Katalog

SAYFA CUMHURIYET 24 ŞUBAT1994 PERŞEMBE OLAYLAR VE GORUŞLER Devrimler başlar, ama bitmez Velıdedeoğlu, Atatürk de\ nmlennın >enı bır ınsan ve yenı bır toplum \aratmak amacının, çağdaş bılgılere dönük bır ulusal eğıtım programn la gerçekleşeceğını bılıjor Öğretım Bırlığı Yasası'nın toplumsal ortamı, ortaçağ artığı kurumlardan anndırmada cnnadığı >aşamsal rolu süreklı vurguluyordu. Prof. Dr. NECLA ARAT İ.Ü. Kadın Sonmları Araşîırma \e Uygulama Merkezi Müdürü çağdaş >e butun anlam >e biçimiyle uy- gar bir toplum dunununa getirmektir. Devnmimizin temel ilkesi budur." (Sovlev veDemeçlerll S 217) \ elıdedeoğlu. Ataturk devnmlen- nın \enı bır ınsan ve >enı bır toplum >aratmak amacının, çağdaş bılgılere donuk bır ulusal eğıtım programıvla gerçekleşeceğını bılıvor Öğretım Bırlı- ğı Yasasfnın loplumsal ortamı orta- çağ artığı kurumlardan anndırmada ovnadığı yaşamsal rolu sureklı vurgu- lu\ordu Ö. valnız ınanç alanında de- ğıl, toplumun tum etkınlık alanlannda egemen olma>a, dunja ve dcvlet ışle- nnde senat kurallannı geçerlı kılma>a çalışan medrese turu _va da benzen eğı- tım-oğretım anlayışına medrese kafa- sına sjddetle karşıvdı Resnıı ve kaçak Kuran kurslannı çok dujundurucu ve tehlıkelı buluvor Turkıje Cumhunyetı'nın temel ılkesı olan laıklığın. ozellıkle 1970 vılından bu vana çok buyuk yaralar aldığını dılegetımordu (Ilk Meclıs. S 267) Velıdedeoğlu, ozgur du^uncelerle avdınlanmış bır toplumun bılgı de- mokrasısını ancak ulusal bır kultur dılı ıle oluşturacağını du^unduğu ıçın an ve duru bır Turkçenın hem oğren- cısı hem de ustası olarak kaleme aldığı vazılanvla çağdaş Turkıve'nın oluşu- muna katkıda bulundu Kadın hakları devnmı de onun yaşam boyu savun- duâu, hep >anında olduğu bırdevnm- dı" Kadınlan kamu vaşamının dışında bırakan. sosyal ılışkılerden uzak tutan kaç-goçe. tesetture. kız çocuklannın okula gondenlmemesıne. gıdenlenn bır vaştan sonra okuldan alınmasına. başlık parasına. çok eşlı aıle duzenıne. ataerkıllığın tum gucuyle surup gıtme- B ugun. Kuvavı Mıllı,ve- den gelen ulusal ozun sımgeM olan değerlı bır ın^anın tum >aşamını Ataturk ılkevedevnmle- nne. ınsan hak ve ozgur- luklenne. sos\ al adalet temelıne daj alı bır demokrası ulkusune adamış ve çağdaş Turkıve nın oluşumuna katkı- da bulunmuş bır buvuğumuzun hu- kukçu. vazar. Prot Dr Hıfzı Veldet V'elidedeoğhfnun olum vıldonumu Kendısını savgı ıleanıvoruz Velıdedeoğlu. bır "kutsal is>an*'ın "Tiırkün ateşle imtihanınm" ve bır ve- mden doğuşla uzun soiuklu bır de- mokrası mucadelesının tanığı ve bel- geleyıcısıydı Çunku o mıllı mucadele Anadolusu'nun turlu yorelerını ızle- mek ve gozlemlemek olanağıru bul- muş Ulusal Kurtuluş Sdvaşı"nın etkı ve vansımalannı tum bırvaşam. yure- ğjnde ve beynınde taşımı^tı Ozellıkle 19Mavıs 1919\e9 Evlul 1922arasın- dakı uç buçuk vılda mıllı mutadeleve ılışkın en oncmlı olaylann tam odak noktasında ve her an ıçınde bulundu- ğu ıçın. Kuvayı Mıllı>e ruhunu kav ra- mış. ozumsemış bu ruhla o/deşleşmış ve Kuvavı Mıllrve vı "ulusal bir kukre- yiş" olarak nıtelemişt; Velıdedeoğlu, başta laıklık olmak uzere. Ataturk devnmcılığınden Turkıve Cumhun- yetı nın "bağsız-koşulsuz" bağımsızlı- ğından. ınanma ve araştırma ozgurlu- ğu ıle bılıme olan ınancından asla odun vermedı Akılcı ozgurlukçu ve laık bır ınsanlık anlavışına davanan duşunce doğrultusunu şaşmadan ızle- dı Ataturk"un şu cumlelen onun va- şam pusulası oldu "V aptığımız \ e y ap- makta olduğumuz dorimlerin ereği. Türkh e Cumhurn eti halkını butunuvle sıne guçlu kalemıvle. ruhu ve vureğı ıle hep karşı çıktı Orneğın 1967v devazdığı"Tiırk Ka- dınının Hukuki \e Gerçek Sosyal Du- rumu" başlıklı makalesınde. ulkemız kadınlannın enaz0 » 80'ının durumu- nun eskı Osmanlı donemındekınden tarksız olduğunu, ekonomık bakım- dan erkeğe gore bağımlılıklannı dıle getınp buna neden olarak. olumsuz gelenek ve goreneklen gosterdı Kadının "tarlada çalışmak için \a- ratılmış bir amele. bir kole >e e\ inde er- keğin emrine amade bir meta olmadı- ğını", bır ınsan olduğunu vurguladı Kadının çalışmasının. uretım etkınlı- ğının aıle ılışkılenne venı bovutlar ka- tacağına ınancını belırtıp çağdaş ailevı zorbalık ve korku ıçermeven, karşıhklı sa>gının egemen olduğu bır vapı ola- rak tanımladı Ona gore. Turkıve'dekı kadın sorunu. "Erkeğin bu aİandaki eski alışkanlığı. dar gonışluluğu ve ego- izmi sorunudur". Gerçekte bır kadın sorunu değıl. bır erkek zıhnıvetı ve bağnazlığı (taassubu) sorunudur Velıdedeoğlu kadına uvgulanan şıddetten. fuhuşa zoriamadan, teca- vuzden. ensesaen, başhk parası alarak "kızsatmaktaıT'ddsozetmektedır Bu konulara ılışkın onensı ıse bılısel araş- tırmalarvapmak. toplumda koklude- ğışıklıklere neden olacak kulturcl ve ekonomık onlemler almaktır O. ko\- dekı toplumsal gerçekiere de buvuk bır duvarlılıkla eğılmıştır "miljonlar- ca korpe kız >e erkek zekasının Kuran kurslarında sönıip gitmesinin" acısını vureğındeduvmuş(Bk/ Agv S 471) "On kilo buğda\ karşılığı satılan, vuk havvanı gibı iş gorup boş oturan kocala- rını beslej en, koca da> ağmı \e kız okut- mamavı onavlavan, bovlece kendi kole- lik dunımuna kendisi de inanmış koy kadınının dramını > e ne denli "onemsi/" bır varlık olarak algılandığını usıaca anlatmıştır Otevandan kadının ısterse olanak ve tırsat bulursa, nasıl etkılı ve onemlı olabıleceğını. çocuklarına çalışma ve ılerleme aşkı aşılavabıleceğını, yanı sosvalızasyon surecı ıçındekı guçlu ro- lunu gozardı etmemıştır Velıdedeoğlu. hukuk duzenının ve hukuk kurallannın vuzeyde kalmayıp halkın ruhuna ışledığı ve yerleştığı za- man bıranlam veışlev taşıdıklannı sık sık vurgulamış İslam hukukunun or- neğın. mıras anlavışının (vaııı kız ço- cuklann mırastan erkek çocuklannın vansı oranında pa> almalannın) kırsal kesımde suregıtmesını uzuntu>le goz- lemlemıştır Yıne kırsal kesımde. "kadının üreti- ci çalışmalarıy la bir değer, bir ekono- mik v arlık. bir sen et oluşturduğu halde, bu varlığın sahibi olmamasındaki ada- letsizüği" dıle getırmıştır Velıdedeoğlu. toplumumuzdakı çağdaş kadınlann buyuk bırduvarlılık gosterdıklen çok eşlılık ve tesettur ko- nusunda da daha 19^0'lerde sağlıklı analızler vapmıştır Çeşıtlı dınsel ve hukuksal kavnaklardan vararlanarak Islamda da tek eş kuralının temel ol- duğunu erkeğin. ıçınde yaşadığımız çağda orneğın "dört kadın arasında adaleti, yani bakunda \e seıgide goste- rilecek olan maddi ve manevi adaleti sağlamasmın olanaksızlığına dayana- rak, birden fazla kadın almanın dinimi- zin emrine avkırı olduğunu" dıle getır- mıştır Ona gore, "Turk Vledeni Kaııu- nu, dindeki istisnai bir iznin kotuve kul- lanılmasının onune geçmış ve dinin koy- muş olduğu ahlaksal ve goksel vaptınm verıne, dunvasal ve hukuksal bir vaptınm kovarak çok eşliliği engel- lemiştir." (Çok Kanlılık ve Ortunme, 1954 S 9) Zaten Velıdedeoğlu na gore. gunu- muzun ekonomık toplumsal ve ah- laksal anlayışı bır erkeğin birden çok kadınla evlenmesıne hıçbır şekılde uv- gun değıldır Çunku "kadın da in- sandır. Bir erkeğin avnı zamanda bir- çok kadınla evlenmesine izin vermek, toplum içinde kadının onurunu ve guru- runu konımamak demektır". Bugun >asal olarak vasak olduğu halde çok eşlılığın yasadışı bıçımlerde ımam du- ası ıle bazen de duasız olarak uvgulan- ması. tumuvle kadını kolc savan eskı anlavışın bır dokuntusu ve hortla- masıdır Velıdedeoğlu. evlılığın. valnız hu- kuksal dcğıl, ılahı ve doğal yasalar bakımından da tel» evlılık olması ge- reklığını, bır uygarlık ve kultur goster- gesı olarak tanımlarken "imam duası iie ve} a duasız bir birkaç kadınla birlik- te vaşamanın şiddetli ceza tehdidi altına konulmasını ve bu fiili işlevcnlerin, şim- dikinden daha şiddetle cezalandırılma- lannı" onermıştır Bu oncn. laık huku- kun ışlerlığının sağlanmasının \aru sıra. kadınlanmızın kışılıklen, onurla- n veçıkarlan açısından çok buvuk bır onem taşımaktadır Velıdedeoğlu, ço- ğu >azılannda kadın ve sıvaset ılışkısı- ne de değınmış. kadının en buyuk go- revının kendısını sıvasal yaşamda ge- rektığı şekılde kabu! ettırmek ve etkılı kılmak olduğunu soylemıştır "Değer- lerini kamu gorevlerinin her alanında kanıtlamış olan avdın kadınlann, si- vasal alanda da cesaretli bir savaşa atı- İmalarının gereğine" v urekten ınanmjş, kadın-erkek eşıtlığını sağ- layarak. >enı değerler oluşmadığı tak- dırde, bunun vainız kadınlar ıçın değıl, tum toplum ıçın olumsuz sonuçlan olacağını şu cumlelerle dıle getırmıştır "Tıirk kadını, kendi siv asal haklarını bilinçle kullanamadığı surece, gerçek demokrası kurulamaz. Sandıkıan her defasında inanmış insanların gerçek de- mokrasisi verine, çıkarcı muhitlerin ya- lancı demokrasisi çıkar ve bu, bir Batı demokrasisi değil, bir demokrasicilik ovunu olur." Ulkemızde demokrasının bır turlu çağdaş doğrultusuna oturtulamama- sından. duşunce ozgurluğunun sağla- namamasından. laıklığın gıderek ar- tan dozlarda varalar almasından, bu- nun hem de demokrası kullanılarak, ve demokrası adına yapılmasından bu>uk bır uzuntu duvan Velıdedeoğ- lu. hıçbır zaman umutsuzluğa ve v ılgınlığa kapılmamıştır Çunku o "devTİmlerin başladığını, ama bitmediğinı, hep sürduğiınu" çok ıvıbılır Nıtekım laıklığıveTurkkadı- nlannı tehdıt eden karanhğa gomulme tehlıkesı ıle savaşmak ıçın. bu tehlıke- nın buvuk şehırlenn aydın ortamına kadar sokulmasını beklememek ve uyanık olmak gerektığını sovlemış ve şu sozlen eklemıştır "Turk ulusu, bu ikinci mıllı mucade- levı' de ergeç kazanacaktır. Eherir ki birincisindeki gibi yurekli ve karariı olalım. guçluklerden vılmavalım." (Bkz llkMechs S 2^1) ' ARADABIR MÜMTAZ PEKER Ege Universitesi Sosyoloji Bölümü Dzel Araştırmalar Özel televızyon kanallarmın bellı nedenlerle değışık konular uzerınde her hafta halkoylaması (referandum) ve araştırma yaptıklarını goruyoruz Kanallar bunların sonuçlarını da kendılerınce en cok ızlenen programla- nnda açıklayacaklarını belırterek ıstemın artmasını sağ- lamaya çalışmaktadırlar Sonuçların yayımlanması ıle sayın yetkılıler bu konuda kamuoyunu oluşturduklarını ya da bılgılendırdıklerını savunmaktadırlar Halkoylaması ve araştırmanın temel nıtelığınden ha- reketle yapılan ışın ne derece yanlış olduğunu bu yazı ıçerığınde tartışmak ıstıyoruz Halkoylaması ve araştır- ma ıkılısının temel amacı gerçeğı betımleyerek ortaya çıkarmasıdır Betımleme gorunenı gozlenenı tum bı- çımlerı ıle olduğu gıbı ortaya koyabılmektır Gerçeğı olusturan oğelerı nebıreksık ne bır fazla eksıltmeden- abartmadan sayabılme ve bunları kamuoyunun onune değerlendırmesıne sunabılmek soz konusu çalışmala- rın ozunu olusturur Halkoylamasında tam sayım, araş- tırmada ıse tam sayım ya da omeMeme ıle ınceleme bı- rımlerıne ulasmak ve her bır ınceleme/gozlem bırımının tutumunu davranışını değerını olçmek gerekır Bu ne- denle olçmek ıstedığımız olay ve olgu ıle ılıntılı gozlem bırımlennm (deneklerın) lıstesını yansız oluşturmalıyız Hıç şuphesız burada sıstematık olmayan rastgele hata- lar olabılır Bunların butunu etkılemeyeceğını varsaya- bılırız Bır noktada bunlar kabul edılebılır hatalardır Araştırma tam sayım ya da ornekleme yapıldığında tum gozlem bırımlermeulasmamıztemeldır Ancak bazı gozlem bınmlenne değışık nedenlerle (hasta seyahatta olma vb ) ulasamayız Bunların toplum ıçındekı oranının yuzde ucu geçmemesı ve evrendekı dağılımlarının rast- gele olması gerekır Başka bır anlatımla, goruşulmeyen ınceleme bırımlerının bır noktada (aynı yerleşım bırı- mınde aynı sokak ya da mahallede) yığınlasmaması gerekır Halkoylamasında ıse, evrendekı tum denekle- rın yansız hazırlanan lıstelere gore kapalı oy-acık sayım koşulu altında goruslerını belırtmelerı gerekır Burada katılım kımı zaman gonullu kımı zaman ıse zorunludur Zorunluluktan amac evrendekı tum gozlem bırımlerının goruslerını belırtmelerı ve sorun olan olay/olgu uzerın- de sınırları daha net olan bır kamuoyu olusturmaktır Katılımın gonullu olduğu durumlarda ıse oylamaya ka- tılmayanların coğunluğun goruşunu benımsedıklerı varsayımı yatmaktadır Halkoylaması ve arastırmada yapılması gereken te- mel noktaların bunlar olması gerekır llgılendığınız olay ya da olguyu betımlemek ve buna gore kamuoyu oluş- turmanın temelınde boylesı bır bılımsel tutum-etık (ah- lak) yatmaktadır Ulkemızde ozel televızyon kanalları her konuda oldu- ğu gıbı yerel seçım konusunda da kendılermı fazla so- rumlu hıssetmemektedırler Isın ılgınc yanı yapılanın doğru olup-olmadığı ne bılım cevrelerı ne araştırma ku- rumları ne de burokrası tarafından tartısılıyor Yanlıslar- la dolu bır bılgı setı ıle kamuoyu olusturanları sessızce seyredıyoruz Daha kotusu yapılanların ne derece gu- venılır gecerlı olduğunu sorgulamadan bulgularını de- ğışık duzeyde tartısıyoruz Ulus devletınde ne zaman eğıtılmıs aklı egemen kılacağız ve eğıtılmış aklın yaptık- larını elestırmekcesaretını gostereceğız9 TARTIŞMA Prof. Aksoy ve gerçeği arama çabası P rol Muammer Akso>'u vıtınşımızın uzennden.ulke>ı çıkmazlara surukleyenlere karşı, vaptığı savaşımındakı haklılığını kanıtlayandort uzunyılgeçtı V azar 4zra Ertıat "Sevgi Y onetimi" adlı kıtabında gerceklen aravan Sokrat ıçın "Sokrat'ı düşünun, adam nedir, ne meslek guder, belli değil. Gece gunduz dolaşır. sonıp araştırır. Araştırdığı da ne, belli belirsiz bir siını konu. Kuşkulanmışlardır edimJerioden, bu adam bir deli, bir volun delisi ya da aşığı... Nejin olabilir, dij e sonışturmuşlar, olsa olsa bir devrimin kararına varmışlar. Düzeni değiştirme sevdasına duşmuştur, demişler de, öldürmuşler adamı zehir içirterek. Kuşku ve kuşumle karşılanır oteden berı gerçeği arama çabası" dıyerek tanımlama>apar Ev et, o gunden bu gune gerçeğı arama ulkesınıaydınlığa goturmeçabası ıçınde olanlara karşı tutum. dav ranış v e kıv ım hıçdeğışmemıştır NedcnıiM;. gerçeğı arama. bırduşunce bır onur. bır ınsan ve doğa sevgısının. kısaca adam olmanıngereğıdır Buger^ek ıse çıkarlarkarşıtıolup butun çıkarcı vondeolanların hıç hoşlanmadıklan bırtuıumdur Prot Muammer Ersov da vukandakı betımlemede PENCERE olduğu gıbı gcrçeğı aramış. vurdu ulusu ıçın vaşamış. durmadanbuvoldaçaba gostermıştır 3ovlece2500vıl sonra Sokrat"la avnı sonucu pavlaşmış \anı bır volun delısı olduğu kanısı ıleedımlen kuşku ve kuşumle karşılanmıştır Bu v uzden de Ataturk dev rım v c ılkelennden sapmış olan duzenı. venıden doğrultusuna çekmeçabasınagırdığı kanısı ılekurşunlanarak oldurulmuştur Daha oncekı kıv ımlar v e daha sonrakı Çetin Emeç, Turan Dursun. Bahrive L çok, L ğur Mumcukıvımı vekıvımlan uygulavanlann takıpsızlığı gostermışlırkı Akso\"unkatlı ne ılktır. nedeson olacak tır Turk dev nmının hızını kesıp dunvadakı butun gen kalmış ulkelcrcornek olabılccck devrımusosvjl nıtelığını durdurmak ıı,ın vıllarbovuıı, vedışguçlercehazırlanıp uvgulanan tuzak 1980 mudahalesı ıleen ustduzeylere urmandırılmıştır Butun bu kıv ımlar. çıkar çev relerının karşılanna çıkacak herengelı başladıgıanda durdurmavıamaçladıklannı açıkça kanıtlamaktadır Dunyanınen buvuk mutluiuğu. bır ınsanın. uğrunda olebıleLeğı akılcı bır ınancı olması vemutlu noktalanmış vaşamda. ınsanın bu ınanç uğruna vaşamını vemıış bulunmasıdır lşte Prot Aksov Ataturkçu duşuntevı saşamında ınanç edınmış va^amınmher donı.mınde Turk dev nmının vc Ataturkçu eğıtımın en ust duzevdeuvgulanması ıçın tum çaba veencrjısını ortava kovmuştur Avrıca buıun vurt sorunlannın çozumunu gorev kabul ctmış gen bırakılmış ulkesındeavdın oimanın kolav olmadığına ınanmişiır Sonunda da ulusunu çağdaş vaşama gotuıe(.eğıneınandıgı buyoldacanını vermektengcn kalmamıştır Prof Muammer Aksov un vdşamını \ererck bıze gosterdığı bu onurlu vol. bırlıkten veozvenden geçmektedır Gerçek v uriseverlenn bırleşememelerı orguılenememelen vureklı-ozvenlıolamamaian ve sivasal pldtlormda ağırlıklarını ortava kovamamalanndan dolavı Turkıve nınavdınlık ufuklara veçağdaşlaşmava doğru gıden volu çıkar çev rclennce kesılmektcdır Gerçek Ataturkçu vığıt Aksov Senı ve Turk devnmı volunddkısavaşımını bıran bıleunutınavarak avnıvolun senın duşunde olduğu gıbı sıvasal platlorma da vansılarak Mİmadanızleveceğımızeanı AvvukErenberk Ataturkçu Duşunce Derneğı Üvesı 'Kadı kapısı kapatmak'... KIRMIZI BALIK AİLE TOPLANTILARI: ÇOCUKLARIMIZI DOĞRU ML BESLİYORUZ Konusunuşu Danışman Dr. Erdal Atabek. Bostancı 27Şubat 1994-Pazarsaat 1200 417 16 16-41722 22 Kırmızı Balık aılesı dav etlıdır Dijurıdan katılacaklarm telefon etmesirica olunur. I dan \ argılama Lsulu Kanunu nunıkıncı maddesıne getınlmek ıstenılendeğışıklıkle ıdarı>argıdadava açacak"kişi"veva "dernek vs."' gıbı gruplann bu hakları ellennden alınmak ıstenılmektedır SHPÇorumMılletvekılıCemal Şahin tarafından hazırlanarak 26 11 1993tanhındeTBMM Adalet Komısvonu na gondenlerek9 12 199.1 tanhınde kabul edılen tasarı unıversıteler. barolarveduvarlı çevrelerce buvuk tepkıvle karşılanmıştır İdanyargılama >asasının ıkıncı maddesınde ongorulen değışıklık sonucu. dav a açacak "kişi" v e> a "menfaatgnıplarına"dava yolu kapatılmış bulunmaktadır Dav a açmak ıçın "doğmdatı menfaat ihlali" koşulu getırılerek dav a yolu tıkanılmaktadır Bu>olla "idarenin işlem ve ey lemleri" yargı denetımı dışına çıkanlarak hukuk dev letı kavramınadarbe vurulmaktadır Anay asal bır hak olan "yargı yolu"guvencesı yok edılmek ıstenılmekte ve idarenin tasarruflannın "yargısal denetim" dışında tutulması arzulanmaktadır Idare hukukunda, ıdan v argı mercılennde dav a açatak olanların "Mmler" olacağı başından ben tartışma konusu olmuştur Oncelen "hakları ihlal edilenlerin" dav a açabıleceklen knten kabul edılmış. zamanla bu kntenn vetersızlığıanlaşılmış bunun venne sadece "menfaati ihlal edilmiş" olma krıten getınlmıştır Bovlece idarenin ışlernveeylemlennın daha çok "kişi" v ev a "menfaat gnıpları" tarafından ıdan vargıva getınlmesı olanağı sağlanmıştır Buılke. hukukun gelışmesını gosterdığı gıbı çağdaş hukuk mantığının da bırgereğıdır ^ aklaşık 200 vıl once Fransız Danıştavı "vergi v ukümlüsü olmay ı" dav a açmak ıçın dâ v acıda v eterlı ehlıvet olarak gormuştur Bızjm Danışta) ımız "şehir vatandasımn" bu sıfatla 1970 vılında Istanbul Beledıvesı nce hazırlanan Boğaz Koprusu ve ılgılı çev re > olu guzergâhı planlannın ıptalı ıçın "kişi" taratındanaçılandavavı "şahsi menfaat ilişkisi" bulunmadığı gerekçesıv le reddetmıştır Değışen şartlar \ e gelışmeler sonucu a> nı Danışta v ımız bu kararın aksıne bır "belde vatandaşı"sıfatıvla "tarihivok edip klasik Istanbul silüetini ortadan kaldıracağı" gerekçesıv le Prot Dr Erendiz Ozbayoğlud L Edebıvat Fakuİtesı EskıÇağDıllenve Kulturlen Anabılım Dalı öğretım uvesı) taratından açılan Istanbul Tanhı \ anmada Koruma ImarPlanı ıle ılgılı ıptal dav asında. dav acı ehlıvetı olduğuna karar v enlerek "kişinin" menfaatının olavdavarlığını kabul etmıştır Belde sakınlerının açtığı Park Otelıdavası MımarlarOdası davaları başka bırerornektır Bu kararlarda Danıştay taratından mentaat ılışkısı genış v orumlanarak hukuk dev letı ılkesı korunmaktadır Tasannın>asdtlaşmasıha!ınde bu ıçtıhatlann aksıne bır durumortayaçıkacaktır Lvesı v e hukuk danişmanı olarak onurduvduğum DHKD (Doğal Havaü Koruma Derneğı) <200uyeh 1993 1995 donemı ıçın çev rev ı ve doğal havaiıkorumaya}onelık8 mılyara yaklaşan planlı harcamalanvla aktıf-organıze bır guç olarak tasannın vasalldşması sonucu gelecek değışıklıkleçere konusunda davaaçmahakkı kısıtlanacaktır Kamuvaranna çalışan derneğımız ve dığer "menfaat gnıplarının" dav a açmaları. kolav ldştınlacağı verdezorlaştınlmaktadır Konuy u dernek dçısından kısa bır ornekle açıklamak gerekırse DHKD kendi bınasının bulunduğu verdekı ağaçlann kesılmcsıvle ılgılı bır ıdan karar hakkında "menfaati doğnıdan" ihlal edıldığı ıçın dav a açabılecek Ideal hukuk devletınde hak-menfaat-doğrudan mentaat ıhlallen gıbı knterler soz konusu edılmeden olavla "ilgisi" olan herkes dav a açabılmelıdır Tasannın gerekçesıne de katılmak mumkun değıldır Dav a > oğunluğuy la gelen ıdan vargıdakı tıkanıklığınaşılması vedavalann hızlandınlması dav a açma yolunu kapatmakla olmaz "Kadı kaptsını kapatmak" çozum değıldır RecepAjjıldız Avııkat Şu Aynlık Insan doğar yaşar, olur Doğa yasası bu1 Gelecekte ne olacak? Insan doğa yasasını nasıl değış- tırecek9 Bılım doğumla olumu denetim altına nasıl ala- cak? Bılemıyoruz Bıldığımız yaşayanın olene gozyaşı dokmesındekı anlamsızlıktır ölecek olanın olmuş olana ağlaması, kendısıne ağlaması değıl mıdır"? Hocam Hıfeı Veldet Velidedeoğlu'nun gozlerını yaşa- makapadığı gun buduşuncelerlekendımı tesellıyeçalı- şıyordum, aradan ıkı yıl geçınce anladım kı ınsan olume değıl ayrtlığa ağlıyor Halknedemış Olum Allah ın emrı Aynlık olmasaydı Hocam gozumde tutuyor, kımı zaman yokluğunu oyle- sıne duyumsuyorum kı1 Kendısınden buyuk kışıyle dostluk ınsana çok şey kazandırıyor, ama olumun ara- ya gırmesıyle doğan acıya katlanmak kolay değıl Bu- yuklerımızın buyukluğunu yaşarken ozumsemek bılıncı- nın mutluluğudur elımızde kalan • Hıfzı Veldet, Osmanlı devletınde doğdu imparatorlu- ğun son yıllarını yaşadı, savaşı ve ateşı gordu, duşman ışgalı ne demektır bıldı kurtuluşun sevıncıyle yureğını ısıttı, Avrupa da oğretımını surdurdu unıversıtede bılım yaptı, Cumhurıyet e yarım yuzyıl yazı yazdı, dıl devrımı- nın onculerınden Turk dılının mımarlarındandı ulkenın kultur tarlasını surerken açtığı arklara serptığı tohumlar surgunlerını verdıler gun geçtıkçe boy atıyorlar Atatürfc'u çok severdı Nasıl bırsevgıydı bu7 Nadir Nadi anlatmıştı Bır gun Halide Edip Cumhurı- yet başyazarına sormuş Bır kımseyı boylesıne sevmek ya da bır kışıye boyle- sıne hayranlık nasıl açıklanabılır? ' Nadır Nadı 'Çok açık demış 'ben VVagner ı ya da Mozart'ı nasıl sevıyorsam, Ataturk u de oyle sevıyorum • Mustafa Kemal Anadolu da yaşayan ınsanın kımlığını vurgulamış ınsanlığını sımgelemıştır Bunun nedemek olduğunu anlamak ıçın ılle de duşman çızmesının mah- muz şakırtısını duymak ya da ışgalın acısında aşağılan- mak gerekmez Bugun ne yazık kı çoğu aydınımız papa- ğan gıbıdır Batı nın patronu ne dıyorsa bızımkı yınelı- yor karşı çıkanı da dınozorlukla suçluyor, yeryuzunun efendılerıne paspas olmak ulkemızde en buyuk marıfet sayılıyor Öysa Mustafa Kemal 20 ncı yuzyılın başında bu aşa- ğılık duygusunu sılmış atmıştı Aydınlanma devrımının gereğı ınsanın ınsanlığını bıl- mesıdır Hıfzı Veldet Velıdedeoğlu bunun ne demek ol- duğunu yaşayarak oğrenmış, Anadolu nun aydınlanma- sında ve 1923 devrımının gerçekleşmesınde yaşamı boyunca hızmet vermış bır kışıydı • Şerıatçı azgınlaşıyor Irtıca yukselıyor Hıfzı Veldet ı bu ortamda anmak sevılen bır kışıyı anımsamaktan ote bır anlam kazanıyor Bır ışlevı ustlenıyor Gorev oluyor Aydınlanma devrımının bır karşıdevrımle yok edılmek ıstendığı vakıtlerdeyız Hıfzı Veldet Velıdedeoğlu bu vakıtlen gosteren saatın nasıl kurulduğunu bıze tum açıklığıyla anlatmıştı, her yazısı bu bakımdan bırders ıçerığını taşır Yaşarken ho- camızdı gozlerını hayata kapadıktan sonra da hocalığı- nı surduruyor BAŞSAĞLIĞI Değerlı bılım adamı Prof. Dr. WILFRIED BUCH'u ka>bettık Hızmetlennı unutmavacağız Tum dost ve vakınlanna başsağhğı dılenz Ç.l. EĞİTİM F 4KILTESİ OĞRETİM ELEM41SLARI BAŞSAĞLIĞI Değerlı hcH.amız Prof. Dr. WILFRIED BLCH'un vetatından buvuk uzuntu duvuvoruz Kendısını ve oğretılennı hn,bır zaman unutmavacağız Kendısıne Tann dan rahnıet aılesine ogrencılennevetum sevenlerıne başsağlığı dılenz Ç.l. EĞITIM F4MLTESI \LM\\ DILIEĞITİMI \> \BILIM D ALI OĞRETİM ELEM A>L4RI \ E SEKRETERt ERTUGRUL FACİASI VE 21. YÜZYILA DOĞRU TÜRK-JAPON İLİSKİSİ Araştırmacı Erol Mütercimler'ın bu tarıhe ışık tutan kıtabı Anahtar Kıtaplar Yayınevı tarafından yayınlandı. Tel.:(0212)5185442 SATILIK İŞYERÎ ARANIYOR Şehır ıçınde Istanbul yakasında yayın merkezi olarak kullanılmak üzere toplam kapalı alanı 4.000 metrekare olan bır ışyeri aranıyor. Yapının yeni \eya eskı olmasının önemi yoktur. Bahçelı olanlar tercıh edilir. 5209696-5124737 CUMHURBAŞKAMGAZIM.KEMAL PAŞA'MN SÖNBAR4R GEZİLERİ Nuri Onat (\ av ına hazırlay an) 40 000(KD\ ıçınde) Çağdaş \a\mlan TurkocagıCad 39-41 Cagaloglu-hıanbul