Katalog

Yayın dünyasının mp3'ü: Ekitap Hemen hemen kitap boyutundaki cihazı çantanıza koyup istediğiniz yerde, istediğiniz anda kitabınızı okuyorsunuz. Altını çizmek istediğiniz satırları belirliyor, sayfaların yanına notlar altyor, kaldığınız yeri işaretleyip daha sonra devam etmek üzere tekrar çantanıza koyuyorsunuz. Bunları yaparken aynı cihazdan bir yandan müzik dinleyebiliyor, internete bağlanıp yeni bir kitabı birkaç saniye içinde cihazımza yükleyip okumaya başlıyorsunuz. Eski köye yeni adet geliyor. Artık ekitap dönemi Türkiye'de de başlıyor. Metin Hakyeri ferkes adım adım kendini bu yeni dututoa alıgüra, uymaya hazırhyor Direnenler, yac/ırgayanlar, kaygdananlar... Mürekkep kokulu kitaplara veda mı ediyoruz kaygısı taşıyanlar.. Doğan Htzlan, "...biıçoğu da dokunmanın zevkinden yoksun kahnaya, kitabm. kokusunu duymamaya tahammul edemezler. tçerik kadarkitabın biçimi, kâgıduı cinsi de betü etkiler doğnısu. Bakmaym bunlan yazdığtma, kısa süre sonra ben de bu aletten aîacağım ve bazı kitaplan da buradan okumaya başlayacağım. Ama baştan beliıtmeliyim ki, teinolojiye olan merakundan bunu yapacağım, yoksa basıh kitaba ihanetten değil" diyor. Eldtap'a giıen yayuıevlerinbı sayısı şimdilik 30, hsa suıede beklenen sayı ise 50... Ekitaphnn yaygınlaşmaya başlamasıyla efa'tap okuyucular da mağazalaıda boygöstermeye başladı. Reeder şiıketinin Tuddye dağıttmcısı Uygar Saıal'Ia, Tuddye'yi de etkisi altma alan eldtap dalgasını konuştuk. Nedirbu ekitap? Uygar Saral E kitap kitabm elektronik hali... Aslında e kitap sürecini Google haşlattı. Google bütün bilgiyi araştırılabilir ve bulunabilir hale getirmc güdüsüyle araştırrna motoru geliştirdi. Başlangıçta bu çok da eleştiri aldı. Kitaptan bilgi alınanın çok dcğcrli oldugiınu düşünen insanlar Google aranarak elde edilen bilginin çok yüzeysel olduğunu, insanları çok daha basit yöntemle bir şeyleri çözümlenıeye yünelttiğini düşündü. Google da "O zaman ben kitaplan sanal ortama taşıyıp araştınlabilir hale getireyim anlayışıyla yola çıktı. Hatta Fransa'daki arşivleri sanal ortama taşımak istediğinde Sarkozy, "Ben arşivlerimi öyle herkese açmam" tartışmasını da yarattı. Bana göre her şey bilgi... Televizyonda seyrettiğiniz reklam bile... Ama o bilgiyi bir kitabın içinden almak çok daha değcrli. Bilgi insanlaıın kullanıma yüzde yüz açık, tamamen şeffaf ol . malı. İnsan ilişkiyi kitapla değil, bilgiyle kurmah... Kitaptan çıkardığı sonuçtur önemli olan. E'kitap bilgisayardan okunabiliyor. Ama eokuyucular yani bu iş için tasarlanmış özel elektronik aygıtlaıda yaygınlaşıyor. Şu eokuyucu cihazı anlatır mısınız? Uygar Saral Ekitabı bilgisayardan okuyabilirsiniz. Tablet PC'ler, 1Pad'ler çok sayıda bu amaca uygun cihaz var. Bir de ekitap okuyucu var. Ekitap okuyucu ile diğerleri arasında şöyle bir fark var. Bilgisayar plastik klavyesi ve ekranı olan, tablet klavyesi ekranın üzerinde dokunmatik olan cihaz. Ekitap okuyucu ise yine bir bilgisayar ama farkı ekram eink yani emürekkep... Bir bilgisayardan bir tablctten bir kitabı okumak zor. Emürekkepli cihazlarla manyetik bir filmin içerisinde çok küçük toplar, mikrokapsüllcr var. Bu mikro kapsülün içerisinde beyaz ve siyah mürekkepler var. Manyetik alan geçirilerek siyah mikrokapsüller yukarı bcyaz mikrokapsüller aşağı düştüğünde ekrandaki görüntü oluşuyor. O görüntü oluştuktan sonra, sabit olarak o görüntü ekranda kalıyor ve burada hiçbir şekilde ekran bir ışık üretmiyor. Sadece ortamın ışığını alıyor. Dolayısıyla açık havaya çıktığınızda daha ışıklı bir ortamda görmüş oluyorsunuz. Bu da kağıt etkisi yaratıyor. Gözü yormuyor. Fontunu büyütebiliyorsunuz. İntemete girip, kitap okurken fonda müzik de dinleyebiliyorsunuz. Kitap okumanın bir ritüeli var. Notlar alınır, ayraçlar konur, satır altlan çizilir. Ekitap bu ritüeli bozacak mı? Okur ile kitap arasına bir soğukluk mu girecek bu anlamda? Uygar Saral Hayır. Bu ritüel bozulmuyor. Yine notlar ahnıyor, yine ayraçlar konuluyor, yine satır altlan çiziliyor. Aynca bilgisayar kullanmanın getirdiği kolaylık da cabası... Sizin kitap bazında, sayfa bazında aldığınız notlar düzenlcncbiliyor, dışa aktarılabiliyor. Teknolojinin şu anda getirdikleriyle belki dc biraz daha becerikli bir kullanıcı olmanız gerek. Ama çok yakın zamanda gerçekten doğru bilgiye hem hızla ulaşıp hem de ondan hızlı alabileceğinizi almak şansını verecek. Ekitap gecikti mi? Uygar Saral Kesinlikle gecikti. Bence insanhğın gelişimindc olması gereken adımlardan biri... Hatta sunu bile düşünmek gerek. Neden hayatımıza önce mp3.girdi de, ekitap ginnedi? Şu anda belki 20 yıl daha ileride olurduk. Mp3 oluşturabilen sistem ekitabı da çok rahat oluşturmalıydı. Bunun nedeni ekranların okumaya elverişji olmaması olabilir, ama eink yani elektronik mürekkep teknolojisinin yeni çıkmış olması olabilir. Elektronik mürekkep teknolojisi 1997 yılında çıktı. E kitap okuyucular 1997 yılında yaygınlaşabilirdi. O zaman mp3 anlatıldı. CD'leri attık, mp3'e geçtik. Bugün kimilerince ekitaba ve elektronik kitap okuyuculanna kar$ı kimilerince tutucu bir yaklaşım gösteriliyor. Bu bir zamanlar mp3 için de geçerliydi. Şimdi benzer bir süreç mi yaşanıyor? Uygar Saral Evet... O zamana tnp3'e karşı da bir bagnazlık vardı. Şimdi bu ekitap için de olacak. Sonuçta insanların ulaşabileceği, seçenekleri çoğaltıp zenginlejtirebilecek ve o ulaşımı kolaylaştırabilecek bir süreç... Bir yazarın elinden kitabm çıkıp, onun basılması, basarkcn yaşanan süreçleri, ınatbaada beklcmcsi, sonra onun stoklara girmesi, mağazalara dağılması, mağazanın alıp satmayı kabul ctmesi vesaire.. Bütün bu adımları ortadan kaldmyor ekitap. Yazar kitabmı bitirdiğinde, kitap birkaç dakika içinde okuyucuya ulaşabilir. Teknolojinin hayan kolaylaşnrdığı bir gerçek. Bu anlamda e'kitap da kitap okumayı kolaylaşoracak, yaygınlaştıracak bir şey mi? Uygar SaralKesinlikle... Evden çıkarken yanımıza kaç tane kitap alabiliriz ki!.. İki ya da üç... Bir tanesi zaten okuduğumuz kitaptır. O bittiğinde ikinciye geçeriz, ama o kitabı o an okumak istemiyoruzdur. Üçüncü dördüncü olsun isteriz. Bu da olanaklı olmayabilir. Ayırca hareket halindeykcn kitabı taşımanın da zorluğu var. Ama eokuyucuyla istcğimiz sayıda kitabimız her an yanımızdadır. Çevreye de bir etkisi var. Sonuçta uçağa binerken yanında 10 kilo ağırlık ta^ımakla bir kilo ağırhk taşımak arasında yarattığı karbon cmisyonu farkı da var. Peki nereye gidecek bu iş? Uygar Saral Bence insan beyninin çok az bir kısmı " kullanılıyor. O yüzden bence ekitaplar insanhğın beyninin o çok az kullanılan kısımtnı büyütecek. Yazarlann, entelektüellerin tasıdığı o bilgi ccvhcrini daha fazla açacak bir şey. İnsanlar okudukları kitaplan tartışabilecekleri ortama sahip olmalı. Bu ortamlar oluşunca kafalar açılacak. En son hayal cdcbilcceğim nokta kitapların, bilginin insanların ulaşabileceği yerde ve tartışabileceği platformlarda var olması... Şu anda Türkiye ekitap konusunda nerede? Uygar Saral Şu anda Türkiye'de kitaplan yaymak üzere belirli kuruluşların ciddi çalışmaları var. Yayınevleri ekitap yapmıyor ama ekitaba destek veriyor. Bu işin arkasında duran kuruluşjar var. Örneğin ldefix, Teknosa'daki çalışmasıyla Sabancı Holding, Doğan Holding... Özellikle belirli yazarlar arkasında duruyor. Ekitap dünyada da şu anda çok gelişmiş değil. ABD'de 13 yıldır her kitap önce ekitap olarak çıkıyor. Milyonlarca ekitap yayınlanıyor. Buna karşın Amerika'da bile üniversitc öğrencilerini bir kısmı ekitap konusunda bilgisiz. Bence Türkiye bu işe bir hayli hızlı girdi. Türkiye Avrupa'nın bile ilerisindedir ekitap konusunda. Çünkü çok ciddi ürünler de satılıyor Türkiye'de. Bu ortam hazırlandı. İnsanlarımız yeniliğı, tcknolojiyi seviyor. Okur ekitabı daha ucuza mı alacak? Uygar Saral Okur ekitabı daha ucuza alabilmeli. Şimdiki dunımda ekitap Türkiye'de daha ucuza satılıyor. Bcncc daha da ucuza satılmamalı... Çünkü kitap dediğiniz şey cam bardak değil Burada maliyet hesabı yapamazsınız. Sonuçta kitap yaratıcı bir zekanın ürünü. Bir takım maliyet kalemleri ortadan kalkıyor olmasına karşın. Ekitap ucuz olmalı diye bir beklenti olduğu doğru. Ama neden ucuz olsun ki? Ortadan kalkan maliyet kalemlerinden kalan gelir, yazara gitmeli. 00 O