Katalog

n aklınailkMataHangeldi.Peki,MataHan kimdi?Asıladı MargaretGerdrude Zelle. 1876da Hollanda’dadoğdu. 1.DünyaSavaşı yıllanndasahne adı olarakrndonıezyadilinde “şatağıngözü”anlamınagelen MataHanadını aldı.MataHari’ninsadece dansöz değil, zengin zümreyehitapeden de birhayatkadını olduğu da söylenir.MataHan,yaptığı provokatifve egzotikdarıslanlaünlüydü. Tehlikelicazibesıve buna bağlıolaraktanıdığı isimler,üstelikHollandalıolmasıonu Alman GizliServisi’ninH21‘ilıaliııegetirmeyibaşardı. Çünkü Hollandadünya savaşısırasında tarafsızdı,bu sayede MataHaıipasaportuyla sınırlararasında özgürce dolaşabiliyordu. İngilizgizliservisırıeFransızlaradına çalıştığını söylese de Fransızlarburıukabuletmedi. da tam olarakbilinemiyor.IlkolarakAlmanlar hesabına çalışıyordu,da[ıa sonra Fransızlar kendileriiçinde ajanlıkyapmasınıteklifetti.Bu sırada FransızlarMataHarı’yegelen Almanca birmesajıdeşitre edince, HaniFransızlar tarafındankurşuna dizildi.• James Bond’dan da iyi . 11İnsanıbelirleyenüçbüyükkavramvardır.Birincisibütünlük-bütünleşememesorunsalı, ikincisiölüm,üçüncüsüyaratma.Bunlarbirbirinebağlıdır.Ölümbütünleşmenintamantipodunu oluşturur.Varlıkkategorilerineilişkinkalıtsal,yapısal,işlevselözürler,bozukluklar,yetersizlikler, doyumsuzluklarveuyumsuzluklarınyanısırayaşamınbiyolojiksaatlesınırlıolmasıolgusu insanıbütünleşememelere,ölümeveyokluğayenikdüşürür.Amacanlıvarlıklariçindeyalnızca insanvarlığıdırki,buyazgıyadirenir.Yaratmaedimiileölümeveyokluğakarşıdurur.Bireysellik yoluylabirey-üstüolanınifadebulmasıdıryaratma.Resimlerimdekigörseldilinarkaplanında yeralansezinlenebilirdünya,insanvarlığıninevreniçindekiserüvenidir.jg Prof.Dr.Süleyman (1927- 200lYnunsanat,felsefevepsikiyatriaıanlarındaki çailşmalarlsonucunda ortayakoyduğu“InsanVarlığıKuramı”,bukuramdantemellenenresimanlayışı,geliştirdiğiözgüngörseldilveyapıtları. ii Richard Sorge, 2. DünyaSavaşı’ndanönce Japonya’dagörevyapan Sovyetler Birliği’nincasusu. Onu listemizealmamızınen büyüknedenlerindenbiri,meslekteki başarısınınhemen herkesçe takdiredilmesi. Kodadı RamsayolanSorge’uölümünden sonra AmerikalıGeneralDouglasMcarthur “Casuslukalanındakorkunçbirbaşarı örneği” olarakdeğerlendirmişti...Sorge davasındaidam kararınıveren baş hakimMitsusadaYoshikawa “Tümhayatımboyunca bu kadar büyükbir insanıtanımadım”derken,James Bond karakterininyaratıcısıIngilizyazarlan Fleming de “BenceSorgetanihtekien başarılıcasustur” demişti. SovyetlerBirliğiiçinbircasus olarak yetiştirilenSorge olmasısayesinde birçokAvrupaülkesinegiderek buralardaki komünistayaklanmalarhakkındabilgisağlandı. 1929yılındaKızılorduistihbaratelemanıolan Sorge hep de öylekalır.Dahasonra Sovyetler Birliği,Sorge’uJaponya’dabircasus şebekesi kurmaklagörevlendinir.Sorge’unistihbaratı sayesinde Uzakdoğu’dakiSovyetbirlikleripek çok saldındanyaraalmadan kurtulmuştur. Sorge’unşebekesi savaş sırasındakien başanlı casusluk şebekesi olarakbilinir.Savaş ilerledikçeJaponlar şüphelenmeyebaşlar ve 18 Ekim1941‘deTokyo’dayakalanır.İşkence altındaykenbileSovyetlerBirliği’yleilgilitüm bağlantılarınıyalanlar.Ve 1944’teidamedilir. SovyetlerBirliğiise 1964yılınakadar Sorge’a sahip çıkmaz.• 2 1 11 TEMMUZ2010/ SAYI1268 L t Mata Han Amerika’da 10 Rusun casusluk iddiasıylayakalanmasıbizibiraz geçmişe götürdü. Biryandan da düşündürdü haliyle;21. yüzyıldayız,uydu görüntüleri,dinlenentelefonlar,tüm verilenimizeulaşılanbilgisayarlar,casus kameralar,ses kayıtları...Ajanlaraçok da ., 4 ( gerek olmayacakkadar büyükteknololik imkanlar...Bizyinede bu kadar imkanyokken istihbaratiçinçalışanlarıhatırlayalım. Casus deyinceaklınızagelen ilkadın Mata Hanolduğundan eminiz.Meraketmeyinyalnız değilsiniz.Ajanlıkkonusundakiyeteneği bugün biletartışılsabilekimesorsak herkesin Amerika’dayakalananve şimdiden MataHanlakabınıalanAnna Champmanbizeeski casusları hatırlattı.Nedenlerine olursaolsun sonunda göze aldıklanölümeyenik Cambridge Beşlisi Soğuk Savaş döneminicasuslanyla ansak hiç de yanlışyapmış olmayız.1989’da Berlin Duvarıyıkılıncayakadar fiimlere,romanlarakonu olan casuslar dünyanın en iyileriolarak anılıyor.KGB’nin,1930’luyıllardahedef ülkelerin birincisırasına oturttuğu İngiltere’deCambridge Beşlisiadı verilenve hepsi de iyiailelerdengelen beş gizliajan kullandığısonradan ortayaçıktı. HaroldKimPhilby,Donald Maclean,GuyBurgess, AnthonyBluntve John Caimcross. Aralarındaen ünlüsü KimPhilby’di.Ne kadar iyiolduğunu anlatmak içinkendisininTimes’averdiğison röportajındakisözlerinianımsatmamız yeterliolur sanırım:“İhanetdediğinizancak aidiyethisseden biriiçiııgeçerlidir,oysa ben hiçbiryere ait değilim.” AsıladıylaHaroldAdnan Russell Philby,Ingiliz dış istihbaratservisiMl-6’dakarşı istihbarat servisininoperasyon dairesininşefliğinedek yükselmişti.Philby,Rudyard Kipling’inromanındaki İngilizcasus çocuk Kim’inadını almışve Kim Philhyolarak tanınmıştı.Buna karşın,asıl olarak MI6’ya,İngilizveya Amerikanistihbaratservislerine değil,kendini gizleyebilmişinançlıbir komünist olarakSovyetistihbaratservislenineçok değerli bilgilervermişti.Philby’ninbirSovyetcasusu olduğu ancak 1963 yılındaMoskova’yakaçtığı zaman anlaşılabildi.• 1 k 1 ‘1’düşme pahasına karşılıklıülke sırlarınıtaşıyıpdurdular.Herbirinin hayatıfilmhikayesigibi,tabiien korkunçolanıda suçsuz olduklan halde ajan diyeöldürülenler. 1 DR.Rı(HARı)SORGE 1) DER S(JwİEIUNıUN :‘, Birçift güvercin havalansa -1 «7 temmuz 1950’de ABD’deJullus 1 1 Rosenberg, Rus casusu olmakla suçlanıptutuklanır.11Ağustos’tada karısı Ethelaynısuçtan tutuklanarakölüm cezasıyla yargılarıır.Suçlama atom bombasıylailgili bilgileriRuslaravermektir.Rosenbergler iddiayı reddedip, kendilerineyapılanbu saldırının, ABD’dekomünistlerekarşıyürütülen politikalarınbirsonucu olduğunu söyler.Ancak savcı,EthelRosenberg’inkardeşi David Greenglass’ınçalıştığıNewMexico’daki araştırmamerkezindenatom bombası bilgileriniRosenbergler’everdiğini,onlarında bu bilgileriRuslaraulaştırdığınıiddiaeder. Rosenborglercezalandınlırama halkkarara isyaneden.Bunun üzerinepazarlıkbaşlar. Rosenbengleresuçlarrıalarıkabuletmeleri halindeölümcezalarınınkaldınlacağıteklifi yapılır.Rosenberg çiftıteklifireddeder. Özür dileyipaf talep etmelerikarşılığındaevlerine, -çocuklarınakavuşabıleceklerisöylenirancak Ethel“Yasuçsuzluğumuza inananmilyonlarca .• . e.. • • . insan ne olacak?” diyerekbu teklifide reddeden.İdam kararları18 Haziran’da verdikleridilekçeylo19 Haziran’aaldırırlarölüm tarihlerini. Zira 18 Haziranevlilik yıldönümleridir. 19 Haziran1953’teelektrikli sandalyede idam edilirler.DavidGreenglass mahkemede yalan söylediğini, Rosenberglerin Suçsuz olduğunu yıllarsonra itirafeder. Melih CevdetAnday’ın“Birçiftgüvercinhavalansa” şıirıRosenberglere yazılmıştır.• ‘