Katalog

SAYFA CUMHURİYET 6 NİSAN1994 ÇARŞAMBA 8 DIŞ HABERLER Madam, Atina'ya gidiyor • ATTNA(AA)-Fransa Cumhurbaşkanı François Mitterrand'ıneşi Danielle Mitterrand'ın, ırkçılık aleyhtan birkampanyaya katılmak üzere Atina'ya gıdeceği bildirildi. Yunan basınında verilen haberlere göre Bayan Mitterrand, 15 nisanda Atına'da d&zenlenecek ırkçıhk aleyhtan gösteride konuşma yapacak. Sos Racism. Atina Belediyesi, Yunan İşçi Sendikalan Konfederasyonu ve Adalet Bakanlığı tarafından düzenlenen kampanya. 11 nisan -17 nisan tarihleri arasında gerçekleştirilecek. gipişimi IORACLE(AA)-ABD'de Arizona Çölü'nde bilimsel ve ekolojik deneylerin yapıldığı Biyosfer-2 adı verilen "cam kubbe"ye sabotaj girişiminde bulunulduğu bildirildi. Polis kaynaklanndan öğrenildiğine göre kimliği Nlinmeyen kişi ya da kişiler, cam fanusun baa yerlerini kırdılar ve cam kubbenin içine dışardan hava girmesine neden oldular. Polis, sabotaj girişimiyle ilgili olarak Biyosfer-2 programından geçen hafta uzaklaştınlan iki kişinin arandığını bildirdi. İpan'da kıskanç kocalara idam • TAHRAN(AA)- Kıskançhk nedeniyle eşlerini öldüren iki İranlı erkek önceki gün ülkenin doğusuodaki Meşbed kentinde idam edildi. Tahran'da yayımlanan "Hemşehri" gazetesinin haberinde. Abbas Gülami adlı tranlının kendisini yeğeniyle aldattığından kuşkulandığj kansını, 9 yaşındaki kıayla birlikte öldürdüğü bildirildi. Hüseyin Kuhıstani adlı 29 yaşındaki tranlının da kansını kendisinden izin almadan çalışüğı için öldürdüğü belirtildi. Somairde çaöşmalar • MOGADİŞU(AA)- Somali'nin başkenti Mogadişu'da, rakip gruplar arasında, ağır silahlann da kullanıldığı çatışmalar oluyor. Bölgedeki gazeteciler. Somalili gruplar arasında aylardır ilk kez bu denli şiddetli çaüşmalar başladığını ve ilk beÛrlemeleregöre, l kişinin öldüğünü belirttiler. Çarpışmalann hangi gruplar arasında patlak verdiği ise henüz açıklığa kavuşmadı. Mogadişu'daki BM birliklerinin sözcüsü Asıf İkbal, BM askerlerinin çatışmalara kanşmadığını betirtü. Somali'deyaklaşık 20 bin BM askeri bulunuyor. Korsanlap işadamı öMürdü • ZAMBOANGA (AA) - Filipinler'de Zamboanga kıyılannda bir botta korsanlar tarafından öldürüldüğü sanılan yedi Filipinli işadamııun cesedi bulundu. Polis yetkilileri. pazarakşamı Zamboanga kıyılannda, Malezyaile Filipinler arasında ticari seferler yapan bir bot bulunduğunu, içinde yedi cesede rastlandığını belirttiler. gündeminde • NEVVYORK(AA)- Dünya nüfusundaki artışı istikrarb hale geürmeyi öngören bir plan. 184 ülkenin temsilcileri tarafından BM'de tartişılmaya başlandı. BM tarafından hanrlanan ve özeDikle kalkınmakta olan ülkelerde aile planlamasına katkı sağlayarak dünya nüfus artışında istikrar elde etmeyi hedefleyen planda, dünya nüfusunun 2050 yılında 12.5 milyaryerine 7.8 milyarda kalması öngörülüyor. Dünyada halen 5.7 milyar insan yaşıyor. BM Genel Sekreteri, raporunda KKTCliderinin GüvenArttına ÖnlemlerPaketi'nin uygulanmasını önlediğini savundu Gali, KıbrısiçinDenktaş'ıeleştirdiNEW YORK (AA) - Birleşmiş Milletler Genel Sekreteri Butros Gali, Kıbns konu- sundaki gelişmelerle ilgili olarak Güvenlik Konseyi'ne sunduğu ara raporda, KKTC Cumhurbaşkanı Rauf Denktaş'ı suçlayan ifadeler kullandı. Butros Gali raporunda, Güven Arttına Önlemler (GAO) paketinin uygulanması için özel temsilcileri Joe Clark ve Gustave Feissel'in 21 mart tarihinde bir belge haar- layarak Rauf Denktaş ve Rum Kesimi lideri GlafkosKlerideseilettiklerini belirtü. Denktaş'ın özellikle bu belgede yer alan, 'Maraş'a giden yolun BM denetimine veril- mesi, Lefkoşa Havaalanı'ndaki trafîk hakla- n, Türk ve Rum taraflarının avantajlardan eş zamanlı ve eşit şeidlde yararlanmaları, güm- rük vergilerinin BM tarafından toplanmasT konulanna itiraz ettiğini belirten Gali, rapo- runda "Rum lideri Klerides, uygulamayla il- gili belgeyi, Türk tarafı kabul ettiği takdirde kabul edeceğini bildirnüştir" dedi. Joe Clark'ın Adadan aynlmadan önce 'Türk tarafının. GAÖ paketinin uygulanma- sıyla ilgili onayını alamadtğını' da öne süren Butros Gali, bu onayın, diğer temsilcisı Gus- tave Feissel'in çabalanna rağmen bugüne kadar gelmediğini belirtti. BM Genel Sekre- teri bu konuda "Feissel, Kıbrıs Türk tarafı- nın, Güven Arttıncı Önlemler Paketi'nin uy- gulanmasını miimkün kılacak cevabı vermedi- ğini açıkça belirtmiştir" ifadesini kullandı. 'GAÖ paketinin uygulanmasıyla ilgili 21 mart tarihli belgenin ner iki taraf açısından da yarar sağladığına inandığını' kaydeden But- ros Gali, gerek kendisinin gerekse temsücile- rinin KKTC ve Kıbns Rum yönetimi ile üst düzeyde temaslannı sürdüreceklerini ve bir uzlaşma sağlamaya çaüşacaklannı bildirdi. Bu temaslan hakkında ay sonunda Gü- venlik Konseyi'ne aynnüh yeni bir rapor daha vereceğini açıklayan Butros Gali, ra- poruna, Güvenlik Konseyi'nin göz önüne almayı arzu edebileceğı 'bâşka önlemlerle' il- gili görüşlerini ekleyeceğini de ifade etti. Diplomatik kaynaklar, Gali'nin sözlerini 'Güvenlik Konseyi'nden, ortaya konulan bel- geyi kabul etmeyen tarafa yaptınm uygulan- masını isteme' tehdidi olarak nitelendırdiler. Klerides'e paskalya armağanı BM Genel Sekreten Butros Gali tarafın- dan Güvenlik Konseyi'ne gönderilen ara ra- por, Nevv York'taki diplomatik kaynaklar tarafından, 'Rum lideri Klerides'e verilmiş bir paskalya armağanı" olarak nitelendınldı. Kaynaklar, bununla birlikte 'Rumlarm yine de istediklerinin tamammı elde edeme- diklerine' dikkad çekiyorlar. Bu arada Gali'- nin özel temsilcisı Joe Clark'ın muhtemelen cuma günü Nevv York'ta Güvenlik Konseyi üyelerine bir brifıng vereceği bildirildi. Güvenlik Konseyi Başkanı'nın da Butros Gali'nin sunduğu ara rapora karşı, Konsey'- in düşüncelerini bir mektupla Genel Sekre- ter'e duyuracağı öğrenildi. KKTCnin itirazları neydi? KKTC Cumhurbaşkanı Denktaş, 21 mart tarihli uygulama belgesinde yer alan başlıca 4 noktaya itiraz etmişti: 1- Sadece Maraş'ın değil, Maraş'a giden yolun da KKTC denetiminden çıkartılarak BM kontrolüne verilmesi. 2- Pakette, Lefkoşa Havaalanı'na Kıbns Rum uçaklannın inmesine olanak tanıyacak değişiklikler yapılması. Buna karşıhk Tür- kiye'de kayıtlı bütün uçaklann inmesi konu- sunda. üzerinde daha önce anlaşmaya vanl- mış ilkeyi sınırlayıcı bazı önlemler geürilme- si. BM'nin, Lefkoşa Havaalanfnı kullana- cak KKTC havayolu şirketlerinin sayısım 1 'le smırlaması ve aynca Türk şirketlerine sı- nırlama getirmesi. 3- Lefkoşa Havaalanı'ndan ayn olarak, Maraş'ta da gümrükleme ve gümrük vergjsi tahsilatının, BM tarafından atanacak yöne- tici tarafından yapılacak olması. (KKTC çifte vergilendimıeye yol açacağı ve "devlet içinde devlet yaratma amacına yönelik olduğu" görüşünü savunuyor.) 4- Tarafiann imkan ve avantajlardan, ay- nı zamanda ve eşit şekilde yararlanmalannı öngören ilkeye saygı gösterilmemesi. KIBRIS DÜĞÜMÜ ABD çözümiçin devredeA.NKARA (Cumhuriyet Bürosu) - ABD, Kıbns sorununa çözüm bulmayı amaçlayan Güven Arttıncı Önlemler (GAÖ) paketinin Rumlar lehine değişti- rilmesi üzerine. toplumlar arası görüş- melerde görülen tıkanıklığı gidermek için devreye girdi. ABD'nin Kıbns Özel Koordinatörü Robert Lamb'in, ülkesinin Kıbns soru- nunun çözümü için katkıda bulunmaya çahştığını söylemekle birlikte Ankara'- daki temaslannın ardından yeniden ada- ya gideceğini açıklaması. \Vashington'- un tıkanıklığın giderilmesi için harekete geçtiği şeklindeyorumlandı. Diplomatik kaynaklar, Birleşmiş Milletler Genel Sekreteri Butros Gali'nin, Türk tarafını uzlaşmaz gösteren raporunun ön yargılı olduğunu söylediler. Taraflar arasında ilke olarak benimsenen GAÖ paketi üze- rinde Rumlar lehine yapılan değişiklikle- rin, KKTC tarafından reddedilmesinin ardından, Gali'nin olumsuz bir rapor yayımlaması. Ankara için sürpriz olma- dı. Lamb yorumdan kaçındı Ankara ziyaretini yanm gün uzatan Lamb, dün düzenlediği basın toplantı- sında. Gali'nin raporuyla ilgili yonım yapmaktan kaçındı. Lamb, bir soru üzerine şu görüşleri di- le getirdi: "ABD'nin taraflara vermek is- tediği mesaj şudıır: Kıbrıs sorunu, güç kul- lanarak çözümlenemez. Kıbrıs sorunu gö- rüşmeler yoluyla, Lefkoşa'da taraflan tatmin edecek ve çıkarlarına hizmet ede- cek şekilde çözümlenir. Biz dışandakiler bu çözümde yapıcı rol oynayabiliriz." SHP Ankara Milletvekili ve KKTC Cumhurbaşkanı Rauf Denktaş'ın daruş- manı Mümtaz Soysal ile de dün bir gö- rüşme yapan Lamb. GAÖ paketinin ta- raflardan birine dığeri pahasına siyasi çıkar sağlamaması gerektiğini söyledi. ABD'nin Kıbns Özel Koordinatörü, GAÖ paketinin, Kıbns Türk ve Rum toplumlan için son derece yararlı oldu- ğunu dile getirdi. Amman'daki sürgün Fılistinliler'den Muhammed Noufal, ülkesine dönmeden önce arkadaşına veda ediyor. SuriyelideriEsadgittiğiKahire'deMısırlideriMübarekilegörüştü Banşiçinişbirliğiyapılacak Dış Haberler Servisi - Mısır ve Suriye Cumhurbaşkanlan Hüsnü Mübarek ile Hafız Esad, Ortadoğu'da kapsamlı ve adil bir banşın sağlanması için, iki ülke arasındaki işbirliği ve koordinasyonun gerekliliğıni vurguladılar. Mısır Cumhurbaşkanı Mübarek ile Kahire'ye önceki gün gelen Suriye Cumhurbaşkanı Esad arasındaki gö- rüşmeler, konuk cumhurbaşkamnın onuruna verilen akşam yemeğinden sonra devam etti. İki liderin bir süre baş başa görüşmesinin ardından, heyet- lerin de katıldığı toplantı gerçekleşti. Mısır Enformasyon Bakanı Safvat Şerif. yaklaşık iki saat süren toplantı- dan sonra yaptığı açıklamada, tarafia- nn, Ortadoğu banş girişimlerine ilişkin gelişmelerin aynnülannı ele aldıklannı belirterek "Banş sürecinde ilerleme sağ- lanması için ortaya atılan çeşitli goriişler ve öneriler değerİendirildi" dedi. Bu konuda sürdürülen uluslararası ve bölgesel girişimler haklunda görüş abşverişinde bulunulduğu toplanüda, Arap banşıyla ilgili olarak Mısır ile Su- riye'nin harcadığı çabalara da değinil- diğini kaydeden Şerif, taraflann, iki ülke arasındaki ilişkileri ve çeşitli alan- larda işbirliğinin arttınlması olanaklan üzerinde de durduklannı ifade etti. lsrail Başbakanı İzak Rabin, Filistin Kurtuluş Örgütü (FKÖ) lideri Yaser # Arafat ile görüşeceğine ilişkin çıkartı- lan söylentileri yalanlayarak, taraflar arasında bir anlaşma sağlandığından emin olmadan FKÖ lideri ile görüşme- yi düşünmediğini söyledi. Rabin devlet radyosuna yaptığı açık- lamada "Böyle bir toplantı, başansız so- nuçlanmayacağı ya da anlaşma olma- dan bitmeyeceğinden emin olduğumuz zaman düzenlencbilir" dedi. İsrail'in, Mısır'a sürgüne gönderdiği 20 Filistinli Gazze'ye geri dönüyor. ITALYA o î v î f i î i * A ^ D Başkanı Bill Clinton ve cşi Hillary 'nin. gıy silerini ünlü modacı Donna fZTj ***** Karan'ın kreasyonlaımdan seçtikleri öğrenildi. Bayan Karan'ın her ay 150 dolarlık gömlekler ve her biri 85 dolara mal olan kravatlardan hazırladığı bir paketi Başkan'a yolladığı belirtiliyor. Clinton, bun- lar arasından beğendikJerini seçerek bir kenara ayınyor. Amcrikan başkanları için sıra dışı özelliklere sahip olan Clinton ile eşi Hillary, önceki gün Bevaz Saray'ın bahçesinde geleneksel Paskalya yumurtası yuvarlama yarışmasını baslattrlar. (REUTER) rjııcıılsttıı'nTApMye yakmriald sutralıtartifMıror NükleersantralaRus desteği MOSKOVA (AA) - Rusya hüküme- tine yakın Rosayskiye V'esti (Rusya Haberleri) gazetesi, Ermenistan'da ye- niden üretime geçirilmeye hazırlanan nükleer santrala uluslararası alanda gösterilen tepkinin daha çok siyasi ge- rekçelerden kaynaklandığını savundu. Gazetede dün yayımlanan Erivan kaynakb bir yorumda, tehlikeli olduğu için kapatılan santrahn, Rusya ve Er- menistan arasında imzalanan anlaşma ile yaklaşık bir yıl içerisinde yeniden fa- aliyete geçirilecek olmasmın bu cum- huriyet açısından psikolojik ve siyasal yararlan olacağı belirtildi. Yorumda, Einenistan'ın çevresin- deki ekonomik abluka ve yakıtsızlığın yol açtığı sorunlardan nihayet kurtula- cağı vurgulandı. Anlaşmadan sonra yurtdışından ge- len tepkilerin sert olduğu, ABD'nin bu anlaşmaya olumsuz yaklaştığıru gizle- mediği, Gürcistan, Türkiye ve Azer- baycan'ın da karara şiddetle karşı çıktıklan ifade edılen yorumda "Ancak Türkiye ve Azerbaycan. Ermenistan'a karşı uyguladıklan ablukayı kaldınna- ya yanaşmıyorlar. Gürcistan ise Erme- nistan'a ulaşan boru hatlarını ve demir- yolunu korumaktan aciz" denildi. Yo- rumda. bu nedenle santrahn çalışmaya başlamasmın. ülkenin zorluklannın aşılmasına katkı sağlayacağı savunul- du. Berlusconi, hükümeti kuramıyor MİLANO (AA) - Italya par- lamento seçiminden bir numa- rah isim olarak çıkan sağa Özgürlük Birliği'nin lideri. ba- sın kralı Silvio Berlusconi, fede- rasyon yanlısı lider Umberto Bossi ile arasındaki anlaşmaz- lıklardan dolayı hükümet kur- ma görüşmelerini durdurduğu- nu açıkladı. Berlusconi, Milano'da dün düzenlediği basın toplantısın- da, Cumhurbaşkanı Oscar Lui- gi Scalfaro resmen bir başba- kan atayana kadar bütün hükümet kurma gırişimlerin- den vazgeçtiğini, bu çerçevede Bossi'nin Kuzey Birliği yetkili- leriyle bugün yapması gereken toplantıyı iptal ettiğini bildirdi. Berlusconi'nin bu karan. Bossi'nin kendisini "tehlikeli" olarak nitelendirmesinden son- ra verdiğine dikkat çekiliyor. Arnavuüuk'unkaygısı Kosova ANKARA (Cumhuriyet Bürosu) - Arnavutluk Cumhurbaşkanı Sali Be- rişa. Türkiye'den. Kosova konusunda Sırbistan'a baskı yapması için destek istedi. Ziyaretinin ikinci gününde bir basın toplantısı düzenleyen Berişa, Sırbistan yöneticilerinin. Kosova'da Arnavutlar tarafından oluşturulan yönetimle diyalog kurmalannı, Tür- kiye'nin de aralannda bulunduğu dost ülkelerden bu yönde çalışmalannı iste- di. Sırbistan'a uygulanan ambargo- nun, Belgrad'daki yöneticilerin Koso- valılarla diyaloğa girip girmemesine bağlanmasını savunan Berişa. Ko- sova'daki Arnavutlann uluslararası yasalarda behrulen haklan için görüş- melere hazır olduklannı açıkladıklan- nı belirtti. Birleşmiş Milletler, Bosna- Hersek'teki saldırganlığı nedeniyle Sırbistan'a karşı ambargo uyguluyor. Yaklaşık 2 milyon Arnavut'un ya- şadığı Sırbistan'ın Kosova bölgesinde, Arnavut azmük, özerk bir yönetim oluşturmuş bulunuyor. Bosna-Hersek sorununun çözülmesinden sonra, bu yönetimi tanımayan Sırbistan'ın saldı- nlannı buraya odaklaması olasılığı Türkiye ve Arnavutluk tarafından kaygıyla karşılanıyor. Türkiye, ba- ğımsızlık ilan etmiş olan Arnavutlann, Sırbistan'a, saldırganlık için "meşnı gerekçeler" yaratmamasım istiyor. KKTCNİN TEPKİSİ Denktaş: Hedef yineTürk tarafi tZZETRIZAYALIN LEFKOŞA - Kıbns Türk ta- rafı, BM Genel Sekreteri But- ros Gali'nin 'Güven Arttıncı önlemler' (GAÖ) Paketi'ne ilişkin görüşmeler konusunda- ki raporunu 'gerçekçi', GAÖ Paketi'nin özüne aykın olan belgeyi görüşmelere temel say- masını ise 'kabul edilemez' bul- du. Bu arada Rum tarafı, Türk tarafina nisan sonuna kadar süre tanındığını ileri sürdü. KKTC Cumhurbaşkanı Ra- uf Denktaş Gali raporunun, Kibns Türkü'nün kaygılan ile müzakerelerin sünnesine yö- nelik ifadeler içermesi yönün- den 'gerçekçi' olduğunu vur- gularken. Türk tarafınca itiraz edilen ve GAÖ Paketi'nin özü- ne aykın olan 'belge olmayan belge'yi, ilgili görüşmelere'te- mel olarak öngörmesinin ka- bul edilemeyeceğini açıkladı. Kıbns Türk tarafına göre rapor, Türk tarafının görüş- mek istediği konulann altını çi- zerek görüşmelerin sürmesi ge- rektiğini. görüşmelerin sona erdi^i acıklamalannda v bulu- nan Rum tarafının, doğru yol- da olmadığını vurguluyor. Bilindiğj gibi Güney Kıbns Rum Yönetimi Sözcüsü Yan- nakis Kasulidis. Türk tarafın- da, GAÖ üzerinde uzlaşma vönünde siyasal istek bulun- madığının açıkça görüldüğünü ve Türk tarafının uzlaşmazhğı nedeniyle GAÖ sürecinin sona erdiğini açıklamıştı. Denktaş. bu yönde açı- klamalarda bulunan Rum yö- netiminin doğru yolda ol- madığım vurgulayan raporu, bu yönüyle dc 'mümkün olduğu kadar gerçekçi' olarak tanı- mladı. "BM Genel Sekreteri'- nin. Türk tarafının üzerinde ısrarla durdugu zorluklara da dikkat çektiğine' işaret eden Denktaş. nisan ayı sonunda yeni bir rapor sunacağını belir- ten Gali'nin. bu ifadeyle de "Nisan sonuna kadar anlaşın" dediğini kaydetti. Klerides'in yorumu Güney Kıbns Rum yönetimi Başkanı Glafkos Klerides, "Bir- leşmiş Milletler Genel Sekreteri Butros Gali'nin Güvenlik Kon- seyi'ne sunduğu ara raporun içeriğinden "hayal kınklığına uğradığmı" açıkladı. Rum radyosunun haberine göre Klerides, "Üçüncü kişile- rin müdahalesi sonucu raporun içeriğinin öziü değişikliğe uğra- dığım" ıddia etti. DIŞ BASEV ^ranffurtrr^llgrmetne Kürtleresınırdışı Suç işlemiş ola§ Kürtlerin sımr dışı edilmesine karşı makul nedenler öne sürülüyor. Bu yönde bir karan şimdiye kadar yalnızca Bayyera eyalet hükümeti aidı. Kürtlerin 'ne pahasına olursa olsun dışan" şianndan hareketle ülkeden atıldığı söylenemez. Adalet Bakanı Leutheusser-Schnarrenberger ise Bavyera eyaletinin zaten az sayıdaki sımr dışı etme kararlanna karşı çıktı. Bakan mahkemelere çağnda bulunuyor ve suç işleyenleri çabucak yargılamalannı istiyor. Oysa bakanın bilmesi gereken şu ki, Alman mahkemelerine hiç kimse yukandan, hele en yukandan emir veremez. Bakanın göz ardı ettiği başka bir gerçek şu ki, yabancılar yasasma göre bir yabancırun sınırdışı edilebihnesi için ille mahkemede yargılanmış ve hüküm giymiş olması gerekmiyor. Burada yaşayan bir yabancının siyasi emellerini gerçekleştirmek için şiddet kullanrnış olması yeterli. Asıl önemli şart, sımr dışı edilenlere Türkiye'de işkence yapılmaması, ölüm cezasıyla yargılanmamalandır. Bu konuda taahhütlere güvenmek gerekiyor. Nede olsa Türkiye ile Almanya arasında anlaşmalara dayalı bir ittifak ilişkisi var. Sınır dışı karan şu açıdan haklıdır: Ev sahibi, ki bu Alman toplumudur, kendi vatanındaki kavgalan sözle ve yazıyla değil. şiddet yoluyla buraya taşıyan konuklan kapı dışan etme hakkına sahiptir. Türkiye'nin azınlık problemlerini İcendi kendine çözmesi gerekiyor. (5 Nisan) Hillary, Whitwater'dan ötürii ateş altında (Basmdan) Arap Birliği toplantısı Cezayir Devlet Başkanı Liamin Zerual, Tunus'ta yaptığı bir konuşmada, ülkesinde istikran bozmayı ve hegemonyalannı tüm Mağrip üzerine yaymayı hedefleyen bir dış güçlerin komplosunu kınadı. Zerual. böylece bu konuşmayla bir gün önce başlamış olan Mağrip Arap Birliği toplantısını noktalamaktaydı. Söz konusu zirve, yürüttüğü faaliyetlerin olumlu bilançosunu da çıkardı. Gerçi Magripli yöneticiler her toplanüda örgütü güçlendirmek isteğini dile getiriyorlar. Ancak birliğin gerçekleştirdiği şeyler çok rnütevazı olduğu gibi bir dizi anlaşma da yürürlüğe girmeyi bekliyor. Libya, son toplantı sırasında Birleşmiş Milletler'in kendisine uyguladığı ambargoya karşı çıkmayan ortaklannın bu yaklaşımmı "üzüntü" ile karşıladığını açıkça belirtü. (5 Nisan)