Katalog

16 MARt 1994 ÇARŞAMBA CUMHURJYET SAYFA DIŞ HABERLER 9 OrtaAsya zirvesi • DUŞANBE (AA) - Rusya. Özbekistan, Kırgızistan, K.azakistan ve Tacikistan Dışişleri Bakanlan ile Türkmenistan'dan bir temsilcinin dün Tacikistan'ın başkenti Duşanbe'de bir araya geldikleri bildirildi. Basına kapalı olarak gerçekleştirilen toplantıda, özeîliklc iç sav aşın sürmekte oiduğu Tacikistan'da taraflann yakında Moskova'da yapacaklan görüşmelerin ele ahndığı belirtildi. Azeri-Ermeni göpüşmeleri • BAKü (AA) - Azerbaycan ve Ermenistan arasındakı sorunun çözümü için banş görüşmeleri devam ediyor. BT'nin Dışişleri Bakanlan ıoplantısına kaülmak üzere Moskova'yagjden Azerbaycan Dışişleri Bakanı HasanHasanovile Savunma Bakanı Ahmet Refıği Memedov'un yann Moskova'da Ermenistan Dışişleri ve Savunma Bakanlan ile bir araya gelmeleri bekleniyor. umduğunubutamadı • VVASHINGTON/PEKİN (AA) - Global düzeyde soğuk ticaret savaşlan tüm hıayla sürerken Çin pazanna daha fazla girmek için bu ülkeye adeıa ticaret seferi düzenleyen ABD yönetimi, Çin'den umduğunu bulamadı. ABD Başkanı Bill Clinton, ABD-Çin heyetleri arasındaki temaslardan duyduğu hayal kınkhğını ifade etti. Makedonya: Cami yandı • ÜSKÜP(AA)- Makcdonya'da Osmanlı eserleri arasında önemli bir yere sahip oian Köprülü Mehmet Paşa Camii önceki gece yansı yandı. yangında can kaybı olmadı. Makedon polisiitfaiyeyegeç haber verilmesi sonucu caminin tamamen yandığını. yangında sabotaj ihtimalinin bulunduğunu açıkladı. Parlamentere hapis • LONDRA(AA)- Parlamenter dokunulmazlığın bulunmadığı İngiltere'de, Lordlar Kamarasrnın İşçi Partili bir üyesi darp suçundan 14 hafta hapse mahkumoldu. Manchester Sulh Ceza Mahkemesi'ndekı duruşmada Londra Monkswell'in (46), kız arkadaşının "beynini yıkayarak" kendisinden aynlmasına sebep olmakla suçladığı psikoterapist Robin Cook'u, çalıştığı klinikteİngıliz anahtanyla döverek yaraladığı belirtildi. Kıbnsiçıjı Yunan düşleri • LEFKOŞA (AA) - Yunan ordusunun emekli generallen Kıbns'ı tümüyle "Helen" yapmaya yönelik hayallerini açıkladılar. Periodikon dergisinin haberine göre, Rum kesiminde düzenlenen. "Kıbns Helenizmi, bugünkü gerçekler ve gelecek" konulu senünerde konuşan ve 1988,1990 yıllan arasında Rum Milli MuhafızOrdusu (RMMO)Kurmay Başkanbğı görevinde bulunan emekli kongeneral Atanasios Korakis, "Süratli ve zekice silahlanma ile Kıbns'ın kurtanlabileceğini 7 ' iddia etti. Adalet Bakan Yardımcısı'nın istifası, Whitewater skandalına yeni bir boyut kazandırdı ClintonköşeyesıkışıyorDış Haberler Servisi - ABD Adalet Bakan Yardımcısı Webster HubbeU'ın önceki gün istifa etmesi, Whitewater skan- dalı nedeniyle başı dertte olan Başkan Bill Clinton'ın iyice kö- şeye sıkışmasına neden oldu. Başkan Clinton'ın eşi Hillary Clinton'ın Arkansas'daki avu- katlık firmasından iş arkadaşı olması nedeniyle adı Whitewa- ter skandalına kanşan Hubbell. skandalın Clinton hükümetin- den aldığı ikinci kurban oldu. Rose avukatlık fırmasında ça- lıştığj dönemde müvekkilleri ve şirketle iş ilişkileri ve aldığı üc- retler konusunda hakkında so- ruşturma açılan Hubbell, istifa- sını önceki akşam basına açık- ladı. VVebster Hubbell. açıkla- masında "Devam ettireceğim görevin eskisi kadar verimli ola- mayacağına, şu an üzerimde bu- lunan baskının göroimi, Başkan Clinton'ın gündemini ve ailemi olumsuz etkileyeceğine inandığım için istifa etmeye ka- rar verdim" dedi. Hillary' Clinton'ın Arkansas günlerindeki bir başka yakın çalışma arkadaşı Bernard Nuss- baıun da Whitewater ile ilgili so- ruşturmayı yürüten yetkililer ile Amerikan basınının sıkıştırmasından bunalan First Lady Hillary önceki gün Colorado İ nivcrsi- tesi'nde yaptığı konuşma sırasında halkın ilgisiyle moral kazandı. (Fotoğraf: RELTER) görüşmesinin basına yansı- masının ardından istifa etmişti. Bill Clinton. Beyaz Saray hu- kuk danışmanı olan Nuss- baum'un yerine, deneyimli Washington avukatlanndan Lloyd Cutler'ı getirmişti. ABD Başkanı'nın eşi Hillary Clinton, Whitewater skandalıy- la ilgili olarak sessizliğini boz- du. Önceki akşam basına bir açıklama yapan Bayan Clin- ton. "Whitewater'da kötü bir yatırım yaptık ve zarar etrik. Hepsi bu'kadar" dedı. Bayan Clinton. bir toplantı sırasında gazetecilerin ısrarlı sorulan üzerine "Bu mesele bit- tiğinde, olayın si/e iki yıldır söy- lediğimiz gibi olduğunu görecek- siniz. Kötü bir yatırımda bulun- duk ve zarar ettik. Hepsi bu ka- dar. Eğer yatırımdan kar etsey- dik, kim bilir neler yazardınız. Zarar ettiğimize memnunum" diye konuştu. Whitewater olayını soruştu- ran özel savcı ile işbirliği içinde bulunduklannı da belirten Hil- lary Clinton. Time ve Newswe- ek dergilerinde yer alan demeç- lerinde de, 'olay kamuoyuna yansırken bazı yanlışlar yaptığı- nı* kabuletti. "Basının, olaylan nasıl çok önemliynüş gibi gösterdiğini gördüm" diyen Hillary Clinton, bir skandalın söz konusu olma- dığını, ancak Whitewater şirke- tine ortak olmanın ve arsa yatı- nmının baştan hata olduğunu ifade etti. Clintonlar. yıllar önce Ar- kansas'da arkadaşian James McDougal ve eşi Susan ile bir- likte Whitewater şirketine or- tak olmuş. arsa yatınmında bu- Iunmuşlardı. Madison Gua- ranry Bankası'nın da sahibi olan McDougal'ın daha sonra ıflas eden bankasından Bill Clinton'ın valilik kampanyası- na yasadışı yollardan para ak- tanldığı iddia ediliyor. İflas eden Madison Guaranty'nin borçlan federal hükümet tara- fından ödenmişti. McDougal, önceki gün yap- tığı açıklamada iddialan 'yalan' diye nitelemişti. Clintonlar, ar- sa yatınmından 69 bin dolar za- rar ettiklerinı ifade ediyorlar. Güvenlik Konseyi, kent çevresindeki Sırp kuşatmasının derhal kaldınlmasını istedi BM'denSırplaraMaglajuyansıDış Haberler Senisi - Birleş- miş Milletler Güvenlik Konse- yi, Maglaj'daki sivil halk üzeri- ne ayınm gözetmeksizin ateş açan Sırplan kınadı ve Maglaj kuşatmasının derhal kaldınl- masını istedi. Konseyin New York'taki BM merkezinde yapılan top- lantısı sonunda yayımlanan başkanlık açıklamasında 9 ay- dır süren kuşatmadan Sırp ta- rafmın sommlu oiduğu vurgu- landı ve kentte durumun gide- rek kötüleşmekte olduğuna dikkat çekildi. Maglaj'da 19 binin üzerinde insan sadece BM uçaklannın havadan attığı yardımlarla ha- yatlannı sürdürmeye çahşıyor. Bu arada Sırplann açtığı ateş yüzünden kentte can ve mal kaybı meydana geldığı bildirili- yor. Kente geçen ekim ayından bu yana, karadan hiçbir konvo- yun ulaşamadığına dikkat çeki- len Güvenlik Konseyi Başkan- lık açıklamasında Sırp ve Hırvat taraflara, kuşatmayı kaldırarak insani yardım kon- voylannın. geçişine izin verme- leri çağnsı yapıldı. Güvenlik Konseyi, Maglaj kenti ve burada yaşayan sivil halkın korunmasına verdiği önemi de vurguladı. Konsey karan sonrasında Maglaj'da Sırp ateşinin sona erdiği ve kentte durumun sakin oiduğu bildirili>or. Güvenlik Konseyi yayımla- dığı ikinci başkanlık açıklama- sıyla da Bulgaristan'dan 6 bin ton dizel yakıtı alan Yugoslav Bayramı savaşta ölen oğlunun mezan başında karşdayan Mostarlı Boşnak kadın, aklından eski güzel günleri geçiriyordu belki de. Federal Cumhuriyeti'ni (Sırbis- tan ve Karadağ). Konsey ka- rarlannı ihlal ettiği için sert bi- çimde kınadı. 6 martta 6 tekneden oluşan bir Bulgar konvoyunun Yugos- lav Federasyonu'na ait Han Kubrat limanına 6 bin ton dizel yakıtı boşalttığı tespit edilmişti. Federasyon anlaşması Boşnak-Hırvat federasyon anlaşması imza beklerken. Bos- nalı Sırplar federasyon göriiş- melerine katılmak için 'bartşın tam olarak sağlanması > e Sırbis- tan ile Karadağ'dan oluşan yeni Yugoslav ya'v a yönelik uluslara- rası ambargonun kaldınlmasını' şart koştular. Bosnalı Sırplann İki numa- ralı liderf Nikola Kolyeviç. Rusya Devlet Başkanı Boris Yeltsin'in özel temsiknsi Vitali Çurkin ile önceki gün görüştük- ten sonra yaptığı açıklamada, federasyon görüşmelerine ka- tılmak için ülkede bir banş \e saldırmazhk anlaşması imza- lanması gerektiğıni savundu. Bosnalı Sırplann lideri Rado- van Karadziç ise Sırplann Boş- nak-Hırvat federasyon görüş- melerine karşı olmadıklannı açıkladı. Boşnak-Hırvat federasyon anlaşmasının cuma günü Was- hington'da imzalanması bekle- niyor. ABD Dışişleri Bakan- lığı'ndan yapılan açıklamaya göre son anda bir anlaşmazlık çıkmazsa taraflar hafta sonuna doğru anlaşmayı imzalamak üzere Washington'a gidecekler. Bu arada. ABD Savunma Bakanı VV'illiarn Perry Bosna- Hersek'te BM askerlerine >enı birsaldın gerçekleştirilmesı du- rumunda 'NATO'nun birkaç dakika içinde saldırmak üzere hazır beklediğini' söyledı. Perry. geçen cumartesi gecesi Bıhaç'ta Fransız askerlerine karşı gırişi- len saldın sırasında BM"nin ka- rar mekanizmasının yavaş iş- lemesı nedeniyle saldırgan Sırp- lara karşılık verilemediğinı. an- cak bu tür bir saldınnın vine- lenmesi durumunda karşılık ve- rileceğinı belirtti. Fransız Utentöm gazetesinin iddiası: Bosna'daİslamgüçleniyor PARİS (AA) - Fransa'da yayımla- laik politikasını eleştirdiğini. Ankara'va nan Liberation gazetesinde yer alan bir girriğinde Anıtkabir'i ziyaret etmeji yazıda. Bosna-Hersek'te İslamcı reddettiğini, son zamanlarda ise bu katı akımın yönetim eliyle güçlendirildiği tutumunu yumuşatmakla birlikte lideri iddia edildi. oiduğu Demokratik Eylem Partisi'nin Gazete. Bosna-Hersek nüfusunun sürekli olarak İslam'ın yayılması vönün- büyük bölümünün bağnazlıktan uzak de çaltştığını' savundu. ve laik düşünceye bağlı olmasına rağ- 'Mektep' adı verilen Kuran kurslan- men ulusal birliğin simgesi oiduğu ge- nın hızla yaygınlaştığını, insani yardım rekçesiyle Saraybosna iktidannın din- kuruluşu Merhamet'in verdiği bilgilere sel unsurlan kuvvetlendirdiğini yazdı. göre ise. '16 bin-32 bin arasında çocuğun Bosnalı Müslüman liderlerin, 'ken- başkenrte bu kursJara devam ertiğini' dilerine örnek olarak seçtikleri modelin aktaran Liberalion'un "Bosnalı Hırvat Türkiyc'nin laik modeli olmadığım' öne ve Sırplar, ordu ve diğer hükümet görev- süren Liberation. 'Geçmişte Curahur- lerindenalındıveyerlerineMüslümanlar başkanı Alia İzzetbegoviç'in Atatürk'ün bu göre> lere atandı" ifadesi kullanıldı Makedonya'ıtakiABD askeNeri arttırılacak • • Usküp'tenABD'yeonayÜSKÜP (AA) - Üsküp hükümeti. de istikrar sağladı" ifadesini kullandı. Makedonya'daki BM banş gücünde ABD tarafından geçen cuma günü görev yapan ABD askerlerinin sayısı- yapılan açıklamada. Makedonva-Sır- nın arttınlmasını onayladı. bistan sınınnda görev vapan kuzey ül- Makedonya Savunma Bakanı Vlado kelen askerlerinin Bosna'ya kavdınla- Popovski yaptığı açıklamada. Ameri- bilmeleri için bu ülkeye daha fazla <an askerlennin 'önleyici diplomasi' Amerikan askeri gönderileceği bildiril- spcrasyonlannda görev almalannın mişti. 3u operasyonlann etkinliğini arttırdı- Danimarka. Finlandiya. İsveç ve jını belirtti. Norveç askerlerinden oluşan kuzcy ül- Popovski. BM Banş Gücü'ndegörev keleri birliğinde 800 asker görev yapı- yapan kuzey ülkeleri gözlemcilerinin yor. de 'çok profesyonelce' çahştıklannı Bosna-Hersck"teki çatışmalann Ma- <;a\dederek "Makedon\a'nın Sırbistan kedonya'ya sıçramasını engellemek le olan sınınnda görev vapan kuzey ül- için bu ülkeye BM Güvenlik Konseyi keleri askerleri gerilimi azalttı ve bölge- karan ile BM askeri >erleştirilmişti. POLİTIKADA SORU1SLAR ERGUN BALCI Büyük Devletler Arasında Uyumsuzluk Soğuk Savaş'ın sona ermesinin ardından uluslararası ilişkilerde banş ve işbirliğinin ön plana geçeceği yeni bir dönemin başlamasını bekleyen dünyamız ilkşoku, "mik- ro milliyetçilik"diye adlandırılan akımın mantar gibi bit- mesine tanık olarak yaşadı. Milliyetçilik akımmdan kaynaklanan, kimi yorumcula- rın "fcaö/7esavaş/ar/"diyeadlandırdığıçarpışmalarKaf- kasya'dan Balkanlar'a kadar uzanan bölgede birkaç yıl içinde on binlerce insanın ölümüne, yüz binlercesinin de göçmen durumuna düşmesıne yol açtı. Birleşmiş Milletler'in bu kanlı çatışmalar karşısında çaresiz kalması, dikkatlerin büyük devletlere çevrilme- sine yol açtı. Soğuk Savaş rekabetinin geride kaldığı dö- nem_3, BM Güvenlik Konseyi'nde üç büyük ülke ABD, Rusya ve Çin arasında yapıcı bir işbirliği, bir dizi bu- nalımın çözümünde belirleyici rol oynayabilirdi. Başlangıçta ABD, Rusya ve Çin'in işbirliğine giderek aralarında uyumlu ilişkiler kuracakları yolunda işaretler de vardı. Komünizmin çökmesinden sonra büyük bir ekonomik ve sosyal bunalıma sürüklenen Rusya, Batı'- ya eli mahkum duruma gelmişti. Dikkatını ıçeride ekono- mik refomlar üzerinde yoğunlaştıran Çin ise Batı ile sür- tüşmekten kaçınıyordu. Sözgelişi Irak, Kuveyt'i işgal et- tikten sonra Güvenlik Konseyi bu ülkeye karşı sert yaptırımlara karar verdiğinde Çin, Batı.lılar'la aynı gö- rüşte olmadığı halde karan veto etmeyerek sadece çe- kimser kalmıştı. Ancak üç büyükler arasındaki bu uyumlu hava uzun sürmedi. Sovyetler Birliği'nin dağılmasından sonra geçirdiği şaşkınlıkdönemini atlatanRusya "yakınçevresinde"gi- derek daha yayılmacı ve müdahaleci bir dış politika izle- meye başladı. Bu eğilim geçen yıl yapılan parlamento seçimlerinde aşırı sağcıların zafer kazanmasında sonra belirgin biçimde güçlendi. Moskova, Rusya'nın güvenli- ğini tehlikeye düşüreceği gerekçesiyle Doğu Avrupa ül- kelerinin NATO'ya alınmasını engelledı. Bosna'da Sı- rplar'a verilen NATO ültimatomuna şiddetle karşı çıktı ve son anda bunalıma müdahale ederekSırplar'ı Saray- bosna'dan toplarını çekmeye ikna etti. Ama Kremlin bu arada Saraybosna'ya Rus askerleri göndererek Sırp- lar'ı, bir NATO saldırısına karşı da koruma altına aldı. • • • Rusya'dan sonra Çin'in de uyumlu tavrını terk ederek Batı'ya karşı sertleşmeye başladığı gözleniyor. Körfez Savaşı sırasında Iraka karşı yaptırımlar konusunda Batı'ya bir sorun çıkartmayarak Güvenlik Konseyi'nde vetosunu kullanmayan Pekin, nükleertesislerini ulusla- rarası denetıme açmayan Kuzey Kore'ye yaptırım uygu- lanmasına ısrarla karşı çıkıyor. Pekin hükümeti son olarak insan hakları konusunda VVashington'la sert bir çekişmeye girdi. ABD Dışişleri Bakanı VVarren Christopher'ın Çin'i ziyaretinden 10 gün kadar önce muhalefet liderlerini tutuklayan Çin yöneti- mi, Başkan Clinton'ın tüm uyarılarına karşın tutumunu yumuşatmadı. Pekin'de soğuk biçimde karşılanan Christopher'in çabaları da bir sonuç vermedi ve ABD Dışişleri Bakanı Çinlı yönetıcilerden aldığı bir iki ufak vaatle yetinmek zorunda kaldı. Özetle Soğuk Savaş sonrası dünyasında milliyetçi sa- vaşlardan sonra büyük devletler arasında da çıkar sür- tüşmeleri ve rekabetler başlamıştır. Bundan sonra önemli bir bunalımda, BM Güvenlik Konseyi'nde Körfez Savaşı sırasındaki uyumun sağlanmasını beklemek herhalde fazla iyimserlik olacaktır. Yeni Dünya Düzeni'nin bir özelliği "kabile savaşları- na" yol açan mikro miliiyetçilik akımı ise. diğer özelliği de büyük devletlerin rekabet ve çıkar çatışmaları olarak görulüyor. Tarihte, büyük develetler arasındaki çıkar çatışmaları ve rekabet sorunu, genellikle ya savaş ya da dünyayı nüfuz bölgelerine ayırmakla çözülmüştür. Soruna bu açıdan bakıldığında Soğuk Savaş dönemi- nin nüfuz bölgeleri sisteminin günümüzde tekrar günde- me gelmekte oiduğu düşünülebilir. INGILTERE^DE İSTASYONA BOMBA Büyük facia son anda önlendi Dış Haberler Senisi - İngil- tere'de kalabalık bir tren istas- vonuna bırakılan tahrip gücü \üksek bomba nedeniyle vine gergın bir gün yaşandı. Eyle- min 1RA tarafından düzenfen- mış olabıleceği tahmin edili- vor. İngılterc'de Kenı bölgesinın Sevenoaks tren istasyonunda- ki bir çöp kutusunda bulunan tahrip gücü yüksek bombanın imha cdilmcsi sonucu büvük bir facia son anda önlenmiş ol- du. Kent Emniyet Müdürlüğü- nden vapılan açıklamaya göre Sevenoaks tren istasyonunda dün sabah bir yolcu. çöp kutu- sunun içinde büyük bir paket gördü. Yolcunun derhal polisi uyarması üzerine ıstasvon \e çevresi boşaltıldı, tren seferleri durduruldu. Olay yerinegelen bomba im- ha ekipleri tahrip gücü \üksck bombavı bir saal uğraştıklan sonra zararsız hale getirdiler. Polis çöp kutusuna bomba yerleştinldiği yolunda kendile- rinc herhangi bir u\annın ya- pılmadığını bildirdi. İstasyonda vüzlerce yolcu- nun beklediğine dikkat çeken bir polis sözcüsü. "Bomba pat- lamış olsavdı, ortaya büvük bir facia çıkardı" dedi. Geniş so- ruşturma başlatan polisin. bombanın IRA tarafından ko- nulmuş olabileceği ihıimali üzerinde durdueu bildirildi. Yapım ve yönetimini Erhan AKYILDIZ'ın üstlendiği, Tank Ersoy'un sunduğu Anten, bu hafta da birbirinden ilginç haberlerle dolu... Hayat pahalıhğı ve büyük kentlerde yaşamanın güçlükleri yüzünden erkekler kendilerini kısırlaştırıyor. BAHAİ'ler kimdir? Neye inanır, nasıl ibadet eder? Ortadoğu saaüi bomba gibi. El Halil kadiamıyla başlayan . gerilim giderek artıyor. Savaş gemilerinde artık kadınlar da var. Ateşle barut birarada nasıl duruyor? Taş plak meyhanesinde geçmişe yolculuk. 3.6 MART MıTTLAKA BIZE GECESI