Katalog

7 ŞUBAT 2006 SALI CUMHURİYET SAYFA DIŞ HABERLER dishab?cumhuriyet.com.tr 11 ABD’nin İran’a süre tanıdığını açıklaması Ankara’da kaygıyla karşılandı B M ŞART DEĞİL ‘5 Mart’ tedirgin ediyor Kosta Rika’da seçim ? Dış Haberler Servisi Kosta Rika’da halk yeni devlet başkanını belirlemek için önceki gün sandık başındaydı. Seçim Komisyonu’nun bildirdiği son haberler, sosyal demokrat Ulusal Kurtuluş Partisi’nden eski devlet başkanı ve 1987 Nobel Barış Ödülü sahibi Oscar Arias Sanchez ile merkez sol Yurttaşlık Hareketi Partisi adayı ekonomist Otton Solis’in bindelik farklarla omuz omuza yarıştığını gösteriyordu. ? İran’la ilgili sürecin bu kadar hızlı gelişmesini beklemeyen Ankara, yeni bir politika belirleyecek. Dışişleri kaynakları, İran’a bir müdahalenin bölgeyi karıştırabileceği, bunun Türkiye için çok büyük olumsuzluklar doğuracağı uyarısı yapıyor. MAHMUT GÜRER lara daha ‘‘yükses sesli’’ tepkiler verecek. ABD ile İran diplomasisi ABD ile de İran konusuyla ilgili diplomasi trafiği arttırılacak. Böylece sınırlarında ani bir operasyondan çekinen Türkiye, gerekli önlemlerini daha erken alabilecek. Ankara’nın, bu tutumu olası bir müdahale sırasında İran’dan Türkiye sınırlarına gerçekleşebilecek bir göç dalgasını engelleyebilmek amacıyla aldığı ifade ediliyor. Dışişleri Bakanlığı kaynakları ise, ABD’nin ‘‘Diplomasi için geç’’ açıklamalarına karşın, İran’daki nükleer krizin BM Güvenlik Kurulu tarafından atanacak bir aracı ile çözülebileceğini savunuyorlar. Kaynaklar, ilk önce Afganistan, ardından Irak’ta gerçekleştirilen ABD operasyonlarının Ortadoğu’da büyük bir çalkalanmaya yol açtığını dile getirirken, olası bir müdahale durumunda bölgenin tamamen karışabileceğini, bunun da Türkiye için çok büyük olumsuzluklar doğuracağını belirtiyor. Washington yaptırımda kararlı Dış Haberler Servisi İran, uranyum zenginleştirme faaliyetlerine yeniden başlama kararını Uluslararası Atom Enerjisi Kurumu’na (UAEK) bildirdi. ABD, İran’la başgösteren nükleer kriz karşısında bütün seçenekleri göz önünde bulundurduğunu açıklarken dışişleri yetkilileri BM’den yaptırım kararı çıkmasa bile Avrupa ve ABD’nin yaptırım uygulamasının meşru olacağını söyledi. İran’ın İSNA ajansının haberine göre, İran Ulusal Güvenlik Yüksek Konseyi Genel Sekreteri Ali Laricani, UAEK’ye bir mektup göndererek kararlarını ilettiklerini söyledi. Laricani, UAEK denetimcilerinin bu amaçla yakında İran’a geleceklerini kaydetti. İran hükümet sözcüsü Gulamhüseyin İlham da nükleer programları konusunda ABD ile görüşmeyeceklerini belirtti. İlham, soru üzerine, ‘‘Birleşik Devletler’e karşı politikamız eskisinin aynısıdır. ABD ile ilişki kurma veya müzakere konusunda bir tartışma yok’’ dedi. Batı’nın, İran’ın nükleer dosyasını BM Güvenlik Konseyi’ne gönderme kararıyla ‘‘büyük bir yanlış yaptığını’’ ileri süren İlham, bu kararın ‘‘Batı’nın İran’ın gelişmesine karşı olduğunu gösterdiğini’’ iddia etti. İsrailAfganistan gizli temasları ? KUDÜS (AA) İsrail Dışişleri Bakanı Tzipi Livni’nin iki yakın çalışma arkadaşının, Afgan meslektaşlarıyla gizli temaslarda bulunmak üzere İngiltere’nin başkenti Londra’ya gittiği bildirildi. Maariv gazetesinin haberinde, Dışişleri yetkilileri Ron Prossor ile Yaki Dayan’ın hafta sonunda Londra’ya gittiği ileri sürüldü. Dışişleri Bakanlığı Sözcüsü Mark Regev ise haberi doğrulamadı, ancak ‘‘İsrail, Arap ve Müslüman dünyayla ilişkilerini iyileştiriyor’’ ifadesini kullandı. ANKARA İran’ın nükleer çalışmalara ilişkin tutumunun Birleşmiş Milletler (BM) Güvenlik Konseyi’ne götürülmesini ilk başta ‘‘gerginliği sona erdirebilir’’ yaklaşımıyla destekleyen Ankara, ABD’nin ‘‘İran’a 5 Mart’a kadar süre tanıyoruz’’ açıklamasının ardından kaygılanmaya başladı. Diplomatik kaynaklardan edinilen bilgilere göre, Uluslararası Atom Enerjisi Kurumu’nun (UAEK) da, İran’ın durumunu BM Güvenlik Kon seyine sevk etme kararının ardından Ankara yeniden İran politikası belirliyor. Bu değişiklik sürecinde sadece ABD’nin açıklamasının değil Ankara’ya art arda gelen İngiltere Dışışleri Bakanı Jack Straw ve Fransa Dışişleri Bakanı Douste Blazy’nin, ‘‘AB’nin İran yaklaşımını benimseyin. Tepki koyun’’ mesajının da etkili olduğu dile getiriliyor. Buna göre Ankara, İran’a karşı önümüzdeki dönemde, ‘‘geri adım atmama’’ politikası uygulayacak. Gaz sorunu konusunda çok yumuşak tepkiler veren ve bu nedenle istediğini alamayan Türkiye, bundan sonra Tahran yönetiminden kaynaklanan sorun Rumsfeld: Askeri seçenek masada ABD Savunma Bakanı Donald Rumsfeld, Alman gazetesi Handelsblatt’a verdiği demeçte, ‘‘Askeri seçenek de dahil olmak üzere bütün ihtimalleri göz önünde tutuyoruz. Bütün seçenekler masa üzerinde duruyor’’ dedi. Rumsfeld, ‘‘Bugün on binlerce kişiyi öldürebilecek biyolojik, kimyasal ve radyolojik silahlara sahip olunabilir. Bu silahların masum insanların kellesini uçuran, çocukları havaya uçuran kimselerin eline geçmesi ihtimali bulunuyor’’ diye konuştu. ABD Dışişleri Bakanlığı’nın Avrupa ve Avrasya ilişkilerinden sorumlu yetkilisi Kurt Volker, BM’nin karar almaması durumunda bile, nükleer çalışmalarını durdurmayan İran’a karşı ekonomik yaptırımlar uygulanmasının meşru olacağını iddia etti. Volker, Brüksel’de düzenlediği basın toplantısında, ‘‘BM’nin yaptırım kararı alması için henüz uzlaşma sağlanmadığını’’ belirterek ‘‘Uzlaşmaya varamasak da Avrupa, ABD ve diğerlerinin yaptırım uygulamada meşruluk sorunları olmaz’’ dedi. Kurban yakınları şirketi bastı Kızıldeniz’de batan gemideki yakınlarından haber alamayan yüzlerce kişi, Mısır şirketinin ofisine girerek mobilyaları camlardan dışarıya fırlattı, tabelayı ateşe verdi Dış Haberler Servisi Kızıldeniz’de perşembe günü batan geminin sahibi Mısırlı şirketin büroları, kurbanların yakınları tarafından işgal edildi. Selam Denizcilik şirketinin yetkilileri, kazadan 426 kişinin kurtulduğunu, 989 kişinin öldüğü ya da kaybolduğunu açıkladı. Şirket yetkilisi Muhammed Hilmi, 37 kişinin önceki gece bulunduğunu, dolayısıyla toplam 426 kişinin kazadan kurtulduğunu söyledi. Aramaların hâlâ sürdüğünü belirten Hilmi, 195 cesedin bulunduğunu, geriye kalanların hayatta kalma şansının ise çok zayıf olduğunu söyledi. Günlerdir yakınlarından haber alabilmek için limanda bekleyen yüzlerce kişi ise, dün Safaga Limanı’ndaki ofislere girerek mobilyaları camlardan dışarıya fırlattı. Şirketin işaretini taşıyan bir tabela da ateşe verildi. Polis göstericilere karşı göz yaşartıcı gaz kullandı. Büyükelçinin eşi tartaklandı ? KUDÜS (AA) İsrail’de polisin, Dominik Cumhuriyeti Büyükelçisi’nin eşini tartaklaması diplomatik skandala yol açtı. Yediot Aharonot gazetesindeki haberde, polisin İsrail’de kaçak ikamet ettiğini düşündüğü bir ikametgâh çalışanının belgelerini kontrol etmek istediği, çalışanını korumak için sefirenin araya girmesiyle de olayın patlak verdiği belirtildi. Haberde, polisin o sırada sefirenin kimliğini bilmediği ve sonradan sefire olduğu anlaşılan kadının bir bıçakla tehdit etmesi üzerine polisin kendini savunmak zorunda kaldığı ifade edildi. ‘Hedeflenmiş yaptırımlar’ Uzmanlar, ABD ve Avrupa’nın İran krizinin derinleşmesi durumunda bir uzlaşma çözümü olarak ‘‘hedeflenmiş yaptırımlar’’ üzerine çalıştıklarını kaydettiler. Bunun, örneğin ‘‘yönetimdeki 100 üst düzey kişinin ülke dışına seyahatini engellemek’’ gibi biçimleri olabileceği belirtildi. Almanya Dışişleri Bakanı FrankWalter Steinmeier, İran’ın nükleer programıyla ilgili olarak hazırlanan raporun, diplomatik imkânların ve çözümlerin sonu olmadığını söyledi. Rusya ise İran ile ortak uranyum zenginleştirme programı uygulamasının, Tahran yönetiminin, bu alandaki çalışmaları durdurma taahhüdüne geri dönmesiyle mümkün olacağını açıkladı. Fransa Dışişleri Bakanı Philippe DousteBlazy, nükleer enerji programına devam etmekte ısrar eden İran’ın dünyadan tecrit edilebileceği uyarısında bulundu. Bilgi verilmemesine tepkililer Kentteki BBC muhabiri, felaketin hemen ardından yetkililerin bilgi vermemesine tepki gösteren kurban yakınlarının öfkesinin, olayın meydana geliş nedenine ilişkin ayrıntıların ortaya çıkmasıyla daha da şiddetlendiğine dikkat çekiyor. Kurban yakınlarını öfkelendiren bir gelişme, kurtarma operasyonun feribotun batmasından saatler sonra başlaması. Bir diğeri, feribot personelinin feribotta yangın çıktığı uyarılarına karşın gerekli önlemleri almamakta ısrar etmesi. Felaketin hayatta kalan mağdurlarının bazıları, alarm sisteminin çalışmamasından, kimileri de yeterli can yeleği ve tahliye botu olmamasından yakındı. Bir hastanenin, denizden çıkarılan cesetlerin resimlerini göstermeye başlamasından sonra kurbanların yakınlarının bu hastaneye akın ettiği bildirildi. Hurgada Limanı’nın 60 kilometre kuzeyinde bulunan yerel hastanenin dışında bekleyen kalabalık, bir grup polis memurunun kazada hayatını kaybedenlerin resimlerini göstermesine sinirlendi. Pentagon bütçe arttırıyor ? WASHINGTON (AA) New York Times, Pentagon’un, Irak’taki ev yapımı bombalarla ABD askerlerine yapılan saldırılarla mücadele bütçesini üç katı arttıracağını yazdı. Haberde, Pentagon’un bu girişimiyle, bu bombaların kullanıldığı saldırılara karşı yeterli yanıt verilmediği gerçeğini sessizce kabul ettiğini bildirdi. Irak’ta geçen yıl, 846 Amerikalı askerin 407’sinin bu tür patlayıcılarla öldüğü belirtilen haberde, patlayıcıların sayısının 2005’te 2004’e göre yaklaşık iki kat arttığı kaydedildi. Gemideki yakınlarıyla ilgili bilgi almak isteyenlerin acı ve öfke dolu bekleyişleri sürüyor. (Fotoğraf: REUTERS) İsrail Gazze’yi topa tuttu Dış Haberler Servisi İsrail topçuları Gazze Şeridi’nin kuzeyini bombaladı. Askeri kaynaklar, önceki gece düzenli olarak bombalanan bölgeye sabah saatlerinde topçu ateşi açıldığını, bunun amacının ‘‘Kassam füzeleri tehdidini İsrail topraklarından uzak tutmak’’ olduğunu öne sürdü. İsrail Başbakan Vekili Ehud Olmert, ‘‘Mahmud Abbas, Hamas’la işbirliği yap madıkça ve Filistin hükümeti Hamas tarafından kurulmadığı sürece, biz Filistin Yönetimi ile işbirliği yapacağız’’ dedi. Hamas, hükümeti kurma konusunda dün Kahire’de üst düzey bir toplantı düzenledi. Hamas yetkilileri burada örgütün sürgündeki liderleriyle bir araya geldi. Hamas’ın, eski iktidar partisi El Fetih ile koalisyon kurma olasılığını ele alması bekleniyor. K Yemek ve su için çatıştılar ENYA’DA 49 KİŞİ ÖLDÜ Dış Haberler Servisi Yardım kuruluşları, Kenya’da kuraklık nedeniyle ortaya çıkan gıda kıtlığının kabileler arası çatışmaları görülmedik boyutlara ulaştırabileceği uyarısı yaptı. Ülkenin kuzey bölgelerinde otlak ve su kaynakları nedeniyle kabileler arasında geçen ay çıkan çatışmalarda 49 kişi öldü. İngiliz yardım kuruluşu Oxfam’ın Kenya bürosu başkanı Gezahegn Kebede, kuraklığın yarattığı artan gıda sıkıntısının bölgeyi daha önce benzeri görülmemiş bir çatışma ortamına sokmasından korkulduğunu söyledi. Kenya’nın Turkana klanı ile Etiyopya’dan başka bir klanın üyeleri arasında çıkan çatışmada 40 kişi ölürken, koyun ve keçi çalmak için düzenlenen bir baskın sırasında çıkan çatışmada da 9 kişi öldü. M. A. TALAT Asker çekmeye hazırmış Dış Haberler Servisi Kuzey Kıbrıs Türk Cumhuriyeti (KKTC) Cumhurbaşkanı Mehmet Ali Talat, Türk askerlerinin adadan çekilmesini müzakere etmeye hazır olduğunu söyledi. Rum Alitiya gazetesine konuşan Mehmet Ali Talat, ‘‘çözüm için gerçek adımların atıldığını görürsem, Türk askerinin çekilmesinin hızlandırılması da dahil her şeyi görüşmeye hazırım’’ diye konuştu. Yeni çatışmalar çıkabilir Oxfam yetkilisi Kebede, kıt su kaynakları ve otlaklar üzerindeki anlaşmazlıkların başka çatışmalara yol açmaması için acil önlemler alınması gerektiğini belirtti. Kenya hükümetinin, yarın kuraklığın yol açtığı kıtlıktan etkilenen 3.5 milyon kişi için yeni bir gıda yardımı çağrısı yapması bekleniyor. Birleşmiş Milletler, Kenya, Somali, Etiyopya ve Sudan’ın bir bölümünü etkisi altına alan kıtlık nedeniyle Doğu Afrika’da 6 milyon kişinin gelecek aylarda gıda yardımına ihtiyaç duyacağını bildirdi. Kenya geçen yıl sonundan beri Afrika’nın doğusunu vuran kıtlıktan en çok etkilenen ülkeler arasında. Açlık ve kıtlıkla ilgili diğer hastalıklar yüzünden çok sayıda insan ve çiftlik hayvanı yaşamını yitirdi. Çin’de dövülen gazeteci öldü ? PEKİN (AA) Çin’in doğusunda yayımlanan Taizhu Soir adlı gazetenin genel yayın yönetmeni Wu Şiangu, bir makalesinden memnun olmayan polis tarafından ekim ayında dövüldükten sonra 2 Şubat’ta hayatını kaybetti. CUMHURİYET 11 K