Katalog

xk etmiyor mu! oz a- ö- .•ii le- 1711 & bi- up ar ö- 11- ([' ya |Ö" 101 L" a) a- »5- a- Liverpool Üniversitesi'nden bilim insanları, şeker tadını algılayan tek organın dil olmadığını, bağırsakta da benzertatreseptörleri bulunduğunu ortaya çıkarttı. 6u buluş, yapay tatlandırıcı içeren yiyecek ve içeceklerin insanları niçin zayıflatmadığı konusuna açıklık getirebilir ve şeker hastalığında yeni tedavi yöntemlerinin geliştirilmesine yardımcı olabilir. pacağı tahribat konusunda kesin bir şey söylemenin doğ ru olmayacağını vurguluyor. Bugüne dek yapay tatlandı ncılar konusunda sürdürülen çahşmalarda bu üriinlerin kal siyum atılımını artırdığı ve unutkanlığa yol açtığı yolun da bulguların elde edildiğini söylüyor. Dr. Özata'nın di- yabetik ürünlerle il- gili görüşleri şöyle: "Üzerinde veya etike- tinde "diyet", "light" veya "diyabetik" yazan gıdalann esas özelliği düşük kalorili olmala- n. Diyabetik olanlar tatlandıncı ile yapı- lır. Bunların da kalo- risi var. Bu nedenle yi- yeceklere ilave etmek yerine yiyeceğiniz bir gıda yerine yenmesi gerekir. Diyabetik re- çelin 100 grammda 208 kalori, diyabetik çikolatanın 100 gra- mında 569 kalori ve diyabetik bisküvinin 100 gramında 538 kalori olduğunu unutmayınız." ZAYIF^AMAK İÇİN Gİ DİYETIYAPINIZ! Zayıflamak için tatlandıncı veya diyet gıda yerine gli- semik indeks (Gİ) diyeti denilen beslenme tarzının seçil- mesinin daha doğru olacağını belirtiyor Özata: "Gİ karbonhidratların kan şekerini yükseltme gücünü gösteren bir kavram. Gİ'ye dayalı beslenme kilo kontro- lü sağlıyor ve kronik hastalıklardan bizi konıyor. Özellikle kilo vermek isteyenler, atıştırma atakları, kan şekeri dü- şüklüğü, şeker hastaları ve metabolik sendromu olanla- rın mutlaka bu şekilde beslenmesi gerekir. Düşük Gİ'li gıdalar yemek gerekir. Örneğin beyaz ekmek ye- I rine tam buğday ekmeği, pirinçpilavı yerine bulgurpi- lavı, patates yerine kuru fasulye yenmeli. Bal, pekmez, reçel yerine ise meyve yenmeli." KAYNAKLAR: Robert F. Margolskee ve arkadaşları, Tl R3 and gustducin in gut sense sugars to regulatc expression of Na_-glucosc cotransportcr 1. PNAS, PNAS Scptember 18, 2007 vol. 104, no. 38, 15075-15080 Prof. Dr. Metin Özata, Diyabetle Kaliteli Yaşam Rehberi, Gürer Yayınları, 2008 Prof. Dr. Metin Özata, Gİ Diyeti, Erko Yayıncılık, 2008 CD •co Cep telefonu: Sürüş sırasında dikkat dağılıyor Araba kullanırken cep telefonuyla bi- rilerini aramak en az mesaj çekmek denli tehlikeli. Peki, araçlarda ellerin boşta kaldığı "hands-free" teknolojisi çokmu daha güvenli? eioğumuz ne pilot, ne de astronotuz. Bir yandan minik bilgisayarlarla uğraşır- ken, bir yandan da içleri yakıt dolu ko- çelik araçları sürme konusunda eğitim- li değiliz. Öyle ki, araba kullanırken cep tele- fonuyla mesajlaşmanın sakıncalı olduğu su gö- türmez bir gerçek. Ancak araştırmalar artık ara- ba kullanırken- hands-free özelliğine sahip olanlar da dahil- cep telefonuyla salt konuşmanın bile tehlikeli, hatta ölümcül olabileceğini ortaya koyuyor. ABD'deki Oto Güvenlik Merkezi 2003 yı- lının Temmuz ayının sonlarında.Ulusal Karayolları Trafik Güvenliği Yönetimi tarafrn- dan yapılan ve cep telefonunun sürüş sırasında güvenliği tehdit eden ciddi bir tehlike olarak ni- telendirmesine karşın, hasıraltı edilen yüzlerce sayfalık bir araştırmayı yayımladı. Geçen ay ABD Senatosu'na sunulan yasa tasarısı tüm eya- letlerde sürüş sırasında mesaj- laşma yasağı uygulanmasını ön- görüyor. Ulaşım Bakanı Ray LaHood araba sürerken dikkatin dağılmasının yaratabileceği cid- di sorunların tartışılması ama- cıyla önümüzdeki ay bir zirve toplantısı yapacak. Ulke çapın- da meydana gelen kazaların ne kadarının cep telefonlarından kaynaklandığı konusunda kesin bir veri olmamakla birlikte, Utah Üniversitesi ruhbilim uzmanlarından David Strayer'a göre, insanların yalnızca %2'si araba sürerken başka işleri de güvenli bir biçimde sürdürebilme ye- teneğine sahip. On yılı aşkın bir süredir araba kullanma ve cep telefonunun beyin üzerindeki etkilerini araştıran Strayer'in elde ettiği kimi başka bul- gular, araba sürenlerin büyük bir çoğunluğunun cep telefonunu kullanırken gözlerini yola dik- me eğiliminde olduklarını ve çevreleriyle daha az ilgilendiklerini gösteriyor. Bir başka deyişle, "cep telefonları insanların kendi kötü araba sürüşlerini görmelerini en- gelliyor." V KULLANMASANIZ BILE! Hands-free teknolojisinin cep telefonu kul- lanımının çok dahatehlikeli etkilerini ortadan kaldırdığı yönündeki yaygın inanca karşın, 2007 yıhnda Strayer tarafından uygulanan bir dizi deney görünürde tam tersi bir durumu göz- ler önüne seriyor. Sürücüye eşlik eden yolcu ara- banın dışındaki koşullara uyumlu olarak konu- şan ya da susan fazladan bir çift göz işlevi gö- rürken, hands-free özellikli cep telefonu kulla- nan sürücülerin yarısının kendilerinden dur- malan istenen mola ye"rini es geçtikleri belirti- liyor. Johns Hopkins Üniversitesi ruhbilim ve beyin uzmanlarından Steven Yantis'e göre, so- run kısmen de olsa, insanların dikkatlerini se- se verdiklerinde beynin görsel yeteneklerinin azalmasından kaynaklanıyor olabilir. Yantis insanların cep telefonundaki sohbete kulak verdiklerinde gördüklerine daha yavaş tepki gös- terdiklerine dikkat çekiyor. Bu durum Strayer'in benzer araştırmaların- dan birinde katılımcıların kanlarında %0.08 ora- nında alkol varken neden ayık oldukları ve cep telefonunda konuştukları zamandan daha hızlı frene bastıklarını açıklayabilir. Ne var ki, Virginia Teknik Üniversitesi Ulaşım Enstitüsü araştırmacıları benzer uygu- lamalara kuşkuyla yaklaşıyor. Bir yıl boyunca araçlarına kamera yerleştirilmesini kabul eden sürücülerin davranışlarıyla ilgili veriler temmuz ayında enstitü tarafından yayımlandı. Çarpışma ya da kıl payı atlatılan çarpışmalar öncesinde- ki çekimleri inceleyen araştırmacılar, cep tele- fonunu elle kullanmanın (numara çevirme ya da mesaj çekme) daha ciddi bir kaza nedeni oluş- turduğuna, oysa cep telefo- nundaki sohbete katılmanın (konuşma ya da dinleme) kaza yapma olasılığını istatistiksel açıdan belirgin bir biçimde art- tırmadığına tanık oldular. Cep telefonu kullanımına karşı çıkan yasaların giderek yaygınlaşmasına karşın, sürü- cülerin alışkanlıklarında görü- nürde pek bir değişiklik yok. 2008 yılında ABD'de Nationwide Mutual Insurance adlı sigorta şirketi tarafından yapılan bir araş- tırma, sürücülerin %63'ünün cep telefonunu ya- saklayan yasalara uymayı tasarladıklarını orta- ya koydu. Durum böyle olunca, sürücülerde dikkatinin dağılmasını en aza indirmek amacıyla anababalar, işverenler ve sigorta şirketleri kolları sıvadı. Önümüzdeki birkaç ay içinde ABD'deki çeşit- li teknoloji şirketleri aracın hareket halinde ol- duğunu saptayabilen ve gelen çağrı ile iletileri otomatik olarak sisteme giren, ancak acil çağ- rılara izin veren yeni sistemler sunmaya hazır- lanıyor. İnsanların telefonla görüşme ayrıcalıklarının kısıtlanmasına kolay kolay razı olmayacakla- rından yola çıkan Nationwide şirketi bu tek- noloji şirketlerinden biriyle işbirliğine giderek dikkat dağılımını en aza indiren sistemleri kul- lananlara indirimli tarife uygulanmasını tasar- lıyor. Bu arada Oto Güvenlik Merkezi çok daha acımasız önlemler alınmasını öneriyor. Ulusal Karayolları Trafik Güvenliği Yönetimi'nin araş- tırmasını su yüzüne çıkartan merkez şimdi de tüm yeni arabalara yalnızca acil çağrılara izin veren bir aygıt yerleştirilmesini öngören bir yasanm yü- rürlüğe sokulmasına çalışıyor. Rita Urgan, Kaynak: Time, 31 Ağustos 2 : UJ I