Katalog

8 24 EKİM2010/ SAYI1283 Merkez: AnkaraŞube: IzmirŞube: Dağı tı m: onstantin Karaca’ nı nbabası Osmanlı ( Imparatorluğunu İsveç,Danimarka ve Hollanda’ datemsil eden diplomat Jean Karaca, annesi İsveç’ inbranvinn (votkabenzeri alkollüiçki)kralı L.O.Smith’ inkı zıMaryidi. Constantin Karaca 1889da anne ve babası Hollanda’ dabulunduğu sı radadünyaya geldi. Babası öldüğünde beş yaşı ndaydı .Çocukluğu ve ilkgençlik yı llarıStockholm’ degeçti. Londra’ dahukuk okudu. BirinciDünya Savaşı başladı ğı ndaLondra’ daydı .İngilizlerve Osmanlı larbirbirleriylesavaşan taraflarda yer aldı kları ndan,Osmanlı vatandaşı Karacanı n İngiltere’ yiterk etmesi istendi. Karacanı n anne tarafı İsveç’ inen zenginlerinden biriydiama baba tarafı davarlı klı ydı .Karaca, akrabaları ndan Prenses Marcelle Karaca’ ya aşı kolmuştu. Bu yüzden Ingiltere’ denayrı lı nca İsveç’ tekiannesinin yanı nadönmek yerine, Romanya’ yaaşı kolduğu kadı nı nyanı nagitti. İkiyeğen çocuğu 1916’ da evlendi.Birkaçdil bilen Constantin Karaca, birsüre sonra Romanya Dı şişleriBakanlı ğı ’ ndaçalı şmaya başladı .192830 yı lları ndaStockholm’ de1931 1941 arası ndada Berlin’ debaşkonsolos olarak görev yaptı . YahudilereyönelikNazimezalinı ı nidaha başlangı çtafark eden Constantin, Romanya konsolosluğunda etnik nedeniyle kimseyeayrı mcı lı kyapı lmaması içinpersoneline direktifverdi.Nazilerinhomurdanması ı ı a,kendi hükümetinindestek vermenı esinerağmen RomanyalıYahudilereAlmanya’ yıterk edebilmeleri içinpasaport vermeye başladı . Savaş patladı ktansonra işgaledilen bölgelerdeki Yahudilerede yardı melini MuSTAFABALBAY Mustafa Balbay neredeyse ikiyı lı bulan tui’ ukluluğununisyanı yla, bir iddianame yarattı ğı yazdı !Ailesinden, mesleğindenve yaşamı ndan sorulsundiye... Prof.NurettinMazharÖktelSokakNo:2Şişli Tel:0212343 7274 AhmetRasimSokakNo:14Çankaya Tel:03124423050 H.ZiyaBulvarı1352.SokakNo:2/3PasaportTel:02324411220 Alfa(02125135303),Final(02124443590) uzatı nca,AlmanyaBükreş’ ebaskı yıarttı rdı . Baskı laradirenemeyen Ronı anya Bakanlı ğı ,Yahudilereverilenpasaportlara Jow damgası vurulması nakarar verdi. L3aşkoı ı solos Karaca,bakanlı ğı nkararı nı ,ulusal çı kaı ları zedeleyeceği görüşüyle protesto etti. Protesto etkisinigösterdi ve karar Jew” damgası yerine sadece Romanyalıgörevlilerintanı yacağıbir işaret konulmasışeklinde değiştirildi. Constantin Karaca’ nı non binlerceYahudiyi kurtarmasıNazileriçileden çı kartmaktaydı .Nazi yönetimiBükreş’ i ama başkonsolos merkezden gelen baskı larıatlatmayı beceriyordu.Almanlarsonunda tehdit dnzuı ı ı .ı arttı rdı larve Constantin Karaca 1941‘ inaralı k ayı ndaBerlin’ iterk ederek Bükreş’ edönı uek zorunda kaldı ;ama bakanlı kbünyesinde çalı şı rkende Yahudilereyardı meliniuzatnı ayı sürdürdü. Kendisielinden gelen gayreti gösterirken hükümetin yapması gerekeı konusunda da raporlaryazdı .Birsüre sonra önerilerinindikkate alı nmadı ğı nıgörünce bakanlı ktanistifaetti.Yı l1944’ tü.Amadı şişleı i bakanı değişince tekrar göreve çağrı ldı .Savas bitinceise her şey altüst oldu. Koı ı ı ünistrejimdo de istenmeyen adam haline gelmişti. 19.17’ de bakanlı ktakigörevine son verildi.Onca yı l hakanlı ktaçalı şması narağmen emeklimaaşı bağlanmadı .Ailezor durumda kaldı . bunun üzerine tüm varlı ğı nıve yüksek değer biçilenkitapları nıdevlete bı rakarakailesine Isveç’ egöçizniverilmesiniistedi. Komünist yönetimsadece karı sıve çocukları nagöç izı ı ı verdi.Constantin Karaca ve yetişkinoğlunun ülkedı şı naçı kı şı yasaklandı .Bunun üzerine bütün aile Bükreş’ tekalmaya kararverdi.Aileyi Coı ı sLantinKaracanı n Büyükelçiliği’ ı ı do L:iı ı verildi.Yaşaı rı koşulları çok :oı ı lLı .on hiı il ölüı tı denkurtaran Isaraca şiı ı ı dikendisi niaddi ve ı ı ı aneviL)alçı nı daı ızorkoşullarda yaşı yordu.Ona yaı dı ı ı ıeliniu:atacal<tek bir kişibileyoktu. Ronı anya istihbarat servı sı gölge gibi peşindeydi. Coı ı stantiı ıKaraca baskı ve korkunLı nyarattı ğıstrese dayanamadı . 1950’ nin Aralı kayı nda kalpkı iziı ı denöldü. Conslantin Karaca’ ı ı ı n.YahudilerikLı ı tarmakiçinvermiş OldLI(JLIı ı uı cadeleaı ı cak 1989’ dal<ornüı ı ist yı kı h1). gün ı şı ğı na çı ktı . 55 yı lsonra cin çok değerli bir odLı lletaı hu geçti. Onuı ı cIaadı artı kYahudileri iç:iı ıçalaa gosteı nhişolan Oscar Schhirı dler ve Folke Berı ı adotle ile birlikte anı lı ycı. ı tı ı ıKaı aca hakkı ndaheı ı ı erı tüm belgeleı de oı ı un bir TürkPrensinin oğlu ı ı ektc. Riçjhteoı ı sAı ıı oı ı q the Nation ödülü verilirı ce Cot tı ı ı Kaı ar:a’ nı ı ıgeçmişi, aı ı nesi, babası da ı ı ı cı akedildi. ki kolları sı vayı parşivleri Inı ndı . yazarlaı Jonkim 1arı gerve Pelle Rerqlı aı duı ıkaleme aldı ğıSadece BirCan Daha adlı kihtiüa baba Joan Karacarı ı n ı ıı daı ıda söz ediliyor. Hatta Jean l\aı acanı n Mar’ ,’Hanı nı IIı ıevleı uvı edeı ıönce bir başka bı ıkı zçocuğunuı ı dünyaya de öğreniyoruz kitaptan. Paşa kadı nla evloıı ı ı ı oyi kabuletmeı lı ğı ndenkimsesizler yuı dı ı ıı a 1sı akı laı ıçocrı u İsveç’ inen zengin ailesi Walleı ı bnrq’ leriıı evlatlı kedindiği, kı zı n ı ı cı ıİtalya’ daevleıı ipkaldı ğıfotoğraflarla anlatı lı yor.• DONYALIYAZILAR ZÜLALKALKANDELEN Birtoplantı birçok soru Il. Dünya Savaşı sı rası ndaYahudi olmadı ğıhalde hayatı nıtehlikeye atarak Yahudilere yardı m edenlere verilen Righteous Among the Nation ödülünü İsrail devleti 2005’ de Constantin Karaca’ yaverdi. Constantin Karaca 1950’ de öldüğünden ödülü torunu Irina Manescu aldı . Constantin Karaca, 19311941 arası nda Berlin’ deRomanya Başkonsolosu olarak görev yaptı ğısı rada 51 bine yakı n Yahudiye pasaport vererek toplama kampları na gönderilmekten kurtarmı ştı .Constantin Karaca’ nı n yaptı kları1989’ dansonra belgelendi. OSMAN iKİZ eçtiğimizgünlerde katı ldı ğı mbir toplantı danaklı mdabazı sorularlaayrı ldı m.Busorularısizlerle paylaşı rken,belkitartı şmayakatı lı p katkı dabulunanlar olurdiye ümit ediyorum. RichardDawklns,yeni kitabı“The Greatest Show on Earth’ ün New York’ takitanı tı mıiçin,tüm öğrencileri tamamen burslu okuyan, ünlüyüksek eğitimkurumu Cooper Union’ dabir konuşma yaptı . Dawkins’ intoplantı sı nı nyapı lacağı binayavardı ğı mda,çok uzun bir kuyruklakarşı laştı m.Kuyrukta bekleyenlere bedava birkitap dağı tı yordubinleri.Elimetutuşturulan kitabı nkapağı nabaktı m;Charles Daı win’ in‘ TheOriglnofSpecles”adlı eserinin 150. yı lözel baskı sı yazı yordu.Ama kapağı nıaçı p okumaya başladı ğı mdaanlaşı ldıki, dağı tı lanşey,EvrimTeorisi’ niyerden yere vuran biryayı nmı ş!BridgeLogos adlıbir Hı ristiyanörgütü finanse etmiş kitabı ... Richard Dawkins’ itanı tmayagerek varmıbilmiyorumama tanı mayanlar için şunu söyleyebiliriz. Kendisi, OxfordÜniversitesi’ ndeçalı şanbir etoloji(doğal ortamdaki hayvan davranı şlannıinceleyenbilimdalı ) profesörü. EvrimTeorisi’ ninhem de ateizminen ateşli savunucuları ndan birisi.Yazdı ğıkitaplarve verdiği konferanslarladünya çapı nda tanı nan,hem övgü alan hem de tepki çeken bir biliminsanı . Cooper Union’ dakonuşması nı yapmak üzere kürsüye geldiğinde aldı ğıalkı şatanı kolsaydı nı z,onun adı nıdaha önce hiç duymamı ş olsaı ı ı zbilesöyleyeceklerinimerak ederdİniz. Son derece sakin birses tonuyla, Teorisi’ ninneden gerçekleri yansı ttı ğı nıanlattı Dawkins.Bazeı ı ayrı ntı lıbilimselbilgileriçerse de, çok ilgiçekici bir konuşmaydı . Sı rasoru cevap kı smı nageldiğinde, mikrofonunönünde uzayı pgitti kuyruk. Dawkins,her soruya anlaşı labilirve yeterliyanı tlar Ama birsoru vardıki,enı inimsosyologları nbu konuda söyleyecek sözü vardı r.Soru şuydu: “NedenAvrupa’ dadln lnsanlann hayatı ndadaha az yer tutarken, Amerlkada bu kadar başat bIrrol oynuyor?” Dawkins’ egöre, diğer bölgelere kı yaslaözellikleKuzeyAvrupa’ da dininetkisiazalı rken,Amerika’ daiki nedenden dolayıartmı şdurumda. Birincisi;din, devletçatı sıaltı nda olunca sı kı cıbirhale geliyor. Amerika’ daise,din işleridevletyapı sı içinde örgütlenmediğinden farklı kiliselervar.Bunun sonucunda her kesimden insanıçekmek isteyen kiliselerinrekabeti, konuyu daha ilginç birhale getiriyor. Ikincisi;Amerika,birgöçmenler ülkesi.Başka birgelecek kurmak için doğduğu topraklardan kopup gelenleringeçmişle bağları nı sürdürme ve bellibirgrupun desteğini alma ihtiyacıvar.Manevidestek arayı şı nı nAmerikantoplumunda daha fazla olması nı nbir nedeni de bu... . Dawkins’ inAmerikaiçinyaptı ğıbu açı klamayakarşı çı kanda olabilir katkıyapan da. Ancak merak ettiğim şu: Bu ikikriter,Türkiyegibibir ülke içingeçersiz. DiyanetİşleriBaşkanlı ğı , Başbakanlı k’ abağlıbirdevlet kurumu. Üstelik,bütçesi ve kadrosuyla,birçokbakanlı ğıgeride bı rakan devbirkurum. Ayrı ca,Türkiye birgöçmen ülkesi değil; aksine vatandaşları nı dı şarı ya göçmen olarakgönderen bir ülke. Bu durumda acaba neden araştı rmalardadünyanı nen dindar ülkelerindenbirisiTürkiyeçı kı yor? Neden Eurobarometer’ in32 Avrupa ülkesiarası ndayaptı ğıaraştı rmada EvrimTeorisi’ nindoğruluğuna inananları noranıen az Türkiye’ de çı kı yor’ ?(%27). Neden Amerika’ dave Türkiye’ de. ilkinsanları ndinozorlarlaaynı dönemde yaşadı ğı nainanan büyük bir kesim var? Enönemlisorun eğitimsizlikelbette.AmaAmerikaile Türkiyegibiçok farklıikiülkenin, böylebirkonuda aynı eğilimi göstermesi ilginçdeğil mi?• www.zulalkalkandelen.com kzulal©yahoo.com c2 ,. 3 . J ço cy, .7 .7 ÖY’ EBUYÜK BIRYflLAN URETTILER HIC KARŞI K 1 ÇI1(T 1 çalı nansürecitümayrı ntı larıile anlattı .Buzulmünhesabı artı k t. Kİ Ş GİZLİ TIKLaR ÜRLtNtJ .• , . •. . . . İÇİNJJEI’ Z BİR HALE Cumhuriyet Kitapları KİTAP BİLİYORUZ .J .4 L .ı .L ,