Katalog

o Aralık ayında göktaşı yağmurunu kaçırmayın! 7-17 Aralık arasında yağan Geminidler isimli göktaşı yağmuru 14 Aralık'ta en yüksek sayıya ulaşa- cak ve saatte yaklaşık 120 göktaşı görülebilecek. Özellikle 14 Aralık Pazartesi akşamı saat 20'den itibaren tüm gece boyunca ve sabah saatlerine kadar kuzeydoğudan batıya doğru geniş bir alan- da ufuktan yaklaşık 15 derece yükseklikteki ikizlertakım yıldızı bölgesine bakın.. Hasan H. Esenoğlu, Istanbul Üniversitesi Fen Fak. Astronomi ve Uzay Bilimleri, [email protected] O \— <c Gün Saat 2 2 4 7 9 14 16 18 ce) 20 21 21 21 21 24 26 31 07 10 16 05 02 20 14 19 17 17 17 18 20 20 11 21 Uranüs kavusumda (Yer-Günej-Uranüs) DOLUNAY Ay Yer'e en yakın (363 490 km) Mars Ay'uı 6 derece lcuzeyinde SON DÖRDÜN Göktaşı yağmuru YENİAY Merkür-Güneş açıklığı en büyük, Doğu (20 derc- Ay Yer'e enuzak (405 730 km) Jüpiter Ay'ın 4 derece güneyinde Neptün Ay'ın 4 derece güneyinde Mars kavuşumda (Yer-Güneş-Mars) Kış bajlangıcı (gece en uzun gündüz en kısa) İLK DÖRDÜN Merkür alt kavuşumda (Yer-Merkür-Günes.) DOLUNAY ve parçalı Ay tutulması GÜNEŞtN KONUMU: Güneşin kış başlangıcında ola- cağı tarih: 21 Aralık saat 19:47. 21 Aralık, yıl içerisinde gece süresinin en fazla (14 saat: 47 dakika) ve günün en kısaya (9 saat 13 dakika) ulaşacağı ta- rihtir. Bu tarihten itibaren geceler kısalmaya ve günler de uza- maya başlayacak. AYEVRELERİ tlk Dördün Dolunay Son Dördün YeniAy Gün Saat Gün Saat Gün Saat Gün Saat 24 19:36 2 09:30 9 02:13 16 14:02 31 21:13 TUTULMA: Yılın son günü ve son tutulması: 31 Aralık'ta Parçalı Ay tutulması olacak. Görüleceği yerler: Alaska, Avustralya, Endonezya, Asya, Afrika, Ingiltere adalarını da içeren Avrupa ve Kuzey Kutup bölgeleri. Gezegenler nerede? Akşam Gece Merkür (8-31) Mars Jüpiter Uranüs Uranüs Neptün Sabah Venüs(l-3) Mars Satürn GÖKTAŞI YAÖMURU İkizler takım yıldızından 7-17 Aralık arasında yağan Geminidler isimli göktaşı yağmuru 14 Aralık'ta en yüksek sayıya ulaşır: Saatte yaklaşık 120 göktaşı görülebilir. Bu göktaşı yağmurunu izlemek iste yen okuyucular, özellikle 14 Aralık Pazartesi akşamı saat 20'den itibaren tüm gece boyunca ve sabah saatlerine kadar kuzeydoğudan batıya doğru geniş bir alanda ufuktan yaklaşık 15 derece yükseklikteki İkizler takım yıldızı bölgesine baka- bilirler. Bir-iki göktaşının görülmesi yağışın yerini de belir- ler... Bu takım yıldız, aralık ayının gök atlasından görülebilir. GÜNCEL GÖKBİLİM HABERLERİ Gök Gsimleri Jüpiter-Neptün Sotürn-Ay JüpHer-Neptün-Ay Tarih (Aralık) 10-28 10 21 Saat (Aralık) 17:00-19:30 02-07 17:00-19:30 Nerede Takım Yıldızı oglak Boşok Oglak Yükseklik (Derece) 28 41 32 Yön G.Balı G.Doğu Göney Ay-Yer uzaklığı Gün Saat Lhaklık (km) 4 16 363490 Ay Yer'e EnUzak Gün Snat Uznklık (km) 20 17 405730 Parlak gezegenlerin güneşten açısal uzaklıklan ve parlak- lıkları (D: Doğu taraftan, B: Batı taraftan, Uzaklık: yay derecesi biriminde, Par.: kadir) Tarih Merkür Venüs (Aralık) Uzakhk Par. UnklıkRır. 1- İstanbul Üniversitesi Fen Fakültesi Astronomi ve Uzay Bilimleri Bölümü'nce "2009 Astronomi Yılında Türkiye'deki Astronomi Faaliyetlerinin Değerlendirilmesi" başlıklı sem- pozyum, görkemli tarihi doktora salonunda gerçekleştirildi. Alınan kararlara bu yazı aracılığı ile mini bir katkı belki şöy- le olabilir: Yaşam sürecinde edinilen bir mesleğin-zanaatın yok oluşunun gözlemcisi olarak, zirvcde de olsa bir meslek ça- ğın Dünya ölçütünde gereksinimleri ile donatılamıyorsa ve yakın/uzak gelecek öngörülemiyorsa, yok olmaktan kurtula- nılamıyor. Toplantıdan iki re.sim bu sayfada verildi. 2- Tübitak Ulusal Gözlemevi (TUG)'inde 60 ve 100 cm açıklıklı teleskoplann ve altyapı tesislerinin açılışı gerçekleş- tirildi. Etkinlik fotoğraflarına www.tug.tubitak.gov.tr/liaber.php .'id=l 66 adresinden ulaşıla- Mars Jüpiter Uzakhk Par. Uzakhk Par. 5 D 16-0.5 B 9-3.9 B 115-0.1 D69-2.2 15 D 20-0.6 B 7-3.9 B 124-0.4 D 60-2.2 25 D 18 0.0 B 4-3.9 B 134-0.6 D 52-2.1 Satürn Uzakhk Par. B 70+1.0 B 79+1.0 B 89 +0.9 bilir. 25 Aralık'ta küçük gezegenlerin parlaklıkları (Kadir) Ceres Pallas Juno Vesta 9.0 9.4 9.3 7.1 Arahk ayı boyunca gökcisimlerin Doğuş-yükseliş-batış saatleri (saat:dakika) m i «* « o ı» ••• • • » • a * K « s » > •» • n n ı ı a « » m afa n m »* • • « • *« t m »*>MW ıı M ««•*•» i»v 3- Ü!kemi:in bilimsel gözlem yapılabilecek gökyuzü bölgeleri ve gözlemevi yer seçimi arayışları çeşitli kurumlarca sürdürülmekte. Marmara Bölgesi için bu konuda yararlanılabile- cek bir katkı Yalova Üniversitesi Rektörlüğü ve Yalova Meteoroloji Müdürlüğü eliyle geldi, Yalova istasyonu meteoroloji verileri ve Yalova etrafındaki tepelerin yükselti- leri bilgisi aşağıda. Kapalılık Yalova merkez olarak 10 üzerinden değer- lendirilirse yıl boyunca aylık (baş harfleri kullanılarak) orta- lama değijimi şöyle: 0:7.1 Ş:7 M:6.4 N:5.8 M:4.6 H:3.4 T:2.8 A:2.8 E:3.4 E:4.9 K:5.9 A:6.9 Yalova Tepeleri yükseklikleri (metre): Karakaya -1222 Bayrak -1073 GÖK ATLASI: 15 Aralık akşam saat 21:00 için verildi. Gök atlastna gökyüzüne bakarşekilde doğru yönlode yukanya kaldırarak eşlejtiımek ye- terli. Ay boyunca takım yddızlar-burçiar buradan izlenebilir... Mercimek - 993 Beypmar - 926 Duman - 890 (yön belirtmeye yardımcı VOR cihazı kurulu). 4- Ege Üniversitesi Fen Fakültesi Astronomi ve Uzay Bilimleri Bölümü ve Gözlemevi kurucusu Prof.Dr. Abdullah Kızılırmak, ölüm yıldönümü olan 4 Aralık 2009 tarihinde kur- duğu bölümde "Gökbilim Terimlerinde DilBirliği" konulu bir sempozyum ile anılacak. Gökbilim terimleri üzerine hazırlan- mış tek kaynak sözluk Prof.Dr. Abdullah Kızılırmak tarafından 1969 yılında hazırlanmış ve Türk Dil Kurumu tarafından (ya- yın no:280) basılmış olan "Gökbilim Terimleri Sözlüğü" dür. Aynı zamanda bu sözlüğün yayımlanmasının 40. yılı da kut- lanmakta. Sempozyuma gökbilimciler yanında davetli dilbi- limciler de katılacak. Sempoyum posteri ve bilgilendirmeler için adres: http://astronomy.ege.edu.tr/anasayfa/gokbilimte- rimleri_sempozyum.htm. MEDYADA ASTRONOMİ 1- Ay'da su bulundu: Ders kitapları "Ay kayalarında hiçbir biçimde suyun i:i bulunamadı, hiçbir organik madde tespit edilemedi" der. Bu kıtap bilgisi artık geride kalacak. Ay'a gön- derilen uzay aracının çarptırılarak kaldırılan Ay tozundan ve maddesinden alınan verilerin analiz sonuçları yeldi, ilk bul- gulara gore su izine rastlanıldı. Kırmızı ötesi tayfların ön so- nuçlarına göre, su ve buz buharı hem geniş bir bölgede hem de beklenenden fazla miktarda var. Su izine rastlanılan bölge Yazının devamı 13. sayfada