Katalog

Halit Celenk UMUT HANGİ DAĞIN ARDINDA 90000TL(IDVKIKİ») Cumhunyet Kıtap Kutubu Çağ Paroıfamo A.S Turtoa* Cod 39/41 (34334) Cağalo^Mstanbul Cumhuriye Atheıra Daponte YAŞAYAN KOSTA 80 0OQTL(KDV land*) Cumhunyet Kitop Kulubu PazaıkınoA.S Tuffcoco» Cod 39/41 (34334i CogologWstonW 71. Y l SAYI 25323/15000 Tl (KDV ıçınde) KURUCUSU YUNUS NADİ (1924-1945) BAŞYAZARI NMİR NADİ (1945-1991) 5ŞUBXri995MZM Çiller'm enflasyon bo 1991 1992 1993 1994 1995 (Ocak) DEVLET BAKANI AYKON DOĞAN Bataıı bankaların dış borcu ödeniyor • Tasfıye surecıne alınan TYT Bank, tmpexbank ve Marmarabank'ın yabancı fınans kuruluşlanna olan borçlarının odenmesı ıçın yenı bır duzenleme hazırlandığını bıldıren Aykon Doğan. bu bankalann dış borçlannın odenmesı ıçın bır fon oluşturulmasının duşunülduğunu söyledı. ANKAR4 (Cumhuriyet Burosu) - Hukumet batan bankalann yabancı fınans ku- ruluşlanna olan 250 mılyon dolarlıkdışborçlannı 700 mıl- yon dolarlık kredı karşılığında odemeyi kabul ettı Ekonomı- nın koordına:>vonundan so- rumlu Devlet Bakanı A>kon Doğan. tasfıye surecıne alınan TYT Bank lmpexbank ve Marmarabank'ın yabancı fı- nans kuruluşlanna olan borçla- nnın odenmesııçın >enı bır du- zenlenme hazırlandığını bıldır- dı Dogan bu bankalarda para- sı batan mudılere de Tasarruf Sıgorta Fonu ndan 150 şer mılyon lıra ek odeme yapılma- sını ongoren bır kararnameyı Bakanlar Kurulu'na sundukla- nnı açıkladı Doğan, 1994 yılından kalan 30 5 tnlyon lıralık yatınm ve ıhracat teşvık borçlannın yüz- de35 ının nakıt, gen kalanının da 1 \e 2 yıl vadelı TEFE nın (Toptan Eşya Fıyatlan Endek- sı) yuzde 6 uzennde faızli dev- let kâgıdı olarak ödeneceğını bıldırdı Yatınmcı ve ıhracat- çıya borçlan 7-10şubattanh- lennde ve mart ayı başında odenecek Hazıneyetkılılenyle yaban- cı fınans kuruluşlan arasinda geçen hafta sonu Ingıltere'de duzenlenen toplantıda batan bankalardan alacaklı olan fı- nans kuruluşlannın, kredı ıçın borçlann odenmesı yolunda ı>art belırtmelen uzenne huku- met formul arayışına gırdı Devlet Bakanı Doğan dun du- zenledığı basın toplantısında tasfıye surecıne alınan banka- • Arkası Sa. 6, Sü. 1 'de GUNDEM MÜSTAFA BALBAY Almanya'daki Vatan... Gunlerdır sutunlan, solda bıriık, hukumette ıkılık tar- tışmalarına bırakınca, Almanya gezısınden arta kalan "ınsan manzaraları"nı yansıtamadım Almanya'ya, Sosyal Demokrat Halk Derneklerı Fede- rasyonu'nun (HDF) davetlısı olarak, Uğur Mumcu'yu anma toplantılarında konuşma yapmak uzere Ali Sir- men'le bırlıkte gıtmıştık Uç gun boyunca HDF nın Genel Başkanı Ahmet lyi- dirli ıle Koln, Frankfurt ve Berlın'deydık Toplantılar • Arkası Sa. 6,Su.3'te Tansu Çiller, kendisine ait olan "cumhuriyet tarihinin en yüksek enflasyonu" rekorunu toptan eşyada yüzde 156, tüketicide de yüzde 130.6 ile yeniden kırdı \NKARA (Cumhuriyet Burosu) - Ba^bakan TansuÇüler kendisine aıt olan "cumhuriyet tarihinin en yuksek enflas- \onu"rekorunu kırdı 1995">ılı da "süper enflasyon'la başladı Ocak ayında fiyat- lar toptan eşyada vuzde 8 4, tuketıcı en- deksınde de >uzde 6 8 oranında arttı Toptan eşya fıv atlannda geçen yıl ger- çekleşen yuzde 149 6'lık enflasyon. 1994 Ocak-1995 Ocak donemınde yuzde 156 düzeyıne fırladı Aynı doneme ılışkın tu- ketıcı fiyatlan yıllık endeksı de yüzde 125 5'ten yuzde 130 6'ya tırmandı Hükumetın yıl sonu ıçın yüzde 22 5 duzeyınde ongorduğu enflasyon hedcfi daha yılın ılk ayında "açığa duşme" ışa- retı verdı Ekonomının koordınasyonundan so- rumlu Dev let Bakanı Aykon Doğan. ocak ayında, bır ontekı aya gore yuzde 8 4 oranında gerçekleşen enflasyonun hazı- ran ayında "şok oranlarda"duşeıeğını savunurken 5 Nısan Kararlan'nın fıyat artışlan uzenndekı sonuçlannın kısa va- dede alınamayacağını ılen surdü Devlet İstatıstık Enstıtüsu'nun (DİE) ocak avı fıyat endeksıne gore 12 aylık ortalamalara gore toptan eş>a fiyatlan yuzde 128 3 tuketıcı fiyatlan da yuzde 1111 oranında yukseldı DİE venlenne gore, ocak ayında, bır oncekı aya gore toplam yuzde 8 4 oranın- da yükselen toptan eşya fıyatlanndakı artış oranı, devlet sektorunde yuzde 6 6, ozel sektorde de yuzde 9 1 oranında ger- çekleştı Toptan eşya fiyatlan ocak ayında, bır oncekı aya gore sektorler ıtıbanyla, tanm urunlennde yüzde 10 5 madencılıkte devlet sektorunde yuzde 3 4, ozel sek- torde yüzde 2 7 olmak uzere yuzde 2 9, ımalat sanayıınde devlet sektorunde yüz- de 7 8, ozel sektorde yuzde 8 5 olmak üzere yuzde 8 3, enerjı sektorunde de yuzde 2 7 oranında arttı Ocak ayında tuketıcı fıyatlannda en MArkasıSa.6,Sü.3'te Petrol paymdaarüş Azeri petrolündeki pay 5 puan yükseldi Türkıye Petrolleri Anonım Ortaklığı'nın Azerbaycan petrollennın uretımını yapacak konsorsıyum ıçındekı payı yükseltılıyor TPAO'nun, Azerbaycan petrollennı uretecek Yabancı Şırketler Topluluğu ıçmdekı yuzde 1 75'lık payuıın 5 puan arttınlarak yuzde 6 75'e yukseltılmesını ongoren anlaşma, bugun Baku'de ımzalanacak Baku yonetımının bu Anlaşma bugün Bakü'de imzalanıyor yondekı karan, Azerbaycan resmı petrol şırketı SOCAR'ın, Iran'a kendı payından hısse vermesı gırışımlennın ardından ahndı Enerjı ve Tabıı Kaynaklar Bakanı Veysel Atasoy, pay arttınmı ıle Turkıye'ye, Azerı petrollennın uretımınde 35 mılyon ton petrol duştuğunu ve bu rakamın 1 5 yıllık petrol ıthalatına karşılık geldığını bıldırdı TPAO'nun payının arttınlmasıyla YŞT'nın payı yuzde 75'e yukselırken Azerbaycan petrol şırketı SOCAR'ın payı yuzde 15'e genledı Rusya devlet petrol şırketının payı ıse yuzde 10'da kaldı SOCAR'ın, fran'a hısse vermesı konusu ıse belırsızlığını surduruyor • //. Sayfada Sudan 'da savaşve kaüiamlar dinmiyor Dunyanın en yoksul ulkclerinden Sudan'da yüz binlerce ınsanın yaşamına mal olan iç savaş, 12 yaşıru doldurdu. Ulkenin ilk demokratik seçimiyte iş başına gelen hükümeti 1989 yılında kansız bir darbey le devirerek yönetime el koy an General Ömer El-Beşir lideriiğindeki hıikıimetie Sudan Halk Kurtuluş Ordusu (SPLA) arasındaki iç savaşta her gütı çok sayıda sivıl ya kurşunlara hedef olarak ya da açbğın pençesine duşerek hayatını kaybediyor. Ulkenin kuzevindeki 12 Müslüman eyâletin denetimini elinde rutan darbeci Devlet Başkanı General El-Beşir yönerinıindcki hukumet, guneydelvi 3 Hıristiyan eyâletin bağımsı/lığını savunan Sudan Halk Kurtuluş Ordusu'nu tamamen ortadan kaldırmak için genel seferbeıük başlartı. Bu kapsamda. hükümete ait askeri kamplarda eğirîlen yuz binJerce Sudanh. guneye gonderilerek cepheye surülecek. Kısacası. Sudan'da savaş ve katliamlar surup gidecek, Bunun faturası da yine sivil halka çıkacak. 1988 yıhnda 300 bin kişinin açlıktan oldüğu ülkede, savaşlara son vermek için dahakaç kişinin ölmesi gerekriğini ise yalnızca generaller ve gerilla liderieri biliyor. (Fotoğraf REUTER) Türkiye, suç ve cezaevi zeııghıi • Turkıye dünyada en fazla 'suç' ışlenen 7 ulke arasında bulunuyor 12 Eylül'den sonra yenı cezaevlennın yapımına hız venldığı kaydedıldı Turkıye'de 42'sı E tıpı olmak uzere, 610 cezaevı bulunuyor. Sıırt, Mardın-Mıdyat, Dıyarbakır ve Şırnak cezaevı ınşaatlannın da tamamlanmasıyla bu sayı 614'e ulaşacak Turkıye'de bugun her kente 8, yaklaşık olarak 100 bın kışıye de bır cezaevı düşuyor • Turkıye'de her 1200 kışıden bınnın tutuklu \eya hukümlu olduğunu belırten Adalet Bakanlığı yetkıhien, "Ortaya çıkan tablo, Türkıye ortalamasının çok üzennde 5-6 yıl önce yargılanan sanık sayısı bınle ıfade edıhrken, bugün bu sayı 9-10 bın dolayındadır Sanık sayısı çoğaldıkça mevcut cezaevlennın sayısı da yetersız gelıyor. Artış sürerse, onümuzdekı yıllarda yenı cezaevlennın yapımı programa alınır" yorumunu yapıyorlar • Insan Haklanndan Sorumlu Devlet Bakanı Koyluoğlu "İnsan haklanna ve demokrasıye saygıh olan sıyası ıktıdarlar ıçın cezaevlen çıkış yolu değıldır Yenı cezaevlen, yenı gardıyanlar ve demır parmaklıklar arkasındakı ınsanlann sayısını çoğaltmak, çağdaş ve ınsanı bır tutum değıldır Çözum, daha çok fabnka, daha çok eğıtım, daha çok demokrası, daha çok ınsan haklan, daha çok banştan geçer" dedı. B«ÜN MOOY'un hatart • 3. Sayfada Londra Uydularla kuşattık dünyayı EDİPEMİLOYIVIEN • Star, atv ve TGRT, şımdılık Avrupa uydulannda TRT-INT, HBB Kanal DveShovv ıse Turksat'ta Avrupa'nın kenannda kalan Turkler, TRT'nın ana kanallan ve radyolannın da Turksat'a geçmesını beklıyor Berlin Uluslar ve simgeler üzerine DİLEKZAPTÇIOĞLU • Insanlar Alman, Fransız, Japon ya da Ingılız olarak savaşlar yapıyordu Ne ıçın savaştıklan uzenne çok şey söylenebılıyordu, ama ne olarak savaştıklan sorusu belırsızdı Insan sa\aşırken. kendını otekınden ayıran şeyı nasıl tanımıyordu 9 Moskova Savaşa alışmak insanlık suçu HAKANAKSAY • Insanoğlu, vaşamın butun dayatmalanna alışabılıyor Hatta olume bıle Savaşa alışabılıyor ınsanoğlu şaşılacak kadar kısa süre ıçınde Çatışmaya, terore, baskına. kana alışabılıyor Felaket haberlenne ırkılmıyor bıle îşte kısa bır heyecandan sonra sıradan yaşamımıza donduk Moskova'da Stockholm Kralda kemer sıkacak GÜRHANUÇKAN • Isveç'te geçen haftanın en çok tartışılan konulan arasında ılk sırayı, kamu kuruluşu olan Nordbanken adlı bankanın satılıp sattlmayacağı alıyordu Bundan once hukumet sırasında yolsuzluklar, karşılıksız kredıler ve becenksız yönetıcılerle bırçok kez patlayan skandallardan, dığer bankalar gıbı Nordbanken de payını almıştı Tel Aviv Filistinlileri kim doyuracak? NEŞEÖNEN • Fılıstın ışgöcune olan ekonomık bağımlılığının zıncırlennı kırmakta kararlı gorunen lsraıl hukümetı, bu ışçılenn yerıne ıkame edılmek uzere yırmı beş bın cıvarında yabancı ışçı getırtmeyı planlıyor • 10. Sayfada OLAYLARIN ARDINDAKİ GERÇEK İç Borç Sorunsalı 198O'h yıllarda başlayan, kamu harcamalarını vergı gelırlerı yerıne borçla fonla- ma polıtıkasının ekonomıyı soktuğu kısır dongu, gunu- muzde daha belırgın bır şe- kılde goruluyor Borcun ana- parası bır yana, faızını bıle borçlanarak odeme zorunlu- luğu, faız odemelerını butçe harcamalarmın en onemlı kalemı halıne getırmıştır Faız gıderlen, maaş ve uc- ret odemelerını aşarak but- çe açıklarının temel nedenı olmaya başlamıştır 1994 yı- lında faız odemelerı, en lyım- ser tahmınle, butçede ongo- rulduğu şekılde 400 tnlyon TL dolayında tutulabılse bıle, normal vergı gelırlerının yan- sını aşması, ıç borç ve ode- melerını ekonomının en gun- cel, en ıvedı ve tehlıkelı so- runu halıne getırmıştır Kamunun ıç borçlanmada karşılaşacağı bır guçluk, hatta gecıkme faız gtderferı- nın tum vergı gelırlerını yuta- cak bır duzeye ulaşması ola- sılığı ekonomının hıper-enf- lasyona yuvarlanması tehlı- kesını arttırmıştır Sorunun çozumunu çok yonlu olarak ele almak gere- kır Palyatıf, gunu kurtarma- ya yonelık gelecekte ne gıbı sonuçlar doguracagı açıkça gorulemeyen onlemler, soru- nun çozumunu daha da zor- laştırabılır ekonomıde kar- maşalara (komplıkasyonlara) yol açar • • • MArkauSa. 6,Su.8'de Bugün Cumhupiyene biriikte un iddiasi: |Mîlli Görüş'ün öğretmeni FlS'e sflah saghyor Haber Merkezi - Fransa'da yayımlanan Le Monde gazetesınde çıkan bırhaberde, Kuzey Af- nkalı koktendıncı örgutlenn Italyan mafyası ıle ışbırlığı ıçınde olduklan one suruldu Le Mon- de un haberıne gore Cezayır'e yapılan sılah se\ - kıyatında onemlı rol ovnayan FlS'ın yurtdışın- dakı lıderlennden Rabah Kebir Almanya'da fa- alıyet gösteren ve Refah Partısı'ne yakınlığıyla bılınen Avrupa Mıllı Göruş Teşkılatı'nda öğret- menlık yapıyor Haberde, koktendıncı örgutlenn sılah ve mer- mı kaçakçılığında Italyan mafyası ıle aynı kanal- lan kulldndıLlanvolundakı ıstıhbaratservıslenn- den gelen raporlara dıkkat çekıldı Habere gore, Italya'ya gelen sılahlaryasalyollardanfsvıçreve Belçıka'dan satın alınıyor Busılahlardasoz ko- nusu ulkeye, genelde Doğu Avrupa ulkelen ve eskı Yugoslavya'dan gelıyor Italya'ya gelen sı- lahlar daha sonra mafya tarafindan lsvıçre'ye gen yollanıyor. buradan da Almanya uzennden Cezayır'e göndenlıyor Rabah Kebır, sılahların ozellıkle Almanya'dan Cezayır'e ıletılmesm- ı sağlıyor Almanya'nın Koln kenn banlıyosünde oturan radıkal dıncı orgut FlS'ın lıderlennden Rabah Kebır, Avrupa Mıllı Goruş Teşkılatlan'nın dını eğıtım amaçlı kurduğu kurumlarda oğretmen olarak çalışıyor