Katalog

24 ARALIK 2003 ÇARŞAMBA CUMHURİYET SAYFA J V U . L - 1 U K . kultur@cumhuriyet.com.tr 15 ALLECRO EVtN İLYASOĞLU Dinleyiciyi küstürmeyelimBorusan Filarmoni Orkestra- sı'nın yeni yıl konserini merakla bekliyorduk. Uzun süredir konu- şulan değişik bir program hazır- lanmaktaydı. Şef Gürer Aykal, Amerika'da yaşayan sufi müzikçi Ömer Faruk Tekbilek'in yapıt- lannı orkestraya uyarlamıştı. Ros- sini'nin 'Hırsız Saksağan Uver- türü'nü güzelim renklerle beze- yerek ustaca çalan orkestra, ardın- dan Tekbilek'in yapıtlannı seslen- dirmeye başladı. Tekbilek'in mü- ziği (bizlere yabancı olsa da) Lüt- fîi Kırdar Salonu'nun duvarlarına yabancı değil. Bir süre önce Baş- bakan Tayyip Erdoğan'ın oğlu- nun nikâh töreninde yine onun besteleri seçilip çalınmış. Eh, Gü- rer Aykal uygun bulup programa aldıysa herhalde ilginç bir şey din- leyeceğiz, dedik. Hele o engin or- kestrasyon bilgisiyle uyarlama yaptıysa mutlaka iyi bir sonuç çık- mıştır, diye düşündük. Oysa iki ayn dokudaki müzik birbiriyle hiç kaynaşmamıştı. Sü- reklı ünison bir çizgide eşlık eden orkestra, hafif müzik vokal grup- lanndan ileri gitmeyen koro, gi- zemsel, yumuşacık sesiyle bilinen neyın yüksek fortelerdekı ege- menliği, ruhani atmosferin peşin- den dilli kavalın kıvrak oyun ha- vası ve orkestrayla hiç ilgisi ol- mayan bir perküsyon gösterisi... Birkaç ayrı denizin sulannın aynı derede akıtılmaya çalışılmasıydı. Son yıllarda Avrupa'da ve özellik- le Amerika'da çok moda olan et- nik müzik, uzak ülkelerin tanın- mayan, gizli yönlerini ortaya çı- kartarak yeni renkler sunmakta. Belki bu konserde dinlediklerimiz bu bağlamda Batı dünyasına ıl- ginç gelebilir. Eğer mutlaka Tekbilek'in çağ- nlması gereken bir konser düzen- lenecekse 'sufi müzik' temasına uygun Batı'dan da gizemli (mis- tik) örnekler seçilebılirdi. Ya da bir başka düzende, orkestra bir ke- nara çekilir, Tekbilek kendi çalgı- lanyla bezediği bir gösteri yapa- bilir, şarkılarını okuyabilirdi. Böyle bir konser Alnar'ın Kanun Konçertosu ve Saygun'un Yu- nus Emre'sinden bölümlerle do- natılabılirdi. Düşündürücü olan şu • Sürekli ünison bir çizgide eşlik eden orkestra, hafif müzik vokal gruplanndan ileri gitmeyen koro, gizemsel, yumuşacık sesiyle bilinen neyin yüksek fortelerdeki egemenliği, ruhani atmosferin peşinden dilli kavalın kıvrak oyun havası ve orkestrayla hiç ilgisi olmayan bir perküsyon gösterisi... Birkaç ayn denizin sulannın aynı derede akıtılmaya çalışılmasıydı. Borusan Filarmoni Orkestrası yeni yıl konserinde şef Gürer Aykal'ın orkestraya uyarladığı Amerika'da yaşayan sufi müzikçi Ömer Faruk Tekbilek'in yapıtlannı seslendirdi. ki, bu uygulamanın acaba hangi müzik türüne katkısı oldu? Türk tasavvuf müziğine mi, dünya et- nik müziğine mi, çağdaş Türk po- lifonik müziğine mi? Yoksa zaten Amerika'da ünlenmiş Tekbilek'in müziğine mi? Klasik müzik dinleyicisi gün geçtikçe azalmaktayken. Borusan Filarmoni koskoca Lütfii Kırdar Salonu'nu doldurmaya başladığı için mutlu oluyoruz. Acaba bu kez salonu dolduran ve ayakta al- kışlayanlar gerçek senfonik mü- zik dinleyicisi mi, yoksa Tekbi- lek için gelmiş kişiler miydi? KJa- sik müzik dinleyicisi çok kınlgan ve de alıngandır. Onu belli bir ge- leneğe bağlamak yıllar sürer. Bu konserdeki uygulamayı 'değişik bir deneme' olarak not ertikleri- ni umuyorum. Gürer Aykal ve Borusan Filarmoni Orkestra- sı'nın Istanbul'a tanıtacağı daha pek çok büyük yapıt var senfoni tarihinden. Rodrlgo'nun flüt konçertosu llk kez Türklye'de Klasik müzik dinleyicisi ger- çekten de gün geçtikçe seçici olu- yor. Öncelikle solisti tartıyor, son- ra programı, daha sonra da şefi. Bu yıl bütün gayretlere karşın tD- SO'nun cumartesi konserindeki kan kaybı hâlâ önlenememiş du- rumda. Gençlerin ilgisizliği, yaş ortalamasının giderek yükseldi- ğini gösteriyor. Yan dolu bir sa- lona çalmak sanatçılar kadar di- ğer dinleyiciler için de moral bo- zucu. Acaba, abonmanlara çok önceden haber vererek, iki konser izleyicisini yalnız cuma akşamı- na toplamak; îstanbul'daki üni- versitelerle bir düzenleme yapa- rak cumartesi sabahlannı eğitim- sel programlara ayırmak deneme- ye değmez mi? Bu hafta gelmeyenler Rengim Gökmen yönetimindeki Sibeli- us'un 1. Senfonisi'ni kaçırdılar. Bu görkemli yapıtın geniş bir im- ge gücüyle yorumunu dinledik. Italyan piyanist Gallo'nun Beet- hoven 3. konçertosu heyecan ve- rici değildi. Orkestranın iki parlak üyesini, flütçü Gönay Yetiz'i ve klannetçi Ayşegül Kirmanoğ- lu'nu bir kez daha kulaklanmız aradı. Önümüzdeki hafta iDSO'nun çok zengin ve gençlere seslenen bir programı var: Rodrigo'nun 1978'de yazıp ünlü flütçü James Gahvay'e adâdığı flüt konçertosu ilk kez çalınacak. Olağanüstü tek- nik güçlükler içeren yapıtı Gal- way'in bir dönem öğrencisi olan Bülent Evcil seslendirecek. Şef Israel Yinon yönetimindeki or- kestra, 'İspanyol Haftası' başlık- lı konserlerinde aynca Rodri- go'nun 'Aranjuez'inde son yılla- nn parlak gitarcısı Aniello Desi- derio'ya eşlik edecek. Chabri- er'in 'Espana' ve Manuel de Falla'nın 'Sihirbazın Aşkı' adlı yapıtlan da programda yer alıyor. Bir de bu akşam piyanist Toros Can, Boğaziçi Üniversitesi'ndeki konserinde 19.30'da, ilk kez Crumb'un Makrokosmos'unu tümüyle seslendirecek. Tarih ön- cesi dönemden galaksilere uzanan gizemli bir yolculuğa çıkartacak dinleyenleri. zehra Yıldız'ı anıyoruz Yedi yıl önce Heidelberg opera- sındaki Fidelio temsilinin ardm- dan Almanya'da yitirdiğimiz de- ğerli soprano Zehra Yıldız'ın ge- leneksel anma gecesi bu yıl 29 Arahk Pazartesi akşamı Işsanat'ta yapılacak. Zehra'yı son temsilin- de yöneten ünlü Alman şef Tho- mas Kalb eşliğindeki Cemal Re- şit Rey Senfoni Orkestrası, La Scala ve Heidelberg operalann- dan sanatçılara eşlik edecek. Sop- rano Daria Masiero, soprano Gergana Geleva, tenor George Oniani. mezzosoprano Sim Tok- yürek solist olarak katılacaklar. Biletler Biletx'ten sağlanabilir. www.evini(« boun.edu.tr Afşar Tımuçin 'in üç romanı Bulut Yayınları 'ncayeniden basıldı Yaşamdaki yanhşlara ve raslantılara dair. tzmir Devlet Senfoni'nin 'Çocuklarla Senfoni' adlı proje uygulamaya koyuldu Müzik eğitiıııiııe yeni bir katkı ÖNDER KÜTAHYALI Çalışkanlığı ile dikkati çeken tzmir Sanat Kurumu. geride bıraktığımız iki hafta içinde bu özelliğinın doruğuna ulaştı. Genç Müdür Sayın Sergül Bulut ve arkadaşlannın, resim- den tiyatroya ve müziğe uzanan yoğun etkin- likleri küçük bir mekâna sığdırmasındaki ba- şan, sanatseverlerin hayranlığını kazanmak- tadır. Kurumda sunulan son resitalleri, gide- bildiklerim ve gidemediklerimle birlikte özetlemeye çalışacağım: Müzikseverler, 8 Arahk akşamı İsmet Inönü Sanat Merke- zi'nde Devlet Sanatçısı, değerlı piyanist tdil Biret'i dinlemenin mutluluğunu yaşadılar. Yavaş'ın tonu yumuşak ve doyurucuydu tki gün sonra ise ilginç bir resital vardı; pan • Piyanist Idil Biret'in dinletisiyle başlayan konser dizisi, Aydın Yavaş (flüt), Mihail Chumbiridze'nin (piyano) resitali, Zehra Yıldız'ı Anma Konseri ve Şirin Pancaroğlu (arp) ile Tatjana Masurenko'nun (viyola) konseriyle devam etti. flüt sanatçısı Aydın Yavaş, piyanist Mihail Chumbiridze'nin eşliğinde çaldı. Sanatçı- nın tonu yumuşak ve doyurucu. Eğer yanlış notalann sayısını sıfira yaklaştınrsa kendisi- ni daha keyifle dinleyeceğiz. Öte yandan ba- riton Güvenç Doğaüstün, viyolonselci Gül- yar Say ve piyanist Sabri Tuluğ Tırpan, 13 Aralık akşamı "Zehra Yıldız'ı Anma Kon- Kültür Servisi - Bulut Yayınlan, Afşar Timuçin'in üç romanını yeniden yayımladı; •Gece Gelen Eski Dost', 'Kıyılar Durunca' ve 'Yarına Başlamak'. •Gece Gelen Eski Dost', geçmişte yapılan yanlışlann, beklenmedik koşullarda romanın kahramanınuı karşısına çıkmasını anlatırken yanlışın bedelini ödemek uğruna, karakterin kendisini nasıl gözden çıkardığını öykülüyor. Hayatta yapılan yanlışlar üzerine kunılu bir başka -oman da 'Kıyılar Durunca'. Bütün bir yaşamı silip götürürken vanhşlan da götürdüğünü iüşündüğümüz intihar'ı. "insan yanüşlarının altında mı kalmalı, yoksa onlarla kesin bir hesaplaşmaya mı girmeli" sorunsalıyla birlikte ele alıyor roman. Önemli olanın ölmek ya da yaşamak olmadığını anlatan 'Kıyılar Durunca', kışinin güçsüzlüğünü benimsemesinin bir erdem mi, yoksa küçüklük mü olduğunu sorguluyor. Bulut Yayınlan'nm yeniden yayımladıklanndan biri de 'Yarına Başlamak'. Roman, öngörülerin olduğu kadar rastlantılann da yön verdiği yaşama dair. iki eski arkadaşın rastlantı sonucu Yalova vapurunda karşılaşmalannın ve iyiden iyiye kirlenmiş olan dünyada temiz kalmayı seçenlerin öyküsü... seri"ni sundular. Son etkinliği, değerli arp sanatçımız Şirin Pancaroğlu ile viyolacı Tatjana Masuren- ko gerçekleştirdi. Soğuk bir havada kalori- ferin anzalanması yüzündenbir saat geç baş- layan resitalde T. Masurenko'nun J. S. Bach'ın eşliksiz viyolonsel için Re Minör 1. süitinde ortaya koyduğu yorum ilginçti. Ş. Pancaroğlu ile birlikte çaldıklan parçalarda da çalgısıyla şarkı söyleyen müziksel bir sa- natçı olduğunu kanıtladı. Ş. Pancaroğlu ise her zamankı gibi teknik yönden kusursuzdu; duyguyla aklın bireşimi olan şarkısal ve de- rinlikli yorumu, dinleyenleri mutlu kıldı. Yukandaki resitaller, evrensel müzik sana- tının içerdiği sonsuz güzelliklerin seçkin ör- nekleridir. Bu sanatı daha kalabalık kitlelere sevdinnek, böylece halkımızın çoksesli dü- şünmesini hızlandırmak amacıyla tZDSO, geçen hafta yeni bir projeyi başlattı. çocuklarla Senfonl' Sık sık yazdığımız gibi orkestramız, "Çok- sesli müziği tanıtmak, benimsetmek ve sev- dinnek amacıyla" genel provalannı okul öğ- rencilerine açık tutar, provadan önce onlara bazı temel bilgıler venr. Izmir Devlet Tiyat- rosu'nun (tDT) katkısıyla hazırlanan ve "Ço- cuklarla Senfoni" başlığını taşıyan proje bu uygulamayı geliştiriyor ve öğrencilere yöne- lik açıklamalı dinletiler oluşuyor. Dinletiler- de tDT sanatçısı, dramaturg Haluk Işık'ın yazdığı "espri yüklü" metnı, Gürol Tombul anlanmh olarak sunacak. 17 Arahk'ta düzen- lenen basın toplantısında IZDSO müdürü sa- yın Hakan Şevld Cem'in verdiği bilgiye gö- re: "Senfonik orkestra yapısı, halk müzik- lerimizie beslenen çoksesli müziğimiz, saz- lann tanıtımı. şef ve sanatçıların görevleri, konser adabı hakkında öğrencileri bügi- lendiren 'Çocuklarla Senfoni'de,.. çoksesli müziğe merak uyandıncı ve araştırmaya \ önelik bir program sunulması amaçlandı. .. Metinde, çoksesli müziğin gelişiminden bugüne müziğin zaman içinde yolculuğu anlatıhyor." Basın toplanhsının ardından pro- jenin ilk uygulaması yapıldı. Bundan sonra her ayın iki çarşamba gününde öğrenci dinle- tisi verilecek. tzlencede bestecilerimizi de içe- ren tanınmış ve kolay yapıtlardan kesitler ses- lendirilecek. Sayın H. Ş. Cem, projenin eksik- siz uygulanabilmesi için müzik öğretmenle- rinden katkı beklediklerini söylüyor. Cumhtıriyet Kitap Kulübü Lokali'nde AzizNesin karikatürleriyle anılıyor Kültür Servisi- Türkiye Yazarlar Sen- dikası'nın (TYS), Az- izNesin'in 88. doğum günü dolayısıyla dü- zenlediği 'Aziz Nesin Karikatürleri Sergi- si' dün Taksim'deki Cumhuriyet Kitap Ku- lübü Lokali'nde açıl- dı. Açılış ve kokteyle, TYS Genel Başkanı Cengiz Bektaş, Nesin Vakfı'ndanAli Nesin, sergiyi hazırlayan Ka- rikatürcüler Derneği eski başkanı Canol KocagÖz başta olmak üzere, kalabalık bir yazar, sanatçı ve okur kitlesi katıldı. Nesin Vakfı ile Ka- rikatür ve Mizah Mü- zesi'nin katkılarıyla düzenlenen sergi 31 Arahk'a dek Cumhu- riyet Kitap Kulübü Lokali'nde, yeni yılda ise TYS'nin Edebiyat Müzesi'nde görülebi- lecek. Sergide Ratip Ta- hir Burak, Necmi Rı- za Ayça, Yalçın Çe- tin, Mim l vkusuz, Tonguç Yaşar, Fer- ruh Doğan, Ali Ulvi Ersoy, Turhan Sel- çuk, Güngör Kabak- çıoğlu gibi Aziz Ne- sin'in çağdaşı çizerle- rin yanı sıra, günümüz çizerlerinden Semih Poroy, Cihan Demir- ci, Musa Kart, Canol Kocagöz, Necati Abacı, Savaş Dinçel, Yurdaer Kalaycı, Mustafa Bilgin, Mu- rat Özmenek, Ahmet Erkanlı, Arman Sa- lepçi, Atay Sözer, Bidjan Assadrpour, Cevat Özer, Cumhur Gazioğlu, Devrim Demiral, Ergin Gü- len, Hicabi Demirci, Kemal Can, Kemal Urgenç, Mehmet Gö- lebatmaz, Murat Sa- yın, Nermin Özkan, Öznur Kalender, S.H. Huzbabr Shin- vvari ve Yılmaz Baş'ın karikatürleri de yer alıyor. Harry Connick Jr.'dan müzikal • Kültür Servisi - Oyuncu Harry Connick Jr. yeni bir müzikal projesinde yer almak için 20th Century Fox şirketiyle anlaşma imzaladı. Aşkı buhnak için insanlann arasına kanşan yahıız bir adamm hikâyesini anlatan 'Ben Invention' adlı romantik müzikal komedinin senaryosunu Mike Giardi yazacak. Connick Jr. filmin özgün müziğini de üstlenecek. BUGUN • CEMAL REŞİT REY KONSER SALONU'nda 19.30'da Kent Orkestrası konseri. Şef: Yılmaz Beyaz. Solist: Kubat. (0 212 2S2 98 30) • BOĞAZtÇİ ÜNtVERSİTESİ ALBERT LONG HALL KONSER SALONU'nda 19.30'da Toros Can (piyano) dinletisi. (0 212 287 02 32) • NARDİS JAZZ CLUB'da 21 30da Özay Fecht Quartet konseri. (0 212 244 63 27) • BABYLON'da 21.30'da 'Naim Dilmener Sunar: Dünden Bugüne Pop'. (0 212 292 73 68) • YEREBATAN SARNICI'nda 15.00'te 'Köçekçeler' adlı konser. (0 212 522 12 59) • YAPI KREDİ SERMET ÇtFTER SALONU'nda 18 30da 'Karşı-laşmalar: 'Tiyatroda Okuma, Alımlama, Yorumlama: Disiplinlerarası Bir Yaklaşım'. Konuşmacılar: Nazan lpşiroğlu, Zehra Ipşiroğlu. (0 212 252 47 00) • YAPI KREDİ TURKCELL BtNASI'nda 18.30'da 'Mekânın BeUeği: Süha Ann Belgeselleri' kapsamında 'Kula'da Üç Gün' ve 'Ayasofya"nın gösterimi. (0 212 252 47 00) • TARIK ZAFER TUNAYA KÜLTÜR MERKEZİ'nde 18.00'de Prof. Dr. İskender Palanın düzenlediği Divan Şiiri Saati' ve 'Prof. Dr. Adil tskenderov'un Anma Etkinlikleri' kapsamında 15.30'da 'Kara Taşlar', 19 OO'da 'Ahmet Nerede'. (0 212 293 12 70) • ATATÜRK KİTAPLIĞI'nda 18.00'de Doç. Dr. Mahmut Erol Kılıç'ın 'Sufizm, Doktrin ve Kültür' konulu söyleşisi. (0 212 249 38 19) • BÎLGİ ÜNtVERStTESt DOLAPDERE KAMPUSU'nda '6. Uluslararası Uzakdoğu Filmleri Festivali' kapsamında 14.00'te 'Taboo', 16 OO'da 'An Angel At My Table', 19.00'da 'The Foul King' ve 21.30'da 'Eighteen Springs'. (0 212 293 5010)