Katalog

CMYB C M Y B 86 yıl4 12 Eylül darbecilerinden Cumhuriyet’e darbe 7 Mayıs 2010 Cuma Genelkurmay Başkanõ Kenan Evren ve dört kuvvet komutanõ tarafõndan gerçekleştirilen 12 Eylül darbesinin, 12 Mart darbesinin bir de- vamõ olduğu çok geçmeden anlaşõldõ. 1980’de sermaye sõnõfõ ile ordunun sağ kanadõ, 12 Mart’ta yarõm kalan işleri tamamlamak için kol- larõ sõvadõ. Parlamento, siyasi partiler, sendikalar ve sivil toplum örgütleri kapatõldõ. ABD destekli cunta yönetiminin başlõca he- deflerinden birisi de Cumhuriyet gazetesi oldu. Barõş Derneği Davasõ nedeniyle gazetenin ya- zarlarõndan Ali Sirmen ile Erdal Atabek tu- tuklanõrken, İlhan Selçuk’un 11 Kasõm 1980 ta- rihli “Kemalizm İdelojisi Muz mudur?” başlõklõ yazõsõ nedeniyle gazete 10 gün kapatõldõ. 12 Ka- sõm 1981’de gazetenin Doğu ve Güneydoğu yö- resine girmesi 5 gün süreyle yasaklandõ. 3-4 Ni- san tarihleri arasõnda ise Ankara, Kastamonu ve Çankõrõ’da gazete yasaklandõ. Cunta yönetimi, Atatürkçülük adõna Ata- türk’ün mirasõnõ tahrip eden icraatlarõ birbiri ar- dõnca sõralõyordu. Atatürk’ün kurduğu CHP ve Türk Dil ve Ta- rih Kurumu kapatõlõrken Nadir Nadi’nin Türk Dil Kurumu’nu savunan ve 1961 yõlõnda ya- yõmlanan “Tuhaf Bir Tasarõ” adlõ yazõsõnõ 23 Ocak 1983’te yeniden yayõmlayõnca 1 No’lu Sõ- kõyönetim Mahkemesi’nce yargõlandõ ve 2 ay 20 gün hapse mahkûm oldu. Milli Savunma Ba- kanõ’nõn son anda temyiz hakkõnõ kullanmasõyla Yargõtay, kararõ bozdu ve aklanmasõna karar verdi. Bu uygulamalara sessiz kalmayan Nadir Nadi’nin, Mart 1982 yõlõnda yayõmlanan “Ben Atatürkçü Değilim” kitabõ Uğur Mumcu’nun deyişiyle 12 Eylül generallerinin suratõnda boş bir eldiven gibi şaklamõştõ. Yargõlandõğõ dönemde hasta olan ve mide- sinden ameliyat geçiren Nadir Nadi, 75 yaşõ- na karşõn verilen cezaya aldõrmaz. Mahkûmi- yet kararõ kendisine iletildiğinde “Ne olacak şimdi Nadir?” diye soran eşi Berin Nadi’ye şu yanõtõ vermişti: “Ne olacak, herkes nasıl yatıyorsa ben de gidip yatacağım.” Nadir Nadi, bir süre tedavi gördüğü Ameri- kan Hastanesi’nde 20 Ağustos 1991 yõlõnda ya- şamõnõ yitirdi. Nadir Nadi’nin 1991 yõlõnda ölü- münün ardõndan gazete yönetiminde değişik- likler yaşandõ. Berin Nadi, İlhan Selçuk, Uğur Mumcu, Hikmet Çetinkaya ve yazarlar deği- şiklikten rahatsõz olunca Cumhuriyet’ten ayrõldõ. Berin Nadi, Selçuk ve yazarlar gazeteye dönüyor Okurlarõn bir kez daha boykotu sonucu ga- zete iflas aşamasõna geldi. Berin Nadi, Selçuk ve yazarlar gazeteye döndü. Cumhuriyet’i ya- şatmak üzere ‘Cumhuriyet Vakfõ’ kuruldu. Eşi Nadir Nadi’den kalan bütün varlõğõnõ Cumhuriyet Vakfõ’na bağõşlayan Berin Nadi, Cumhuriyet devrimlerini, Atatürk ilkelerini, Cumhuriyet gazetesini yaşatmayõ ilke edindi. Berin Nadi’nin “Atatürk devrimlerinin bek- çiliğine adanmõş Cumhuriyet gazetesini, özel yaşamõndan özveride bulunarak büyük bir so- rumlulukla ayakta tutan Nadir Nadi’den son- ra kapattõrmamak, ayakta tutmak benim so- rumluluğumdur. Başaramazsam kendimi hiç af- fetmem” sözleri, yaşama gözlerini yumduğu 4 Kasõm 2001’e kadar süren yaşamõnõn temel amacõnõ anlatmaya yetiyordu. 82 yõlõ Cağaloğlu’nda geçiren Cumhuriyet ga- zetesi 2006’yõ yeni binasõ Şişli’de karşõladõ. Cumhuriyet çalõşanlarõ eski binalarõndan sadece eşyalarõnõ değil “aydõnlanmayõ, özgürlüğü, bağõmsõzlõğõ, emeği, alõn terini, demokrasiyi, onurlu dõş politikayõ savunmak” gibi gazete- mizin kâğõdõna, mürekkebine sinen değerleri- ni de yeni binasõna taşõdõ. 2009 yõlõnda darbe dönemlerini andõran bir uygulama ile adõna‘Ergenekon’ denilen sözde örgüt soruşturmasõ kapsamõnda İmtiyaz Sahi- bimiz ve Yayõn Kurulu Başkanõmõz İlhan Sel- çuk ile Cumhuriyet Vakfõ Yönetim Kurulu üye- si, yazarõmõz ve o dönemde Ankara Temsilci- si olarak görev yapan Mustafa Balbay gözal- tõna alõndõ. İlhan Selçuk, Emniyet ve Savcõlõktaki sor- gusunun ardõndan tutuksuz yargõlanmak üze- re serbest bõrakõlõrken, arkadaşõmõz Mustafa Bal- bay, 428 günden beri suçunun ne olduğunu bil- meden Silivri Cezaevi’nde tutuklu bulunuyor. 87. yõllõk tarihinde pek çok baskõ ve saldõrõ- ya maruz kalan gazetemiz ve çalõşanlarõ, ara re- jim dönemlerinde bu türden baskõlara alõşõk ol- masõna karşõn aynõ DP iktidarõ gibi sözde “Demokratikleşme ve sivilleşme” adõ altõnda uygulanan muhaliflere gözdağõ ve tasfiye ope- rasyonunun seçimle gelmiş bir iktidar döne- minde yaşama geçirilmesini hayret ve dehşet- le karşõlõyor. “Tehditlerden ve saldõrõlardan” yõlmadan yoluna devam eden; okurlarõyla bütünleşen Cumhuriyet gazetesi, köklü ve devrimci gele- neğiyle 87. yõlõnda “tehlikenin farkõna” vara- rak laik ve demokratik Cumhuriyete sahip çõ- kõyor, geleceğe güvenle bakõyor... Atatürk’ün Yolundan Devam Dr. Alev COŞKUN* C umhuriyet Gazetesi, 86. yõlõnda Ata- türk’ün kurduğu laik Cumhuriyet’in yõlmaz savunucusu olarak yoluna ka- rarlõlõkla devam ediyor. Cumhuriyet Gazete- si’nin adõnõ ulu önder Atatürk verdi. 7 Mayõs 1924 günü ilk sayõsõ yayõmlanan gazetemizde, Cumhuriyet’in temel yayõn ilkeleri de belirtil- miştir. Bir kez daha özetleyerek anõmsayalõm: “* Cumhuriyet, Türkiye’de büyük kavga- larla elde edilmiş tarihi bir sonuçtur. * Cumhuriyet memlekete mal olmuş bir fi- kirdir. Biz onun temsilcisi ve koruyucusuyuz. * Gazetemiz ne hükümet gazetesi ne de parti gazetesidir. * Cumhuriyet sadece Cumhuriyetin, bilim- sel ve yaygın ifadesiyle demokrasinin savu- nucusudur. * Cumhuriyet ve demokrasi fikir ve esasla- rını yıkan ve yıkmaya çalışan her kuvvetle mücadele edecektir.” Bu temel ilkeler tamamen geçerlidir ve bugün Cumhuriyet Gazetesi’nin isim hakkõ sahibi ve en üst karar organõ Cumhuriyet Vakfõ’nõn da resmi senedine girmiştir. Bu ilkeler Cumhuri- yet Vakfõ resmi senedinin temel fikirleridir. Cumhuriyet Gazetesi 86 yõllõk yaşamõnda tari- he tanõklõk etmiştir. Ülkenin siyasal ve toplum- sal gelişmesinde her zaman önemli ve ilerici düşünce akõmlarõna kapõlarõnõ açtõ, ülkemizin düşünce gelişmesine her zaman katkõda bulun- du. Cumhuriyet Gazetesi, Atatürk devrimlerini ve Cumhuriyet’in kazanõmlarõnõ savunurken çoğu zaman zorluklar ve üzüntüler karşõsõnda da kal- mõştõr. Birçok kez sõkõyönetim tarafõndan ka- patõlmõştõr. 12 Mart ve 12 Ey- lül’de Cumhuri- yet ve yazarlarõ çile çekmişler- dir, hapislerde yatmõşlardõr. Bu gazetenin Uğur Mumcu, Ahmet Taner Kışlalı, Cavit Orhan Tüten- gil, Muammer Aksoy, Bahri- ye Üçok, Onat Kutlar gibi önemli yazarla- rõ “infaz edil- miş”, susturul- muştur. Ama Cumhuriyet Gazetesi inan- dõğõ yoldan dönmemiştir, onu susturama- mõşlardõr. Son yõllarda gazetemiz bom- balandõ. Başya- zarõmõz ve Cumhuriyet Vakfõ Başkanõmõz İlhan Selçuk, Cumhuriyet Gazetesi’nin 84 yaşõndaki İlhan Ağabeyi sabaha karşõ sanki bir terörist, bir ka- çakçõ gibi evine baskõn yapõlarak alõnõp götürül- dü, nezarete atõldõ. Sabahlara kadar sorgulandõ, taciz edildi, so- nunda nazik bedeni buna dayanamadõ, kalbinin 4 damarõ değişti, halen hastanede yatmaktadõr. Ve her gün gazetenin daha iyi olmasõ içi kol ka- nat germektedir. Gazetemizin ulusalcõ yazarõ Prof. Erol Mani- salı aynõ biçimde evinden alõndõ, Silivri Tutuk- evi’ne götürüldü. Kalbinde büyüme, yüksek tansiyon gibi sağlõk sorunlarõ nedeniyle ancak aylar sonra Silivri Tutukevi’nden bõrakõldõ. Değerli yazarõmõz, Cumhuriyet Vakfõ’nõn Yö- netim Kurulu Üyesi Mustafa Balbay 428 gün- dür Silivri’de tutukludur. Gazetemiz ve yazarlarõ yandaş basõnõn sürekli hedefi haline gelmiş bulunmaktadõrlar. Cumhuriyet Gazetesi 86 yõllõk yaşamõnda bu gibi baskõlarõ çok gördü. Bunlar Cumhuriyet Gazetesi’ni yõldõrmaz. Cumhuriyet Gazetesi Atatürkçü yolunda yaşamõnõ yõlmadan sürdüre- cektir. Bu noktada birkaç ay önce yitirdiğimiz büyük usta, karikatürst Turhan Selçuk’un anõsõ önün- de de saygõ ile eğilirim. Karşõcõlar ne derse desin, Cumhuriyet’e saldõ- ranlar ne derse desin, Cumhuriyet Gazetesi bir bütündür. Karşõdevrimcilerin en çok korktuklarõ bir büyük anõttõr. Gazetemizle özdeşleşen sevgi- li Mustafa Balbay’õn yakõnda Silivri Tutuk- evi’nden çõkarak, ailesine, yavrularõna, gazete- sine ve arkadaşlarõna kavuşacağõna ve o doyum- suz yazõlarõna yeniden başlayacağõna inanõyo- ruz. Baskõ ve kuşatmalar Cumhuriyet Gazetesi’ni yõldõramaz. Cumhuriyet Gazetesi okuyucularõyla bütünle- şerek aydõnlanma yolunda, Atatürk devrimlerini koruma savaşõmõnõ sürdürecektir. Okuyucumuza güveniyoruz, Cumhuriyet’in aydõnlõk kadõnlarõna, aydõnlõk gençlerine, aydõn- lõk insanlarõna güveniyoruz. Ve geleceğe gü- venle bakõyoruz. *Cumhuriyet Vakfı 2. Başkanı Baştarafı 3. Sayfada Nadir Nadi, Uğur Mumcu ve İlhan Selçuk Fikret Otyam İlhan Selçuk