Katalog

Cumhuriyet7D.YH.SAYi 24998 S A N A T K U L T U R M A G A Z İ N T E L E V İ Z Y O N 15MMT1994SALI Fotoğrafta kadm gözü kavramı tartışıldı SanatıbelirleyencinsellikdeğilduygusallıktırHATİCE TUNCER îstanbul Fotoğrafevı'mn 7-11 mart tanhlen arasında duzenledığı "Kadın ve Fotoğraf Haftası"nda ka- dın fotoğraf sanatçılan "Fotoğrafta kadın gözu diye bir şeyden bahsetmek mıimkün mu" somsunu tartıştılar Kadın fotoğraf sanatçılannın kımısı, fotoğrafta ya da sanatın herhangı bır dalında sanatçının cınsıyetının. yapıtını etkıleme>eceğını savunur- ken kırrusı kadın ve erkeğın sanat yapıtlannda yuzyıllardır oluşan top- îumsal kımlıklennın ıa olacağını sa- vundu Dia gösterisi Kadın ve Fotoğraf Haftasfnın Fransız Kultur Merkea'ndekı ılk et- kınbğınde Nursen Karas Ak, 70"h yı- 1larda Doğu Anadolu'da Hopa'dan Hakkan ye uzanan bır guzergahta tek başına >apüğı gezının ızlenımle- nnı dıa gostensı eşlığınde anlattı Günsel \ lidınm da Hındıstan ve Ne- pal ızlenımlen konulu bır dıa gosten- sı yaptı Fotoğrafevı'nın 8 Mart Duny a Kadınlar Gunu'nde Fransız Kultur Merkezı'nde duzenledığı "Kadın ve Fotoğrar' konulu soyleşı ıse beklenmeven bır şekılde gelıştı Nevval Çizgen ın yonetuğı, Göler Er- tan, Gulnur Sözmen, Pelin Yıldızeli, Caroline Erel'ın katıldığı sovleşının ı!k turunda konuşmacılar fotoğraf sanatına ılışkın göruşlennı açıkladı- lar Ayn bir dünya kuran sanat dalı Nev\al Çizgen fotoğrafı "Dûn- yamızı açan, genişleten, büyuten, sı- radan, gündelik yaşadığımız. fark et- mediğimiz ayrıntıları bıze gösteren fotoğraf sanatçısıyla bize ayn bir dunya kuran bir sanat dalı" dıye tanı- mladıktan sonra sozu Guler Ertan'a verdı Mesleğınde 30 yıhnı dolduran Turkıye dekı ılk kadın fotoğraf eğı- ümcısı Guler Ertan. fotoğrafın kımı çevrelerde sanat ve zanaat arası bır yerde değerlendınldığını behrterek "Bence fotoğraf, seçilen konuda yer alan bıçimJerin ve lekelenn seçilen teknikkrle, objektifler ile vönlendiri- lebilen, ışık ve gölge kullanüarak, Zehra Erkün Sedef Antav Gfilnur Sözmen Pelin Yddoeli KadınveNü fotoğraf Fotoğrafta ya da sanatın herhangı bırdalında cınsıyetın belırleyıalığı konusunda farklı duşunen fotoğraf sanatçısı kadınlar, konu kadının "nıi" fotoğrafı olduğunda hemfıkır oldular Pelin Yıldızeli'ne gore kadın. nu fotoğrafçekmeye başladığı zaman bakış açısı değışıyor Gerek kadının hemcınsının vucudunu. gerek erkek hemcınsının vucudunu fotoğraflarken farklı yaklaşımlan olabıleceğım one suren Yıldızelı bu farkı "Fotoğrafmı çektiği kişiyesahipolmak, birmulkiyet hissı vardır çeken insanda. Bu kadın olunca, bu gücü eJegeçirince tabii bazı şeykr değişiyor" şeklınde açıkladı Her yerde yıllar boyu bır erkeğın kadın vucuduna bakışını fotoğraflarda ızledığımızı anlatan Yıldızelı "Bir kadın, kadın vucudunu fotoğraflarken, daha iyi tanıdığı kendine >akın bulduğu hemcınsinefarklı yaklaşur" dedı Zehra Erkun de Batılı toplumlarda "nu" kullanıldığında kadının terah edıldığjnı, erkeğın nu gorüntusunun ıse genelhkle bır gucun ıfadesı olduğunu soyledı Kadmı daha kolay fotoğrafladığını anlatan Sedef Antay ıse nu erkek fotoğrafı çekerken zorlandığını ıfade ettı Antay buzorluklan "Çalışmay a başlarken erkeği nasıl oturtacağınızı büemiyorsunuz. Poz verdiremıyorsunuz, hıçbir yerde yeteri kadar erkek fotoğrafı görmemişsinız. \ncak beş on kareden sonra açdıyorsunuz. Demek ki cıddi önyargılaria başlıyoruz bu işe" dıye açıkladı Bır erkeği poz vermeye ıkna etmenın de zorluğundan sozeden Antay, çıplak erkek fotoğraflannı gorenler arasında "Beraber oldun mu" dıye soru yoneltenler olduğunu da anlattı Asya toplumlannda kadın ve erkeğın nu olarak bırlıkte gostenldığını ve Sedef Antay 'la bırlıkte böyleçalışmalar yap- tıklannıvurgulayan Zehra Erkun deşunlan soyledı "Kadın ve erkek, bir araya geldiğinde bir anlam ifade edensiyan vebeyaz, >er ve gök, su ve toprak gibidir." perspektif ve estetik kurallardan va- rarlanılarak sonuca varılan bır sanat dalıdır" dedı Reklam fotoğraçısı Carolıne Erel, fotoğrafta teknık aynntılan gıderdıkten sonra fotoğ- rafı oluşturan esteuğın tumuy le çekı- mıyapan kışmınduygulanna vedu- zenlemesıne bağh olduğunu soyledı Sanayı dalında fotoğraf çeken ılk kadın fotoğrat sanatçısı olan Gulnur Sözmen. sanavıde çalışan kadın \e fotoğraf çeken kadını "uretimde farklı dallann temsilcilen" olarak de- ğerlendırerek "Onlar ureten ben bel- geleyen kişiyim. O bakımdan bırbın- mize hem bir parça havretlc, hem ne yaptığımızı tanımak açısından ılgıyle bakıvonız" dıye konuştu Toplantıva ızlevıcı olarak katılan fotoğraf sanatçısı Laleper \ytek ın şu sorusu tartışmanın \ onunu değış- tırdı İlk kez \apılan toplantı "8 Mart'ta Duny a Kadınlar Gunu nedeniyle burada toplanıldığına ve bil- diğim kadarıyla boyle bır toplantı ilk kez yapıldığına gore kadın fotoğrafçı olmanın bu fotoğrafçılar ıçin ne anla- ma geldığının bıraz açılmasını istiyo- rum. \ anı fotoğrafta kadın gözu diye bir şeyden soz etmek mumkün mü?" Guler Ertan ın bu soruva yanıtı "Sa- natı belirleyen estetik ve duygu- sallıktır. Duygusallığı kuvvetli olan bir erkek sıradan, duygusal olmayan bir kadından çok daha ıyı gorebihr veya bunu hissedebılir. Fotoğraflara baktığınız zaman kişiye has fotoğraf KaTŞl görüş diye ay ırabilirsınız \ma bu erkek fo- toğrafıdır, bu kadın fotoğrafıdır dıye avıramazsınız." şmalanmızın da farklı olmasmın bu kadar onemi var. Bunun vurgulan- ması gereken bir konu olduğunu du- nınt. şunmuyorum" dedı algılama farklı olduğu için yansıtma- nın da farklı olduğunu düşunuyo- Farkınönemi>ok Gulnur Sözmen de kadın ve erkek olmak arasındakı farkı herkesın ka- bul ettığını, ancak bu tarklılığın one- mı olmadığınt bdırterek "Ayn <rt- maımzın ne kadar onemi varsa, çah- Laleper Aytek, karşı goruşunu bır kez daha ortaya koydu "Ben kadın ve erkeğin çok önemli aynmı olduğu- nu duşünüyorum. Nüzyıllardır her turlu ilişki içinde bovle bir aynmı yaşıyoruz. Bunun fotoğrafta yaşan- maması bana zor geliyor. Kadın ol- duğumu/ ıçm dunvayı farklı algıladı- ğtmızı duşumrvorum. Bunu bır ay- nmcılık olarak koymuyorum ama o Carolıne Erel ıse bu farkın kadın ıçın dezavantajı olmadığını sa- vunarak "Şu sıralar kadın olmanın çok büvük avantajı var. Bugun Dunya Kadınlar Gunu. Röportajlara, soyle- şilcre çağrüıyoruz. Kadın fotoğrafçı- lar diye bir soyleşi var, ama erkek fo- toğrafçılar dive bir toplantı olmadı." Pelin Yıldızelı ıse aynı koşullar al- tında beş kışının beş ayn fotoğraf çe- keceğını, ancak bu aynmın cınsıyete bağlı olmadığmı ıfade ettı Pelin Yıldızelı'ne gore yalnızca nu çeker- ken bu aynm yaşanabılır Laleper Aytek ıse bu duşunceyı tutarsız bu- larak "Kadın sizin söjlediğiniz gibi kadını farklı gözle, kadm gözüyle çe- kecekse başka şeylerde niye çekme- sin. Ben kadm gozü diye bir şey oldu- ğunu duşünüyorum" dedı Gulnur Sözmen. kadın ya da er- kek gozu dıye bır şey olsa bıle bunun sıyasal toplumsa' sıstemlere bağlı olduğunu behrterek "Kadınm duy- gulannda, kendi siyasi sisteminin ve yaşadığı ülkenin şartlarına gore bakış açısı tartışılabilir. \oksa kadın nasıl bakıyor diye geneUeme olamaz" dıye konuştu fartışmacılann bırbır- lennı ıkna edemedığı soyleşı sonun- da Gulnur Sözmen, dıleğının "kadın erkeğin yardımcısıdır" duşuncesının ve anayasasında hala "Erkek evin re- isidir" ıfadesının bulunduğu ulke- mızde kadmlann bu konumlannı eğıtımle kırabılmelennın olduğunu behrterek "Bu bilinçle yetişen kadm- lann çok daha üretici olacaklanna inanıyonım" dedı 8 Mart gunu du- şuncelen tartışmaalar tarafından kabul edılmeyen Laleper Aytek e destek Sedef Antay ve Zehra Er- kün den geldı Biraz etkili 9 martta Ataturk KıtaphğYnda yapılan ve Aytek ın bulunmadığı şöyleşıde. Antay \e Erkun, bır gun oncekı tartışma kendılenne ak- tanldığında kadın ve erkeğın bakış acısının sanat vapıtında "biraz etki- li" olduğunu sovledıler Sedef An- tay, kadınlann duşunce bakımından daha detaycı olduğunu behrterek "Onun için kadının fotoğrafa vaklaşn rken detaya daha onem verdiklerini duşunebilirim" dedı Zehra Erkun ıse Sedef Antay "ı ta- mamlayarak "Kadına ve erkeğe top- lumsal kimlik yüklendığınde, farklı vaşantılan ve farklı sonuçları getiri- vorsa urettıklen her şeye bu yansıya- caktu1 " dıye konuştu Maggie Dan- non un çalışmalannın da bulunduğu soyut fotoğraflardan oluşan bır dıa gostensı yapan Erkun ve Antay bır doğum olayını anlatan dıalannı or- nek gostererek "Bir erkeğin doğum olayını herhalde bir kadın kadar, do- ğurmamış bir kadının da doğum y ap- mtş bir kadm kadar ifade edebilmesi kolay olmasa gerek" dedı Kuşcenneti Gözlem Topluluğu kuruldu İZMİR (AA) - Izmır Kuşcenneti Gozlem Topluluğu kuruldu Topluluğu kuran, Ege Unıversıtesı Fen Fakultesı oğretımuyesıDoç Dr Mehmet Sıkı, kuş gozlemcılığının. doğa \e hay\ an se\ gısının gelışmesmde önemli bır yen olduğunu behrterek şunlan sovledı "İzmır Kuşcenneti Gozlem Topluluğu'nun bugune kadar kurulmarmş. olması eksikükti. Gozlem topluluğu, Kuşcenneti'nde kuş gozlemlennin v anı sıra, kuşlar için son derece uy gun y aşam ortamı oluşturan bu geniş alanda flamingo yuvalan yapacak, kuşların yoğun olduğu y erlere, belirli aralıklarla değişik yemler koyacak. Topluluk, 80 mily on metrekare alana v ayümış bu doğal alanda bilimsel çalışmalar yapacak, arşiv oluşturacak. nesli tukenme tehlıkesınde olankuş turierinin konınmasını sağlamak için onlemler alacak." Doç Dr Mehmet Sıkı Izmır Kuşcenneti Gozlem Topluluğu na katılmak ısteyenlenn, Ege Ünıversıtesı Fen Fakultesı Dekanlığı'na başvurabıleceklenru bıldırdı İzmır Kuşcenneü'nde 200'e \akın turde bınlerce su kuşu, sureklı veya geçıcı olarak bannıyor Termalturizmi için 20milyar gerekli ERZURUM (AA) - Doğu Anadolu Bolgesı'nde, termal ve sağhk tunzmı ıle ılgıh tesıslenn yenıden düzenlenmesı ıçın 20 mılyar hrahkyaunma ıhüyaç duyulduğu bıldınldı Ataturk Unıversıtesı ıle Erzurum Vakfı'nca hazırlanan bolge kalkınmasıyla ılgıh raporda. bolgenın sağlık tunzmı ıçın kaphca açısından zengm kaynaklara sahıp olduğu vurgulandı Bu kaynaklann ıyı değerlendınhp tunzme kazandınlması gereküğı behrtılen raporda, şoyle denıldı "Erzurum'un Ilıca, Pasinler, Köprüköy ile Ağrı ve bu ile bağü Divadin Ûçesindeki kaplıcalar oldukça sağuklı. \ncak tesıslenn yetersızliği ve tanıtım eksikliği yûzunden bu kaplıcaiardan yetennce fay dalandamıyor." Tanm Kayısı cenneti dünyaya açıldı NAT1ONAL GEOGRAPHIC Pakistan'ın Hunza bolgesi, duny anın kayisı cenneti sayüıyor. Dağlar arasında kalan bu verimli bolge. yüzy ıllardır dış dünyadan soyutlanmış durumda y aşıyor; sadece kay ısı yetiştiricıliğı ve kuru ka\ ısı ticaretiv le geçimini sağlıyordu. Çunkü, insanların dağİarı aşıp ulkenin diğer bolgelerıy k ılışkı kurabilmelerini sağlayacak bir >ol yoktu. Dağlardan geçit veren patikalan ise yalnızca kayısı kerv ancüan bilip, kullanıvorlardı. \ncak, Karakunım Otoyolu'nun açılmasıyla birlikte, Hunzalılar da dunyayla tanışmay a hazu-lanıyorlar.(Fotoğraf: Jonathan Blair) arazileri tehlikede G\ZİNTEP(\\)-Hızh sana\ ıleşme v e şehırleşme başta olmak uzeretunzm karayolları demınollan enerjıveboru hatlan havaalanlan barajlar gıbıvatınmlarla tuglavekıremıt ocaklannın tarıma elv enşlı arazıler uzennde veraldığı ılen buruldu Çc\ re Bdkanhğı tarafından hazırlanan raporda sanavı tesıslennın altvapıveulaşım kolav lığı ıle ucuzluğu nedenıv le duzvevenmh tanm arazılen uzennekurulduğu kapladıgı alan ıtıbarıyla \erdıklen zarann \ anı sıra çeşıth atıklar N uzunden tanm alanlannı kırleterek de zararlı olduklan kavdedıldı Ote \ andan organıze sanav ı bolgelennın verseçımme gereken ozenın gostenlmedığı \ urgulanan raporda bu bolgeler ıı,ın tahsıs edılen 17 bın 999 hektar arazının \ uzde 62 sının tanma elv enşlı topraklar uzcnnde bulunduğu kavdedıldı Tdnm dlanlannın amaç dışı kullanımmın ozellıkle\enmlı tanm arazılennın olduğu bolgelerdcvoğunlaşmdsının durumuncıddıvetınıortavd kovduğuna dıkkat çekılen raporda şovle denıldı "Turkıv e'de kentleşme >e sanay ıleşme nedenn le tanm dışı kalmış arazilere Çukuro\a, Bursa. Bornov a ve Sakarv a o>alan, Trakv a ve Kemalpaşa gibi bolgelenmiz en çarpıcı örneklerdir. Tuğla ve kiremit hammaddesi olarak kullanılan venmlı topraklann yitirilmesine; Kücük Menderes, Porsuk, Meriç, Konyave Antalya'nm \ksuile Düden ovalarında, Tekirdağ ve Çorum, Saühlı ve Turgutlu'da açılmış buyıık çukurlar şeklınde rastlanmaktadır." Yüksek tansiyon, ömürboyu tedavi gerektiriyor ADANA (AA) - Yuksek tansıyon- lu hastalarda kan basıncının norma- le duşmesının. hastahğın ıvıleştığı anlamına gelmedığı bu rahatsızlı- ğın genelhkle omurboyu tedavige- rektırdığı behrtıldı Adana Numune Hastanesı Iç Hastalıklan Klınık Şefı Doc Dr Sunay Sandıkçı, hıpertansıyon teda- vısınde hastalann büınçlenmesının buyukonem taşıdıgını aksıdurum- larda tansıvonu duşen hastalann ılacı ve rejımı bırakarak >ıne rahat- sızlandıklannı soyledı Hastalara çağımızın rahatsızlığı halıne gelen \uksek tansı\onun \e- receğı zararlann açıkça anlatılması gerektığını bıldıren Doç Dr San- dıkçı şunlan kavdettı "Hipertansi- yonlu hastalar ozellikle uç konuda bi- linçlendirilmelidırler. Binncısı, has- tada hiçbir şikayet yokken bile kan basıncı yuksek olabihr. lkmcı konu ıse, hıpertansıyonun genelükle omur boyu bir tedavi gerektirdiğidir. Bu, uygun bir dille hastaya anlatı- lmalıdır. Aksı halde hasta, birkaç hafta içinde kan basıncının normale düştuğunu gorunce, iyileştiği duşun- cesiyle ilacını ve rejimini bırakabil- mekte, sonuçta yeniden hastalan- maktadır.Dığer bır onemli konu ise, hastaya sevdığı alışkanlıklardan «az- gecmesinin. gelecek yülarda sağlığı açısından büyük yarar sağlaya- cağımn anlatılmasıdır." Hafıf hıpertansıvonu olan hasta- larda ılaçsız tedavi vapılabıleceğını belırten Doç Sandıkçı, bu has- talann sıgara, alkol ve Uız alımı ko- nusunda çok dıkkatlı olmalan ge- rektığını bıldırdı Gunluk tuz alımının 2-4 gram azaltuması halınde hastalann onemli bır kısmında kan basıncının düştuğunu behrttı Sandıkçı. şunlan • sovledı "Sigara içimi de, kan basıncım artıran bir faktordur \yn- ca kan basıncı kontrolunu de guçieş- tirir. Bu nedenle hastalann sigarayı bırakmalan gerekir. Alkol alan hi- pertansif hastalarda da, alkolun azaltdması kan basıncının kontrolu- ne yardımcı olur."