Katalog

Cumhuriyet îmtiyaz Sahibi: CUMHURİYET YAKFI admatLHANSELÇUK Genel Yayın Yönetmeni: ıbrahim Yıldız • Yazıişleri Müdürü: Safim .41paslan#Sorumlu Müdün Mehmet Sucu # Haber Merke2İ Müdürü: HakanKara tstıhbarat: Cengiz Yıldırım # Ekonomi: Öziem Yüzak • Kültûr: Egeraen Berköz # Spor- Ab- dülkadir Yücelman • Makaleler Sami Ka- raören • Düzeltme AbduUah Yazıcı • Bil- gı-Belge. Edibe Buğra • Yurt Haberlen: Meh- met Faraç # Avrupa Temsilcisi: Güray Öz Yayın Kurulu: llhan Selçuk (Başkan), Emre Kongar (Da- nışman), Orhan Erinç, Hikmet Çetinkaya, Şükran Soner, tb- rahim Yıldız, Orhan Bursalı, Mustafa Balbay. Halcan Kara. AnkaraTemsılcısı Mustafa Balbaj Ataturk Bulvan Nfo 125. Kat:4, BakanlıkJar Tel:4195020(7hat), Fâks-4195O2'7 »tzmırTemsilcisi Serdar Kıak. H. Zîya Blv 1352 S 2 3 Tel 4411220. Faks 4418745 9 Adana Temsilcisi. Çetin Yiğenoğlu. Inonu Cd 119S No.l 1. Tel.363 12 1 l,Faks:363 12 15AnülyaTemsilcisi AhmetOnıçoğlıı Cumhurivet Cad 80 5 Tel 0242 2480057 Fa\ 2430509 • Muessese Mü- • Comhuri\et Reklan düriı EroIErkut •GenelMûdürÖzfem\jd< 6 Bılgı İşlem. • Genel Mudür Yardımcıs Ahmcî Korulsan Semra Yazıcı Tel (0212)5! • Satış. Fazilet 41 19-512 48 30-512 4" 7 Kuza Fax (0212)513 8463 \ayımla>ın: \OU&JB Haber AjattıBasınıe Yayıncılıl ^.Ş, Türkocağ)Cad39 41 Caj Faks (0212)513 8595 BiKkj: MoiezGaıocDergıBasıra VayınoldtSan veTıc 4ŞB ılojliı 34334 Isonbul PK 246 • SıAecı '4435 Ist Tel ıû212ı5i2Oj05/20tet) [tarosBuhanNo 125 Beşıktaj - Ist Dsğmnı: MeıUz Daâram Pazarfama Saa veTıc AŞ 7TEMMUZ2004 Imsak: 3 33 Guneş: 5 32 Öğle: 13.16 Ikındr P 13 Akşam: 20.48 Yatsı:22.3( üzmanlar: Stresm aa yarart • LONDRA (ANKA) - Stresin her zaman zararlı olmadığı, vûcudun direncini güçlendirdiği için kûçük dozdaki stresin yararlı olabileceği belirlendi. îngiliz The Independent gazetesine göre, American Psikoloji Derneği'nin yayın organı Psychological Bulletin'de yayunlanan bir araşnrma, modern yaşamın çileleri gibi göriinen kentlerdeki yoğun trafik, bilgisayarlann en kritik anlarda kilitlenmesi ve anne babalann büyüyen çocuklanyla zorlu ilişkileri gibi sorunlann yaratnğı stresin, sağhk açısından yararb olabileceğini gösterdi. Araştırmada, en tehlikeli stres dunımlan arasnıda kalıcı sakathklar, ciddi bir ruhsal sorunu olan eşin bakımını ûstlenmek ve savaş mültecisi olmak sayıldı. hternette çöplük sorunu • KONY4 (AA) - Güncellenmediği için intemet ortamında "cenaze" olarak adlanduılan web siteleri, araştırma yapanlann gereksiz yere zamanını alırken servis sağlayıcılanna ödenen para nedeniyle de ekonomik kayıp oluşturuyor. Türkiye Bilişim Sektörû Derneği (TÜBlDER) Başkanı Mansur Karakoç, internetin yayguılaşmasıyla ve meraklılannın çoğalmasıyla birlikte, hazırlanan web sitelerine her gûn bir yenisinin daha ekJendiğini söyiedi. Dünya genelinde "cenaze" olmuş pek çok internet sitesı olduğunun altını çizen Karakoç, bu sitelerin internette kiruliğe neden olduğunu ve gereksiz bir bilgi çöplüğü oluşturduğunu söyiedi. Sığınak eylemi sünüyor • MERSİN (Cumhuriyet) - Sığınma evi isteyen kadınların yurt genelinde eylemi süriiyor. Mersin'de de kadınlar, belediyeye başvurarak sığınma evi istedi. Mersin Büyükşehir Belediye Başkanvekili Erol Ertan ile göriişen kadınlar, alt birim belediyelere de dilekçelerini postayla gönderdi. Görüşmenin ardından bir açıklama yapan Bagımsız Kadın Derneği Başkanı Necla Abide ölçer, sığınma evi açılması için 9 yıldır mücadele verdiklerini belirterek "Büyükşehir belediyesi bize daha önce kadın sığınaklan yapılması için söz vermişri. Türkiye'nin birçok ilinde bugün yapılan eyleme destek olmak amacıyla büyükşehir belediyesi'ni ziyaret ederek sığınma evi talebimizi yineledik" dedi. Ispanyol kadınlar da mağdur • MADRtD AA) - Ispanya'da kadınlara kötu muamele en büyük sosyal sorun haline gelirken yüın başından beri 36 kadın, eşi, eski eşi veya sevgilisi tarafindan öldürüldü. Ispanya'da aJınan tüm önlemlere rağmen kadınlara kötü muamelenin önüne geçilemiyor. Son 3 yılın verilerine göre, yılda ortalama 25 bin kadın kendisıne kötü muamele yapıldığı için suç duyurusunda bulunuyor 2003 yılında 68 kadın, eşi, eski eşi ya da sevgilisi tarafindan öldürülürken, bu yılın başından beri ise bu sayının 36 olduğu kaydedildi. Nüfusunun yüzde 50.46'sı kadın olan tspanya'da uzmanlara göre, kadınlara yönelik şiddetin en büyük nedenleri olarak alkol ve uyuşturucunun yanı sıra işsizlik, fakirlik ve aile koşullanndan kaynakjanan sosyal sorunlar gösteriliyor. Jofie'ye vatandaşlık • Haber Merkezi - Kamboçya Başbakanı Hun Sen, doğal kaynaklann korunmasına yönelik çalışmalan nedeniyle Hollywood yıldızı Angelina Jolie'ye Kamboçya vatandaşı olmasını tekiif etti. Kamboçya'ya evlatlık oğlu Maddox ile 2 günlük ziyarette bulunan Jolie, Başbakan Hun Sen ile görüşmesinden sonra basına açıklamalarda bulundu. Görüşmede, Hun Sen'in vatandaşlık önerisinde bulunduğunu beürten Jolie, bundan onur duyacagını, vatandaşhğın verilmesi halinde kabul edeceğini söyiedi. Hun Sen'in sözcüsü Ieng Sophalleth de başbakanın Jolie'nin çalışmalannı övdüğünü ve Kamboçya vatandaşı olmasından memnuniyet duyacağûıı söylediğini aktardı. Kamboçya'da çevre koruma çalışmalan için bir kuruluşa 1.5 miryon dolar veren 29 yaşındaki Jolie, Amerikan vatandaşı. Muğla'daki turist sayısı geçen yıla göre yarı yarıya arttı Turizmde umut rakamlaria geldi NEREOE O ESKİ GÜNLER... Turizm birçok ülke için, büyük potansiyeii bulunan lokomotif sektör konumunda. Getirdtği gelirden ve ünden yararianmak isteyen ülketer, turistik bötgeJerinin tanrtamını yapmak için büyük çaba harcıyor. Bunlardan biri de Karadağ. Deniz ülkesinin insanlan olarak Karadağlrfar, turizmde eskisi gibi öneml bir canbe merkezi olmak için çalışıyorlar. (REUTERS) ÖZCANÖZGÜR MUĞLA - Turizmde ilk rakamlar olumlu çıkı- yor. Önemli turizm merkezlerini banndıran Muğ- la'da yılın ilk 6 ayuıda hava ve deniz yoluyla ge- len yabancı turist sayısında, geçen yılın aynı dö- nemine göre yüzde 47 artış olduğu bildirildi. Muğla Valisi Hüseyin Aksoy, "Hedefleri şimdiden aşük, Bu sezon son 10 yılın rekoru kmiabihr" dedi. Aksoy, yöreye 6 aylık dönemde gelen turist sa- yısının 800 binı aştığını belirtri. Geçen yıl aynı dönemde 548 bin turist ağırladıkJannı belirten Aksoy, "Turistin 377 bini haziranda geldi Geçen yıl haziranda gelen turist sayısı 289 binde kalmışt" diye konuştu. Sezona çok umutlu başladıklannı söyleyen Hüseyin Aksoy sözlerini şöyle sürdürdü: "Bizinı bu yılki hedefimiz 2 milyon turistri Böyle giderse yıl sonundaki turist sayıs 2.5 miryonu geçe- biKr." Nluğla yöresıne gelen tunstlerin başmda 288 bin kişi ile Ingilizler yer alıyor. tngilizleri, 132 bin kişi ile Hollandalılar izliyor. İ TÜSEÇJMLERİ TÜRKİYE FRANKFUKT (Cumhuriyet Bürosu) - Bank Avus- turya uzmanlanndan Stefan Bruckbauer Avusturyalı- lann Euro bölgesi içindeki turistik yörelerde konakla- malannın enflasyon oranlanndaki yükseklik nedeniy- le pahalıya patladığını, bu nedenle de tercih edilme- diklerini belirtri. Bruckbauer, pek çok Avrupa ülkesin- de enflasyonun Avusturya'daidnden daha yüksek ol- duğunu, bu nedenle de l Euro ile bu ülkelerde daha az tüketilebildigini söyiedi. Euro bölgesindeki turustik yö- relerde fiyatlann ortalama yüzde l .5 daha yüksek ol- duğunu açıklayan uzman, buna karşılık Euro bölgesi dışındaki ülkelerde durumun daha iyi olduğunu belirt- ti. Avusturyalılar için en ucuz ülke Macaristan. Ülke- de l Euro karşılığında 1.80 Euro'luk hizmet alımyor. Avusturyalılar Türkiye'de 1 Euro ile 1.71 Euro'lukmal ve hizmet tüketebiliyorlar. BM'nin raporu içler acısı; HIV kapanlann sayısı rekor düzeyde; virüs Avrupa'ya yayılıyor DünyaAIDS'inpençesindeDış Haberkr Servisi - 2003 yılında 4.8 milyon kişinin HTV virüsü kaptı- ğı ve bu sayının 'rekor' düzeyde ol- duğu bildirildi. Birleşmiş Milletler AIDS ile Mücadele Programı (UNA- JDS) tarafuıdan yayımlanan "Küresd Rapor"da, AIDS'inpençesindeki Af- rika 'dan sonra hastalığm şimdi de Do- ğu Avrupa ve Asya'da yayılmakta ol- duğu kaydedildi. Rapora göre, 2003 yılı sonu itibany- la 37.8 milyon kişi HTV virüsü taşıyor ya da AIDS hastalığına yakalanmış du- rumda. Hastalığm ilk kez tanımlandı- ğı 198 l'den beri 20milyon kişi ATDS'ten öldü. AIDS hastahğmm, Güney Afrika'da 62 olan ortalama yaşam süresini 49'a BM raporu, uyuşturucu kullanımının yaygın olduğu 210 milyon nüfuslu Endonezya'nın, HIV virüsünün yayılması için ideal bir ortam oluşturduğuna da dikkat çekti. Raporda, vletnam'ın yüzde 1'in attında AIDS oranına rağmen yaygın korunmasız cinsel ilişki ve uyuşturucu kutlanımı nedeniyle tehlike altında bulunduğuna da değinildi. düşürdüğü vurgulanan raporda "HrV/AIDS'in toplam nüfusa oranmm yüzde 20'ji geçtigi 7 Afrika ülkesinde, 1995 ile 2Ö00 >i0an arasında doğan bir kişinin ortalamayaşam süresi, AJDS'in olmadığı zamanlara oranla 13 vü aza- larak 49'a indi" ifadesi kullanıldı. BM'nin raporuna göre, 2025 yıhnaka- dar. toplam 38 Afnka ülkesinde nüfus yüzde 14 oranında azalacak. Cehalet yüzünden... Raporda, AIDS oranmm Airika'nın güneyinde bu kadar yüksek olmasının nedenlerinin yoksuJluk, sosyal isrikrar- sızlık, cinsel yolla bulaşan diğer hasta- lıklann yaygm ohnası, kadmuı toplum- daki zayıf statüsü, aile içi şiddet, kötü yönetilme ve ciddi boyutlarda açlık ol- duğu açıklandı. AIDS vakalannın, Asya kıtasının bü- yük bölümünde cehalet yüzünden art- tığının açıklandığı raporda, Çin, Endo- nezya ve Vietnam gibi ülkelerde görü- len AIDS vakalannda ciddi bir artış gözlendiği ve bu ülkelerdeki 7.4 mil- yon insarun hastalığayol açan HTV'i ta- şıdığı bildirildi. Çln'de felaket slnyall Uzmanlar, dünya nüfiısunun yüzde 60'ını banndıran Asya kıtasmda geçen yıl 1.1 milyon yeni ATDS vakasının bil- dirildiğini kaydetti. Raporda, hastalığm daha çok Güney- doğu Asya ülkelen olan Myanmar, Tay- land, Kamboçya'da yaygm olduğu, bu ülkelerde hastalığın yüzde 3 düzeyin- de görüldüğü belirtildi. Raporda. şu anda 840 bin AIDS has- tasırun bulunduğu tahmin edilen Çin 'de, eğer önlem alınmazsa 2010'a kadar 10 milyon kişıye hastalık bulaşabilecegi vurguJandı. Raporda, Güney Afrika Cumhuriye- ti'nden sonra dünyada en çok AIDS vakası görülen ikinci ülkenin Hindis- tan olduğu vurgulandı. YAPRAKLI DEKOLTE Fransanın ve modanın başkenti Paris'te düzenlenen defilelerde yaz ortasında sonbahar ve kış modası sergilentyor. Amerikalı moda tasarımcısı Ralp Rucci'nin 2005 kışı için tasartadığı kıyafetler tam da mevsimine uygundu. Sırt dekorteli kryafeti yapraklarla tamamlayan modacı, defilede en çok alkışı alanlar arasındaydı. (REUTERS) Dogurganlık düştü ARTIK BASKA ÇOCUK' İSTENMİYOR ANKARA (Cumhuriyet Büro- su)-Hacettepe Nüfus Erütlen Ens- titüsü'nce hazırlanan "nüfus yapı- SL, yaş, sağhk hizmetlerinin kuîlanı- nu, kadınveçocuksağhğıdüze>i,be- bek öfümlüJüğü gibi sağhk göster- gelerine" ılışkın, Türkiye Nüfus ve Sağhk Araştırmasf nın 2003 ön ra- poru yayımlandı. Beş yılda bir ya- yımlanan rapora göre, Türkiye nü- fusunun yüzde 64'ünü 15-64 yaş grubunun oluşturduğu bildirildi. Atatürk Araşürma Hastanesi 'nde düzenlenen toplantıda, araştırma sorumlusu Doç. Dr. Baraı Ergöçmen ile Sağhk Bakanlığı Ana Çocuk Sağhğı ve Aile Planlaması Hizmet- leri Genel Müdürü Rıfat Köse, so- nuçlara ilişkin bilgi verdi. Buna göre, 2000 nüfus sayımı verileri doğrultusunda, çocuk nüfusunda- ki azalmaya karşın nüfusun yüzde 64'ünü 15-64 yaş grubu oluşturu- yor. Yetişkin bir kadının, üreme ça- ğı sonunda sahip olacağı çocuk sa- yısını gösteren toplam dogurganlık oranı da 2.2 çocuğa düştü. Aynca araştırmaya katılan kadınlann yüz- de 72.6'sı başka çocuk istemedik- lerini belirtri. Doğum kontrol yöntemlerine ba- kıldığında da kadınlann hemen hep- sinin gebeliği önleyici yöntemleri bildiği ve yüzde 71 'inin biryöntem- le korunduğugörülüyor. Ancak ka- dınlann yalnız yüzde 43' ü modern yöntemlerle korunuyor. Hamilelere psikolojik yardım grupları oluşturuldu Anneler paylaşıyor Eğitim Servisi -Hamilelik, ki- şiyi anneliğehazırlayan önem- li bir süreç. Bu sureçte vücut fiziksel olarak doğuma ha- zırlanırken, kişi de psiko- / lojik olarak annelik rolü- ne yavaş yavaş girmeye başlıyor. Mavi Pedago- jik ve Psikolojik Danış- manlık Merkezi, anne adaylannm bu sürece hazn-lanmalanna yar- dmıcı olmak için "Ha- milehkPa> laşım Grup- lan" programı düzenli- yor. "Anne adaybnnm hamilelik süreçleri ile il- gilifarkmdahkkazanma- larma ve bu süreçte yaşa- dıklannı uzmanlareşHgin- de diğer anne adaylan ile payiaşmalanna yardımcı ol- mayı" amaçlayan program, 6 hafta süriiyor. Mavi Pedagojik ve Psikolojik Danış- manlık Merkezi Uzman KJinik Psiko- log Gülbin Öztürk Tüter, psikolojik olarak anneliğe hazır olmanın, anne adayının doğacak olan bebeğine yük- lediği anlamlardan bagımsız ohnadığı- nı belirterek "Bebeğin planlı bir bebek olupohnadığı,annenin daha ön- \ ce düşük veya kürtaj yaşayip yaşamadığı, annenin karrun- daki bebekle ilgüi oluşan düşünceleri gibi pek çok unsur, doğumdan sonra annenin bebekle otan fliş- kisinictkikr'-dedı Anne adayınm olum- lu duygulann yanı sıra zaman zaman bebeği- ne ve çevresine karşı korku, kaygı, kızgmlık gibi olumsuz duygular da yaşayabileceğine dikkat çeken Tüter şöy- le devam etti: "Ancak toplumsal ola- rak annetikrohıne atfedi- len olumhı değerier anne- nin \Bşadığıohımsuz duygu- lan basünnasma ve bu duy- gulan hissertiği için yoğun suç- hıluk hisseünesme sebep ohır. As- bnda duygulanımdaki bu degişikhkkr çoğu anne adaymın yaşadığı hamilelik ve annelik sürecine ait normal bir du- rumdur. Anne adaylannm bu duygula- n paylaşmalan yaşacüklan gerginliği azaltarak ve duygusal olarak anneliğe çok daha hazır ohnalanm sağtar." SÖYLEŞİ ATTİLÂ İLHAN "...İnsanlığa 'Diişman' Baü..." /f\ rtaokuldan mezun olduğum yazdı, 'Kitapçı' Ih- ( \ J san'dan (Özkınay), Mahmut Yesari Bey'in bir ro- manını 'kiralık'alıpokudum: 'Su Sinekleri'! Neyi mi an- latır, 30'lu yıllann Istanbul'undaki 'alafranga' gençleri: Şaşıp kalmıştım, sankı' bilmediğim başka bir Türkiye'dir, 'ecnebiliğe' özenirler. Daha_henüz Felârun Bey'i (Ah- met Mithat), Efruz Bey'i (Ömer Seyfettin) tanımıyo- rum; tanıyınca, içimde beliren 'bu neden böyle?' istif- hamı elbette büyüyecektir. Rus klasikleri, bizim kuşağın ergenlik çağında, en itı- barda olan eserlerdi; Tolstoy, Dostoyevskiy, Turgeni- yei, Gogol, Gorkry vb. elimizden duşmüyor XIX yy. Rus soylulan ve aydınlannı, 'Batılılık' temayüllenyle tanıyo- ruz; çoğu aralannda Fransızca, bazen Almanca konu- şurlar bir ayaklan Batı'dadır; sahici Rus halkını aşağı görürler. Herzen, 'Hangi Bat'da aktardığım bir 'tespi- f/nde'demiştirki: "...Nikolay tahta çıktığında, daha bıyıklanm terfe- memişti ama, 'yüksek sosyete'nin, nasıl gözle gö- rülür bir şekilde bozulduğunu, gittikçe daha aşağı- lıklaşıp dalkavuklaştığını, bugünmüş gibi hatırlıyo- rum. Soylulann bağımsızlığını, Çar Aleksandrdöne- minin o şövafye dobra dobralığı, daha bunlara ben- zemeyen neler, 1826 yılıyla kaybolup gitti..." ProİetkuJt Hareketi'ni meraklısı bilir? Bat etkisinde- ki sanatçı kesimı, 17 Devrimi'ni Sovyet sanatı için 'mi- lat' diye almaya kalkışmışlardı; 'proleter bir kûltürya- ratılmakiçin', önceki Rus edebiyatı ve kûltürü inkâredi- lecekti; iş büyümek istidadı gösterince, Viadimir llyiç'in, zamanın Halk Eğitim Komiseri 'Yoldaş' Lunaçarskiy'e yazdığı mektup ünlüdür: "...yeni bir 'halk kültürü' öyle kafadan icat edilmez, geçmişe oturtulur; başanlı klasik örnekler, sanat mirası, şimdiki kültürün ulaştığı sonuçlar göz önün- de tutularak, bilimsel yöntemle yeni bir bileşime va- nlır..." Tabii bu bana, neyi hatırlatıyon Gıazi'nin, 'çağdaş Tûrk kültüründen' söz ederken söyledıklerini: "...('alınacak') lalettayin bir ecnebi kültürü, şimdiye kadar tatbik olu- nan yabancı kürtürierin, tahrip edici neticelerini tek- rar ettirebilir. Kültür (haraset-i fîkriyye) zeminle mü- tenasiptir, o zemin mifletin seciyesidir..." (Temmuz 1921) Hangı kabadayı, 'aralannda fark varmış' diyebilir?) Trubetskoy ve Savltskly... j nsan kurcaladıkça neler öğreniyor? I Meğer, Avrasya Hareketi ve düşünce sisteminin 'babalanndan', N.S. Trubetskoy, hem tanınmış bir bilirn adamı, hem de soylu bir 'aydın'mış, (çünkü Kont); o, onunla beraber, P.N. Savrtskiy; daha o za- manlar, Batı Uygarlığının. Avrasya Uygarlığı'na sal- dınsına karşı çtkmışlar; yo hayır, 'saldınsı' derken abartmıyorum; Aleksandr Dugin. o ilk Avrasyacılar- dan söz ederken, bakar mısınız hangi deyimi kullan- mış: "...Avrasyacılar, Rus halkının ve devletinin ulusal kaderinin diyalektiği arkasında; çeşrtfi aşamalann- da farklı şekillerde ifade ettikleri, 'üniter' bir tarihi misyon' bulunduğunu bulmuşlardı. Kont N.S. Tru- betskoy ya da P.N. Savitskiy gibi ilk Avrasyacılann başlıca tezi, 'insanlığa Duşman Batı'dın yani uygar- lık ve kültürlerin adeta fışkırdığı, çeşrtli ve çetrefîl milletlere karşı; Batı'nın, kültürel, ekonomik ve si- yasal egemenliği idi; yani hem totaliter, hem üni- • Arkası 8. Sayfada e-mail:tilahan ı isnet.net.tr http://www.bilgiyayinevi.com.tr/ailhan Faks:0-212 / 260 19 88