Katalog

SAYFA CUMHURİYET 17 ARAUK 2003 ÇARŞAMBA 10 DIŞ HABERLER dishab(g cumhuriyet.com.tr KKTC Cumhurbaşkanı, Ankara'nm Annan Planı'nı zemin alarak yeni bir çalışma yapmasmdan rahatsız Lefkoşa'yla 'plan' sorunu Denktaş, kendi adıyla anılacak bağımsız bir çözüm planı yaratmak için çahşıyor. Ankara ise Annan Planı'nı zemin alıp bu plandan fazla uzaklaşmadan Denktaş'ın çözüm masasına dönmesini istiyor. SERKAN DEMtKTAŞ ANKARA - Türkıye ıle KKTC ara- sında "plan sorunu" yaşanıyor. Soru- nun temelinde, Ankara ve Lefkoşa'nın bir süredir ayn ayn sürdürdükleri çalış- malann nası) tanımJandığı yatıyor. An- kara'nın Annan Planı'nı zemin almasın- dan rahatsız olan KKTC lıderi Rauf Denktaş. bağımsız bir çözüm planı üze- rinde çahşıyor. Dışişleri Bakaru Abduflah Gül, KKTC seçimlerinden birkaç gün önce, Mayıs 2004'e kadar çözüm bulunması süreci- ni Ankara'nın yönlendireceğini açık- lamıştı. Dışişleri yetkilileri de seçim sonuçlannı değerlendirirken "KKTC DERVİŞ EROĞLU İSTİFASINI SUNDU LEFKOŞA (Cumhuriyee) - UBP Genel Başkanı, Başbakan Deniş Eroğlu, yeni hükümetin kurul- masına olanak sağlamak amacıyla UBP-DP hü- kümetinin istifasını Cumhurbaşkanı RaufDenk- taş'a sundu. Denktaş, hükümeti kurma görevirü, kendisini çoğunluğu temin edileceğine dair ikna eden parti liderine vereceğini açıkladı. Halkın verdiği mesajın dörtlü koalisyon kurulması yö- nünde belirdiğini söyleyen Denktaş gönlünde yatanın da bu olduğunu belirtîi. Siyasi parrikrle yann görüşmeye başlayacak olan Denktaş sıra- sıyla CTP lideri Mehmet Ali Talat, UBP lideri Derviş Eroğlu, DP lideri Serdar Denktaş ve BDH lideri Mustafa Akmcı ile görüşecek. topu Türldye'ye atü. Sorunu Türkiye çözmeli' mesajını verdiler" ifadelerini kullanıyorlar. Gerek Gül'ün gerekse Dışişleri'nin "süreci Türkiye'nin yöneteceğine iüş- kin yorumlan", seçim sonuçlanndan çok, Denktaş ile AKP arasındaki plan sorunundan kaynaklanıyor. Ankara, çözümde ağırlıklı rol oyna- yacağını \ r urgularken Denktaş'a da me- saj veriyor. AB'nin Ilerleme Raporu'nda "Kıbns'ın çözütmemesi Türkiye'nin AB beklentileri önünde ciddj engel oluştu- rur" denilmesi üzerine Gül, bakanlığı- nın çözüm planı üzerinde çalıştığını açıkladı. Ankara'daki çalışma, Annan Planı'nı zemin alarak yapılıyor. Anka- ra'nın amacı ABD. AB ve BM'nin çö- züm için "masadaki tekaraç* olarak ni- teledikleri Annan Planı'ndan çok faz- la uzaklaşmadan yeni bir çözüm süre- ci başlatmak. Bunun için de Annan Pla- nı'nın Türk tarafinı rahatsız eden bölüm- lerinin yeniden müzakere edilmesini sağlayabilecek bir çalışma yürütülüyor. Lerkoşa'daki çalışmalar ise Ankara'da- kinden çok farkh. KKTC lıdennın "Denk- taş Planı" olarak tanımlanabilecek ba- ğımsız bir çözüm planı üzennde çalış- tığı kaydedihyor. Denktaş'ın tamamla- mak üzere olduğu çahşmayı BM Genel Sekreteri Kofi Annan a sunacağı ve Rum tarafı ile aracılı görüşmelere hazır oldu- ğunu ileteceği kaydedihyor. Ankara ise böyle bir çalışmarun "ger- çekçi" olmayacağı ve yeni bir çözüm sü- recini başlatmayacağı düşüncesinde. Adada yeni hükümetin kurulmasmın ardından gönderilmesi beklenen Dışiş- leri heyetinin, Ankara'nın çalışmasını Denktaş'a sunması ve üzerinde görüş alışverişinde bulunması bekleniyor. AKP iktidannın amacı. Denktaş'ı, re- vize edilen Annan Planı'nı görüşmek için masaya dönmeye razı etmek. PlanJar çafaşıyor... Egemenlik, topraklann dağılımı, ga- ranti ve itrifak anlaşmalan, geri dönüş- ler gibi birçok konuda Türk tarafinın is- temlerini karşılamayan Annan Planı'na karşı Denktaş Planı özetle şu unsurlar- dan oluşuyor: • Türk ve Rum devletleri muhafaza edilecek. Kendi bölgelerinde tam ege- men olacak olan bu iki devlet, Kıbns'ın uluslararası planda tek kimlikle temsil edihnesi için bir çah devlet kuracâklar. Çatı devlet, iki devletin uluslararası iliş- kilerinin yürüfülmesinden ve güvenliği- nin sağlanmasından sorumJu olacak. • Denktaş'ın getirdiği en önemli açı- lım "geri dönüşler" konusunda. Yapı- lacak düzenlemeyle isteyen Kıbnslı Rumlann geri dönüşleri belli birtakvi- me bağlanacak. Bu plan kapsamında, yaklaşık 10 bin Rum kuzeye yerleşip mülk edinebilecek. Annan Planı'nda geri dönüşlerin 20 yıllık bir sürece bağ- lanması ve yaklaşık 60 bin Rum'un ge- ri dönmesi öngörülüyordu. • Plan, Garanri ve İttifak anlaşma- lannın sürmesini öngörüyor. Türki- ye'nin etkin garanti sisteminin korun- masını içeren maddeler, Türk askeri- nin de adada kalmasını içeriyor. Annan Planı, Türk askerinin sayısını 6 binle sınırhyordu. ESTONKKTC'YE GELİYOR Washington zamana oynuyor • Kıbns sorununun 1 Mayıs 2004 öncesinde çözülmesini isteyen ABD'nin diplomatik temaslan bugün başlıyor. REŞATAKAR LEFKOŞA (Cumhuriyet) - Kuzey Kıbns'taki seçimlerle yakından ilgilenen ve sonuç- lardan tam tatmin olmayan ABD'nin çözümle ilgili diplo- matik ginşimleri yeniden baş- lıyor. ABD Başkanı George Bush'un "Kıbns sorunu 1 Ma- yıs 2004 öncesinde çözülmeli- Avrupa1dan iki farklı ses Dış Haberler Servisi - Avrupa Birliği'nin genişlemeden sorumlu üyesi Gfinter Verheugen, seçimlerden sonra Kıbns'ın bütünüyle AB'ye giriş şansının daha az olduğunu savundu. Verheugen, Türkiye'nin üyeliğine ilişkinse, "Üye bir deviette 30 bin askeri olduğu halde AB'ye giriş görüşmelerine kablan bir tarafi, çok az kişi düşfinebffir" dedi. Verheugen, Deutschiand Rundfunk radyosuna, KKTC seçimleri ve Türkiye'nin üyeliğine etkisini değerlendirdi. Verheugen, "Seçünlerden sonra adamn bütün olarak AB'ye kaolma şansmı görüyor musunuz" sorusuna, "Bu şans arûk daha küçük. Seçimden sonra umudumuz vanh. Emin otanak için muhalefetin zafer kazanmasi zorunhıydu" dedi. Türkiye'nin Rauf Denktaş üzerindeki etkisini kullanıp kullanmaması gereği üzerindeki bir soruya ise Verheugen şu yanıtı verdi: "Türkiye'nin sorunun çözümü için yükümlühikterini yerine getirmesini umuyoruz"diye konuştu Alman diplomat, Türkiye'nin üyeliğine yönelik olaraksa, "Tarih, Ankara'nın talebinin içini doldurup doldurmadığuun takdir edümesine, aynı zamanda Kıbns sorununun ağırhk kaybedip kaybetmediğine de bağiı olacak. Üye bir deviette 30 bin askeri olduğu halde AB'ye giriş görüşmelerine kablan bir tarafi, çok az kişi düşünebilir" dedi. 'AB isteği ortaya çıkü' Avrupa Konseyi Genel Sekreteri Walter Scwhknnıer ise, KKTC'deki seçimlerin sonuçlannın Kıbnsh Türklerin 1 Mayıs'ta AB'ye katılma iradesini ve bu tarihten önce çözüm bulunmasına desteğini açık bir biçimde ortaya koyduğunu savundu. Walter Schwimmer. "Bu, Kıbns'ta tüm taraflara, en kısa süre içinde BM'nin lidertiğûıdeki müzakere sürecine yeniden başlanması için güçlü bir çağndn"" diye konuştu. dtr" talimatı çerçevesinde ha- rekete geçen Dışişleri Bakanlı- ğı Kıbns Özel Koordinatörü Thomas W«ston bugün Kıbns'a gelerek temaslanna başlayacak. KKTC ziyaretinden önce Yuna- nistan'a gjderek Yunanistan Dı- şişleri Bakanı Yorgo Papand- reu ile biraraya gelen Weston, görüşmenın ardından yaptığı açıklamada, "bu aşamadan sonra önemli olanın Kıb- nsh Türk Jiderlerin, seçim sonucuyta verümiş olan me- sajı almalan olduğunu " be- lirtti. Weston, "Şu an mev- cut siyasi belirsizüğe rağ- men en kısa zamanda Kıb- ns sorununun çözüleceği umudumı taşıyorum. Tüm Kderleredeçözümiçin srva- si arzu göstermeleri çağn- sında bulunuyorunı" dedi. KKTC Cumhurbaşkanı Ra- uf Denktaş'la yann saat 10.00'da görüşecek olan Weston, UBP, BDH ve DP liderleri ile de bir araya ge- lecek. Weston'un, yann bir basın toplantısı düzenle- mesi bekleniyor. Wes- ton'un, Denktaş'la yapaca- ğı görüşme öncesinde bu akşam CTP lideri Mehmet Ah'Talat'la buluşması bek- leniyor. Talat dün yaptığı açık- lakmada hükümet kurma görevinin kendilerine ve- rilmesini isterken çözüm ve AB vizyonu çerçevesin- de, milli hükümet kurul- ması olasılığuıı düşünebi- leceklerini söyledi 'Banş mesajı' KKTC seçimlerinin so- nucunu değerlendiren Rum liderler sonuçlann gerek Denktaş'a, gerekse Anka- ra'ya önerrüi bir mesaj ni- teliğinde olduğunu düşü- nüyor. Kıbns Rum Kesimi lideri Tasos Papadopulos, "Ben Kıbns Türk vatan- daşlarmı ve partileri kutiu- yonıra. Bu oylanıa ile Türk tarafinın, özelhlde de Sayın Denktaş'mtakngini kmayan bir mesaj verdiler" dedi. Papadopulos, Denktaş'ın ve Ankara'nın gerekli me- sajları alması dileğinde bu- lundu. Rum Yönetimi Söz- cüsü Kipros HrisostomidiSs Türk tarafinın, özellilde de Denktaş'ın bugüne kadar- ki Kıbns politikasının kı- nandığını iddia etti. Rum Meclis Başkanı Dimitris Hristofyasise "AKEL,Kıb- ns Türktoplunıunun orta- ya kovduğu iradeyi mem- nunlukla karşılrvor. Gerçek özgüriük koşullan olsa bu iradeçok daha beürgin ola- cakü" dedi. Schuster Sezer'le görüştü Slovakya'dan AB desteği • Mayısta AB üyesi olacak olan Slovakya'nın Cumhurbaşkanj Schuster, "Bizim AB yolumuz dikenli bir yoldu, deneyimimizi paylaşmaya hazınz" diyor. ANKARA (Cumhuriyet diği destekten dolayı teşekkür LÖSEMÜJ ÇOCUKLARA ZİYARET - Slovakja Cumhurbaşkanı Rudolf Schuster ve eşi Irena Schusterova. Sezer tarafindan resmi törenle karşılandı. Schusterova LÖsemih' Çocuklar Hastanesi Lösenta'yı ziyaret ederek, tedavi gö- ren çocuklar ve anncleriyJe sohbet etti. (Fotoğraf: SERDAR ÖZSOY) Bürosu)-Slovakya Cumhur- başkanı RudolfSchuster, "Bi- zim AB yolumuz, dikenli bir yoMu. Deneyimlerirnizi Tür- Idye ile paylaşmaya hazuız" dedi. Cumhurbaşkanı Ahmet Necdet Sezer de Türkiye'nin Slovakya'nın NATO üyeliği- ni başından beri destekledi- gini anımsattı. 2004 Mayıs'ında AB üye- si olacak olan Slovakya'nın Cumhurbaşkanı Schuster, Tür- kiye'yi ziyaret etti. Schuster ve Sezer, Çankaya Köşkü'nde- ki görüşmelerin ardından or- tak açıklama yaptılar. Türki- ye'nin Slovakya'nın NATO üyeliğini başından beri des- teklediğini hatırlatan Sezer, Slovakya'nın üyeliğinin ar- dından ilişkilere eklenecek "bağdaşıkhk öğesmden'' mut- luluk duyduğunu kaydetti. Schuster de Türkiye'nin Slo- vakya'nın NATO üyeliğine ver- eden Schuster, gelecek yıl ka- zanacaklan üyelikten mutluluk duyduklannı belirtti. Türki- ye'nin AB sürecine verdiği desteği yineleyen Schuster, kendi deneyimlerinden Türki- ye'nin yararianmasını istedik- lerini ifade etti. 'Kararhhk sûrecek' Schuster onuruna yemek veren Sezer, burada yaptığı açıklamada, Helsinki Zirve- si'nden bu yana Türkiye'de önemli adımlar atıldığına işa- ret ederek. "Bu kararühğj- mızj,yapılan reformlann uy- gulanması yönünde önümüz- deld dönemde de sürdürece- ğiz. Türkiye için AB'ye üye otanak sadece bir amaç değil, halkımızın Türkrje Cumhu- riyefi'nin kurucusu Ata- türk'ün bebrledigi çağdaş uy- garhk düze> ine ulaşabilme- sinde bir araçür" dedi. Rum liderin görüşmelere hazır olduğunu açıklayan bir mektup yazdığı bildirildi Papadopulo8 9 tan Annan'a mektup LEYLA TA\'ŞANOĞLU LEFKOŞA(Rum tarafi) -Kıbns Rum Yö- netimi lideri TasosPapadopulos, Annan Pla- nı'nı temel alan görüşmelerin yeniden baş- laması için ilk adımı atıyor. Rum tarafinda iktidardaki AKEL Partisi'nin Genel Sekre- teri ve Rum Meclis Başkanı Dimitris Hris- tofyas "Papadopulos, Kıbns için Annan Pla- nı'nı temeî alan görüşmelerin yeniden baş- lamasını istiyor. Bu amaçla BM Genel Sek- reteri'ne görüşmelere hazır olduğunu açık- la>an bir mektup yazıyor" diyor. Dün Hristofyas'la Lefkoşa'daki Rum mec- lis binasında makamında bir araya geliyoruz. Hristofyasa sonuçlan nasıl değerlendirdiği- ni soruyorum. Hristofyas "Kuzey'de son ge- oşmekr olumhı.Ama bizim diledigimiz kadar ohımlu degU. Sonuçtan şahsen nıemnunum. • Rum Meclis Başkanı Hristofyas "Papadopulos, Kıbns için Annan Planı'nı temel alan görüşmelerin yeniden başlamasmı istiyor. Bu amaçla BM Genel Sekreteri'ne görüşmelere hazır olduğunu açıklayan bir mektup yazıyor" diyor. Kıbns Türkleri. sorunun çözümü doğrultusun- da dinamik bir irade sergilemişlerdir'' diyor. Klerides ne dijor? Peki, seçim sonuçlanna eski Rum lider Glafkos Klerides ne diyor? Yeni bürosunda- yız. Hiç de 85'lik bir hali yok. Konuşma in- san ırla ve bunun yanında Kıbnslı ırkının var- lığı tezine geliyor. Peki, Kıbnslı ırkı nasıl bir şey? "Ben Kıbnshlann müzakere ettikleri- ni sanmıyorum. Bu iki taraf için de geçerii. ÖrneğinSajTn Denktaş, Alvaro de Soto'nun yanmda göriişünü anlatıp karşısındakinin bunlan kabul etmesini bekler. Buna da mü- zakere denmez." Peki, müzakere nedir? "Müzakere, 'Ben şuraya kadar gidebilirim. Ondan sonra öbür konuya geçmeye hazı- nm", diyebünıektir. Bir al-ver ihşkisi. Verdi- ğiniz kadar da ahrsuıız." Denktaş Bey de, KJerides'in aym şeyi yap- tığını söylüyor. Klerides yanıt veriyor: "Ona, bu işi tek başuna yapamayacağıma göre orurup nereye kadar ne verebileceğinıi- n konuşmayı tekh'f ettim. O hâlâ bana şunu neden istedigini inatla anlatmaya devam et- ti." Sonuçlan nasıl görüyor Klerides: "KKTC'de muhalefet partileri, kampanya- lan sırasmda Kıbns'ı yeniden bnieştinneyi veAB üyeliğinebizimle biıükte girmeyiamaç- ladıklan mesajmı verdiler. Mesajın bir par- çası da müzakerelerin Annan Planı'nı temel almasıydı." "Şimdi bakrvorum; statüko partileri 25 sandalye,muhalefet 25 sandah/e kazanmış. O zaman nasıl hükümet kurabflecekler." "Diyefim, hükümet kurdular. Böyle bir hü- kümet çözüm için ortak bir ponrika ürete- biür mi? Bekleyip görehm, bakahm." Ama Rum gazetelerinde sürpriz sayıla- bilecek bir çözüm ortaya çıkabileceği ya- zılı... Klerides kahkahayı patlatıyor: "Çözümler sürprizle gelmez. Once ortak polrtika üretihnehdir.' 1 Papadopulos gazetelerdeki mesajında diyor ki: "Seçim sonuçlannın Türk tarafinın si>>- setini degiştirmesi ve hep birlikte en kısa za- mandagörüşmelerebaşlamanuza yanhmcıol- masuıı diliyorum. Kıbns sorunu konusunda- ki bütün karaıiann Türkhe tarafindan ahn- dığını da herkesin anlamasuu istiyorum." Bu tarafta işler böyle. Bakalun gelişme- ler bize neler gösterecek? Erdoğan. Bölünme yok GüVden uzlaşrna mesajı • Kıbns seçimlerinin sonucu ile ilgili olarak Başbakan Erdoğan, 'seçmen iradesinin yeni bir zemin isteminde bütünleştiği'ni söyledi. ANKARA (AA) - Başbakan Recep Tayyip Erdoğan, KKTC seçimlerinin "böHinme ve kutuplaşma" yarahnadığıru, tam tersine seçmen iradesinin yepyeni bir zemin ve siyaset isteminde bütünJeştiğini söyledi. Başbakan Yardımcısı ve Dışişleri Bakanı Abdullah Gül de adada uzlaşmaya varılacak bir hazırlık içinde olunduğunu, bunlann gelecek hafta açıklanacağını söyledi. Erdoğan. "Kıbns Türkleri hem çözüme kilirJenmiştir hem de ne pahasuıa olursa olsun çözüm dememektedir'. Sonuçlar, Türk halknun var ohış davası ile AB hedefinin birbirrvle çeKşmediğini, göstermiştir. Seçmen iradesi, böhınmemiştir. Tam tersine seçmen, var ohış davasının hassasrvetierinin korunması yoluyla çözüme gidiinıesi konusunda net bir irade sergüemiştir" dedi. Gül de. Kıbns konusunda "anahtar ketinıenin uzlaşı olduğunu" kaydetti. "Hazırnklar Annan Planı'na alternatif olarak mı yapthyor, yoksa onun üzerine mi inşa ediliyor'' şeklindeki soruya Gül şu yanıtı verdi: "Kıbns'ta ve Ankara'da uzun süredir çahşma yapıhyor. Tüm bunlar büieştirilecek ve çözüm için Türk tarafinın samimi bir gavnet ve çaba içine ginügini göstereceğiz." Gül, "1 Mayıs'a kadar çözüm olmazsa ne ohır" sorusuna ise, "Türkiye üzerine düşeni vapöktan sonra, çözüm olmazsa kimse Türkhe'ye bir şey dJvemez" yanıtını verdi. Denlz Baykal 'Plan onay görmedV ANK4RA (Cumhurrvet Bürosu) - CHP lideri Deniz Baykal, KKTC seçimlerinden "uyum, uzlaşma, işbirfiğj" çağnsı çıktığını vıırgularken, "tüm partilerin KKTC Cumhurbaşkanı Rauf Denktaş çevresinde kenetlenerek bir miDi koalisyon oluşturmasınr önerdı. Baykal, "Annan Planı'na teslim olunmasmı öngören çözüm planuun onay görnıediğiıü"" söylerken, "KKTC'nin seçimlerde siyasi erginhginL demokratik olgunhığunu ve siyasi varhğuu kamtladığuun'' altını çizdi. "Seçimlere parmağını sokan uhısiararası kurumlann müdahalelerine karşın hallan sanki kuyunıcu terazishle tartar gibi iktidar ve muhalefete eşit oy vererek, uzlaşın. dediğjni" kaydeden Baykal şöyle konuştu: "Uzlaşma çağnsı çıkmışür. Halk sorunun çözüme kavuşmasuu, AB içinde sorunlannın aşılmasını istiyor. Muhalefetin Annan Planı'na teslim olunmasını öngören planı kabul görmemiştir. Denktaş'ı görüşmelerden uzaklaştıracak bir tercihe halk destek vermemiştir." Türklyeden tepk! İsviçre meclisi 'scylanmi'tanıdı BERN(AA)-İsviçre Parlamentosu'nun alt kanadı Ulusal Konsey, îsviçre hükümetinin aksi yöndeki görüşüne karşın Ermeni soykınmını tanıdı. 107 lehte, 67 aleyhte oyla alınan karann sosyalist. Yeşiller ve bazı sağcı milletvekilleri tarafindan desteklendiği belirfildi. Önergede, hükümetin soykınmı tanıması talep edilmiyor. Ancak hükümetten, Ulusal Konsey'in karannı kullanılan diplomatik kanallarla iletmesi isteniyor. Benzer bir önerge 2001 'de reddedilmişti. Türk Dışişleri Bakanlığı, karan "şiddetle kınadıklannı ve reddertiklerini" bildırdı. Bakanlık açıklamasında, karann "hajTede" karşılandığı belirtilerek olaylann çarpıtılarak tek tarafa bir soyktnm olarak takdıminin kabul edilemeyecegi vurgulandı.