Katalog

ARMAÖANLI BULMACA BİLİM YAYIN 1 2 3 4 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15 16 17 18 19 20 ADI SOYADI: AORESİ: Bulmacayı doflru olarak bllen 25 okuyucumuza Jam«a D. VVMson'ın "iklll Sarmal" adlı kitabını armağan edeceöjz. C Çteümtorinlzl en geç dokuz gün aonra, pazartesl günü «llmlzd* olacak MId* "Cumhurlyet Bllim Teknlk, Türkocağı Caddesl 39/41 Cagalogluanbul" adreslne göndermenlzl rica «darlz. ğır sürüsü. 12 islam dinine göre ölüleri mezarmda sorguya çekecek olan ikı melekten biri... Çeşitlı yüzeylere tutunarak yaşayan denız canlılarından oluşmuş katmanlı karbonat çökelleri. 13Sodyum karbonatın ticarettekı adı... XVIII. yüzyıl başlarında Fransa'da moda olan bir süsleme biçemi... Üye... Bir organımız... Selenyum ejementinin simgesı. 14Artıuç... Ağır ritimlı bır Ispanyol dansı. . Anlaşma yapan taraflar anlamında eski bir sözcük 15 Uzun ve sıvrı gagalı, sıyah tüylü bır denız kuşu.. Kerpiç ya da tuğlayla örülmüş ahşap duvar... Bır şeyı anımsamak için yazılan kısa yazı. kin ve zehirli bir asit. 8 Tatlı bir besın maddesi... Hınt zahidi ya da dın adamı... Bır gıyeceğin göğüsle omuz arasında kalan bolumune eklenen parça. 9 Kendını beğenmış kımseler ıçin kullanılan bır alay sözü . Kuran'da adı geçen sekiz cennetten dördüncüsü. . Bir tür kömur. 10 Bir çalgı... Allah'ın doksan dokuz adından biri... ilkçağın Yahudi devletlerınde ve Yunan sitelerınde kullanılmış tarihı bır para. 11 Bayram... Matematık ve ıstatistik yöntemlerinın bıyoloji incelemelerine uygulanması... Yarı memnunluk belirten bir ünjem. 12 Eksıuç... Iskambilde bir kâğıt.. İkaz. 13 Ön çalışma... Erkeklık ve dışiliğin belirlenmesinde rol oynayan kromozom. 14 Aklama... Bılgin... Baston. 15 Şaşma belirten bır söz. Bakırtaşı da denılen, yeşıl renkli hidratlı karbonat... Yemek. 16 Suyla bırleştığınde oksijen açığa çıkaran, bıleşiminde nikel ve bakır tozları bulunan sodyum ve potasyum peroksit... Madagaskar'da yaşayan ve dikenli postundan dolayı oklukırpiyi andıran böcekçıl bir hayvan. 17 Bir nota... Bır ağırlık biriminin kısa yazılışı. . Karaciğerin salgıladığı acı sıvı... Porselen yapımında kullanılan bır çeşıt ak ve gevrek kil 18 ispanyollar'ın sevinç sözü... Huni biçımınde çukur yer... Bir uzunluk biriminin kısa yazılışı... Bir nota. 19 Yaşlı kadınların tuttukları genç âşık... Kanaat Doğal ve tarihsel ozellıklerinden dolayı koruma altına alman alan. 20 Ozların hidrojenlenmesiyle elde edilen polialkollerin genel adı... Pamukkala örnegindeolduğu gibi kimi kaynak sulannın yığdığı genellikle kalker tortu... D İnsanın Yükselişi Irtf I JS ' BRONOWSKI " " €t%L ÇBvırı: Aykut GÛKER V Yayınlan ' İnsanın Yukselışı", ılk msanların oluşumundan gunümuze kadar uzanan insanın serüvenı Ancak bu serüven, insanın yarattığı tarihı boyunca verdıği urunlerın, kullandığı araçların, emek verdıği yapıtların gelışımıyle gözler önune serilıyor. insanın Yükselışı'nde bılimin tarihınl okuyorsunuz, ama kıtap bır bılım tarihı kıtabı değıl Sosyal gelışmenın nedenlerı, aşamalan, sonuçları gözler önune serıliyor, ama bır sosyolojı kltabı okumuyorsunuz insan uygarhğının tarıh boyunca aldığı yenı bıçımlerı görüyorsunuz, ama kıtap sadece bu değıl Belkı de, Bronovvskı'nın kitabını önemlı kılan yapıtın, butun bunların hepsı olmayı başarmasıdır Aynı zamanda bılımlerin tarihi, sosyal gelışmelerın tarihı, uygarlığın tarihı olan yapıt, bılımlerin, sanatların gelışmesine bir anlamda kuşbakışı, bır anlamda do ' rinlemesıne bakma olanağını verıyor. Kıtap, BBC televizyon dızısı olarak hazırlanmış on uç bolumden oluşan bir çatıyla insanın serüveninı anlatırken, ınsanlığı bügune getıren gelişmeler bırbırı ardından gözler önüne serilıyor "insan olağanustu bır yaratıktır. Kendını canlılar arasında eşsız kılan bir dızi yeteneğe sahıptır, dığerlerınden farklı olarak, manzarada yer alan bır fıgur değıl, manzaranın bır şekıllendıncısidır Bodende ve zıhınde doğayı keşfedendır; her kıtada yuvasını bulan değıl, yuvasını yapan, her yerde yaşayabılen bır canlıdır " Kltabın butun bolumlennde bu anlâyışı buluyoruz insan, pasıt bır uyum sağlayan canlı değıldır, tersıne, butun hayvanlardan belkl de en onemlı farkı, onun çevreyı kendıne uydurma yeteneğıdır Çevreyı, çevresındekı her şeyı kullanarak, toprağı, taşı, bıtkılerı, hayvanları kendıne göre bıçımlendırerek, kendine göre örgutleyerek kgndıno yenı doğalar, yenı çevreler, yenı olanaklar yaratmasıdır Işte, Bronovvskı, bu yaratma gucunun tarihını yazmıştır. Yapıtın bıtiş sözlerı de bu anlamı vurguluyor "Hepimiz korkarız; kendı güvenlığımız ıçın, gelecek ıçin, dunya ıçın. İnsan ımgelemının (muhayyilesının) doğası boyledır Bununla bırlıkie her insan, her uygarlık, kendısını neyı yapmakla görevlı saymışsa onu yükumlendığı ıçın ılerlemıştır. Bir insanın kendı hunerıne olan kışısel tutkunluğu, bır bütün olarak gıden entelektüel uğraş tutkunluğu ve bundan duyduğu heyecan İnsanın Yükselışı'm yaratmıştır" Kuşkusuz, insanın yuz bmlerce yıl suren serüveni kolay olmamıştır Kan, ter, gözyaşının bırbınne karıştığı dönemeçler, dönemler, süreçler Galıle'nın savunması, Hıtler donemınde bılım adamlarının çektıkleri gözler önüne serılmektedır Ama, insanın yaratıcı gucu butün bunları aşmakta, bazen bir bıtkinin gelışmesınde, bazen bır madenın bulunmasında, bazen de evrenın gözlemlenmesmde ınsanlık tarıhının dönemeçlerını gururla aşmaktadır Bronovvskı'nın yapıtı, ınsanı insan olduğuna inandırmakta, gönendırmekte, sevındirmekte Okunmasında mutlak yarar olan kıtaplar listesi yapılsaydı, İnsanın Yukselişl, bu listenın başlarında yer alırdı Kitabı çevıren Aykut Göker'ın ayrıca kutlanması gerekıyor Türkçeyi zorlamadan, cesaretle kullandığı deyımlerle, akıcı bir çevirıyle kıtabın dılımızde okunmasına önemlı bır katkıda bulunmuştur. U SOLDAN SAĞA 1 18401905 yılları arasında yaşamış, optik aygıtların ve merceklerin geliştirılmesı uzerınde durmuş, mikroskop teknığıne büyük katkılarda bulunmuş ünlü Alman fizikçi... Bahkbılim. 2 Neon elementinin sımgesi.. Antiller'de yaşayan ve kopekbalığı kadar yırtıcı olan bır balık... Formaldehıt ile bır fenolun yoğunlaşması sonucu elde edılen yapay reçıne. 3 Uzerıne yazı yazılan tabaklanmış ceylan derisi... Hammadde ışlenerek yapılan her türlü mal... Halk muzığıne Özgu telli bir çalgı.. Psıkanalız dılinde kışinın öz benlığı. 4 Bır ya da daha çok elektron kazanmış ya da yıtırmış bir atom grubundan oluşan elektrık yüklü parçacık... Şıkâr... Sümerler'de sağlık tanrıçası. . Hatay illnde bır göl... " O " gösterme sıfatının eskı bıçımı. 5 Sırça. . Bır molekulu oluşturan atomların sayısı... Bılgısayarlarda özellıkle sayısal hesaplara uyarlanrnış proşramlama dıli. 6Panik... Dıl devriminın ılk yıllarmda belediye anlamında kullanılan sözcük... ikınci derecede olan .. Ağaç, plastik ya da kauçuktan yapılmış küçük sandal. 7Elektronları hızlandıran elektromanyetik bir aygıt.. Fizıkte bir sesin yayınımıyla oluşan şiddet, vuru, ton gibı değişiklikleri düzenlemede kullanılan aygıt 8isimler... Cisimlerın devınımlerıni yörünge, hız ve ivme gıbı konular bakımından inceleyen mekanik kolu... Bır çeşıt Venedik altın akçesine verılen ad. 9 Kazıklıhumma da denılen ateşli ve tehlikelı bır hastalık Yokluk, hıçlık, ölüm... Tarih öncesine dayanan efsane. . Yılanın derı değıştırırken attığı deri. 10 Osmanlı Devletı'nın Rumelı'dekı eyaletlerinden bırı... Gösterış, caka... Şenliklerde caddelere kurulan süslü kemer... Hangi şey. 11 Kıyamet gününü, öttüreceği sur adlı boru ile bildirecek olan melek... Yumurta gözesinin embrıyon oluşurken gelişerek aldığı ilk biçim... Sı14 Hazırlayarv Sedat Yaşayan YUKARIDAN AŞAĞIYA 1 18231892 yılları arasında yaşamış, yüzeyler ve uzay konularını inceleyen topolojı alanında çığır açan ıncelemesıyle ün kazanmış ve Fransız matematikçi Evariste Galois'nın geliştirdiği denklemler kuramının ilk ayrıntılı açıklamasını ortaya koymuş Italyan matematıkçı... Uyanık, gözü açık. 2 Tanzımat'tan önce Osmanlı imparatorluğu'nun Musluman olmayan uyruklarına verilen ad .. Halk dilinde, fırın temizlığınde kullanılan ucu bezlı sırığa verılen ad... Fın hamamı. 3 Bir elektrik akımının yönünü değiştırmeye yarayan aygıt... Bır daırenın kendı düzlemınde bulunan fakat merkezınden gecmeyen bır doğru çevresınde dönmesıyle oluşan cisım. 4 Antımon elementinin sımgesi... Oruç ayı... Uzaklık anlatmakta kullanılan söz. 5 Tayy kabılesıne aıt, Tayy kabilesıyle ılgılı anlamında kullanılan eski sözcük... Radyoaktif ışınlar saçan. 6Bir aygıtın ya da düzeneğın ana bölümünü oluşturan parçaların tümu... Ortodbkslarda tahta pano üzerine yapılmış her turlü dınsel resme verilen ad. 7 Beğenme belirten bir söz... Kuzukulağı gıbi birçok bitkide rastlanan, özellıkle temizleme maddesi olarak kullanılan kes James A. Coleman'ın "Herkes için Görelilik" adlı kitabını kazanan 30 okuyucumuzun listesi: istanbul: Mehmet Ata İnam, Fatma Koçak, Abdullah Ozkaynak, Emel Eneren, Fikriye Gören, Adnan Çorak, Nedim Nur Evcim, Kâmuran Turegun Ankara: Sayıt Ozturk, Işıltan Kotancı, Bılge Kırmızıoğlu, Kudret Tanrıgüden, Gürün Okan. İzmir: Munevver Gürgan, Bahar Paçacıoğlu Konya: Zeki Konar Gemlik: Hüseyin Karakaya Akhisar: Osman Dindar Zonguldak: Murat Albuz iskenderun: Çağlar Sungur Adana: Şeyha Erol Şanlıurfa: Ahmet Ertürk Mersin: Burhan lldan Malatya: Ertuğrul Soyar SÖke: Yalçın Yılmaz Aydın: Nurettin Yıldıran izmİt: Nail inal Edime: Muammer Çetınkaya Kırşehir: Oağıstan Tolga Arıöz