Katalog

21 OCAK2004ÇARŞ/MBA CUMHURİYET SAYFA dishab@cumhuriyet.com.tr 11 Tpak, Ankara ve Şamiçin tehlitfeir • ŞAM(AMCA)- Sıriye Cumhurbaşkaıu Beşa Esad "Irak'takj dıının her iki ülke için tehlile arz ediyor" dedi. Esad. Eşark El Avsat gazetesine verdiğı demeçte. Stınje ve Türkiye'nin bölgesel konularda ortak bır rc! üstlenmesini istedığİE [rak konusunda Ankaıa ile başta ABD'nin federasyon planı olmak üzere bır anlaşmaya vanp varraadığı yolundaki soru iizerine Esad "Ankara zıyareti sırasında görüştükleri tüm konularda ikj ülkenin lynı görüşte olduğunu" >öyledi. İsrail'den misilleme • Dış Haberier Servisi- Lübnan "da faaliyet gösteren aşın dinci Hizbullah örgütünün önceki gün Israil'ın Lübnan sınınnda ordu buldozerine yaptığı ve bır askerin öldüğü füze saldınsına îsrail'den misilleme geldı. Israil güçlen dün düzenlediği hava saldınsıyla Bekaa Vadisı'ndeki Hizbullah üsleri vurdu. ABD Dışişleri Bakanı Colin Povvell. Hızbullah'ı, kasten fsrail ile şıddetı tetıklemekle suçlarken. Suriye'ye de bu örgüte destek vermemesı uyansında bulundu. Güney Lübnan"dakı BV1 BanşGücü(FrNUL) sözcüsü Milos Stnıgar ise tsrail ordu buldozerinın dün iki ülke arasındakı Mavi Hat'ı ihlal ettiğini açıkladı. Kelly, lovva'da Dean'i geçti • VVASHINGTON (AA) - ABD'de Demokrat Parti'nin, Kasım 2OO4'te yapılacak başkanhk seçimıne aday göstereceğı ismi belirleme sürecinın ilk adımı olan Iowa eyaleti önseçimini, Massachusetts Senatörü John Kerry açık farlda kazandı. Kerry, oylann yüzde 37'sini, favori gösterilen Howard Dean ise yüzde 18'ini alabildi. Dean'in. ABD Başkanı George Busha karşı seçimi kazanabilecek güçte olduğu belirtilıyordu. İngiltere'den vize kolaylığı • ANKARA (ANKA) - tstanbul'dakı Ingıliz Başkonsolosluğu"na ycnelik inrihar saldmsınnı ardından önemli ölçüde sınırlandınlan vize hizmetlen 19 0cak itibariyle bir ölçüde gevşetildi. Büyükelçilik scn 5 yılda tngiltere, ABD, Kanada, Avustralya, Yeni Zelanda, Isviçre veya Schengen ülkelerinden herhangi birini ziyaret etmiş olan kişilenn vize başvurularının kabul edildiğı açıkladı. Yahudilere porno stesiduası • KUDÜS (AA) - Israilli bx haham. internette porno sitelerine giren "Yıhudilere yönelik bir dua yızdı. Haham Şlomo Eiahu'nun duası şöyle: ""Tanrım, bılgisayanmı, «çılışmamı engelleyen "vjüslerden ve şer fotoğraflardan tanizlememe yardım et. Eöylece kendimi .ginahlardan •a-ındırabıleyım." Haham, iıternete girerken duayı «îbere okumayı da önerdi. €az tesisinde jatlama: 24 ölii • CEZAYİR(AA)- <ezayir'de, sıvılaştırılmış .jaz tesisinde önceki acşam meydana gelen patlamada, 24 kişi öldü, 74 fcşideyaralandı. ^tkilüer. patlamadan snıa çıkan yangının kıntrol altına dınamadığını belirtti. İşgal yönetimi, Irak'ta yetki devri konusundaki çözümsüzlükte topu örgüte attı Şiileri BM ikna edecek ABD'nin yetki devri planlannı protesto eden Şiilerin eylemleri sürüyor. BM Genel Sekreteri Annan, "Bugünden mayısa kadar seçimlerin yapılabilmesi için yeterli bir süre olduğuna inanmıyorum" sözleriyle Washington'm tutumuna destek vermiş oldu. Ehş Haberier Ser\isi - ABD yöne- timi, Irak'taki iktıdan devir sureciy- le ılgıli olarak son dönemde Şiilerle sıkıntıh bir dönem yaşarken Birleş- miş Milletler (BM) Genel Sekreteri Kofi Annan'ın Irak'a bir uzman he- yeti gönderebileceğini söylemesi yü- reklere su serpti. Uzman heyeti, Irak kurucu meclis üyelerinın belirlenmesi için mayıs ayın- da seçım yapılıp yapılamayacağı ko- nusunu inceleyecek, seçimlerin müm- kün olmaması halinde alternatifin ne olabileceğini belirlemeye çahşacak. Annan "Bugünden mayısa kadar se- çimlerin yapdabttmesi için yeteıü bir sü- re olduğuna inanmıyorum" şeklinde- ki sözleriyle seçimlerin hemen yapıl- masının mümkün olmadığı mesajını vermiş oldu. Annan, bir soru üzerine. Irakh dini lider Ayerullah Ali El Sistani ile doğ- rudan ılişkisi olmadığını ancak yar- dımcılannın Sistani'nin çevresiyle te- maslarda bulunduğunu kaydetti. Şii lider Sistani'nin. daha önce BM'nin de\Teye girmesi durumunda özgür se- çimlerin gelecek 6 ay içınde yapılma- Bağdat'ta dün binlerce Şii. ABD'nin yedd devri planlannı protesto etti. (REUTERS) sı yönündeki talebinı erteleyebıleceğı sinyalini verdiği belirtiliyor. Irak Geçici Hükümet Konseyi, New York'ta gerçekleştirilen temaslar sonu- cunda Annan'm ABD işgal yönetimi ile El Sistani arasındaki krizi çözmek üzere birheyet yollayabileceğinı söy- lemesıni "büyük bir başan" olarak değerlendirdi. ABD'nin Irak'taki işgal yönetimi lideri Paul Bremer da New York'ta yapılan üçlü görüşmelerden sonra "BM'nin yeniden Irak'a dönme konusunda istekli olduğunu" söyledi. Bremer, "BM, Irak'ın iman çabalan- na katılmak üzere Irak'a dönmeyi ka- bul etti" dedi Annan'ın, kendisine, "BM'nin es- ki rolünü üstlenmesi konusunda is- tekli olduğunu" söylediğini ileri sü- ren Bremer, "BM'nineski Afganistan özel temsikisi Lahdar Brahımi'nin de büyük olasüıkJa Irak temsilcitiğine atanabilecegini" kaydetti. GHK üyelerinin Sistani'nin seçim çağnsıyla ilgili farklı görüşlere sahip olduğu belirtiliyor. GHK üyesi Muvaf- fak Errubeyi, El Sistani'nin çağnsını desteklediğini ve seçimin en yalon za- manda yapılmasınuı mümkün oldu- ğunu söyledi. Errubeyi. Şiiler gibi, hü- kümet konseyinde bulunan Sünni tem- silcilerin de seçimden yana olduklan- nı vurguladı. Bir başka GHK üyesi Nesir Çadırcı ise "Konseyde künileri seçim isterken, kimileri yönetimin ko- alisyon güçlerinden Irakhlara geçme- sini istiyor" dedi. 'Nüfiıs sayımı yapılmah' Konsey üyesi Songül Çabuk Ezza- man gazetesine verdiği demeçte. Sista- ni'nin seçimle ilgili görüşüne saygı duy- duğunu, ancak hızlı seçimin, yöneti- min Irak'a geçmesini geciktireceğini söyledi. Çabuk, seçimler için nüfus sa- yımına ihtiyaç olduğunu bildirirken bu- nun da 2 yıldan sonra tamamlanacağı- nı vurguladı. Bağdat'ta dün de binler- ce Şii, ABD'nin yetki devri planlannı ve GHK'yi protesto gösterisı yaptılar. Şii lider Muktada El Sadrın poster- lerini taşıyan göstericiler, Kürtlerle ABD arasında ülkenin federal bir ya- pıda yönetılmesi konusunda gizli an- laşmalar yapıldığına dikkat çekerek federalızme karşı sloganlarattılar. Sadr kenti diye bilinen Şii bölgesinden kent merkezindeki Firdevs Meydanı' na ka- dar yürüyen göstericiler, Saddam Hü- seyin'in "savaş esiri" ilan edilmesine karşı da sloganlar attılar. Necef ve Kerbela kentlerinde de ben- zer gösteriler yapıldı. UZEYIRAK Barzani ısrarlı• IKDP lideri Barzani, gelecekte kurulacak bir hûkümetin haklannı ellerinden almasını önlemek için Kürtlerin haklannın şimdiden belirlenmesi gerektiğini öne sürdü. Dış Haberier Servisi - Irak Kürdistan Demokrat Partisi lideri ve Irak Geçici Hükümet Konseyi (GHK) üyesi Mesud Barzani, gelecekte çoğunluk adıyla kurulacak bir hükümet tarafından Kürtlerin haklannın çiğnenmemesi için Kürt haklannın şimdiden tespit edılmesi gerektiğini söyledi. IKDP'nin yayın organı Khabat gazetesine yaptığı açıklamada, istedikleri gibi bir federalizmi içermeyen bir çözümü kabul etmeyeceklerini tekrarlayan Barzani, "Saddam Hüseyin rejimi tarafından Kürt bölgelerine yerleştirilen Araplar buralardan çıkanlnıadığı takdirde yeni kurulacak hükümet projesini reddedeceğiz" diye konuştu. Barzani. "Kürt haklan ertelenmemeli. Anayasa hazırlandığı takdirde de bizim bu haklannuz orada da belirtilmeti ki, bu haklanmız daha sonra eh'mizden alınmamalT dedi. GHK Başkanı Adnan Paçacı. Kuzey Irak'ın bugünkü statülerinin geçiş dönemi sonuna kadar aynı kalacağını söylemişti. Paçacı, New York'ta düzenlediği basın toplantısında "daha sonra ne olacağına ise ileride karar verfleceğini'' kaydetmişti. Irak'ta geçiş dönemi normal koşullarda 2005 sonuna kadar devam edecek. B,>USH KONUŞTU, HALKI YÜRÜDÜ ABD Başkanı George Bush, dün yaptığı llusa Sesleniş konuşmasuida, ülkesinin Irak potitikasını savundu vekasımdaki başkanhk seçimleri için kampanyasını başlatnğuu açıkladL Seartie eyaletinde düzenlenen Martin Luther King \üriiyüşünde ise Bush aleyhine pankartalar taşındL (Fotoğraf: AP) AÇIKÇA Bush'la Erdoğan'm Beyaz Saray'da 3 saat görüşmesi bekleniyor ABD ziyareti nedeşiyor EBRUTOKTAR ANKARA - Başbakan Re- cep Tayyip Erdoğan ın 28 Ocak'tâ Beyaz Saray'da ABD Başkanı George W. Bush ile yapacağı görüşmeye, yemek- le birlikte toplam 3 saat ay- nldı. Erdoğan görüşmede, Bush'u, Kürtleri etnik fede- rasyondan vazgeçirmesi için baskı yapmaya çağıracak. Er- doğan'ın, Boston'a yapacağı ziyarete beraberindeki gaze- tecileri götürmeyeceği, sade- ce 30 kişilık bir ekiple gide- ceği ifade ediliyor. ABD gezisine New York'tan başlayacak olan Er- doğan'ın 1 günkalacağı New York gezisi, işadamlan tara- fından renklendırildi. Erdo- • Irak konusunda ABD'yi uyarması öngörülen Erdoğan'a, Katolik üniversitesinden fahri doktora verilecek. ğan, Wall Street borsasını zi- yaret ettikten sonra buradaki Türk sı\ıl toplum örgütlerinin yanı sıra, Amerikan Yahudi Kongresi Başkanı Norman Liss ile bir araya gelecek. Hoüywood yddrzlanyia a>Tiı davette Osmanlı İmparatorluğu'nu sömürgeci olmakla suçlayan ABD'nin Irak'taki sivil tem- silcisi PaulBremer'e göster- diği tepkiyle tanınan Liss'le görüşecek Erdoğan, Yahudi lobisinin Türkiye lehine da- ha aktif çahşmasını isteye- cek. New York Patriği Dirnh- rius ile de bir araya gelecek olan Erdoğan. Katolik üni- versıtesi olarak bilinen St. John's Üniversitesi'nden fah- ri doktora alacak. Erdoğan için işadamı Ah- met Ertegün, kendi evinde akşam saatlerinde özel bir yemek verecek. Ertegün, bu- radaki yemeğe Hollyvvood ile moda ve sanat dünyası- nın ünlü isimlerini de davet etti. Manken Cind>r Craw- ford. aktör Micheal Douglas ile eşi Cathrine Zeta Jones davetli listesinde. 27 Ocak'ta Washıngton'a geçecek olan Erdoğan'ın Bush'la görüşmesi ise 28 Ocak'ta gerçekleşecek. Be- yaz Saray'da yapılacak görüş- mede, Bush'un Erdoğan'a 3 saat ayırdığı öğrenildi. 1 saat başbaşa görüşecek olan Bush ile Erdoğan, 2 sa- at de yemekte bir araya gele- cekier. Görüşme Irak ve Kıb- ns ağırlıklı geçecek. Erdo- ğan. Irak'ın toprak ve siyasi birliğinin teminat altına alın- ması uyansuıda bulunacak. Erdoğan, Kerkük'ü Kürt kenti olarak gören Kürtlerin etnik temelli federasyon talep- lerinin komşu ülkeleri rahat- sız ettiğini vurgularken, Türk- men ve Araplann şiddet yo- luyla sindirilmeye kalkışıl- masının Saddam dönemini çağnşrırdığına işaret edecek. '11 sivîli biz öldürmedik^ • ABD, Uruzgan Valisi'nin, işgal güçlerince pazar günü bir köyde 11 Afgan sivilin öldürüldüğü iddialarını reddetti. KÂBİL (AA) - Afganistan'da görev yapan ABD ordusu, Amerikan helikopterinin bir köy e\inı bombalaması sonucu 4'ü çocuk 11 kişinin öldüğü haberini yalanladı. ABD ordu sözcüsü Yarbay Bryan Hilferty, Uruzgan eyaletınin Çarçeno bölgesinde düzenlenen operasyonda 11 sivilin öldürüldüğüne ilişkin iddialara tepki göstererek "Bunlar Taliban'ın yaydığı vanlış bflgflendinnedir" dedi. Hilferty, pazar günü düzenlenen operasyonda silahlı 5 kişinin öldürüldüğünü, bu kişilerin Taliban'a ait bir kamptan aynldıklannın tespit edildiğini belirterek, Amerikan savaş uçaklannın silahlı olduğu belirlenen 5 erkeğe saldırdığını söyledi. Hilferty, operasyondan sonra olayı yeniden ele aldıklannı ve saldmda herhangi bir sivil öldüğüne dair belirtti olmadığmı kaydetti. Uruzgan Valisi Can Muhammed Han ise saldında 11 sivilin öldüğü ısrarlannı sürdürdü. Uruzgan eyaleti, ABD'nin iktidardan uzaklaştırmasından önce Taliban'ın kalelerinden binvdi. ŞUKRU StNA GUREL Derviş'in Fikri Son zamanlarda siyasette yeni bir karalama ve "karartma" yöntemi sıkça kullanılır oldu. Birtakım emekli devlet görevlileri ve gazeteciler, uzak yakın geç- mişle ilgili yalan yanlış iddialar ortaya atıyor, bu ka- ralama karartma işine gönüllüce katılan başkaları da koro halinde ve herfırsatta bu iddıaları tekrarlayarak toplumun bu iddiaları tartışılmaz "gerçekler" olarak kabul etmesıni sağlamaya çalışıyorlar. Oysa, belge- si ve bilgisi olmayanlann bu iddialan, yine bun- lan ortaya atanlara atıfla tekrarianıp durdukça, gerçekler saptınlmış, unutturulmuş oluyor. önce, Çiller'ın yanında gümrük birliğini kotarma "elçabukluğu"ndan ve "Batılı" bir gazetecinin "pi- şekârlığı"ndan başka bir özelliği olmayan bir emek- li büyükelçinin, "Yunanistan başvurduğunda Ecevft de AB'ye başvursaydı, bizi alırlardı" yanıltması ço- ğaltıldı. Buna, "değişme"y\, kendisini inkârla karış- tıran bir "gazefec/"nın, "Belçika Başbakanı Tinde- mans 1978'de Ankara'ya gelip Ecevit'in önüne AB'ye gihş için kırmızı halı serdi, ama Ecevit elinin tersiyle itti" yalanı eklenince, "koro"ya gerekli mal- zeme hazırlanmış oluyordu. Ecevit, sonunda açıklama yapmak gereğini duy- du ve bu "yalan çoğaltma" işine dur dedi. Gerçek şudur: Yunanistan, o zamanki adıyla Avrupa Top- luluğu'na üyelik başvurusunu 1975yılının Hazi- ran'ında yapmıştı ve o zaman Türkiye'de Ecevit değil, Birinci Milliyetçi Cephe Hükümeti iş başın- daydı. 1978'de de Tindemans'ın AB adına Türki- ye'yi davet ettıği doğru değıldir. Böyle olsa, bunu bi- len iki kişiden biri, bu iddiayı belgesiz-bilgısiz biçim- de ortaya atan gazeteci mi olacaktı? Iddia edilenin tersine, Ecevit, sorumluluk üstlendiği her dönemde Türkiye-AB ilişkılerinin, anlaşmalann öngördüğü gi- bi geliştirilmesi için hertürlü gayreti göstermiş oldu- ğunu, son açıklamasıyla da belirtti. Benzen bir karalama karartma gayreti, yakın geç- mişteki Türk-Amerikan ilişkileriyle ilgili olarak da baş- latıldı, sürdürülüyor. Kamuoyunun gözünde şimdi- ki ıktidann tutum ve gayretlerini aklamak için "2002 'de Ecevit Hükümeti de ABD'nin Irak'la ilgili tasanlan- na katkıda bulunarak, ABD 'yle gerekli işbirtiğini yap- maya yatkındı, hatta karahıydı" ıddiası, yine belge- siz bilgısız biçimde ortaya atılmaya çalışıldı. Bu ça- baların, Fikret Bila'nın belgeye bılgiye dayanan ça- lışmasıyla önü kesilmişoldu. İHerkes, aslında, Ece- vrt'e ve iktidanna ülkesini bir komşusunun hak- sız işgali için kullandırmayacağı bilindiği için komplo düzenlendiğini görebildi. Bu arada Murat Yetkin'in, kitap olacağı anlaşılan yazı dizisinde, hatta benim de onayladığım öne sü- rülerek yanlış izlenimler yaratacak ifadelere yer ve- rildiğı görüldü: Kıbrıs'ta ABD'nin desteğıni almak karşılığında, Irak'ta ABD politikasını yürütme pazar- lığı yapmışız! Bunun doğru olmadığını, ABD tara- fıyla yapılan görüşmelerde "Irak'a karşılık Kıbns" pazarlığının hiçbir biçimde yapılmadığını; vur- guladığımız noktamn, eğer bir stratejik işbiriiği varsa yalnız ABD'nin değil, Türkiye'nin de duyar- lılıklarının eşitlik ve karşılıkhlık içinde göz önün- de tutulmasının gerekli olduğunu ve Irak'ın işga- line açık sözlülükle karşı çıktığımızı, ben de bir açıklamayla kamuoyumuza duyurdum. ABD Irak'ı işgale başlarsa, bızim de kendı hak ve çıkarlarımız doğrultusunda herönlemi almak kararlılığındaoldu- ğumuzu, Amerikan tarafı biliyordu. Gelelim "Derviş'in fikri"r\e... Ecevit'in açıklaması- nın yapıldığı gün, bir televizyon kanalında beliren Kemal Derviş, karalama karartma korosunun naka- ratını, öne çıkarak tekrarlamaya devam etti. Kendi- si "geniş cepheci" olduğundan, cepheyi geniş tu- tarak: "Geçmişte Ecevit ve Demirel gerekli kararlı ve enerjık tutumdan uzak olduklan için AB'ye gire- medık. Şimdi AKP'liler muhafazakâr Avrupalıları ik- na etsinler, sosyal demokratları ve yeşilleri bana bı- raksınlar." Böyle diyerek, AKP ile el ele AB yolun- da "gerekeni" yapabilecek olanın kendisi olduğu- nu anlatmaya çalıştı. Gelelim bizim Derviş'le ilgili fikrimize... Kanı- mtzca Kemal Derviş tam bir "Avrupalı"dır. Şim- di, Türkiye'deki "misyon "unun üçüncü evresi- ne girmiş bulunmaktadır. İlk evrenin sonunda, 2002 Nısanı'nda, IMF ve Dünya Bankası ile hiçbir pazariık yapmadan ve yine IMF'nin Türkiye'ye ver- diği borcu kullanarak Türkiye'nin yabancı banka- lara olan kısa vadeli 12 milyar dolariık borcunu öde- yerek "tahsildariık" görevini yapmıştır. Misyonu- nun ikinci evresi ise 2002 Nisanı ile Kasımı arasın- da Türk siyasal yapısı dejenere edilerek, yine ba- şanyla tamamlanmıştır. Şimdi, son evrede de Ke- mal Derviş, Cumhuriyetin temellerini zayıflatıp yık- mak isteyenlerle el ele görünmektedir. Pir Sutan Abdal söylemiş: "Ben dervişim diye gö- ğüs gerersin I Hakkı zikretmeye dilin var mıdır?" Gerisini, 29 Mart'tan itibaren, CHP'lilerdüşünsün... İki ülke arasında kriz İsrail Büyükelçisi: Pişman değilim GÜRHANUÇKAN STOCKHOLM Stockholm'de 2-28 Ocak tarihleri arasında "soykınmı önleme" et- kinlikleri kapsamında Tarih Müzesi'nde sergi- lenen bir sanat yapıhna Israil'in Stockholm Bü- yükelçisi Zvi Mazel'in resmen saldırması, İs- veç"le israil arasında gerginlik yarattı. Isveç Dışişleri Bakan- lığı önceki gün büyükel- çiyi görüşmeye çağırdı. Ancak tsrail Dışişleri daha hızlı davranarak cumartesi günü Isveç'in israil 'deki büyükelçisini çağırdı ve sanat eseri- nin, iki ülke arasındaki dostluğa uymadığını bil- dirdi. İsrail Dışişleri Ba- kanlığı sözcüsü Gideon Meir, "Stockholm'daki konferansta, tsraü-Filis- ün anlaşmazhgınm gün- demegeurflme>çceği şek- linde İsveç hükümetin- den söz ahnışak. Bu olay, İsveç'in verdiği sözü tut- madığını gösteriyor" şeklinde konuştu. Bü- yükelçi Mazel ise sergi- de yaptıklanndan piş- manhk duymadığını söyledi. Mazel, "Pişrnan değiüm. Duygulanmla hareket ettim" dedi. Öte yandan söz konu- su konferansa hiçbir Fi- listinlinin davet edilme- miş olması zaten eleşti- rilmekteydi. israil'den yapılan açıklama, olayın kendisinden fazla tepki yarath. Isveç'in sevilen köşe yazarlanndan Hel- leKlein, Aftonbladetga- zetesindeki yazısında ts- veç hükümetine, Israil'e daha başka ne gibi söz- lerverdiğini sordu. Kle- in, "İsveç'te düzenlenen uluslararası konferans- lann içeriğini tsrail mi saptayacak" şeklinde bir de soru yöneltti.