Katalog

13 MART 2001 SALI CUMHURİYET SAYFA HABERLER Restoran Gözdoyuran YAZAN, ÇİZEN: TURHAN SELÇUK DÜRÜST TÂBİATLI İSTANBÜL EFENDİSİ ABDÜLCÂNBÂZ v CUMWUR!ytT Ca-AZFTESÎNiN BU Cİ UZUt-i öMÜPU-ü F-tO ÇtZĞ-î IN HAHIKULADE MACERALARI MA.S4 ÎEKMILI BİRDEN 7// sonu için dolar kurunun 1 milyon 65 bin lira düzeyinde olmasının öngörüldüğü öğrenildi Kaynak çıkmazı Hazine Müsteşarlığı ve BDDK Atamalar kesinleşmediANKARA(Cumhuri- yet Bürosu) - Hüküme- tin, IMF"nin bu ay so- nunda yapacağı icra ku- rulu toplantısına yetiştir- meye çahştığı yeni prog- ranun açıklanmasından önce Hazine Müsteşar- '~ jU îlğı ile Bankacılrk Dü- zenleme ve Denetleme Kurulu (BDDK) Baş- kanlığı'na atama yapıl- ması bekleniyor. Hükü- met, dün yapılan yoğun toplantılarda atanacak isimler üzerinde uzlaş- ma sağlayamadı. Hazi- ne Müsteşarlığj için BDDK'den Faik Oztrak, Hazine Müsteşar Yar- dımcısı Aydın Kara- öz'ün adı geçiyor. Hûkümet, dün yaptığı yoğun toplantılarla eko- nomi yönetiminde bek- lenen atamalan gerçek- leştirmeye çalıştı. Hazi- ne Müsteşarlığı'na ve- kâlet eden Müsteşar Yardımcısı Ferhat Emil'in sağlık nedenle- riyle müsteşariık görevi- ni kabul etmemesinin ardından başlayan arayış DPT'dçn BDDK'ye ge- çen Faik Oztrak ile Ha- zine Müsteşar Yardım- cısı Aydın Karaöz'le sü- rüyor. BDDKBaşkanlığı'na ANAP'm, BDDK Baş- kan Yardımcısı Bütekm Özdemir'in getirilmesi- ni istediği belirtiliyor. Bu görev için adı geçen eski bankacı tbrahim Betil üzerinde de Bank Ekspress'le ilgili süreç nedeniyle uzlaşma sağ- lanamadığı belirtiliyor. BDDK Başkanhğı için yapılacak atamalara iliş- kın arayışlara dün bir isim daha eklendi. Hü- kümet HalilYetkiıı üze- rinde de duruyor.ANAP Genel Başkanı ve Başbakan Yardımcısı Mesut Yıknaz, "Hazine Müsteşarhğı'na isim seçmeyi Kemal (Derviş) Bey'e bırakük. Birkaç isim arasından kendisi bir değeıiendirme ya- pacak" dedi. Ekonomide yoğun gün Derviş, Ecevit'ten önce Özkan'la görüştü Saat 06J0: Ekonomi- den sorumlu Devlet Ba- kanı Kemal Derviş. Ha- zine Müsteşar lığfnda ekonomi bürokratlanyla toplandı. Saat 1035: Derviş, Hazine'den aynlarak Başbakanlık'a geçti. Başbakan Büient Ecevit v« Başbakan Yardımcısı Hüsamettin Özkan'la ayrı ayrı 10'ar dakika görüşen Derviş, yeniden Hazine'ye geçti. Saat 11.10: Bakanlar Kurulu toplandı. Der- viş'in bugün TBMM'de yemin edeceği açıklan- dı. Saat 1130:Bakanlar Kurulu toplantısı sürer- ken yeniden Hazine'ye geçen Derviş. ekonomi birimlerinin üst düzey bürokratlanyla çalışma- ya devam etti. Saat 13.00:Bakanlar Kurulu toplantısı sona erdi. Saat 1330: Başbakan Ecevit başkanlığında li- derler zirvesi toplandı. Başbakan yardımcılan Devlet BahçeK, Mesut Yılmaz ve Özkan'm bu- lunduğu zirveye, Derviş de katıldı. Saat 17.15: Derviş, li- derler zirvesinden ayn- larak Başbakanlık'tan Hazine'ye geçti. Saat 1730: Derviş, Hazine'de bürokratlarla çalışmaya başladı. Saat 18.00:Yeni 5-6 bankaya daha el konula- cağı iddialannın yaratü- ğı kaygıyla banka bisse- lerinin satışı borsada dü- şüşe neden oldu. Ecevit, "Bankalarla ilgili olarak herhangi bir vatandaşı- mızın, herhangi bir biri- Idmcinin kaygı duyması için hiçbir sebep yoktur" diyerek piyasalan rahat- latmaya çalıştı. Ecevit, program çalış- ması ile Hazine Müste- şarlığı ve BDDK'ye ya- pılacak atamalann bir- kaç gün alacağını acıkla- dı. Saat 183fcHazine'de- la çalışmalara diğer eko- nomi birimlerinin üst düzey yetkilileri de ka- tıldı. Saat 2030: Derviş'in bürokratlarla yaptığı toplantı sona erdi. ANKARA (Cumhuriyet Bürosu) - Hükümet ve ekono- miden sorumlu Devlet Baka- nı Kemal Derviş, dün yapılan bir dizi toplantıyla yeni prog- ramı oluşturmaya çalıştı. Çö- ken programda yüzde 12 olan enflasyon hedefinin yeni programda yüzde 45-50, yüz- de 3.5 olan büyüme hedefinin de eksi yüzde 2-3 olarak de- ğıştirilmesi öngörülüyor. Baş- bakan Yarduncısı Mesut Yıl- maz, kurda bant uygulaması- na geçileceğini açıklarken yıl sonu için dolar kurunun 1 mil- yon 65 bin lira düzeyinde ol- masının öngörüldüğü öğrenil- di. Kamu işçilerine 2001 top- lusözleşme görüş- meleri çerçevesin- de yüzde 15-20 zam verilmesi planlanıyor. Çiftçi ve esnafa yönelik desteklerin azala- rak süreceği, Em- lak Bankası ile Zi- raat Bankası'nın birleştirileceği be- lirtiliyor. Hükümet, perşembe günü netleştireceği yeni programı gelecek hafta pazartesi gü- nü kamuoyuna açıklayacak. Yeni ekonomik progra- mın temelini ban- kacılık sektörü oluşturuyor. Kamu bankalan bir yana fondaki bankalann bile satış olasılığı- nın bulunmadığına dikkat çekılıyor. Bu çerçevede ban- kalann iflası ve tas- fiyesi gündeme ge- tiriliyor. Bu durum da yine devlet, mevduat ve banka- lann yurtdışı kredi- leri de dahil, ciddi kaynak gerektire- cek yükün altmda kalacak. Bir gecelik öde- dikleri faizler bir ayhk personel gi- derine eşit tutarda olan kamu bankalannın tek çatı altında toplanıp ortak yö- netime geçirilmesı gündeme getiriliyor. Ancak bu uygula- manın öncelikle 233 sayılı KİT'lere ilişkin kanun hük- münde kararnameye aykın ol- duğu, ayn tüzelkişiliklere sa- hip 3 kamu bankasının tek tü- zelkişiliğe indirgenemeyece- ği belirtiliyor. Acll kaynak Kamu bankalannm bir ara- ya getirilmesinin gerekçesi, "öncelikle kendi aralannda gereksinimlerini karşılamala- n, bunun yetmemesi duru- munda piyasalardan borçlan- malannın sağlanması" olarak açıklanıyor. Ancak bunun "hayali'' olduğuna dikkat çe- kilerek zaten tüm kamu ban- kalannın sürekli piyasadan fon talep eder durumda olduk- lan, bu durumda böyle bir uy- • Kaynak gereksinimi için dışandan borçlanma ve uluslararası kuruluşlardan kredi sağlama, kamu bankalan için Merkez Bankası ve Hazine'den aktanmla parasal genişleme, servet vergisi seçenekleri bulunuyor. gulamamn hiçbir anlamı ol- madığı belirtiliyor. Kamu bankalannın kredileri de dur- duruldu. Zaten kaynağı olma- yan kamu bankalannm son yıllarda nakit kredi yerine "te- minat mektuplan aracınğıyla dolaylı kredilendirme yönte- mine" yüklendiklerine dikkat çekildi. Emlak Bankası'nın ise Ziraat Bankası'yla birleş- tirilmesı düşünülen seçenek- vergi sarnıa seçeneği kalma- yan hükümetin, servet vergi- sine başvurabileceği belirtili- yor. 1994 yılındaki net aktif vergisi benzeri bir uygulama- nın da mevcut sıkıntıyı rahat- latmayacağı savlanıyor. Hü- kümetin depremin ardından getirdiği ve 2000 yılında 1 katrilyon lira düzeyinde gelir sağladığı faiz vergisi yeniden gündeme gelebilir. Ancak, fa- Hir gecelik ödediUerifaizler bir ayhk personel giderine eşit tutarda olan kamu bankalannın tek çatı altında toplanıp ortak yönetime geçirilmesi gündeme getiriliyor. Ancak bu uygulamanın öncelikle 233 sayılı KİT'lere ilişkin kanun hühnünde kararnameye aykın olduğu, ayn tüzelkişiliklere sahip 3 kamu bankasının tek tüzeMşiliğe indirgenemeyeceği belirtiliyor. Kamu bankalannın bir araya getirilmesinin gerekçesi, "öncelikle kendi aralannda gereksinimlerini karşılamalan, bunun yetmemesi durumunda piyasalardan borçlanmalarının sağlanması" olarak açıklanıyor. ler arasında yer alıyor. Kamu bankalannın faizleri yükseltici borçlanma gereği- nin ortadan kaldınlması için öncelikle nakit gereksinimle- rinin karşılanması gerekiyor. Bunun içinde, hükümetin acil kaynak gereksinimi de bulu- nuyor. Acil kaynak gereksini- minin mevcut koşullarda 3 yolla sağlanabileceğine dik- kat çekiliyor: Hazine'ninser- maye arttınmı, Merkez Ban- kası'nın da fonlama yoluyla kamu bankalanna aktanm yapması. Ancak bu uygula- ma, parasal genişlemeye bağ- lı. Bu da sonuçta enflasyonu tırmandıncı etkiye sahip. Ikinci yol, dışandan kaynak bulunması. Bunun için de hü- kümetin IMF'yle anlaşması gerekiyor. IMF'den 25 milyar dolarhk kaynak beklentisi bu- lunuyor. Bu uygulama Türki- ye'yi daha da çok bağunlı ha- le getiriyor. Elinde fazla bir izlerin yüksek olduğu bir dö- nemde bankalann bu faiz ver- gisıni doğrudan Hazine'nin borçlanma ihalelerindeki faiz oranlannın üzerine yansıtaca- ğına dikkat çekiliyor.' Cottarelll gelecek Programı görmeden kaynak görüşmeyi reddeden IMF'nin Türkiye Masası Şefi Carlo Cottarelli'nin, 1 aydır kaldığı Türkiye'den aynlmasının üze- rinden birkaç gün geçtikten sonra yeniden gelmesi bekle- niyor. IMF'yle yapılacak programın 2003'e kadar ola- bileceği savlanıyor. Programın çöküşüyle bir- likte ortadan kalkan 2001 büt- çesinin yüzde 45-50 arasında enflasyon hedefinin, yüzde 2- 3 ekonomide gerileme tah- minlerine göre revize edilme- si gerekiyor. Ancak hüküme- tin, bütçe değişikliği yerine 2001 sonlannda ek bütçe çı- karması bekleniyor. Faiz yü- künün 2001'de beklenenin çok üzerine çıkacak olması, sıkı maliye politikalannm da- ha da sertleşmesini gündeme getiriyor. Resen emekllllk Hükümet, enflasyon farkını mevcut bütçe yasası çerçeve- sinde memurlara yansıtma uygulamasına devam edece- ğini belirtiyor. Bu durumda, yüzde 45-50'lik enflasyon he- defi bütçedeki personel öde- neklerinin de arttınlmasını gerektirecek. Bu çerçevede harca- malann kısılma- sma yönelik ola- rak, başta özel- leştirilecek ku- rumlar olmak üzere, kamuda emekliliği gelen- lerin "resen emeküye'' sevk edılmesi planla- nıyor. Bu uygu- lamanın, 100- 150 bin kamu çalışanını kapsa- yabileceği bildi- rildi. Ancak, 12 kat- rilyon lıralık ek bütçe çıkanhna- sıyla 2001 bütçe büyüklüğünün 60 katrilyon lira olabileceği belir- tiliyor. Bu hesap- lar, Türkiye 'nin yeterli dış kay- nak bulup bul- maması, iç borç- lanma ve bu yıla düşen faiz yü- kündeki artışa koşut olarak de- ğişecek.Hüküme- tin, "uhısal prog- ram" ifadesiyle öncelikle iç kay- naklann değer- lendirileceği açıklaması, "da- ha gözfi kara bir özdkştirmeprog- rammı'' gündeme getiriyor. Kurlann serbest bırakılmasıyla yaşanan devalüasyon, kamu mallannın çok daha ucuza ya- bancılartaranndan kapatılması- na neden olacak. Yümaz'ın açıklamasına gö- re, kur politikası bu kez de dal- galıdan "bant uygulamasma" dönüştürülecek. Ancak bu bant uygulaması ayhk olmayacak. Yılmaz, Cumhurbaşkanı Ahmet Necdet Sezer'in Azerbaycan Cumhurbaşkanı Haydar Aliyev onuruna verdi- ği yemekte gazetecilerle soh- betinde ekonomik programuı kamuoyuna pazartesi günü açıklanacağını söyledi. Devlet Bahçeli de aynı ye- mek öncesinde gezetecilerle sohbetinde, "ekonomik kriz- den siyasi krizin çıkamayaca- ğını, bunu beklev enlerin boşu- na umutlandığını. görünür ge- kcekteseçim olmadığmı" söy- ledi. DUZYAZI ORHAN BİRGtT 'Bakanlığım!' Başlıktaki deyım ile, 1965 yılında Istanbul millet- vekili olarak TBMM'ye girdiğim zaman tanıştım. 1963'te Ismet Inönü hükümetlerinde görev yap- mış kimi arkadaşlar, bütçe görüşmelerinde eski ba- kanlıklan gündemde ise adeta kendilerini o konunun tek uzmanı gibi algılar ve mutlak şekilde kürsüye çı- karak sorunun bir tür asıl sahibi kesilirlerdi. Benim gibi o günlerde parlamento çaylağı, dene- yimsiz miîletvekillerini de kavgalarının figüranı gibi kullanmak isterterdi. Onlariatartışan Adalet Partili halefleri ise "bakan- lığım" sözcüğünü sık sık ve üzerine basa basa kul- landıkça, kottuklannı Süleyman Demirel'in güveno- yu darbesi ile terk etmek zorunda kaimış olmanın da acısını unutamayan bizim arkadaşlar daha da hırçın- laşırlardı. Bu "bakanlığım" sözü, o günden beri kulağımı hep tırmaladı. Bir tür mülkiyet iddiası, dahası kral ya da padişahın "memalik" özentisi gibi geldi. Oysa öztürkçe olarak ne kadarsevimli de olsa, "bakan"\n nezaret eden kimse olduğunu ya da vekil olarak ora- da siyasal erk adına görev yapan kimseye politika literatüründe böyle seslenilmesi gerektiğini düşün- düğüm için iktidann Bakanlar Kurulu'nda toplandı- ğını aklımdan çıkarmadım. Bugün anayasa uyannca milletvekilliği andı ıçerek resmen görevine başlayacak olan Kemal Derviş'i bekleyen asıl direncin, tıpkı onun gibi, atanmış ol- duklan görevleri "bakanlığım" diye algılayan bazı kabine arkadaslanndan gelmekte olduğunu gördük- çe hem eski anılanmı tazeliyorum hem de Derviş için Hazine'den mi, yoksa ekonomiden mi sorumlu devlet bakanı denilmesinin daha gerçekçi olduğu- nu kendi kendime sorguluyorum. Dünya Bankası'nın eski başkan yardımcısı, şayet salt Hazine'den sorumlu Devlet Bakanlığı yapacak- şa, yani kendisinden önce o koltukta oturan Recep Önal'ın oyun alanı içinde kalacaksa, bunca zahme- te niçin gerek duyuldu? Aslında Hazine, Özal dönemine kadar Maliye Ba- kanlığı'nın vazgeçilmez bir asli unsuru değil miydi? Gelişen koşullar, bu kavramı ayn bir müsteşaıiık- ta toparladı ve sayılan her hükümette çoğalarak de- ğişen devlet bakanlanndan birisine de bağladı. A- ma son kriz, öyle bir bakanlığın, sadece Allah sela- met versin Sayın Önal'ın ufkunun yetmezliğinin ya- nı sıra orada oturması gerekli politikacının yetki ala- nının da ne ölçüde geniş olması gerektiğini, tartışıl- maz verilerle ortaya koydu. Oysa koalısyonu oluşturan partıler, tıpkı çocuklu- ğumuzda bulmaca oynarken yaptığımız gibi, aradı- ğımızyanıtı öğrenebilmek için karşımızdaki arkada- şa "Konya'yı değil Kırşehir'ı venrım" türünden pa- zarlıklarla kamu bankalannı kendi aralannda üleş- mişlen bu da yetmezmiş gibi, Özelleştinme Idaresi'ni de yine pazarlık öğesi olarak bir ortağın memalikin- de tutmaya özen göstermişlerdi. lyi güzel de, o geminin birdenbire karaya tosladı- ğı anda, hâlâ görüyoruz kı senin bankan-benim Özel- leştirme Idarem sürtüşmesı bitmemektedir. Kemal Derviş'in Devlet Bakanı olarak hangi kurum ve kuruluşlarta bağlantılı olacağı, hangılennın ilgı ala- nında bulunacağı, gerçı muhtemelen bugünkü ye- min törenınden sonra Başbakan Ecevit ımzası ile ya- yımlanacak görev bölümü genelgesı ile belırgınleşe- cek. Ama acaba o genelge yine politik dengeler he- sap edilerek mi oluşturulacak; yoksa liderter ve sa- yın bakanlar, vatandaşın burnundan soluyup durdu- ğunu Ankara'dan fark ederek, ekonomiye güçlendi- rilmiş bir bakanın nezaret etmesini, gerekirse ope- rasyon için neşter kullanmasını içlerine sindirebile- cekler mi? Üç yıldır özelleştirme Idaresi'nden de sorumlu olarak hükümette gorev yapan Sayın Yüksel Yalo- va'nın dünkü Hümyet'te Muharrem Sankaya ile yaptığı konuşmaya bakarsanız, yanna yönelik tüm bunalımdan çıkma umutlannızı bir çırpıda yitırirsiniz. Sayın Yalova, Derviş'in, Özelleştirme Idaresi'nin kendisine bağlanmasını istediği yolundaki haberte- re isyan ettiğini söylemekle kalmıyor "Ben Sayın Derviş'e ne ıstiyorsan vereyim dedim. öyle bir ta- lebimyok, dedi. Zaten özelleştirmenin Derviş 'e bağ- lanması yasaya aykın. Eğeryasayı değiştirecekler- se, o zaman 22 ayda özelleştirmenin yüzde 37'sini gerçekleştiren lehine mi bir değişiklikyapılmalı, yok- sa bir tek katkısı olmayan Hazine lehine mi?" türün- den, ancak bir kahvehane sohbetine sığacak sözler söylüyor. Ve bir yıllık tam yetki verilirse bu süre içinde tüm özelleştirme sorununu çözebileceğini ileri sürüyor. Kendisine, MHP'li Enis Öksüz'ün THY ve Tete- kom konulannda engel çıkarmaktan adeta özel zevk aldığını bilmiyor değilim. Ama yine de Sayın Yalo- va'ya da, varsa hâlâ hep biıiikte içinde olduğumuz geminin uskurunun çıkardığı sesleri çözemeyen öte- ki sorumlu kabine arkadaşlanna da "78 Şubat ak- şamına kadar neredeydiniz" diye sormaktan geri duramryorum. Allah nzası için şu "bakanlığım" saplantılannı bir yana bırakamaz mısınız? Yaptıklannızın başan ha- nelerini tarih zaten kayrtlara geçirmiş olacak. Sizle- re düşen, "bakanlığım"dan çok, "ülkem" ve "yurt- taşım" demeye alışmak olmalıdır. Göreviniz de ülkeyi ve yurttaşlannızı bir an önce bu çıkmazdan kurtarmak... Faks:0212-6770762 E-mail:obirgit(â e-kolay net. Birleşik Rehberler Turizm KÜLTÜR GEZİLERİ PROGRAMI 25M«rt •lNiıu FENER-B\LAT Gezgınkr Kulûbü \e Jak Deleon ile ZEVREKTENEVİPE PantokratoflZevTckCamııl Fanh Küllıyea. Yavuz Selım. \ipas Saraıcı, Pammakangos (Fethıye Camji). Kanve Anemas Zındanlan, vs l»-23Niuı : CİHVEVDOĞUKÜLTLRCEZİSt Urfa. Nanrat Sogmaor Şuaıp Şehn. Hanan. Vmmşehır Yeadı Kövlen. Mardm. Dara. Deyr-ül Zafaran. Mıd>a Hasankeyf, Dıyartakır 12-20 MIJTJ : KIRIM teODESSA Odessa. Olbıa, kherssos Batıçesarav. ^ alta. Eupedona. Y alta, Snastapol. Mangup Çuftıt Kale \e Panotanıa Mûzesı ile bir ha\al dünvasınz vokuluL 11-20 M»>u : SURİY1-İTIDİA Petra. Madaba. ^raman. Nebo Dağı Ölüdetuz. Jerash, Bosra. Şam. Malulla. Palmına. Homs, Craci. de Cha\alıer, Lazkıye LgantEbla. Halep SanSımeon 14-21 M>yo : MALTA-SİCfLVA Palermo Monreale Secoota. Trapanı. SelırnHite (Tapınaklar\adıa), Asneento Enna. Sıracusc. Tsomina. La Valena. Mdına 02-10 Hazinıı: BARCELON4- M\DRİD- EVDİLÜS \n Deco dan. Mozarabe've. Gotıkten. Mudejar'a mımarı stılleraı olanca zenguılıö ile dolu. Aldenız m canlı. renkli vaşamının ber gün her gece soluklandığı tspanvol şehırlen SeMİIe.Cordoba.GraIuda.Mad^d^eBarcelora Meşrıti>et Cad. 19&/9 Şişhane - tsl. Tel: (212) 2S2 65 78 - 79-80 brttourfaiiir.com