Katalog

SAYFA CUMHURIYET 3 MART 1996 PAZAR 12 DtZİYAZI Emperyalizm, Anadolu'dabüyük ve güçlü devlete karşıBölgesel egemenliğini arttırmak için Anadolu 'daki devletyapısını da Kafkasya daki ve Balkanlar daki gibi küçük küçük devlet yapılarına dönüştürmek istiyor. Bu çerçevede, küçük küçük devletler oluşturma anlamına gelen "Balkanizasyon süreci "ni Ortadoğu 'ya çekmeyi amaçlıyor. - Kureselleşme, sı\asi anlamda dumaya nasıl)ansıdı? - Sovvet Sosvalıst Cumhunyetlen Bır- lığı nın (SSCB) dağılmasıvla beraber or- taya çıkan durumda eskı ıkı kutuplu blok- laşma ortadan kalktı Ikı kutuplu dunya du- zenı 2 Dunv.ıSavaşı ndan sonra oluşmuş- tu SSCB ye kaı>ı, Batı nın tum onde ge- len devletlen Av rupa, Amenka bırarada hareket edıvorlardı Ama, Sovyetler Bırlı- ğı dağılınca. SSCB'ye dahıl olan cumhu- nyetler, ozcllıkle Avrasya bolgesınde bır otonte boşlugu doğdu Otonte boşlugu, Avrupa ıle ABD arasındakı ortaklığı da yıktı Bu bolgevt Avrupa da gırmek tstı- yor Turkıye nın gumruk bırlıgıne kabul edılmcsı bu aşamada gerçekleştı - Neden Avrasya onem kazanıyor? Çok bakır bir pazar âlanı otduğundan mı? - Bır teze göre ıkı kutuplu dunyada, >er- kureyönetılebılıyordu Sosyalıstblokken- di, Batı bloku da kendı bolgesını yonete- bılıyordu Ama ıkı kutuplu bloklaşma kal- kınca. devreye bölgesel guçlervebolgele- rarası rekabet gırdı Dunva. artık kontrol edılemez bır noktav a geldı v e en buyuk ka- os da, Avrasya bolgesınde ortaya çıkıvor Çunku, C umhurbaşkanı Suleyman Demi- rel m de soyledıgı gıbı. Adnyatık'ten Çın Seddı'nekadarolanbubolge onceden SS- CB nın az çok baskısı altında ıdı Balten- larda Karadenız Kafkasva ve Ortaasya'da bırSovyetbaskısı \ardı Ama. So\yetbas- kısı çozulunce buralarda otonte boşlugu dogdu SSCB nınyenneyenıbırotontede oluşamadı Avrupa ıle Amenka arasında, SSCB nın çökuşunden sonra rekabet do- gunea, bu bolgedekı butun eskı sıcak me- selelcryavaş yavaş suyun yuzüneçıktı lş- te Bosna daki savaş Kuzey Irak takı gelış- meler, Kafkasya'dakı çatışmalar. ışte Orta- asva'dakıTacıkıstandan \fganıstan aula- şan sıkıntılar Aynı tezlere gore bu bölge- nın geletegı dunyanın geleceğını belırle- yecek Turkıye Âvrasya nın merkezınde yer alan bır ülke olarak butun bu bölgesel sorunlardan doğrudan doğruya etkılenı- yor Hem bölgesel yakmlık, hem etnık bağ- lantılar nedenıyle Turkıve ıster ıstemez butun bu sorunlan kendı ıçmde vaşıyor - Son donemde sıkça so>lenen "Türkıve, Batı'dan Ortaasva va bır kopru olacaktır' sozunun anlamı nedır sizce? - Turkıye jeopolıtık bakımdan çok önemlı bır ülke SSCB dağılınca bu sap- tamanın doğrulugunu bır kez daha gordük Ikı bloklu donemde Turkıve Batı bloku- nun. sosvalıst bloka karşi uzaktakı sinır bekçısı olarak gorulüyordu Smırlar kal- kmca. bu kez Turkıye'nm Avrupa'nın ke- nar kıyı ulkesı değıl ama üç kıtanın orta- sındakı merkez ülke olduğu ortava çıktı Avrupa'nın Asva nınve <\fnka'nınkesış- me noktasındakı merkez ulke Yanı Turkı- ye, nereden bakarsanız bakın uç kıtavı bır- bınnebağlayan onemlı bır kopru Batılilar Turkıye'vı Avrupa olarak değıl de "Kü- çük Âsya" olarak gorüyorlar Ama Ba- tı nın bır kanadı şımdı Turkıye'yı Avru- pa'va, bır başka kanadı da başka bır yone çekme doğrultusunda baskı yapıyor Tur- kıve'nın bır kopru olması konusu, gocler nedenıyle ortava çıkan bır kavram As- ya'dan gelen goçler. Kafkasva'dan Anado- lu dan geçmıştır Avrupa'dan gelen gocler de Anadolu'dan gecerek Asya'vaveOr- tadogu va vonelmıştır Bu çerçevede Tur- kıye üç kıtanın ortasında bırgeçış volu. bır kavımler kapıs, olarak ortaya çıkıyor Ay- nı şe> Balkanlar ve Kafkasya ıçın soyle- nebılır Dıkkat edersenız, bırbınnden fark- lı etnık grupiar bunlarda da var Balkan- lar'da, Osmanlı donemınde mıllıyetçılık cereyanıyla evaletleravn ayn ulkeierebo- lunmuş kafkasva da da vme etnık grup- lar ayn avn ulkelere donuşmuş Anado- lu daki gruplar ıse bırbınvle kaynaşmış Bunun da nedenı cumhunyet kurulurken, dağılan ımparatorluk topraklanndan gelıp Anadolu vaverleşenhalkınbırbınylekay- naşması ve Ataturk ıle bırlıkte yenı bır ulu- sallaşma surecının başlamasıdır - Bır fur uzlaşma yani. - Bırturtoplumsaİ ve bölgesel uzlaşma Anadolu nufusunun çoğunlugunun Bal- kanlar, Kafkaslar, Ortadoğu. Kuzey Afrı- ka. Karadenız v e Kınm dan goç ederek gel- dıgını duşunursek goç edenler bınnti ul- kelennı kaybettıklen ıçın goçtuklen Ana- dolu vu bır ana ulke ıkıncı bır ulke olarak gormuşler buradakı yerleşık halktan daha çok buraya sahıp çıkmişlar kaynaşmışlar- dır Mustafa KemaL bu gerçeğı gunünde saptadığı ıçındır kı 6 oktan bınM olan mıl- lıyetçılığı, ırka veya etnık kokene dayan- dırmamış, uzennde vaşanan bır ulke, yurt PROF. DR. ANIL ÇEÇEN: • Dunya, düzensızlık donemınden geçıyor. Bu duzenı kabul ettırmek ısteyen çevrelere karşı kendısını korumak, savunmak ısteyen ulusal devletler, ulusal yapılar, kesımler var Bu çerçevede baktığımız zaman, yenı dunya duzensızlığı donemının tamamlanmasından sonrakı surecın ardından yenı bır dunya duzenı gundeme gelebılır mılllyetçılıgı olarak duşunmuştur Bu doğ- rultuda, uluslaşma surecını hızlandırmış- tır Mustafa Kemal ın omek olarak Rus devnmınıvadabaşkabırdevnmıdeğıl a- ma Fransız devnmını aldığını goruyorsu- nuz Fransız ulusu da 1789 ıhtılalınden sonra oluşmuştur Fransa nın daha sonra dığcr Avrupa ulkelennm vaşadığı cum- hunyet devnmıvle bırlıkte gelen uluslaşma nuk kullanılması şeklındedcgerlcndırcbı lınm Nereden bakarsanız bakın Turkıye, petrol bölgelennın ortasında yer alan bır ul- kedır Bugun petrol sava^ları, naMİ Irak 1 uçe bolmüşsc nasıl Kafkas\ada \enı ça- tışmalar varatıyorsa, bu dogrultudakı ger- gınlıklenn Turkıye'yı deetkıledıgını goru- yoruz Içsorunavonlcndınlen bır ülke ola- rak Turkıve, bu soruntarıyla uğra^ırken uçuncu adım Orta Asya pctrolüdur Daha sıra Orta -\sva >a gelmedı Uluslararası konjonktur 1 DünyaSavaşıonccsı veson- rası çatışmavı Ortadoğuda vaptı 2 Dun- va Sava^ı, Av rupa nın Doğusu nda mcyda- na geldı Almanya nınbubolgclcreyonel- mcsını onlemc çabası, sava^ı Doğu Avru- pa da tuttu Şımdı, petrolün uçuncu payla- şım surecı ıçerısınde Kafkas petrolünün öne çıktıgını görüyoruz Kafkas petrolü- nün öne çıkmasıyla, Kafkasva'ya komşu olan Turkıye, doğrudan dogruva alana gır- mektedır Kazakıstan mesclesı, potansıyel bır sorun olarak beklemektedır Uluslara- rası konjonktur. Kafkasya da yogunla^mış- tır Orta Asya'daki konjonkturun neolaca- gı bugunden bellı degıldır - TurkKe \* çe\resindekı ülkelerde, et- nık kımliklenn one çtkanlmasındakı amaç ne? Sermaye. artık sadece Batı ulkelerın de degıl, dunyanın dıgcr ulkelennde dc yaygınlık kazanmak ıstıyor Lluslararası sermaye. Afrıka Latın Amerıka, Asya L zakdogu ulkclen gıbı ülkelerdeyay 1 Imak ıstıvor Dunyanın çeşıtlı ulkelennde ken- dısınc rakıpolan firmaları uluslararası scr- mave va\a>, va\a^ teslımaltvor Çoken ıf surecını. Mustafa Kemal, Anadolu ve Trakya halkına vaşatmak ıstemıştır - Dunya duzeyindc, veni \apav kimi ulus de\leüer yaratılırken. Turkıve'de etnik ozcllikkr one çıkanlarak. ulus devletın par- çalanmaya çalışıldığı \onunde ızlcnımler var. Sız, bu gelışmelen nasıl yorumluyor- sunuz? - Bunu, bolgedekı sıcak çatışma konu- lannın Turkıye'de ıç sorun yaratmaya dö- bolgedekı yenıden paylaşım ka\ gasındaet- kınlık saglayamayacaktır Bu nedenle, et- nık ve dınsel meselelenn Turkıye'de ozel- lıklemedyaaracılıgıylaabartıldığını bun- lann buyük sorunlar olarak gündeme ge- tınlerek, Turkıye'nm elının kolunun bağ- lanmak ıstendığı görülüyor Petrol ^ahala- nnabaktığınız zaman, Basra Korfezı ndcn başlayan bır hanta görürsunuz Btrıncı adım, Basra Korfezı, ıkıncı adım Kafkas, las eden fırmalan, kurulu^ları kendısıne bağlı bır vapıva donuşturuvor Ornegın ML Donalds Franchısıng sıstcmı ıle tckel- cı ana şırket. butun dünya ulkelennde ken- dıne bağlı şubelcr açmaçabası ıçmde Eko- nomıkgıdış. franchısıng sıstemı doğrultu- sunda olunca, sıvasal gelışmeler de bu doğ- rultuda oluyor Yanr, merkezde ana guç ve ona bağlı olan kuçük kuçuk vapılar Tekel- cı sermaye kuruluşlan yenı dunva duzenı ıleböylebırvapıkurmakıstıyorlar Bırfır- ma, merkeze bağlı aynı urunu verıvor. her sattığı mal kan>ılıgında merkcze bcllı bır ödeme vapıyor ve kendısıne rakıp olabıle- cek dığcr urunlerc pazarda yer vermıyor Burada. uluslararası tekelın kapjisında en onemlı cngel, artık ulusal şırketlcr degıl ulusal devletler kalıyor Yanı, uluslararası tekeller ımparator şırketlere donuşuyor Yanı devlet yapılannın yennı almak ıstı- vorlar Fam bu noktada, tamamen dı<j bas- kılar sonucu, Turkıyc'de devletın ekono- mık varlığının tasfıye aşatnasına geldığını goruyoruz - Bu. tarihscl süreç açısından bir ilkd topluma {j?n\c donuş değıl mi? tvct ılkeltoplumagendonuş Çunkü, ılkel toplumda kavım esası vardır Kavmı- vetçılık, ılkel toplumu yansitan bır kav- ramdır Ama. gunumuzdc uluslararası ser- maye, ımparator şırketlere donuşebılmek ıçın ulusal devletlerı tasfıye surecınde medyayla kavmıyetçılık ve cemaatçılığı kullanmaktadır - Bu çerçevede. Turkive'nin Se\ r koşul- lanna \cnidcn itilmek ıstcndiği ilen suru- luMir. Bu gonışc katılıyor musunu/? Hcrdonemınko!>ullan farklıdır Bugun a\nı şckıldeSevrkoîîUİIanyaşanıvordıve- meyız (, unku Sevr zamanında bıze bu- nu Avrupa empoze etmıştı $u an dunya- dakıenbuvukguçAvrupadeğıl Amenka Scv r zamanında Ortadoğu da tarklı bır y a- pıvardı Şımdı,daha farklı bıryapı var Ka- v ımcılık ve cemaatçılık çerçevesinden ba- kıldıgında ulu^al toplumun parçalanması na gıdcn surcç gundeme gcldıgı ıçın ulkc- nın bolunmebi çerçevebinde bır Sevr ben zerlıgıvar Aslındageçmışte Avrupa Für- kıye vı vc Anadolu \u parçalama amacı güduvordu Dığer \andan Stalin dc bu gunku unıter devlet yapısı ıle değıl cogra fı bolgelerı 7 ayn cumhunvetedonuşturup Sovvetler Bırlıgı ne dahıl etmevı duşunu- vordu Butun bunları du^undugumuzde. Sevr ın yenıden lurkıve nın bolunmesı, parçalanması çerçcvesınde gundeme gel- dıgını goruvoruz Turkıye'nm Batısı'na bakıyorbunuz Balkanlar'da kuçuk kuçuk ulkeler var Doğu kısmına bakıyorsunuz Kafkasva'da yıne kuçuk kuçuk ülkeler var Turkıve ıse Kafkasya ıle Balkanlar ara^ın- da buyuk, kocaman bır ulke Kısacası em- peryalizm, Anadoluda buyük bırdev let ıs- temıyor Bölgesel egemenliğini arttırmak Içın Anadolu'dakı devlet yapısını da Kaf kasya'dakı ve BalkanUr'dakı gıbı kuçuk küçuk devlet yapılanna donuştürmek ıstı- yor Bu çerçevede, kuçuk kuçük dcvletler oluşturma anlamına gelen u Baikanızasyon süreci"nı. Ortadoğu'va çekmeyi amaçlı- yor Tum emperyalı-.t guçler, Balkanizas- yon surecı ıle bolge ulkelerını parçalamak ıstıvorlar Sadece Turkıve değıl Irak Su- nye, Iran gıbı ulkelerın hepsı bu sureçte he- deftır - Turkrvc >e savdığınız ulkeler, bu çem- berden nasıl kurtulabilir? - Hersurev, karşıtını yaratır Tarıhın ya- pısında bırdınamık \ar Yenı dunva duze- nı, bır tez olarak Batı dan gelıştınldı Şım- dı vcnı dunya duzenınehedef olan ulkele- rın çeşıtlı tepkılerı var Rusyadan As- va dan \kdenız ulkelcrındcn. Afrıka dan, (, ındcn Japonvadan tcpkıler gelıvor Ta- bıı butepkılerbchrlı bır noktada bırdıren- me >aratat.aktır <\ncak ondan sonra, ya- nı antıtcz donemınden sonra yenı dünya duzenı kurulabılır Vcnı dunya duzenı, pat dıvegerçekleşmedı Bır düzensızlık done mınden geçıyor dunva Bu duzenı kabul et- tırmek ısteyen çev relere karşı kendısını ko- rumak. sav unmak ısteven ulusal devletler ulusal yapılar kesımler var Bu çerçevede baktığımız zaman venı dunya duzensızlı- ğı doncrnmın tamamlanmasından sonrakı surecın ardından yenı bır dunva duzenı gundeme gelebılır Orneğın sonzamanlar- da Türkıve ve dunvada bu duzenın tezle- nnı eleştıren, bunlara karşı kendını savu- nan \e alternatıf gelıştıren goruslcr görü- yoruz kı, bu da yenı dünya duzenının ^a dece empoze edılme donemınde olmadığı- nı. tartışma donemıne gırdığını gostermek- tedır Fartışmalar sadece Batı nın veya Av- rupa nınve Amenka nın değıl amabütun dunya ınsanlığmın yaranna olduğu nokta- da bır sonuca oluşabılırse, o zaman bır ve- nı dunya duzenı oluşabılır Aksı takdırde bugun en ılen gonjş olarak ortaya çıkan postmodemtzmın berabennde kavmıyet- çılık ve cemaatçılığı getırdığını görüyoruz kı bu da ılkel toplum duzenme donuştür BITTI Düzensizliğe tepkitüm dünyadageüşecek- Kureselleşme, dunvava akıl dışı bir duzen getirmek •stemıvor mu? İnsanlık. kaosa surukJendığını goremıvor mu"' - Teknolojık gelışme de\am ertığı surece yenı dunya duzenmı onlcmek mumkun değıl Kastedılen venı dunya duzenı eğer bugun gerçekleşse, 5-10 sene sonra eskıyetektır Eskı bır dunya duzenı olacaktır >anı dunya duzenı gelıp kesın kalıcı bır duzen olmavacaktır Insan duşunen bır varlıktır Du^unen varlık olduğu surete toplumlar da duşunecektır En ıvıyı, en venıyı arayacaktır O nedenle, "yeni kavTamı" kalıcı kesın bır kavram degıl, zaman ıçındc degışkendır \enı dunya duzcnınden kastedılen, uluslararası sermayenm ımparator şırketler düzenını gerçekleştırmek doğrultusunda aradığı bır duzendır ama bu da kalıcı degıldır Bu da bır değışım surecı ıçınde olacaktır \e za*nanla yenı dunya duzenı de eskıvecektır Ama belırleyıcı olan nedır7 Belırievıcı olan teknolojık gelışmedır Bugun radvo ve tele\ ızvon alanındakı teknolojık gelışme gcrçektcn dunvavı kuçultmüştur Bu anlamda bır kureselleşme \ardır Bılgısavar teknoloıısındekı gelışmelerde Intemet bağlamında yenı dun\a duzenme gıden bır adımdır Internet demek ulusal devletlenn aşılması demektır Internet'e gırdığınız an dev letın kovduğu kuralları kanunlan, sınırlan aşarak uluslararası alana gırıvorsunuz demektır Bu tur teknolojık gelışmelere dırenmek mumkun degıldır Onemlı olan şudur Teknolojık gelışmelenn gctırdığı koşullarda sadece gelışmış ulkelenn geleceğe donuk onerılerı değıl ama gelışmekte olan gen kalmış ulkelenn de kendı varlıklannı dunva platformuna koyabılmelen ve teknolojık gelışmelere avak uvdurarak hem kendılennı koruyabılmelerı savunabılmelen hem de eşıt koşullarda yenı dunya duzenme katılabtlmelendır Sıyasal bovut olarak da, bugun Bırleşmış Mılletler'ın (BM) çok cıddı bır bıçımde çalışmadığını görüyoruz Demek kı eskıdunja duzenınden kalma bır orgut olarak BM yetennce aktıf olamıyor Bölgesel savaşlarda BM'nın durdurucu, koruyucu olamadığını, sonuç alamadığını görüyoruz Büyuk ulkelenn petrol çıkarlan olduğu zaman Guvenlık Konseyı'nden gcce vansı karar çıkıyor ama ekonomık çıkarlar olmadığı zaman. Bosna'da 300 bın ınsanın oldugunu \e uç yıl savaşın surduğunu görüyoruz Bosna konusunda valnız Avrupa Bırlığı değıl bütün uluslararası kuruluşlar ve BM ıflas ermıştır Bu nedenle bu bır haksız. adaletsız düzendır Bunu. dunyanın kabul etmesı düşünulcmez Dunvanın bır alternatıf sıstem gelıştıreceğını görmek gerek Burada, dınler bölgelerarası kavgayı yapay goruyorum Dunva bır gezegendır ve bu gezegen uzayda dolaşmaktadır Hepımız avnı gemıdc vaşıvoruz Dunyanın geleceğı hepımızı çok vakından ılgılendırmektedır Bu doğrultuda vepyenı bır dunva duzenı kurulacaktır Ama bu boyle belırlı kesımlerın çıkarlan dogrultubunda değıl ınsanlıgın tumunun vararına olacak yonde olması gerekır İnsanlık tarıhı ıncelendığınde belırlı donemlerı başka donemlcrın ızledığı gorulmuştur Bırbırını ızleyen donemler bır anlamda bırbınne tepkı oluşturan sureç ıçınde tarıh sahnesıne çıkmıştır Soguk savaşın bıtmesıyle ortava çıkan bır düzensızlık donemınde ne olacağı bellı degıldır Ama, bu düzensizliğe karşı bır tepkının butun dunvada gelışeceğını şımdıden soylemek mumkundür - Turkiye, bu süreci nasıl atlatacak? - Türkıve küçuk değıl buvuk bır ulkedır Dünyadakı gelışmelerlehergece evımuın ıçıne "<0- 40 kanal televızvon gırmektedır Dunvadakı tum vavınlar ülkemıze gelmektedır Kıtaplar, dergıler, ve bırçok >ayın ülkemıze gelmekte ve bu konularda çeşıtlı merkezler araştırma >apmaktadırlar Ornek olarak. Brzezinskinın "Kontrol Dışı Dunva'" Lester Thrtm'un "Kıran Kırana" ve bır Amenkalı yazann ulkemızde yenı yayımlanan "İmparator Şirketler" adlı kıtaplannı gosterebılınm Son uç vıldır Turkıve de X-10 tane stratejık araştırma vakfı kurulmuştur Bu vakıflar hem bılgı bırıkımı toplamakta hem de bu konularda vavınlar vapmaktadırlar Bu darboğaz yalnızca Turkue ıçın değıl dunyanın tumu ıçın vardır Darboğaz sadece Avrabya bolgesınde Turkıve ıçın değıl, Balkanlar Kafkasya, Ortadoğu ulkelen ıçın de geçerlıdır Eğer olumsuz gelışmeler olacaksa, bu sadece Turkıye yı degıl. dığer bolge ülkelennı de tehdıt edecektır Avrupa yı. \menka yı da dünya duzenı açısından zorlayacaktır O nedenle, Turkıye bu konuda yalnız degıldır Hem bölge ulkelenyle ıvı komşuluk ılışkılcn hem gırmış olduğu NATO gıbı gumrük bırlıgı gıbı ıttıtaklarla Türkıye geleceğını daha guvenlı bır çerçevede arayacaktır Her ulke bırbınnı anlavarak belırlı bır dayanışma ıçınden gcçmek durumundadır ANKARA NOTLARI MUSTAFA EKMEKÇİ • •Vehbi Koç ile Rauf İnan.Eskı Torbalı Beledıye Başkanı Ertan Unver'ın 'Umıtv a- yınalık"taçıkan '21 YuzyılTeknokıtlese!SosyalDemok- rası Çagı" adlı kıtabına yazdığım onsoz 'un gınşınde şun- ları yazmıştım "7980 oncesıydı kı başbakanlık konutunun olduğu yer de, Dışışlen Bakanlığı konutu vardı Oraya bır kokteyle çagnlmıştık Aldoğan'/a bırlıktegıttık Içkılenmızıyudum- luyoruz Kokteylın sonuna doğru gazetecı Mehmet Alı Kışlalı geldı - Senı dedı dışanda Vehbı Koç beklıyor' - Beklesın demışım Eşım - Ayıp dedı, yaşlı adamı bekletme1 Içkımı daha bıtırmemışım Hem Vehbı Koç benı ne- den beklesındı? - Beklesın dedım daha ıçkım bıtmedı Kokteyl lyıce tenhalaşmıştı Çıktık Gerçekten kapıda Vehbı Koç'la Fuat Bayramoğlu bekleşıyoıiar - Merhaba, dedı el sıkıştık Emeklı buyukelçılerden, cumhurbaşkanlıgı genel yazmanlığı da yapmış olan Fu- at Bayramoğlu - Bendekı resmınıze hıç benzemıyorsunuz dedı - Benım resmım sızde ne arar? - Bır gazeteden kesmış duvara asmıştım Vay be dedım ıçımden elın oglu ınsanı boyle tanı- yor dostunu yanı1 ' Vehbı Koç'a - Sızı tanıyorum dedım - Nereden'' - Imparatordaaaan' - Benım de bır kıtabım vardı ona cevap verdım, oku dun mu7 - Okumadım1 - Sız zaten oylesınız, tek yanlı okursunuz - Erol Toy un 'Imparator unu okuyunca anlaşılıyor1 Konuşmamız kısa surdu Kafamı kurcalayan, Vehbı Koç neden tanışmak gormek ıstemıştı? Bunu sonra Mehmet Alı'"den oğrenecektım Muzıp Mehmet Alı, Veh- bı Koç'u gorunce - Efendım sız hıç komunıst gordunuz mu9 demış - Yooo demış Vehbı Koç goımedım1 - Içende bır tane var ıstersenız getıreyım' - Aman getır de bır gorelım demışler, Koç'la Bayra- moğlu Bayramoğlu yla Koç, aılece yakınlıklan olan kışı- lermış Bunu neden mı anlattım9 Ertan Unver'ın elınız- dekı yapıtının sayfalannı kanştınrken ıçımden oyle geldı Vehbı Koç, Cumhunyet le bırlıkte buyudu gelıştı, ser- pıldı Çetın Altan'/n şoyle bır tumcesı vardı 'Keşke Turkıye batacagına Vehbı Koç batsaydı da Tur- kıye kurtulsaydı 1 Tumce tam boyle olmayabılır ama bu anlamdaydı A ma sevgılı Çetın Altan şımdı bunu boyle der mı bıle- mem ' "önsoz Gıbı ' başlıklı yazı boyle surup gıdıyor Fuat Bayramoğlu Vehbı Koç un yeğenıydı Onunla kokteyllerde karştlaştığımızda bana Nâzım'dan dızeler okurdu ozan yapılıydı ' Bak, bızde neler var 9 'demek ıs- terdı Uğur Mumcu Vehbı Koç'tan 'Vehbı Bey Amca" dıye soz eder Koç Uğur Mumcu yu severdı Ben de yen gel dığınde "Ugurun Vehbı Bey Amcası" dıye yazardım Sanıyorum Ugur un babası Şınası Bey Koç u yakından tanırdı Eşımın amcası Samı Kardam ın da yakın arka- daşıymış Koç Koç, 95 yaşında olunce hakkında yazılan yazılan ha- berlerı okudum Başbakan Adnan Menderes'ın baskı- sıyla kırk yıldır uyesı olduğu CHP den ıstıfa etmesı dıre nememesı çok çarpıcıydı Hem de ne zaman'' 27 Mayıs devnmıne 77 gun kala 27 Mayıs sabahı Vehbı Koç tu- tuklanmayı beklemış Her şeyını hazırlamış beklıyor Ka- pı çalınmış bır subay Vehbı Koç 'Tamam demış "ben hazınm 1 " Ancak gelen subay ellenne sanlmış - Efendım, demış, bıze buyuk lyılık ettınız Bır turtu bır ev edınememıştık Yardımınızla eve kavuştuk Bu sabah sıze teşekkure geldım 1 Çıfteler Koy Enstıtusu ıle Hasanoğlan Koy Enstıtusu yo- netıcılığı yapan Rauf inan da 91 yaşında oldu Koy Ens- tıtulu Dursun Kut'la bırlıkte Meclıs'te yapılacak torene gıtmeyı kararlaştırdık Ancak Dursun Kut arabasıyla ku- çuk bır kaza geçırdıgı ıçın gelemedı Yalnız gıttım Ham- dı Konur, EÎcrem Meral, Mustafa Kemal Yılmaz da oradaydılar Meclıs Başkanı Mustafa Kalemlı de gelıp yennı aldı Rauf İnan 1961 'de Kurucu Meclıs'e gırdıgı ıçın tabu- tu Turk bayrağına sarılmıştı Toren sırasında İnan ın ya şamoykusu sesyukseltırden okunurken onun Koy Enstı- tulennde yonetıcılık yaptığına değınılmedı Buna şaşırdım Aılesı adına verılen 'vefat ılanında da "Koy Enstıtulen" adı unutulmuş muydu ne 7 Oysa Rauf İnan lan Hurrem Aıman lan, daha nıcelennı yaşatan Koy Enstıtulen'nde verdıklen emeklerdı sanıyorum Koy Enstıtulen nde ılk kı- yım M Rauf Inan'a ıdı Rauf İnan ın gorevınden alınışı çok ılgınçtı Ismet Paşa ıle ılk kompa olayı Rauf İnan olayı ıle baştıyordu Çankaya Koşku ndekı yemekte Başbakan Şükru Saracoğlu ıle Mıllı Eğıtım Bakanı Hasan Alı Yu- cel var inonu Hasanoğlan Koy Enstıtusu Muduru Rauf Inan'ı bakanlık mufettışı yapmak ıstedığını soyler Perde arkası nedenı de Rauf İnan ın arkasına polıs takılmış ol- ması İnan ın koylerde yaptığı konuşmalan ızleyerek "Bu solcudur' dıye yukanya ıhbarlar gıtmesı Ismet Paşa da cumhurbaşkanı olarak bunlardan sıynlabılmek ıçın Ra- uf İnan ı yukseltme yoluyla onu etkın gorevden almak ıs- temekte Çankaya Koşku ndekı bu yemekte Koy Enstı- tulen nın kurucusu İsmaıl Hakkı Tonguç, Paşa ya - Bır kez kelle vermeye başlarsanız, sıra sıze de gelır 1 demekten çekınmez Çunku İnonu ılkoğretımın atama ış- lenne ılk kez kanşmaktadır 1946'da 17 Nısan'da toren ıçın Hasanoglan'a geldıklennde Yucel orada ılk kez İnan'a muştular "Senı bakanlık mufettışı yapıyoruz1 " dı- ye Rauf İnan Koy Enstıtulen nde koylu çocuklannı okut- tu, yetıştırdı Yurtsever Koy Enstıtululere enstıtulen ku- ranlara yetıştırenlere toplum çok şey borçludur BULMACA SOLDAN S-VĞA: 1/Bırtekkenınşev- hı olan kımse 2/ C'kar vol çare Içınde maden ergı- tılen kap 3/ Bu- vukbaş hayvanlara venlen ortak ad Dut ağacından va- pılmış govdesı vu- varlak ve bombelı Iran kokenlı ut 4/ Aktınvumelemen- tmınsımgesı Af- nkada bır ırmak 5/ Ne pahasına olursa olsun başanva ulaşmak ısteven kıınsc 6/lplıklennbo- vanmak ıstenmeven bolumle- nnın agaç kabuklan vaprak- lar va da balmumu sarılarak boyavabatınlması voluylauv gulanan bır tur bovama teknı- ğı Işaret 7/Tapmak Roma mımarlığında uzennde kurban kesılen sunak 8/ Doğu Ana- dolu'da bır ırmak Duvuru 9/ Dokulan ıncücven bılım dalı YI KARID\N AŞ\ĞI\A: 1/ Amenka da vaşavan vırtıcı bır havvan Eskı dılde a> 2/ Asma kutugu Nazılenn polıtıkasında Germen ırkından kım- selerc yakıştınlan ad 3/Tabut Eskıden hekımlıkte kullanı- lan bır ravent turu 4/Turkıye nın plaka ışaretı Vardım kı yurdundan avak çekılmış Yavru gıtmış ıssız kalmış ota- ğı Camlar - olmuş mevlerdokulmuş Sakılermeclıstençek- mış ayağı (Bavburtlu Zıhnı) 5/ Cumuş ustune kurşunla ış- lenen sıvah nakış 6/ Kokusu hardala benzeyen zehırlı bır sa- vaşgazı Vılayet 7/Polka\ı andınr bırdans Telefon sozu 8/ \erme odeme Gazete ve dergının baskı savısı 9/ Bır meyve Halk edebıyatı şıır turlennden bin