Katalog
Yayınlar
- Anneler Günü
- Atatürk Kitapları
- Babalar Günü
- Bilgisayar
- Bilim Teknik
- Cumhuriyet
- Cumhuriyet 19 Mayıs
- Cumhuriyet 23 Nisan
- Cumhuriyet Akademi
- Cumhuriyet Akdeniz
- Cumhuriyet Alışveriş
- Cumhuriyet Almanya
- Cumhuriyet Anadolu
- Cumhuriyet Ankara
- Cumhuriyet Büyük Taaruz
- Cumhuriyet Cumartesi
- Cumhuriyet Çevre
- Cumhuriyet Ege
- Cumhuriyet Eğitim
- Cumhuriyet Emlak
- Cumhuriyet Enerji
- Cumhuriyet Festival
- Cumhuriyet Gezi
- Cumhuriyet Gurme
- Cumhuriyet Haftasonu
- Cumhuriyet İzmir
- Cumhuriyet Le Monde Diplomatique
- Cumhuriyet Marmara
- Cumhuriyet Okulöncesi alışveriş
- Cumhuriyet Oto
- Cumhuriyet Özel Ekler
- Cumhuriyet Pazar
- Cumhuriyet Sağlıklı Beslenme
- Cumhuriyet Sokak
- Cumhuriyet Spor
- Cumhuriyet Strateji
- Cumhuriyet Tarım
- Cumhuriyet Yılbaşı
- Çerçeve Eki
- Çocuk Kitap
- Dergi Eki
- Ekonomi Eki
- Eskişehir
- Evleniyoruz
- Güney Dogu
- Kitap Eki
- Özel Ekler
- Özel Okullar
- Sevgililer Günü
- Siyaset Eki
- Sürdürülebilir yaşam
- Turizm Eki
- Yerel Yönetimler
Yıllar
- 2024
- 2023
- 2022
- 2021
- 2020
- 2019
- 2018
- 2017
- 2016
- 2015
- 2014
- 2013
- 2012
- 2011
- 2010
- 2009
- 2008
- 2007
- 2006
- 2005
- 2004
- 2003
- 2002
- 2001
- 2000
- 1999
- 1998
- 1997
- 1996
- 1995
- 1994
- 1993
- 1992
- 1991
- 1990
- 1989
- 1988
- 1987
- 1986
- 1985
- 1984
- 1983
- 1982
- 1981
- 1980
- 1979
- 1978
- 1977
- 1976
- 1975
- 1974
- 1973
- 1972
- 1971
- 1970
- 1969
- 1968
- 1967
- 1966
- 1965
- 1964
- 1963
- 1962
- 1961
- 1960
- 1959
- 1958
- 1957
- 1956
- 1955
- 1954
- 1953
- 1952
- 1951
- 1950
- 1949
- 1948
- 1947
- 1946
- 1945
- 1944
- 1943
- 1942
- 1941
- 1940
- 1939
- 1938
- 1937
- 1936
- 1935
- 1934
- 1933
- 1932
- 1931
- 1930
Abonelerimiz Orijinal Sayfayı Giriş Yapıp Okuyabilir
Üye Olup Tüm Arşivi Okumak İstiyorum
Sayfayı Satın Almak İstiyorum
17 OCAK 2001 ÇARŞAMBA CUMHURİYET SAYFA
J J I S HAİ>ll<riL.ll«l\ dishab@cumhuriyet.com.tr 11
'Naklen savaşın' üzerinden 10 yıl geçti... ABD'nin çabalanna karşın Bağdat yönetimi ayakta
Saddam, ömton'ı da VlevhtlT
Diplomatik silah
Havuç
yok, sopa
var!
• Bağdat yönetimine
göre, yaptınmlar
yûzünden çoğu çocuk
olmak üzere yaklaşık 1.5
milyon kişi öldü.
Dış Haberler Servisi - Irak'm
1990 Ağustosu'nda Kuveyt'i
işgalı üzerine yürörlüğe konan
yaptınmlar, bütün dünyanm tqv
kisinı çekmeye devam ediyor.
BM Güvenlık Konseyi'nde de
tartışmalara neden olan yaptı-
ranlar, bugüne kadar bir ülke-
ye uygulanan en kapsamlı am-
bargoniteliğinde. Yapttnmlann
asıl amacı Irak'ın Kuveyt'ten
çekılmesinı sağlamaktı. Ancak
ABD ve müttefıklennin Irak'a
savaş açmasının ardından, yap-
ünmJannboyııtudadeğisti.Gû-
venlikK0nseyi,3Nisanl991'de
Irak'a elindeki nükleer, biyo-
lojik ve lchnyasal silahJan yok
etmesmi emrediyordu.
Uluslararası Banş Akademi-
si'nin(IPA) Başkanı DavidMa-
kme,
tt
Başlangıçta,yapfJ^IIlllar
sonuçvernıişgjbiydi.Irak,ya|>-
ünmlara nymak için çaba gös-
terdi" dıyor. Irak'a ılk giden
UNSCOM denetçileri de bak'ın,
işlerini engellemekle birükte,
istemeyerek de olsafifreleriim-
ha ettiğini kabul ediyordu.
Irak'ın bugün nükleerpotansi-
yelı olduğu düşünülmüyor. An-
cak kımyasal ve bıyolojik silah
programlanyla ilgili kuşkular
var MaddeineAlbrigbfın dışiş-
leri bakanı olmasından sonra
ABD'nin Irak polıtıkasınınsert-
g
"Albright yapünmlann kdk-
ması için Saddam Hüseyin'in
gitmesinİD şartolduğu mesajını
açıkça vermiştT dıyor vc ekli-
yor*Bundan sonra >apünmJa-
rm etkisi de ka>bokhı. Çünkâ
Irakfalar, havuç olmadığını, yal-
mzca sopa okhığumı gönnüş-
JerdL" ABD ve Ingiltere'nin
Irak'ı 2. kez bombaladığı Ara-
bk 1998'de BM denetçileri de ay-
nldı Irak da kamuoyu desteği
kazanmaya başladı. Yaptmn)-
lar insanlık felaketine yol aç-
mıştı, her ay yüzlerce çocuk öhİ-
yordu, yaşam standartlan dibe
vurmuşru. altyapı çökmüşrü.
Bagdat'a göre, çoğu çocuk yak-
laşık 1.5 milyon kişi yaptınm-
lar yûzönden öldû.
BM'nin buldugu çözüm pet-
rol karşılıgı gıda programı ol-
du. Ancak BM bile bu progra-
mın Irak'ın gereksınimlerini
karşılamaya yetmediğini dile
getiriyordu. Geçen ağustosta
Bağdat Havaalanı'nın açılma-
sından sonra Türkıye dahil pek
çok ülke, hava ambargosunu
delerek Irak'a yardım amaçlı
seferler başlatn.
Dış Haberler Servisi - 10 yıl önce, 16 Ocak'ı 17
Ocak'a bağlayan gece Irak'ın başkentı Bağdat'ta
gecenin karanlığını ve sessızlığını yırtan sıren ses-
len, Körfez Savaşı'nın başlangıcını ilan ediyor; bü-
tün dünya CCN'nin anında yayımlamaya başladığı
bu savaşın alev alev görûntülerini bir bılgisayar oyu-
nuymuşçasına rahat koltuklanndan izliyordu.
Mılyonlarca insanın 6 hafta boyunca televizyon
ekranlanndan izlediği bu dünya tanhının ılk "nak-
len savaşının" üzerinden 10 yıl gecmesıne karşın
Irak Devlet Başkanı SaddamHüseyin, dünyaya mey-
dan okurcasına ıktidannı sürdürüyor.
Irak'ın 2 Ağustos 1990'da Kuveyt'i işgal etmesi-
nin ardından 1991'de, 16 Ocak'ı 17 Ocak'a bağla-
yan gece, ABD, Avrupa ve Arap ülkelerinin ohış-
turduğu 30 ülkelik koalisyon Bağdat'ı vurdu.
Ancak 6 hafta süren şiddetli savaşa ve uygulanan
• Irak'ın iki kez şiddetli şekilde bombalanmasına ve tüm yaptınmlara
karşın Saddam Hüseyin, 'düğmeye basan' dönemin ABD Başkanı George
Bush ile Bill Clinton'ı uğurladı. Şimdi de yeni başkan oğul George W.
Bush'u karşılamaya hazırlaruyor.
yaptınmlara karşın hakkında "'ökJû" söylentüeri bi-
le çıkanlan Saddam Hüseyin. aradan geçen 10 yıl
içinde, "düğmeyebasan" dönemin ABD Başkanı Ge-
orge Bush ıle Bill Clinton'ı uğurladı ve şimdi de ye-
ni başkan oğul George W. Bush'u karşılamaya ha-
zırlanıyor.
7 ay süren işgalin ardından "Kuveyt perroDerini
Irak'm etinden kurtarmak" için düzenlenen Çöl
Fırtınası operasyonu, 2. Dünya Savaşı'ndan bu ya-
na yapılan en büyük askeri operasyon oldu. Mütte-
fıkler, 580 bin asker. 750 uçak, 60 gemi ve 1200 tank-
la Irak'ın 350 bin askerlik ordusuna karşı saldınya
Savaşyaptırımlarla süriiyor
Körfez Savaşı'nda 50 bin ila 100 bin Irak askerinin öldüğû
tahmin ediûrken 175 bin Irak askeri de müttefik göçleri
tarafindan esir almdL Irak'ı çökerten yapünmlar en büyük
darbeyi srvillere vurdu. En bash bir ilaç için uzun kuynıklar
oluşurken Uaçlar ancak taneyle vcrikbüiyor.
geçti. ABD'nin hava üstünlüğüne karşı Irak ordu-
su, Suudi Arabistan, Israil ve Bahreyn'e Scud fuze-
leri fuiatarak misilleme yaptı, Kuveyt'in petrol ku-
yulannı da ateşe verdi.
Bağdatyerie birediidi
ABD, 26 Şubat 1991 "de Kuveyt'in kurtulduğunu
ilan ettiğinde, Irak tahminen 50 bin-100 bin asker,
4 bin tank, 240 uçak, 1856 araç kaybetmiş, 175 bin
askeri esir alınmıştı. Körfez Savaşfnda özellikle
Bağdat yerle bır edildi. Savaşta, sayısı kesin olarak
açıklanmasa da çok sayıda sivil yaşamını yitirdi.
Savaşın ardından koalisyon dağıldı.
Irak'a yönelik askeri ve siyasi tecrit
politikasını yalnızca ABD ve Ingil-
tere sürdürüyor. Savaşın ardından
ülkedeki Şiiler ve Kürtler, Bağdat
yönetimine karşı ayaklandı. Binler-
ce Kürt'ün Irak ordusu tarafindan
Iran ve Türkıye sınırlanna sürülme-
sıyle büyük bir sığınmacı krizı ya-
şandı.
ABD ve Ingiltere Kürt ve Şiileri
korumak için kuzey ve güneyde ko-
runaklı ve uçuşa yasakbölgeler oluş-
turdu. Kuzey Irak'm yönetimi fıilen
Kürdistan Yurtseverler Biriiği ve
Kürdistan Demokratik Partisi'nin
elinegeçti. 1996 da KYBveKDP'nin
arasında patlak veren çatişmanın ar-
dından Irak bölgeye asker gönderdi.
ABD, buna misüüme olarak ülke-
nin güneyini vurdu. Irak'ın kitle ım-
ha silahlanm yok etmek ve denetle-
mekle sorumlu BM kuruluşu UNS-
COM'la işbirliği yapmayı reddet-
mesinden dolayı ABD ve îngiltere
16-19 Arahk 1998'de Çöl Tilkisi
operasyonu başlatarak Irak'ı yüıe
bombaladı.
Dûzenli olarak vuruluyor
ABD ve Ingıiız uçaklan son 2 yıl-
dır Incirlik Üssü'nden kalkarak
Irak'ın kuzeyini, Suudi Arabistan
ve Kuveyt'ten kalkarak güneyini dü-
zenli olarak vuruyor.
ABD, Saddam Hüseyin'in devril-
mesini sağlamak için dağınık muha-
lefete de mılyonlarca dolar yardım-
da bulundu. Ancak, ABD "Saddam
Hüseyin'sizbir Irak" hayalıne henüz
ulaşamadı. ABD'nin dış politikaala-
nında en başansız olduğu alan Irak
oldu.
ABD Dışışlen Bakanı Madeteine
Albright, geçen günlerde, "Göreve
başladığımızdaönümüzelrakmese-
meselesi bu kez de yeni yönetimin
öoünde olacak" dedı
Ergun Balcı 'nın ardından...
GÜLTEldNTURANALP
Bu yazım rahmetli Ergun Baka'nın
ölumünün ertesinde yazılmış, kaybol-
duğu için gazeteyegönderilememış-
ti. Bir rastlantı eseri Sevgili Balcı'nın
ölüm yıkjönümü günü elime geçti. Dtş
haber yorumculan arasında yeri güç
doldurulacak biri olarak kabul ettiğim
Balcı'yı ölüm yıldönümünde bir ke-
re daha sevgiyle anmak istedim.
Bafcı'nın ölüm haberi acıyla içime
işledi. Ben şimdi uluslararası sorun-
lann, yurtdışı olaylann, mantıkh, gü-
venilir, abartısız, gerçekçi, inandıncı
yorumlannı kimden okuyacaktım?
Her zaman dış haberterle ilgilen-
mişimdir. Dış dünya aynlmaz bır par-
çamızdı. lletişim ağı dünyamızı çe-
peçevre sanmış, neredeyse hepimı-
zi bir ulkenin vatandaşlan haline ge-
tirmişti.
Üstelik dış dünyadaki olaylann,
özellikle ekonomik yönelimlerin, yur-
tiçi olaylann eğilimlerinin isabetle
kestirilmesinde büyük etkisinin ol-
ması beklenirdi.
Yurtdışı köktendincı akımlann yö-
netımını ele geçirdıkleri ülkelerde,
kararlann bazı akılcı yorumlamalar-
la alınmaya başlandığı yoiundaki ha-
berler kuşkusuz bizim de bir bakıma
rahat nefes almamızı sağlardı. Eko-
nomimizin dış piyasalardaki çalkan-
tılara bağlı olduğu tartışmasızdı.
Böyle olunca, dış haberler ve yo-
rumlar en az iç haberler kadar önem
kazanmıştır. Dış dünya hakkında
dogru bılgiler edinmek ve bunlan dik-
katte ve gerçekçi şekilde yorumlamak,
tüm dünyayı doğru şekilde izlemek
ve geleceğe yönelik isabetli kestiri-
lerde bulunmak, çağdaş insanın vaz-
geçemeyeceği bir yaşam biçimi ol-
muştur.
Bu konuda, Balcı benim iyi birda-
ntşmanımdı. önce yurtdışı haberie-
ri okur, kendi yorumumu yapar, son-
ra da Balcı ne demiş diyerek maka-
tesini okur, çoğunlukla işin değışık açt-
dan ele alınması gerektıği, görüne-
nin altında hiç akla gelmeyen bam-
başka nedenler yattığı yoiundaki gö-
rüşüyle aydınlanırdım.
Şimdi Ergun Balcı yok. Artık bir
okur olarak sabırta yeni Ergun Bal-
cı'lann ortaya çıkmasını bekleyece-
ğim. O yeri kolay doldurulamayacak
degerli bir dış haberler yorumcusuy-
du. Toprağın bol olsun Ergun Balcı.
KADIKÖY 7. İCRA MÜDÜRLÜĞÜ'NDEN
tLANENTEBIİGAT
EsasNo 2000/2449
Alacaklı: Yapı ve Kredi Bankası AŞ Alacaklı Veldli: Av Ayşen Tûrktekın Cinoğlu,
Hasanpaşa Eğıtim Mah Kasap Ismail Sokak Cemkes-Uras Işraerkezı Kat: 4 D: 11 Ka-
dıköy-Istanbul Borçlu: Volkan Eyi, Honeywell Kant. Sis. AŞ Dikib'taş Emırhan Cad.
Barbaros Plaza C Blok Kat 18 Balmumcu-'lstanbul Borç: 666 130.167 -TL faız ve
masraflar hanç Yukanda yazılı borclunun borcundan dolayı borçlu adına çıkanlan teb-
hgat bila ıade edılmekle yıne yapılan zabıta tahkıkatına göre adresınin tespıti mümkün
olmadığından ılanen tebligat yapılmasına karar \erilmiştır lşbu ödeme emnnın teblıği
tanhinden itıbaren borcu ve takıp masraflannı 22 gün ıçınde ödemenız, borcun tamamı-
na veya bır kısmuıa veya alacaklının takıbıne karşı bır ıtırazınız var ıse ödeme emnnın
ılanından ıtıbaren 22 gün ıçınde açıkça ve sebeplen ıle bırhkfe 1İK 62. maddesı hükmü
gereğınce dılekçe ıle veya sozlü olarak icra müdûrlüğüne bıldırmeniz ve aynı sûre içın-
de 74 madde gereğınce mal beyanında bulunmanız aksi takdırde takibin bu sebeple siz-
den sadır olmuş sayılacağı ve mal beyanında buiunmaz veya hakıkate aykın beyanda
bulunursanız hapıs ıle cezalandınlacagınız, borç ödenmez veya ıtiraz edilmezse cebri ic-
raya devam edıleceğı ılanen teblığ olunur Basın: 1649
KADIKÖY 7. İCRA MÜDÜRLÜĞÜ'NDEN
İLANEN TEBLİGAT
EsasNo: 1999/9507
Alacaklı: Yapı ve Kredi Bankası AŞ Alacaklı Vekili: Av. Ayşen Tûrktekın Cinoğlu,
Hasanpaşa Eğıtim Mah. Kasap Ismaıl Sokak Cemkes-Uras lşmerkezi Kat: 4 D: 11 Ka-
dıköy-IstanbuJ Borçlo: Asım Sezgm, Halil Tekstil AŞ Emnıyet Evlen Cad. Yenıçen So-
kak No: 42 4 Levent/lstanbul Borç: 1 307 601 154 -TL faız ve masraflar hariç
Yukanda yazılı borclunun borcundan dolayı borçlu adına çıkanlan tebligat bıla ıade
edılmekle yıne yapılan zabıta tahkıkatına göre adresimn tespıti mümkün olmadığından
ılanen tebligat yapılmasına karar verilmıştır.
lşbu ödeme emnnın tebliğı tanhinden itıbaren borcu ve takıp masraflannı 22 gün ıçın-
de ödemenız, borcun tamamına veya bir kısmına veya alacaklının takibine karşı bir iti-
razımz var ıse ödeme emnnın ılanından itıbaren 22 gün içinde açıkça ve sebcpleri ıle
bırlıkte ltK 62. maddesi hükmü gereğınce dilekçe ıle veya sözlü olarak ıcra müdûrlüğü-
ne bıldırmeniz \e aynı süre ıçınde 74 madde gereğince mal beyamnda bulunmanız ak-
sı takdırde takibin bu sebeple sizden sadır olmuş sayılacağı ve mal beyanında buiunmaz
veya hakıkate aykın beyanda bulunursanız hapis ile cezalandınlacağınız, borç ödenmez
veya itiraz edUmezse cebri icraya devam edıleceğı ılanen teblığ olunur. Basın: 1652
Nüfus cüzdanımı kaybettim
hükümsüzdür. YUSUF KARASOY
Nüfus cüzdanımı kaybettim
hükümsüzdür. SERDAR BABA
PINARHİSAR tÇRA MÜDÜRLÜĞÜ'NDEN
GAYRtMENKLLÜN AOK ARTTIRMA İL\NI
DosyaNo WS'79TaI
Sahlnusına kıran verilen gayrimeokulân cinsi, kıjmeti,
adedi, evsan: İB: Kırklarelı llçesı Pınarhısar Mahallesı Camı-
ıkebır Cinsi: tla katlı ev ve garaj. Yıızölçümu 157 m2 Ad«: 5,
Parsel 9. Cılt. 6. Sayfa 533 fmar dnrnınB: Şehır ımar planı ıçın-
dedır Muhammen bedeh. 1/2, hısse degen 5 000 000 000 TL 1/2
oramnda hısse satışı yapılacaktır
Not: tşbu satış ılanı teblığ edılemeyen ılgılılenne de ılanen teb-
lığ olunur Saüş jvtbn:
1- Sahş, 2/3/2001 gûnû saat 14 00ten 14.20'ye kadar Pınarhı-
sar İcra Müdürluğu odasında acık antırma suretıyle yapılacaktır
Bu artürnuda tahraın edılen bymetm yüzde 75'ını ve rüçhanlı ala-
caklılar varsa alacaklan mecmuunu ve satış masraflannt geçmek
şartı ıle ıhale olunur Böyle bır bedelle alıcı çıktnazsa. en çok art-
branın taahhüdû bakı kalmak şartıyla 12/3/2001 günû a>uı yerde,
aynı saatte ıkınci arturmaya çıkanlacaktır. Bu arttınnada da rüc-
hank alacaklılann alacagını ve satış masraflannı geçmesı şartıyla
en çok arttırana ıhale olunur
2- Arttırmaya ıştırak edeceklenn, tahmin edılen kıymetın yüz-
de 20'sı nıspetınde pe\ akçesı \ eya bu mıktar kadar mıllı bır ban-
kanın temınat mektubunu verrrelen lazundır Satış, peşın para ıle-
dır, alıcı ıstedığınde 20 gunü geçmemek üzere mehıl venlebıhr.
Dellalıye resmı. ıhale pulu, tapu harç ve masrafian alıctya aıttır
Bınkmış vergıler satış bedelınden ödenır Yüzde 17 KDV, eğıtıme
katbrayı. özel ışlem vergısı ahcılara aıtur.
3- Ipotek sahıbı alacakhlaria Jığer ılgılılenn (*) bu gaynmeokul
ûzenndekı haklannı hususıyle faız ve masrafa daır oün ıddıalan-
nı dayanagt belgelen ıle on beş gün ıçınde daıremıze büdırmelen
lazımdır Aksı takdırde haktan tapu sıcılı ıle sabıt olmadıkça pay-
laşmadan hanç bırablacaklardır
4- Saüş bedeh hemen veya verden mühlet ıçuıde ödenmezse !c-
ravelflasKanunu'nun 133 maddisı gereğınce ıhale fesbedıür İki
ihale arasındakı farktan ve yüzde 60 faızden alıcı ve kefıllen me-
sul tutulacak ve hıçbır hukme hacet kalmadan kendılennden tahsıl
edılecekar
5- Şartname, üan tanhinden itıbaren herkesın görebılnıesı ıçm
daırede açık olup masrafi venldığı takdırde ısteyen alıcıya bır öf-
neğı göndenlebdır
6- Sahşa ışnrak edenlenn şartnameyı gönnijj ve munderecatını
kabul etmış sayilacaklan, başkaca bılgı almak ıstevenlenn 1998/79
Tal sayılı dosya numarasıyla memurlugumuza başvurmalan ilan
olunur 3 1.2001 (*) Dgilılertabınne ırtıfakhakkı sahıplen de da-
hıldır Basın 1067
KIRMIZI BAUK ÇOCUKEVt VE KULÜBÜ
9. Yıl
AikıcmİBeri-4
"ERKEN GELEN ERGENLÎK"
KatüıiBİı ABBC Baba Fornmn
Yöıwtıcı Dr Enlıl Atabek
Sunu y«ı Kınnın Balık - FENERBAHÇE
Kalamıs - Fener Cad Gazı Mehmetçık Sk No 7
Tanh 21 Ocak200l Pazar 12 00-14 00
0-6 Yas - BosOna 02164171636 -Fu - Td 0216 366 14 31
0 - 6 Yaş - Mtadyıkdy 0212 213 W M -Fıı-Td 0212 213 87 40
3 -12 Y>s - FenertuİKe 0216414 62 92 -F»-Tet 0216 414 62 61
t-mM: kinntribıUkfa wptro.Uoe.toni
wwwJJrniz«HiUluon
mYEŞIL ELMA FA
fVe\
IKOYUKAHVE
ş
Kabhm ûcretsçdr Bi^ ve rezetvasyon
ı Bten bgı araym
18.01 Budapeste 25.01 Uıstr-MI/
01.02 Yunanistan
08.02 Vvjcvt-Krakov 15.02 Prag
745$
ACHBM5EE
++++ REHT. g<ı«
BUDAPEŞTE • * * * 445,
BUDAPEŞTE-PRAE •••• 3-SŞubal
BUDAPEŞTE 395$
•RAE al'7 111 445*
IVIISIR 1190$
YUIVAMİSTAIM ••*••*•• 475$
BUMPPH-VİVMU-PIUfi • • * • 975$
VAHŞOVA- • * • • LOT
k11U 695$
ZELL AM SEE AB.N.T.
Boşluğu
doldurulamayan
Ergun Balcı'yı
ölumünün 2.
yıldönümünde sevgi
ve özlemle anıyoruz.
POLtTİKADA
SORUNLAR
ERGUN BALCI
ABD, Irak'ta Ne İstiyor?
Bu sorunun en
güzel karşılığını
bir iki yıl önce
The New York
Times gazete-
sinın VVashing-
ton muhabiri
veımişti. Adını
anımsayamadı-
ğımız muhabir
şöyte yazıyordu:
"VVashington'da
Irak konusunda ne
istediğinibilentek
kişi yok."
Aslında
ABD'nin ,<
Irak'ta neiste- i
diğiaçık.Was- i
hington, dün- j 4
yanın en zen-
gin petrol ya-
taklannın bu-
lunduğu Kör-
fez'de, Irak'ta
kendine dost bır
rejim istiyor.
Saddam,
ABD'ye dost ol-
saydıdiktatöriü-
ğü, acımasızlığı, iğrenç insan haklan sıcılı, emın
olun hiçbır zaman soaın olmazdı. Suudi Arabis-
tan, Kuveyt ve diğer çağdışı Körfez şeyhlıklerin-
de oluyor mu?
Saddam'ın Halepçe'de kendi vatadaşlannı,
Kürtteri gazladığı sık sık anımsatılır. Ancak bır nok-
taya dikkati çekmek gerekir. Bu iğrenç katliam
1989'da gerçekleştirilmiştir.
Ve ABD dahil Batı Avrupa 1990'a kadar Ha-
lepçe katliamı hakkında ses çıkarmamıştır. Çün-
kü o dönemde Saddam'ın laik Irak'ı Şıı iran'a kar-
şı bölgede denge unsuru olarak görulüyor, Sad-
dam, Batı'nın müttefiki kabul ediliyordu.
Irak diktatörü, hayatının hatasını yapıp Ku-
veyt'i işgal edince Batı'da kıyamet koptu. Bir yıl-
dır hasıraltı edilen Halepçe katliamı bir anda
manşetlere çıktı.
•••
Evet, ABD dünyanm en zengin petrol yatakla-
nndan biri üzerinde oturan Irakta güvenebılece-
ği, kendine dost bir rejim istiyor.
Ama bu amaca nasıl ulaşacağını bıimıyor.
Basınımızda ABD'nın avukatlığını üstlenen ve
ramazan yaklaşırken Richard ButJer gibi şüp-
heli bir kışinin raporu üzenne Irak halkının tepe-
sine dört gün bomba yağdınlmasından hiç etki-
lenmemış göniten bazı "demokraf vazariar;
!
ABD'nin Irak ve Körfez planını öynntıFı bıçimde
açıklayarak Türk kamuoyunu aydınlattılar.
Plana göre ABD, Saddam'ı devirmeyi amaç-
lıyor. Irak'a düzenlenen saldınlann siyasi hedefı
bu. Bölgenin batısında Israil ile Hlistinlileri banş
masasında buiuşturan ve Arafat'ın Fılıstın'ini
kendi yanına çeken ABD, doğuda da Saddam
sorununu hallederek Irak'ta bır federal yapı ku-
racak. Bu arada öğrendiğımize göre Türkıye'nin
de tercihen "federal bir yapıya" sahıp olması
öngorülüyor.
VVashington'ın planına büyük hayranlık duy-
duklan görülen bu arkadaşlar, heyecanlanndan,
bazı önemsiz (!) aynntılan unutmuşlar.
Önce Saddam nasıl devrilecek?
Adam 8 yıldır koltuğundan kıpırdamrvor.
• • •
Tut ki ABD bir yolunu bulup Saddam'ı sat dı-
şı etti. Yerine kımi getırecek?
Plana göre Irak muhalefetini. Kongre bir süre
önce bu muhalefete 97 milyon dolar yardım yap-
mayı kabul ettı. Ama Irak muhalefeti doküluyor.
Muhalıf partılerin toplandığı Irak Uiusal Kongre-
sı bölük porçük. Kaldı kı Irak gıbı bir ulus devlet
olamamış, aşiretyapısınasahip bırülkede, Sad-
dam'ın devTilmesinin yol açacağı kargaşada Irak
muhalefeti duruma hâkim olamaz. Ulkc parça-
lanır. Üstelik ağır silahlara sahip Irak ordusunu
nasıl yenilgiye uğratacak bu Irak muhalefeti?
ABD'nin en büyük umudu, bır Iraklı generalın
Saddam'ı devirmesı. Ama 8 yıldır böyle bır ge-
neral sahneye çıkmadı.
•••
Aslında biz ABD'nin Saddam'ı gerçekten de-
vimTek istediğinden kuşkuluyuz.
Saddam'ın devrilmesinin yol açacağı karga-
şada Irak parçalanırsa guneydekı Şiiler iran'a
yaklaşabılır. Ve petrol bölgesind& Iran egemen
ülke olur.
Irak, Şii İran'a karşı Körfez'de denge unsuru-
dur.
Körfez şeyhlikteri, Irak'tan korktukları kadar
Iran'dan da korkarlar.
ABD bunu iyi bildiğinden İran'a süreklı göz kır-
pıyor. Ne var ki Iran'dakı mücadelede ABD düş-
manı muhafazakârların, Cumhurbaşkanı Mu-
hammed Hatemi'nin reformcu kanadına ağır
bastığı görulüyor. Nitekim son haftalarda, laik
ve reformcu aydınlann peş peşe ölduaılmesi iç
kapayıcı bir gelışmedir.
Özetle, ABD Saddam'ı devirirse Körfez'de
meydan, muhafazakârlann ağır bastığı, VVas-
hington'a düşman bir Iran'a kalacaktır.
• • *
Gelelim, ABD'nin Filistin'i kendi yanına çekti-
ği ıddiasına... Bir hafta önce ABD bayraklan ıle
süslenen Filistin'de Irak'a saldırının aTİından
şimdi Amerikan bayraklan yakılryor.
Ortadoğu'da Saddam da, Hafız Esad da. Kör-
fez'dekı çağdışı rejimler de gidecektir.
Ama toplumlann kendi ıç dinamıklen ile.
ABD tarafindan tepeden yağdınlan "Cruıse"
füzeleri ile değil.
ABD, bir düğmeye basarak dünyanm herhan-
gi bır bölgesini vurabilir. Uzaya hâkım olabılir
ama toplumlan kendi gönlünce şekillendiremez.
Bunu Vıetnam'da, Kamboçya'da, Nikaragua'da
yapamadı; hatta son olarak Somalı'de bıle ya-
pamadı.
Tarihi ve toplumsal gerçekleri göz ardı ecerek
kâğrt üzerindekı Amerikan pianını gerçekleştir-
mek üzere ımış gibi göstermek, yanıltıcı olabilir.
(21 Aralık 1998 tarihli yazısı)