokuyor. ABD'de bu tür uyarıcı aygıtlar aslında birkaç yıldır satılıyor. Buna rağmen Renner bu aygıtların emniyetsiz olduğunu ileri sürüyor. Uyarıcı aygıtlar ya bebeğin üstünde yattığı yatağın hareketleriyle ya da bebeğe bağlı hantal aletlerle solunumu kontrol ediyorlar. Pek çoğu da, Renner'e göre, bir ana elektrik hattına bağlanmak zorunda. Bebek koruyucu ise pille çalışıyor. Buluşu gerçekleştiren Almanlar eğer seri üretimi yapılırsa aygıtın yaklaşık 500 sterline satılacağını belirtiyorlar. Ama henüz sanayici bir ortak bulabilmiş değiller.. New Sclentlst. Sabah Şekil (1): Dünya sabaha karşı hızla llerlerken önüne çıkan her şeyl süpurur. Şekil (2): Kuyruklu yıldızların yörüngelerinde bıraktıkları artıklar "yıldız yağmurltrına" neden olmtktadır. Siz de göktaşlarının fotoğraf lannı çekebilirsiniz? Göktaşlarının fotoğraflarının çekilmesi için hiçbir karmaşık gerece gerek yoktur. Aslında başarı biraz rastlantıya kalmıştır. • B pozunun olduğu bir fotoğraf makinesi kullanınız. • Makinenizi, obtüratörü açık bırakacak, blokajh, basit bir deklanşörle takviye ediniz. • Makineyi sabit ayaklar üstüne yerleştiriniz. Siyah beyaz ya da duyarlı (400 ASA) diapozitif kullanınız. Objektifi sonsuza, diaframı maksimuma ayarlayınız. • Makineyi gökyüzüne çeviriniz. Açık ve mehtapsız bir gecode ışıklardan uzakta çalışmalısınız (Otomobil farlarına dik kat). • Obtüratörü, örneğin on dakika açık bırakarak llk fotografınızı çekiniz. Makinenin görüş alanında bir göktaşı düşerse kayıt edilecektir. Bu şekilde birçok fotoğraf çekiniz. Film basıldığı zaman, fotoğrafta yıldızlar dünyanın dönüşü nedeniyle parelel çizgiler halinde görüleceklerdir. Göktaşlarıysa yıldızlarınkini kesen çizgiler oluşturacaklardır. (Şekil 3). Çalışmalarınızda başarıh olursanız, çektığiniz fotoğrafları isminizi ve adresinizi ekleyerek bize gönderin. Kullandığınız makineyi, filmi, çekim tarihini, saati ve yeri belirtmeyi de unutmayın. En iyileri dergimizde yayımlanacaktır. Sabit pozda çekilmiş totoğratta göktaşlannın görünüşü: Paralel çizgiler yıldızları göşterirken göktaşları bu çizgılen kesmektedir.