Katalog

17ARALIK 2003 ÇARŞAMBA CUMHURİYET SAYFA DIŞ HABERLER dishab(a cumhuriyet.com.tr 11 Irak'taki geçici yönetim Saddam'ı ilkbaharda yargılamak istiyor... ABD ise hemen teslim etmeyecek Dünya davayıkonuşuyorDış Haberler Servisi - ABD, eski Irak lideri Saddam Hüseyin'in yargılanma sürecinin baş- lamasının zaman alacağını, çünkü kovuştur- mahakkını saklı tutacağını açıkladı. Üst düzey bir dışişleri bakanlığı yetkilisi, ABD'nin Saddam Hüseyin hakkında, 1993 'te dönemin ABD Başkanı George Bush a yöne- lik suıkast girişiminden dolayı dava açıp açma- yacağı konusunda bilgi vermekten kaçınarak "ABD olarak, bize karşı işlenmiş olan her türlü suç konusunda kovıışturma hakkıru sakh tutu- yonız" dedi. Yetkili. yargılanmaya başlamadan önce, "yargılama yetkisine uluslararası mah- kemelerin mi yerel mahkemelerin mi sahip oV- duğu, yargılamanın hangi yasalara göre yapıla- cağu Irak'ın gözetimine vıerilirse güvenliğinin nasıl sağlanacağı ve İran, İsrail gibi ülkelerin id- dialan karşısmda neler yapüacağı" konulannın açıkJığa kavuşturulması gerektiğini vurguladı. Dışişleri yetkilisi, Saddam'ın hâkim önüne çık- masının zaman alacağını, birkaç hafta için- Saddam Hüseyin'in nerede ve nasıl yargılanacağı tartışılıyor. Devrik liderin kızlan, Saddam'ın uluslararası bir mahkemede yargılanmasmı istiyor. GHK ise Irak'ta 'adil yargılamadan' söz ediyor. İsrail ve Iran davaya müdahil olmak isterken Çakal Carlos'un avukatı Verges, isterse Saddam Hüseyin'i savunmaya hazır olduğunu söyledi. gılanacağını söyledi. Saddam Hüseyin'in kı- zı Rağda, ailesinin bir avukat tutacağını be- lirterek kız kardeşleriyle birlikte babalannın uluslararası bir mahkemede yargılanmasmı istediklerini açıkJadı. Rağda. "Saddam Hüse- yin, GHK tarafindan yargüanmamah" dedi. Saddam'a ölüm cezası verilmesine karşı ol- duğunu açıklayan Birleşmiş Milletler Genel Sekreteri Kofi Annan, yargılanma sürecine BM'nin yardımcı olabileceğini söyledi. israil Savunma Bakanı ŞauJ Mofaz, ülkesi- nin Saddam Hüseyin'in yargılanması süreci- ne katılması gerektiğini belırtti. israil, Hüse- yin'in 1991 Körfez Savaşı'nda kendi toprak- de olmayacağını belirtti. ABD Savunma Ba- kanı Donald Rumsfeld ise Saddam Hüseyin'i CIA'in sorgulayacağını söyledi. Washington Post gazetesi de Iraklı yetkili- lerin, önümüzdeki ilkbahar aylannda, Sad- dam Hüseyin'i yargılayabilecek bir mahkeme- nin hazır olmasını ümit ettiklerini bildirdi. Gazete, PaulBremer'in, Hüseyin'in Iraklıla- ra teslimi öncesinde bu ülkedeki mahkeme ve cezaevi altyapılannın uygun duruma getiril- mesi gerektiğini söylediğini aktardı. Irak Geçici Hükümet Konseyi (GHK) üye- si Ahmed Çelebi'nin sözcüsü lnrifad Kam- ber, de\Tİk liderin ülkesinde adil biçimde yar- lanna scud fuzeleri attığmı ve intihar koman- dolanyla intifadada ölenlerin ailelerine para yardımı yaptığmı öne sürüyor. İran da Iran-Irak savaşı nedeniyle, Saddam'ı yargılayacak bir uluslararası mahkemede da- va açmaya hazırlandığmı açıklamıştı. Iran yar- gı erki yetkilisi Muhammed Şirec, Kofı An- nan'a bir mektup yazarak Hüseyin'in "İran ve Irak halkına karşı işlediği suçlardan ötürü" Iranda yargılanmasmı istedi. Irak Türkmen Cephesi Türkiye Temsilcisi Ahmet Murath. Hüseyin'in asılmasını istediklerini söyledi. Vatikan: tnek gibi davranüdı Vatikan'a bağlı Kardinal Renato Martino "Bu adamın. inekgibi dişlerinin kontrol edflmesinden üzüntü duydum. Bugörüntüler yayımlanmama- hydı" şeklinde konuşarak ABD'yi eleştirdi. Nazi savaş suclusu Klaus Barfoie ve Çakal Carlos'un avukatı Jacques Verges, isterse Hü- seyin'i savunmaya hazır olduğunu söyledi. İsrail, mülted kampma girdi • NABLUS(AA)- israil ordusunun, Batı Şeria'nın kuzeyindeki Nablus'ta bulunan Balata Filistin Mülteci Kampı'na dün başlattığı operasyonda 12 yaşındaki bir çocuk başından yaralandı. 50 tankla kampa giren israil ile kampta kalan Filistinliler arasında silahlı ve taşlı çatışmalar yaşandığı bildirildi. Askerlerin kampta dört binayı kontrol altına alarak ev ev arama yaptıgı belirtildi. Türkmen üyeye suikast girişimi • Dış Haberler Servisi - Irak'taki Geçici Hükümet Konseyi'nin Türkmen üyesi Songül Çabuk'a dün silahlı saldında bulunuldu. Kaldığı otelden çıkarken kimiliği belirsiz kişilerin saldınsına uğrayan Çabuk, yara almadan kurtuldu. Çabuk 16 Kasım'da Kerkük kentinde uğradığı saldırtdan da yara almadan kurtulmuştu. fcinci baskın • MOSKOVA(AA)- Dağıstan'ın Gürcistan sınınndaki Şovli köyünde önceki gün 4 köylünün rehin ahnmasuun ardından dün de Galati köyünden 7 kişi daha Çeçen militanlarca ahkonuldu. Yetkililer, daha sonra Suntinskaya bölgesindeki Galatli Köyü'nde Çeçen militanlar tarafindan rehin tutulan 11 köylünün serbest bırakıldığıru bildirirken, Çeçen militanlann da kaçtığını açıkladı. Bu arada, 7 militanın öldürüldüğü öne sürüldü, ancak bu haber doğrulanmadı. Sri Lanka'da 'Saddam1 köyü • Dış Haberler Servisi - Irak'ın eski lideri Saddam Hüseyin'in yakalanması Sri Lanka'da bulunan Saddam Hüseyin adlı köyün Müslüman sakinlerini yasa boğdu. 1978 yılında bir kasırganın yerle bir etriği köyü yeniden inşa ettirdiği ve felaketzedelere büyük yardımlarda bulunduğu için köy halkı Saddam Hüseyin'i hiç unutmamış. Saddam'ı insancıl bulan köy halkı ABD'nin Irak politikasını desteklemiyor. Eski liderin yakalanışmı protesto gösterilerine katılanlardan 4'ü öldü, 4'ü yaralandı Saddam yanfalarına ateş açıldı • Hüseyin'in ABD güçleri tarafindan yakalanmasının ardından Irak kentlerinde eski lidere destek gösterileri düzenleniyor. Dış Haberler Servisi - Irak'ın eski devlet başkanı Saddam Hüseyin'in ABD birlikleri tarafindan yakalanmasının ar- dından ülkede gerilim daha da yükse- lirken Amerikan askerlerinin Hüseyin'e destek amacıyla yapılan gösterilere ateş açması sonucu 4 Iraklı öldürüldü, 4'ü yaralandı. Saddam Hüseyin yanlılan Bağdat'ın yanı sıra, Tikrit, Ramadi, Felluce, Musul, Kerkük ve Samarra'da gösterilerdüzenleyerek Hüseyin'e des- teklerini dile getiriyorlar. Ancak, ABD askerlerinin bu göstenlere yönelik mü- dahaleleri sert oluyor. Amerikan ordusundan yapılan ya- zılı açıklamada, Bağdat'ın batısında- ki Ramadi'de, önceki gün yaklaşık 750 kişinin Saddam yanlısı gösteri dü- zenlediği belirtildi. Gösteriden sonra "çıkan arbedede" Amerikan askerle- rinin ateşiyle 3 protestocunun öldüğü, 2'sinin yaralandığı kaydedildi. Olay- larda 1 de Amerikan askeri yaralan- dı. Ramadi'deki ABD birliklerine, "etindesilaholanıvurun" talımatı ve- rildiği kaydedildi. Yine ABD ordu kaynaklannın ver- diği bılgiye göre, önceki gece Felluce'de Saddam Hüseyin'in yakalanmasını protesto etmek için yüzlerce kişi top- landı. Protesto gösterisi sırasında "çı- kan arbedede", 1 Iraklı öldü, 2 Iraklı ve 1 ABD askeri yaralandı. Felluce'de ABD askerlerinin ana yollan kapat- tıklan ve Arapça "Saddam Hüseyin yakalandı, evinizde kalın, dükkânlan kapatuT anonsu yaptıklan, kentm üs- Iraklılar, devrik Iklerkhine vapılangösteriJerdeölenarkadaşlan için düzenknencenazetörenindeABD karşıtsloganlarattı (REUTERS) tünde F-16'lann uçtuğu bildirildi. Önceki gün Bağdat'ta düzenlenen Saddam Hüseyin yanlısı gösteride de polisin havaya ateş açtığı belirtildi. Musul ve Tikrit'te gösteri Saddam Hüseyin için dün de Musul ve Tikrit'te destek gösterileri yapıldı. Tikrit'te 250 kadar öğretmen okulu öğrencisi bir destek gösterisi yaptı. Gösteri yapan kız öğrenciler, "Kaıu- mız canınuz sana feda olsun ey Sad- dam" sloganlan atarken polisin ha- vaya ateş açtığı ve öğrencilerin okula sokulduklan belirtildi. Musul kentinde de binlerce üniver- site öğrencisi, Saddam Hüseyin lehi- ne gösteri düzenledi. Bölgedeki AFP muhabiri, erkek ve kız öğrencilerden oluşan binlerce göstericinin, üniversi- te kampusunda toplandıktan sonra kent sokaklannda Amerikan işgali ve Geçici Hükümet Konseyi aleyhine slo- ganlar atarak yürüdüğünü belirtti. Gü- venlik güçlerinin bu gösteride de ha- vaya ateş açtıklan belirtildi. İşgal güçlerinin Musul'da düzenle- dıkleri büyük çaph bir operasyonda 161 kişiyi tutukladığı bildirildi. ABD askerleri, Bağdat'm kuzeyin- deki Samarra kasabasında yaşanan bir çatışmada, 11 Iraklı direnişçiyi öldür- dü. Amerikan ordusundan yapılan açıklamada, 11 direnişçinin "Ameri- kan askeıierine salduı düzenlemeye çanşüklarT belirtildi. USH'A DESTEKARTIYOR Yakalanma zamanı dikkati çekti Dış Haberler Servisi - Irak'ın devrik Devlet Başkanı Saddam Hüseyin'in ABD güçleri tara- findan yakalanmasının ardın- dan ABD Başkanı George Bush'un Amerikan halkı nezdin- de düşen popülaritesinin yeni- den yükselişe geçtiği belirtiliyor. Temsilcisiler Meclisi'nin De- mokrat Partüi üyesi Jîm McDer- mott Saddam Hüseyin'in ya- kalanmasının zamanlamasına dikkat çekerek "istense daha ön- ce yakalanabileceğjni" söyledi. ElDuri teslim oldu iddiası Dış Haberler Servisi - Kuveyt televizyonu. başına 10 mil- yon dolar ödül konulan eski brak De\Tİm Komuta Konseyi Başkan Yardmıcısı tzzet tbra- him El Duri'nin Irak'taki Amerikan güçlerine teslim olduğunu iddia etti. Ancak is- tihbarahn doğrulanmadığı kaydedildi. Kuveyt televizyo- nundan bir yetkili de AFP'ye, 'Iraklı kaynaklann, muhabir- lerine tzzet Ibrahim'in teslim olduğunu söylediği' açık- lamasında bulundu. MSNBC ve Wall Street Jour- nal gazetesi tarafindan ortakla- şa yapılan bir kamuoyu yokla- masma göre Saddam Hüseyin yakalandıktan sonra, Bush'a olan yüzde 52'lik destek birden yüzde 58'e çıktı. "Işler yolun- dagkhyormu'' sorusuna "evet" diyenlerin oranı da yüzde 41 'den yüzde 56'yayükseldi. Internet üzennde oynanan bahislere göre de Hüseyin "in yakalanması, ABD Başkanı George Bush'un gelecek yıl yapılacak ABD başkanlık se- çimlerini ikinci kez kazanma şansını artırdı. www.trades- ports.com adlı siteye göre Bush'un başkanlık şansı yüz- de 7 oranında sıçrama yapa- rak yüzde 70.7'ye çıktı. Washington Temsilcisi Jim McDermott da Seattle radyo- suna verdiği röportajda, Bush yönetiminin siyasi nedenler- le Saddam Hüseyin'i "şimdi" ele geçirdiğine inandığını söy- ledi. McDermott. "Gerçekten bu hafta için planlanıp plan- lanmadıgından emin değilinı, ama bildigim şu ki Saddam Hüseyin'in yerini bilen insan- laria temasta idiler. Onu bul- malansadecezamanlamame- selesivdi'' dedi. • idam Hüseyin'in ele geçirüdiği haberi üzerine, başta başkent Bağdat obnaküzere Irak'm neredeyse bütün kentkrine yayılan sevinç havası hâlâ sürüvor. (Fotoğraf: AP) Irak'ta 'takvîm 9 hazır NEW YORK(AA)-BM Gü- venhk Konseyi, Irak'ın gelece- ği konusunu dün yaptığı top- lantıda ele aldı. Irak'taki geçi- ci yönetimin dışişleri Bakanı Hoşyar Zebari. ilk olarak ko- alisyon güçleriyle birlikte bir anayasa taslağı hazırlanacağı söyledi. Toplantıya katılan Zebari, Irak'ta anayasanın hazırlanma- sı, seçimlerin yapılması ve de- mokratik bir hükümet kurulma- sına ilişkin takvimi açıkladı. Zebari'nin \erdiği bilgiye gö- re, Geçici Hükümet Konseyi (GHK) ilk olarak koalisyon güçleriyle birlikte anayasa tas- lağı hazırlayacak. Taslakta "Irak'ın federal bir >apıya sa- hip olacağmın" belirtileceğini ifade eden Zebari, "Temelya- sanın kabulünün 28 Şubat 2004'e kadar tamamlanacagı- nı" kaydetti. Zebari, diğer önemli tarihleri şöyle sıraladı: • 2004 Mart sonuna kadar hak'taki koalisyon güçlerinin statüsüyle ilgili çahşmalar ta- mamlanacak. • 31 Mayıs2004'e kadar ge- çici ulusal meclis üyelerinin seçimi için adaylar belirlenecek Adaylar, ülkenin her kesimini temsil edecek. • 30 Haziran 2004'e kadar geçici meclis bir yürütme ku- rulu seçecek ve yeni bakanla- n belirleyecek, GHK lağvedi- lecek. • Kalıcı anayasayı yapacak anayasal meclis Irak halkı ta- rafindan 15 Mart 2005'te seçi- lecek. Anayasa taslağı halkoyu- na sunulacak. • Yeni anayasa çerçevesin- de Irak hükümeti için seçimler 31 Aralık 2005 'te yapılacak. AÇIKÇA ŞUKRU SINA GUREL Düğümii Çözmek KKTC'deki seçimler, ilk bakışta ortaya sıkı birdü- ğüm koydu. Düğümün çevresinde toplananlar, eği- lip, doğrulup, düğüme bakıp, iç geçirip, kafa salla- yıp, dil şaklatıp duruyor. Şimdiye kadar hangi dü- ğümü çözdüğünü bilmediğimiz VVeston da ilk uça- ğa binmiş, çözüm konusunda "fıkir vermek" için bu- ralara geliyor. Belki yolda Verheugen'e de bir kah- ve içimliği uğrayacaktır. ilk bakışta durum kanşık gö- rünüyor. Düğüm sıkı... Ama kördüğüm değil... Düğüm ikili: Birincisi şu "25-25 "ten nasıl bir hükümet çıkanlabiiecek ve çıkanlamazsa ne ote- cak? Ikincisi de bu seçim sonuçlannın ardın- dan Kıbns konusunda nasıl bir adım atmalı ki, herkesin içine sinen bir çözüm bulunsun? Bun- ların ikisinın de yanıtı var. Öncelikle Kıbns Türk halkının esenliğini ve Türkiye'nin Kıbns'la ilgi- li hak ve görevlerini düşünmek gerekir. Başka- lannıntakvim sıkışıklığına kendimizi kaptınrve onlann paniğini üstlenirsek, işte asıl o zaman düğüm, kördüğüm olacaktır. Durumu yalınlaştır- mak ve başkalarının zoriuklarını gidermek için de- ğil, kendi hak ve çıkariarımız açısından çözüm üret- mek gerekir. Yalınlık içinde değerlendirirsek, "25-25" dü- ğümünün siyasal ve hukuksal çözümleri belli: Seçim sonuçları kesinleşince, Cumhurbaşkanı Denktaş kendi değerlendirmesini ve ilgililerle da- nışmalarını yapıp, kimi hükümet kurmakla görev- lendireceğini belirieyecektir. Bu süreçte dört parti aralanndan nasıl bir hükümet ortaklığı çıkartacak- larını kararlaştırırlar. Olmazsa, KKTC Anayasa- sı'ndaki kurallar, ne yapılacağını zaten beliriemiş- tir ve herkese yeni bir seçim ufku açılır. Bu süreç 2004 Mayıs'ından önce Kıbnsta bir kalıcı çözümün bulunması için yeterli görüş- me zamanını sağlar mı? Belki sağlar, belki de sağlamaz. Ancak önemli olan KKTC'de huku- kun üstünlüğü çerçevesinde bir siyasal sonu- ca vanlmasıdır. Aynca, 1 Mayıs 2004 bir "AB miladrü\r ve Kıbns Türk halkı için değil, AB'ye han- gi koşullarda alınacağı çok önceden açıklanmış olan Kıbnslı Rumlariçin geçerlidir. AB, Kıbns Rum devletini "Kıbns" diye AB'ye alma karannı verir- ken, 1 Mayıs 2004'ten sonra Kuzey Kıbns'ta "bir çözüm gerçekleştirilip, burası da AB 'ye katılınca- ya kadar, bu bölgede AB müktesebatının geçer- li olmayacağı"n\ açıklamıştır. AB, hiçbir zaman "Kıbns Türkleri 1 Mayıs 2004 'ten sonra AB 'ye ka- tılamazlar" dememiştir. Deseydi ne olurdu? Yine hiçbir şey değişmezdi. Çünkü, Kıbns Türklerinin AB'ye katılması yalnızAB iradesine değil, aynı zamanda kendi iradelerine de bağlıdır. KKTC'de "nasıl olursa, nepahasına olur- sa olsun AB" diyenler değil, "devletimizden, kim- liğimizden ve Türkiye'nin etkin garantisinden vaz- geçmeksizin AB" diyenler kazanmıştır. Aynca - eğer Türkiye Cumhuriyeti Hükümeti ve özellikle Dı- şişleri Bakanı hatıriayabilirlerse- yalnız KKTC'nin de- ğil, bütün Kıbns'ın AB'ye katılmasıyla ilgili Türkiye'nin de söz hakkı vardır. Kıbrıs'takı seçim, birkaç açıdan "net" sonuçlan da ortaya çıkarmıştır. Seçim kampanyası sırasın- da iktidara geldiklerinde Denktaş'ı görüşmecilik- ten azledip Annan Planı'nı hemen ve olduğu gibi kabul etmeye hazır olduklannı belirten "cephe", şim- di bu dediklerini yapamayacaktır. Dtşardan oluş- turulan ve Türkiye'den cesaretlendirilen bu "cep- he"nin iki partisi, şimdi öteki iki partiyle uzlaşarak iktidara ortak olmak ve böylece Cumhurbaşkanı ile de uzlaşma içinde olmakia, muhalefette eski çiz- gilerini sürdürmek seçenekleriyle karşı karşıyadır. Demek ki, Cumhurbaşkanı Denktaş, biryandan KKTC siyasal yaşamıyla, öte yandan da Kıbns konusunun geneliyle ilgili düğümlerin çözümü ko- nusunda belirleyici konumunu sürdürecektir. "Çözüm"e gelince... Yalınlaştınrsak, ne yapılma- sı gerektiği bellidir. KKTC'deki siyasal kilidin açıl- ması çabalanna koşut bir biçimde Ankara ile KKTC görüşmecisi Cumhurbaşkanı Denktaş birlikte bir çözüm tasansı hazırlariar. BM Genel Sek- reteri Annan, sözcüsü aracılığıyla planının hâlâ masada olduğunu açıklamış bulunduğuna göre, go- rüşme masasına oturulduğunda, "KKTC-Türkiye Planı" da masanın ortasına yakın bir yere ko- nur. İki planın felsefesi ve çerçevesi uyumlaş- tınlabilirse, aynntılara geçilir. Bu arada garan- ti konusunu 1960 düzeninin garantörieri, ama asıl Türkiye ve Yunanistan aralannda yapacak- lan görüşmelerle çözerler. Düğümleri, bilerek işe girişen becerikli eller, ya- lın bir bakışla ve işleri daha da karmaşıklaştırma- dan çözer. Yeter ki ne yaptıklannı bilmeyenler dü- ğümü olmadık yerlerinden çekiştirip kördüğüm ha- line sokmasınlar... özel askeri mahkemeler Nürnberg'den Lahey'e... PARİS (AA) -ABD güçlerince yakalanan Saddam Hüseyin'in, ku- rulacağı geçen hafta açıklanan özel mahke- mede yargılanması bek- lenirken, bugüne kadar pek çok kez özel mahke- melere başvurulmuştu. NÜRNBERG: 22 Nazi subayı, 2. Dünya Savaşı'nda işledikleri suçlardan ötürü Nürn- berg'deki askeri mah- kemede yargılandı. 12 subay, idama mahkûm edildi, üçü beraat etti, diğerleri hapis cezalan- na çarptınldı. JAPONYA:1946'da kurulan uluslararası mahkeme, Pasifik'te- ki saldırılardan ötürü 25 Japon generalı ve bir eski bakanı yargıla- dı. 7 sanık idama mah- kûm edildi. LAHEY:EskiYugos- la\-ya'daki savaş suçlan için Lahey'de 1993'te BM tarafindan kuruldu. Biri müebbet olmak üze- re 40 kişi mahkûm oldu. Eski Yugoslav lideri Slo- bodan Miloşeviç de La- hey'de yargılanıyor. StERRA LEONE: Sierra Leone hüküme- tiyle BM arasında im- zalanan anlaşmayla 2002 'de kurulan mahke- me, iç savaş sırasında işlenen suçlan inceli- yor. Eski Devlet Baş- kanı Charles Taylor da mahkeme tarafindan suçlanıyor. IRAK: Geçici Hükü- met Konseyi, geçen haf- ta "Temmuz 1968 ile Mayıs 2003 arasında İran, Kuveyt ve Irak hal- kma karşı işlenen suçla- n>j argJamak" amacıy- la özel mahkeme kuru- lacağını açıkladı.