Katalog

SAYFA CUMHURİYET 6 TEMMUZ 2010 SALI 10 DIŞ HABERLER dishab@cumhuriyet.com.tr CMYB C M Y B KAVŞAK ÖZGEN ACAR Ankara Diplomasisinin Yazgısı! Ankara, uluslararası diplomasi yaşamında ilginç olaylara tanıktır. Örneğin 1. Dünya Savaşı’nın başında Vaşington’da Almanya’nın askeri ataşesi iken casusluk suçlaması ile “istenmeyen adam” ilan edilen Franz von Papen Filistin’de Osmanlı’nın 4. Ordusu’nun “Kurmay Başkanı” görevinde bulunmuştu. Sonrasında Alman siyasasında yükselmiş, başbakan olmuştu. Bu görevde iken 1930’larda Nazilerin gelişmesine yardım etmekle kalmamış, Cumhurbaşkanı Paul von Hindenburg’u Adolf Hitler’in başbakanlığa getirilmesi için ikna etmiş, ardından da yardımcılığını kabul etmişti. Hitler ile arası açılınca önce Viyana’ya, 1939’da Ankara’ya büyükelçi olarak sürülen Von Papen, Ankara’da bir de suikast atlatmıştır. Hitler’in Prag’ı işgali üzerine ikametini taşıdığı Ankara’daki Çekoslovakya Büyükelçiliği binasında 1944’e kadar yaşamıştı. Von Papen’ın Ankara’ya atandığı 1939’da Aleksander Dubçek Çekoslovakya Komünist Partisi’ne üye oldu. Hitler’e karşı “Slovak Ulusal Ayaklanması” direniş örgütüne girdi. Almanlara karşı savaşında iki kez yaralandı. Moskova’da eğitim gördü. Dönüşünde partide yükselerek 1. Genel Yazman oldu. Ülkede “Prag Baharı” söylemi ile daha özgürlükçü bir siyasa izlemeye başlayınca, 1968’de Rusların Çekoslovakya’yı işgalinden sonra bu görevden alındı. Ocak 1970’de Ankara’ya Büyükelçi olarak sürüldü. İşin ilginç yanı Ankara’da Von Papen’in ikametgâh olarak kullandığı binada yaşadı. Birbirine “düşman” iki “sürgün” büyükelçinin yazgıları Ankara’da aynı binada kesişti. İlk ve son kez bir yabancı gazeteye, Cumhuriyet için bana verdiği demecinde “Prag Baharı”na değinmesi üzerine Moskova’nın baskısıyla geri çekildi. Aynı binada ancak 150 gün oturabildi! Marc Grossman çekirdekten yetişme bir ABD diplomatıdır. Ankara’ya 1989’da Büyükelçiliğin “2. Adamı” olarak atandığında, bu görev için ayrılan Paris Caddesi’ndeki resmi ikametgâha yerleşti. 1992’ye kadar bu konutta yaşadı. İki yıl sonra Ankara’ya Büyükelçi olarak döndü. Diplomasinin garip bir cilvesi, bu kez, bir düşman ülkeden adını alan, İran Caddesi’ndeki görkemli büyükelçilik konutunda yaşamaya başladı. Bu görevden 1997’de Vaşington’a dönerken Çocuk Esirgeme Kurumu’ndan bir Türk çocuğunu da evlat edinerek ayrıldı. Sonrasında bir ABD diplomatının yükselebileceği en yüksek koltuk olan müsteşarlıkta 2001-5 yılları arasında görev yaptı. Paris Caddesi’ndeki “2. Adam’ın” konutu 1999’dan 2002’ye değin James Franklin Jeffrey’i (JJ) ağırladı. JJ, 1969-76 yılları arasında Almanya ve Vietnam’da “piyade yüzbaşısı” olan bir askerdi. ABD’nin Ortadoğu’daki en önemli askeri üssü Adana’da İncirlik’te görev yaptı. Ardından diplomatik yaşama geçince, yine Adana’da ABD Başkonsolosluğu görevini yüklendi. Türkiye’ye ikinci gelişinde 1985-87 yılları arasında Ankara’da “güvenlik” konularına baktı. Paris Caddesi’ndeki konutunda konuğu olarak çeşitli söyleşiler yaptığımızda, bir diplomatın kıvraklığından daha çok bir askerin “dobra dobralığı” içinde görmüştüm. Söyleyeceklerini evire çevire değil; açık seçik söyleyebilen akıllı, zeki, samimi bir insan olarak tanımıştım. Bush’un Irak’ı işgalinden bir süre sonra Bağdat’a “2. Adam” olarak atandı. Oradan İran işleri de dahil “Yakındoğu İşleri Müsteşar Yardımcısı” unvanı ile Dışişleri Bakanı Condoleezza Rice’ın sağ kolu oldu. Başkan George V. Bush’un “Ulusal Güvenlik Danışman Yardımcılığı’na” getirildi. JJ de Grossman gibi Paris Caddesi’nden İran Caddesi’ndeki konuta sıçrayarak Türkiye’ye 4. kez ama bu sefer “büyükelçi” olarak atandı. Bu görevi boyunca artık yalnızca resmi kabullerde karşılaşır olduk. İki hafta önce karşılaştığımızda yine ayaküstü söyleştik. Vaşington’daki resmi açıklamadan önce “Bağdat’a büyükelçi olarak atandığını, Senato’nun onayını beklediğini” söyledi, yerine Francis J. Ricciardone’nin (FR) atanacağını da açıkladı. Ne zaman Bağdat’ta göreve başlayacağına ilişkin sorumu JJ’den önce, Jahn ve Julia adlı iki çocuklarının annesi olan Alman eşi Gudrun, “İnşallah önce bir tatil yapabiliriz!” diye yanıtladığında, sesinde bu değişikliğe ilişkin bir yakınma hissediliyordu! Sıçrama tahtası konumundaki Paris Caddesi’ndeki ABD’nin “2. Adam” konutu, yeni bir büyükelçiyi daha İran Caddesi’ndeki büyükelçilik konutuna gönderiyor. JJ’nin adını verdiği, Vaşington’un da resmen adaylığını açıkladığı FR de Paris Caddesi’nde yetişmiştir. Üstelik 1995’te geldiği bu konuttan 1999’da ayrıldıktan birkaç gün sonra JJ buraya taşınmıştı. İki Amerikan diplomatı Paris Caddesi’nde “öncül-ardıl” olurken, İran Caddesi’ndeki büyükelçilik konutunda ise “ardıl-öncül” oluyorlardı! Ankara’da iken sıkça konuştuğumuz FR de JJ gibi Türkçe dahil birkaç dil biliyor. JJ’nin 2. yabancı dili görev yaptığı Almanya’da evlendiği eşinden dolayı Almanca iken, FR’nin 2. dili aile kökeni ve eğitim gördüğü İtalya’dan dolayı İtalyancadır. FR, Ankara’nın ardından 11 Eylül olayından sonra Vaşington’da Dışişleri Bakanı’nın Irak Çekiç Güç bağlantılı “özel eşgüderliğini” iki yıl sürdürdü. Filipinler ve Mısır’da büyükelçi olarak görev yaptı. JJ ile yolları yine Bağdat’ta ve İncirlik’te kesişti. K. Irak’taki Saddam karşıtı Kürt peşmergelerin İncirlik üzerinden Büyük Okyanus’taki Guam Adası’nda bulunan Amerikan üssüne taşınmasına ilişkin askeri harekâtı yönetti. İşin ilginç yanı, “büyükelçi” unvanına sahip olduğu halde geçen yıl Afganistan’a “2. Adam” olarak atandı. Daha bu görevine ısınmamıştı ki şimdi Ankara’ya “büyükelçi” olarak geliyor. Bu atamanın Afganistan’daki ABD güçlerinin komutanı General Stanley McChrystal’in Başkan Barack Husein Obama hakkında bir dergiye verdiği “palyaço ve yaralı hayvan” demecinden sonraya rastlamasıdır. Yerine Irak’ta “asker takviyesinin” mimarı ve General David Petraeus atandı. Dolayısıyla önümüzdeki günler Afganistan’da Türkiye’yi de yakından ilgilendiren bazı önemli değişiklikler beklenebilir. Ankara’ya gelecek olan FR’nin, özellikle “sivil-asker”, “çatışmaları irdeleme, yönetme ve çözümleme”, “terör”, “etnik siyasa” konularında uzman olduğu biliniyor. JJ’nin daha 1.5 yıl dolmadan Bağdat’a ve yine FR’nin bir yıl gibi kısa bir süre içinde görevinden alınıp Ankara’ya büyükelçi atanmalarının olası nedenlerini, bu bilgilerin ışığında cuma yazımızda irdelemeye çalışacağız. Elmek: ozgenacar@gmail.com Faks: 0312. 442 79 90 Ekim ayõnda yenilenmesi beklenen Sarkozy hükümetinin 2 üyesi istifa etmek zorunda kaldõ Paris’te erken sonbaharUĞUR HÜKÜM PARİS - Fransa Cumhurbaşkanõ Ni- colas Sarkozy’nin hükümette değişik- liğe ekim ayõnda gidileceğini açõkla- masõnõn üzerinden sadece bir hafta geç- mişken, bakanlar kurulu 2 fire verdi. Mart ayõnda kurulan yeni hükü- mette bakan yetkisinde devlet sekre- terleri olarak görev alan Alain Jo- yandet ve Christian Blanc istifa et- ti. Dõşişleri Bakanõ’na bağlõ İşbirliği ve Frankofoni’den Sorumlu Devlet Se- kreteri Alain Joyandet ile Kõrsal Alan- lar ve Yeniden Düzenlemeler Bakan- lõğõ denetiminde çalõşan Büyük Pa- ris’ten Sorumlu Devlet Sekreteri Chris- tian Blanc, pazar günü görevlerinden ayrõldõklarõnõ açõkladõ. Tasarruf önlemlerinin en fazla ça- lõşanlarõ ve dar gelirlileri vurduğu bir ortamda aşõrõ harcamalarõyla göze ba- tan iki siyaset adamõ, ekimde yapõla- cak değişikliğe kadar bekleyemedi. Haftalõk mizah ve siyaset gazetesi Le Canard Enchainé’nin birkaç hafta önce or- taya çõkardõğõ suiistimallerden ilkinde, Haiti’ye bir konferansa giden Alain Jo- yandet yolculuk için 116 bin Avro’ya özel bir jet kiralamõştõ. Konferans sonrasõ Sarkozy ile bir toplantõya gecikmemek gerekçesiyle kendini savunmaya çalõşan Joyandet, ayrõca Saint Tropez’deki villasõnõ bü- yütebilmek için yasadõşõ izin çõkart- makla suçlanmõştõ. İktidar partisi Halk Hareketi Birliği (UMP) milletvekili ve Vesoul Belediye Başkanõ olan Jo- yandet’in görevini Dõşişleri Bakanõ Bernard Kouchner yürütecek. Aynõ gazete, Blanc’nõn 12 bin Avro tu- tarõnda bir puro siparişini devlete ödetti- ğini tespit etmişti. Blanc müsrif yaşam bi- çimi nedeniyle sõk sõk eleştiriliyordu. Si- yasi kariyerine eski sosyalist başbakan Michel Rocard’õn yanõnda başlayan Blanc, son olarak liberal sağ UDF’den Yvelines milletvekili seçilmişti. Gözler bakanda Fransõz basõnõ neredeyse oybirliğiyle, aslõnda Sarkozy’nin amacõnõn şimdiki Çalõşma Bakanõ Eric Woerth’ün etra- fõndaki skandallar yumağõnõ gölgelemek olduğunun altõnõ çizdi. Woerth, yalnõzca ülkenin en büyük sorunu emeklilik re- formunu tamamlamakla yükümlü değil, aynõ zamanda Liliane Bettencourt skan- dalõndaki başaktörlerden biri. Skandal bir internet gazetesinin kozmetik devlerinden L’Oréal’in pat- ronu Liliane Bettencourt’un serveti ve vergilerine mercek tutmasõyla ortaya çõkmõştõ. Bütçe Bakanlõğõ sõrasõnda ya- sadõşõ yollarla İsviçre bankalarõndan mali bilgiler toplayarak 3 binin üstünde kaçak vergi mükellefini ortaya çõ- kartmak gibi medyatik operasyonlar yapan Eric Woerth’ün eşi Florence Woerth aynõ dönemde 87 yaşõndaki Bettencourt’un maliye danõşmanõ ola- rak çalõşmõştõ. Dış Haberler Servisi - Polonya’da önceki gün yapõlan cumhurbaşkan- lõğõnõ seçiminin ikinci turunda, ikti- darõn adayõ Avrupa Birliği (AB) yanlõsõ Bronislaw Komorowski oylarõn yüzde 52.63’ünü alarak se- çimi kazandõ. Resmi olmayan sonuçlara göre di- ğer aday, AB’ye kuşkucu bir yak- laşõmõ olan Jaroslaw Kaçinski ise oylarõn yüzde 47.37’sini alarak ye- nildi. Kaçinski seçim sonuçlarõnõn belli olmasõnõn ardõndan Komo- rowski’yi kutladõ. Polonya Cum- hurbaşkanõ Lech Kaçinski’nin ge- çen nisan ayõnda, II. Dünya Sava- şõ’nda Rusya’da öldürülen 22 bin Po- lonyalõyõ anmak için Katin ormanõ- na giderken Smolensk kenti yakõn- larõnda meydana gelen uçak kaza- sõnda ölmesi üzerine seçimler yak- laşõk 4 ay erkene alõnmõştõ. Cumhurbaşkanlõğõ seçiminin 20 Haziran’da yapõlan ilk turunu, cum- hurbaşkanlõğõnõ vekaleten yürüten ve iktidardaki Yurttaş Platformu’nun adayõ olan Komorowski yüzde 41.54’le ilk sõrada, Lech Kaçins- ki’nin ikiz kardeşi, muhalefetteki Hu- kuk ve Adalet Partisi’nin adayõ Ja- roslaw Kaçinski ise yüzde 36.46’yla ikinci sõrada tamamlamõştõ. Polonya seçimini yaptõ Clinton’a, Soykırım Anıtı’nı ziyareti sırasında ABD’nin Erivan Büyük- elçisi Yavonovitch ve Soykırım Müzesi Müdürü Demoyan eşlik etti. Clin- ton’ı daha sonra geçtiği Gürcistan’da Dışişleri Bakanı karşıladı (üstte). Clinton: Başlatmak Türkiye’ye düşer Dış Haberler Servisi - Azerbay- can’õn ardõndan Ermenistan’da temas- larda bulunan ABD Dõşişleri Bakanõ Hil- lary Clinton, başkent Erivan’daki “Soy- kırım Anıtı”nõ ziyaret etti. Clinton’õn anõtõ ziyaretinde Ermenistan hüküme- tinden temsilci bulunmadõ. Azerbay- can ile Ermenistan arasõnda Yukarõ Ka- rabağ sorunu konusunda barõş görüş- melerini canlandõrmaya çalõştõğõ bildi- rilen Clinton, Türkiye’ye Ermenistan’la ilişkilerini normalleştirme sürecinde ve Ermenistan sõnõrõnõn açõlmasõ yolunda adõm atmasõ çağrõsõnda bulundu. Ermenistan Cumhurbaşkanõ Serj Sar- kisyan ile görüşen Clinton, Yukarõ Ka- rabağ sorununun barõşçõl çözümü konu- sunda Azerbaycan ve Ermenistan’a yar- dõm etmeye hazõr olduklarõnõ belirterek, “Barış yolunda son adımlar en zor ola- nıdır. İlerleme kaydedildiği inancın- dayız” diye konuştu. Ermenistan Dõşiş- leri Bakanõ Edvard Nalbandyan’la or- tak basõn toplantõsõ düzenleyen Clinton, taraflardan uzlaşma yolunda kapõlarõ açõk tutmalarõnõ istedi. Clinton, Erme- nistan’õn nisan ayõnda aldõğõ “proto- kolleri gündemden çekme” kararõnõn ar- dõndan süreci yeniden başlatmanõn Tür- kiye’ye düştüğünü öne sürdü. Clinton, Azerbaycan ile Ermenistan’õn aralarõn- daki sorunlarõ çözmeleri şartõnõ koşan Türkiye’ye karşõ, Ermenistan’õn proto- kolleri onaylamak için adõm atmaya is- tekli olduğunu bildirdiğini de ifade etti. Hindenburg- Papen-Hitler Özgen Acar - Aleksander Dubçek Marc Grossman Francis J. Ricciardone James Jeffrey Aşõrõ harcamalarõ manşetlere çõkan bakan yetkili devlet sekreterleri koltuklarõndan oldu. Muhalefet erken istifalarõn Çalõşma Bakanõ Woerth ile ilgili iddialarõ gölgede bõrakmak amacõyla yapõldõğõ iddiasõnda. BAŞSAĞLIĞI Günümüz edebiyatının önde gelen yazarlarından, deneme ve eleştirileriyle edebiyatımızı aydınlatan, danışma kurulumuz üyesi FÜSUN AKATLI’yı yitirmenin acısı içindeyiz. Edebiyat dünyamıza ve okurlarına başsağlığı diliyoruz. 7 Temmuz Çarşamba günü, saat: 10.30’da Muhsin Ertuğrul Sahnesi’nde düzenlenecek törenin ardından, Teşvikiye Camii’nde kılınacak öğle namazından sonra, Çengelköy Mezarlığı’nda toprağa verilecektir. VEFAT ve BAŞSAĞLIĞI Sedat Simavi Ödülleri’nin saygınlığının sürdürülmesinde önemli katkıları bulunan, Edebiyat Dalı Seçici Kurulu üyesi olan, Türk edebiyatının önemli isimlerinden Doç. Dr. FÜSUN AKATLI’nın aramızdan ayrılmasının üzüntüsü içerisindeyiz. Akatlı’nın ailesine ve edebiyat dünyasına başsağlığı diliyoruz. TÜRKİYE GAZETECİLER CEMİYETİ TYS’DEN DUYURU Sivas kıyımında yitirdiğimiz şair Metin Altıok’un hayat arkadaşı, felsefeci ve usta edebiyat eleştirmeni, üyemiz Füsun Akatlı’yı zamansız yitirdik. Anısı önünde saygıyla eğiliyoruz. Türkiye Yazarlar Sendikası AYVALIK CUMOK AYDINLANMA TOPLANTILARI YENİDEN BAŞLIYOR. CUMOK’LU DOSTLARA DUYURULUR. YER: ARMUTÇUK ÇAY BAHÇESİ TARİH: 9 TEMMUZ CUMA SAAT: 17.00 İRTİBAT TEL: 0532 615 95 94 AYVALIK CUMOK KOMOROWSKİ ABD Dõşişleri Bakanõ Hillary Clinton’õn Erivan’a yaptõğõ ziyaret sõrasõn- da “Soykırım Anıtı”nõ ziyaret etmesini Dõşişleri Bakanlõğõ “sessiz” karşõ- ladõ. Cumhuriyet’e bilgi veren Dõşişleri kaynaklarõ şu değerlendirmeleri yap- tõ: “Üçüncü tarafların Erivan’daki hareketlerini Türk Dışişleri olarak bi- zim takip edecek halimiz yok. Daha önce aynı anıtı ziyaret eden diğer dev- let adamlarına karşı da tepki gösterilmemişti. Erivan’a giden ve anıtı zi- yaret eden herkese Dışişleri olarak tepki vermemiz beklenmemeli.” ‘SOYKIRIM ANITI’ ZİYARETİNE DIŞİŞLERİ TEPKİSİZ