Katalog

GÜNDEM ‘Manevi Mirasım Bilim ve Akıldır!’ “Ben, manevi miras olarak hiçbir ayet, hiçbir dogma, hiçbir kalıplaşmış kural bırakmıyorum. Benim manevi mirasım bilim ve akıldır... Zaman süratle ilerliyor, milletlerin, toplumların, kişilerin mutluluk ve mutsuzluk anlayışları bile değişiyor. Böyle bir dünyada, asla değişmeyecek hükümler getirdiğini iddia etmek, aklın ve bilimin gelişimini inkâr etmek olur... Benim Türk milleti için yapmak istediklerim ve başarmaya çalıştıklarım ortadadır. Benden sonra beni benimsemek isteyenler, bu temel eksen üzerinde akıl ve bilimin rehberliğini kabul ederlerse, manevi mirasçılarım olurlar.” Mustafa Kemal Milli Eğitim Bakanı Dr. Reşit Galip’in sorusuna Mustafa Kemal’in yanıtı. Kaynak: İsmet Giritli, Kemalist Devrim ve İdeoloji, İ.Ü. Yayınları Bilim, Töre ve Kurbanlar Veya: Siyasal Rejimin Niteliğine Yeni Ölçütler Gazeteyi okuyorum: “Töre onu da aldı: Iğdırlı Zelal, 25 yaşındaki sevgilisi Fırat’a kaçtı. Kızın ailesi 20 bin lira başlık parası istedi. Fırat’ın ailesi parayı çok bulunca, güvenlik güçleri aracılığıyla kızı evine gönderdi. Babası Ahmet Ş., Zelal’i odaya kilitledi. 15 yaşındaki erkek kardeşi de gelip öldürdü”.. Türkiye’de her yıl böyle yüzlerce “gelenekgörenek” in yol açtığı dramlar yaşanıyor. Kurban, tabii ki kızlar, kadınlar... 45 bine yakın kadın ve kız her yıl töreye ya da erkeklerin hayvaniliğine kurban oluyor. Sadece o kadar mı? Neden trafik cinayetlerini bunlar arasına katmıyoruz? Bu tablo varsa ülkemizde, demokrasi yoktur... İnsan hak ve özgürlükleri yoktur... Çünkü demokrasi her şeyden önce yaşama özgürlüğüdür, bir toplum insan denen yaratığı ne kadar iyi, sağlıklı, güvenli yaşatabiliyorsa, o kadar demokratik olabilir ancak! Böyle bir ülkenin başında bulunan bütün iktidarlar, rejimler, Ortaçağ yönetimleridir veya en azından Ortaçağ yönetimlerine ortaktır... AKP’nin 8 yıllık iktidarı döneminde, yukarıdaki tablodaki vahamet önemli ölçüde azalmış mıdır, olduğu gibi mi kalmıştır veya artmış mıdır! İstatistiki, rakamsal araştırmaları sonraya bırakalım: Bu tablo ağırlaşarak sürüyorsa eğer, AKP iktidarı bu tablonun ortağıdır, bu tabloyu değiştirmek için ne yaptı diye sormak, hakkımızdır. Bu toplumsal görünüş 8 yıl öncesiyle aynı kalsa bile, zamanın ilerleyen oku ile kıyasladığınızda da, sınıfta kalan bir iktidar çıkar karşımıza.. *** İki sayı önce yayımladığımız, Economist’te yayımlanan Economist Intelligence Unit, Demokrasi Endeksi araştırmasında, Türkiye Melez/ Otoriter yönetimler kategorisinde bulunuyordu. Bu ülkelerin ortak özellikleri de şöyle sıralanıyordu: 1. Siyasal çoğulculuk budanmış, hatta yok 2. Bazıları doğrudan diktatörlükle yönetiliyor 3. Demokrasinin kurumları var olabilir, ancak çalıştırılmaz. 4. Seçimlereğer yapılırsa özgür ve adil değil 5. Temel hak ve özgürlükler gözardı edilir 6. Medya bağımsız değil; yönetime yakın birimlerin kontrolü altında 7. Koyu bir sansür ve eleştiriye tahammülsüzlük yaygın 8. Yargı bağımsız değil Şimdi, trafik kazaları, kadınlara karşı ilkel vahşet, töre cinayetlerinin yoğunluğu gibi, her yıl 20 bine yakın yurttaşın, toplumsal/kültürel gelişmemişlikten, ilkellikten dolayı hayatını yitirmesi, bu ortak özellikler/ölçütler içinde bulunmuyor. Yukarıdaki kriterlerin hemen hepsi, siyasal durum, demokratik hak ve özgürlükleri ve siyasal yönetimlerin yönetsel niteliklerini kapsıyor. Oysa, bir ülke rejiminin niteliğini saptamak için bu ölçütlerin eksik olduğunu rahatlıkla söylemek mümkün: Burada temel bir soru şu olabilir: Ülke yurttaşları hangi nedenlerden dolayı ölüyor... Sağlık nedenleri (sağlık da katılabilir!) dışındaki ölüm nedenleri nedir? Bu ölümler neden fazladır? Siyasal iktidarlar, bu tabloyu değiştirmek için, yasal, kültürel, eğitsel ne yapmaktadırlar? Kısa, orta ve uzun vadeli önlemler almışlar mıdır ve bunları yürürlüğe koymuşlar mıdır? Yoksa, bizim ülkemizde görüldüğü gibi, siyasal iktidar sahipleri, toplumu bu ilkellik içinde tutmak için kültürel muhafazakârlığı çözücü değil tırmandırıcı politikalar mı izlemektedir? Bu sayımızda yayınladığımız Bilim ve Töre konulu yazıyı yayına hazırlarken, bu sorular akla geldi ve bu yazı biçimlendi.. 2011 sizce nasıl geçecek? Yine de, mutlu ve sağlıklı bir yıl diliyoruz... Düzeltme ve Özür: Geçen sayımızda KİTAP başlığı altında yayımlanan Hediye ve Rüşvet başlıklı iki kitap üzerine yazı, Prof. Dr. Salih Özbaran‘a aittir. İmzası bizden kaynaklanan nedenler yüzünden bir şekilde girmemiştir. Okurlardan ve Özbaran’dan çok özür dileriz.. Cumhuriyet BİLİM VE TEKNOLOJİ Sayı: 1242 7 Ocak 2011 İMTİYAZ SAHİBİ Cumhuriyet Vakfı adına Orhan Erinç GENEL YAYIN YÖNETMENİ İbrahim Yıldız YAYIN YÖNETMENİ Orhan Bursalı SORUMLU MÜDÜR Miyase İlknur GÖRSEL YÖNETMEN Tüles Hasdemir Sağlık sayfası VKV Amerikan Hastanesi’nin katkıları ile hazırlanmıştır YAYIMLAYAN Yeni Gün Haber Ajansı Basın ve Yayıncılık A.Ş. İDARE MERKEZİ VE YAZIŞMA ADRESİ Prof. Nurettin Mazhar Öktel Sokak No: 2 34382 Şişli İstanbul Tel: 0212.3437274 Faks: 0212.3437264 CUMHURİYET REKLAM Tel: 0212.2519874/3437274 Yerel Süreli Yayın BASKI DPC Doğan Medya Tesisleri Hoşdere Yolu 34850 Esenyurt/İstanbul BİLİM VE ÜTOPYA Derginin Ocak ayı sayısının kapağı “Peygamberliğe Reddiye” konusunun üçüncü bölümü yer alıyor: Vahiy mi? Akıl mı? Bu konuda 4 yazı var. Çeşitli konuların yanısıra Antik Çağda Bilim: Çin; İz bırakanlar: İlhan Başgöz; Sağlıkta ulusal gündem; Bilimsel Bilgi nasıl değişir gibi konular da bulunuyor.. Carlos’un Barbaros Hayrettin Paşa’yı kazanma çabaları ele alınıyor... Diğer yazılar arasında, Atatürk, Eugene Pittard ve Afet Hanım var... MATEMATİK DÜNYASI Derginin son sayısında kapak konusu: Türev II/ Fonksiyon çizimi... dergideki diğer konular arasında şunlar var: Aratatilde Matematik Köyünde, Basında Matematik, Efsanevi bir matematik öğretmeni: Hanri Matalon, Sayılar Kuramı, Olasılık, Oyunlar Kuramı, Problemler ve yarışmalar... Editör: Ali Nesin TOPLUMSAL TARİH Tarih Vakfı’nın aylık dergisinde ilginç bir araştırma var: İspanyol arşivlerinde Vb Carlos’un mektuplarının akla getirdiği soru: Barbaros ikili mi oynuyordu? Yazıda, Preveze deniz zaferiyle Akdeniz’de dengenin Osmanlı lehine değişmesinden sonra ARKEOLOJİ VE SANAT Son sayısında: • İstanbul Ayasofyası Serafim Mozayiği • CBT 1242/ 3 7 Ocak 2011 Yumuktepe Höyüğü Yerleşmesi Arkeobotanik Analizlerinin Ön Sonuçları • Tripartite Plan Evsel ve Kamusal Mimaride Kullanımı (M.Ö. 58003100) • Elazığ/Gezin Höyüğü Kral Yolu Üzerinde Bir Yerleşim Yeri • Antik Dönem’de Bankacılık • Diocletianus ve Constantinus Reformlarından Sonra Roma Bürokrasisi • “Ebedi Kent, Prensler Kenti” Nikomedeia • Antik Dönem’de ‘Öteki Dünya’, ‘Apotheosis’ ve ‘Consecratio’ Kavramları • Erken Hıristiyanlık ve Bizans’ta Melek Tasvirleri • Heroik Manzara Resimlerinde Zaman • Darülfünun’da Klasik Filoloji Öğretimi Yapıldı mı? • Strabon’un Geographika’sında Komana Tapınak Köleleri ve Bir Yazarın Densizlikleri • Bilim ve Bilirbilmezlik Üzerine Notlar II • Kitap Tanıtımı.