Katalog

SAYFA CUMHURIYET 22ŞUBAT1994SALI OLAYLAR VE GORUŞLER Gecekondu sorununaçözümarayışları... Kaçak yapılaşmanın özunde doğal olan bannma gereksınmesı değıl, kent topraklannı talan etme e> lemı vardır. Bunun da temelınde programsız bır kentleşme \ e çarpık bır ekonomının berabennde getırdığı yasal yollar dışında, ekonomık yarar sağlama eylemı yatmaktadır, hızlı koşe dönme felsefesı vardır. Prof. Dr. METE TAPAN/sf. Büyükşehir Belediyesi Genel Sekreter Yardımcısı O zellıkle buyuk kentlen- mızde ulkemızın sosyo- ekonomık yapısının bır sonucu v asadışı y apılaş- ma\a neden olan gece- kondu olgusu >a da bu olguya bağh sonuçlar bugunlerde yan- lışyorumlanıyor Orneğın bu sorunun yaratıcısı "arazi mafyasıdır" ya da "bu olgu >erel >önetımlerce ov avcılığı ne- deni) le desteklenmektedir" y a da "kır- sal bölgelerde vaşavan insaniarımız kentlerden intikamlarını almaktadır" y a da "gecekonduyu desleklemek ucuz bir popülizmdir" y a da "gecekondulara altyapı götıinneyelinı, böylece bu kişi- ler geldikleri \ere giderler" gıbı ddha bır dızı gecekondu olgusuyla ılgılı vo- rumlann. analızlenn vapıldığını hepı- mızbılmekteyız Bır olgu\ u salt bır perspektıften de- ğerlendırmek ya da bu tur sosyo-eko- nomık boyuta bağlı olgulan dennle- mesıne, çok yonlu ıncelemeden bazı sonuçlara varmak kanımca onemlı bır sorumsuzluktur Bu sorumsuzluğun sonuçlan toplumsal boyut kazanmak- ta. yanlış, tek yonlu yorumlar da ço- zumlenn sağlıklı gelışmemesıne neden olmaktadır Gecekondulaşmayla kaçak yapılaş- manın da bırbırlenvle kanştınldığı bır orlamda doğru yorumlara varmak ıçın. sonuçlara değıl de, sonucu hazır- layan nedenler ın uzenne eğılmek gere- kır Bu nedenlenn başında kentleşmenin geldığı çok açıktır Kentleşme hepımı- zın ozledığı bır olgudur Kentleşme demek endusınleşme demektır. ulke- nın kalkınması anlamına gelır Yazık kı. ulkemızdekı kentleşme olgusu bır plana. programa gore gelışmemış. ül- kesel boyutta bir dengeleme bu kentleş- medeyer almamıştır Başka btrdeyış- le. kentleşme olgusu me\cut kentsel dınamıklen olan kentlenn buyumesı bıçımınc donuşmuştur Ulkeduzeyın- de kentleşme olgusu yaygınlaşmamış- tır Kuşkusuz bu kentleşmenın hızı. onemlı bır sorun olmuştur Kentleşme surccı ıçınde kentlere doğru gelışen ıç- goç. mevcut kent ekonomısını arsa arzın\ buyuk oranda etkılemıştır Iç- goçle artan nufusun arsa \e konut ge- reksınımı karşılanamamıştır Bu kent- ler plansızhğın ve programsızlığın bır sonucu olarak bu ınsan akımına hazır- hksı? kalmışlardır Onun ıçındır kı bu kentlerde kısa surede sosy al gu\ ence- lı ışyen eksığı buyuk oranda artmış. marjınal sektorde çalışanlann sayısı da buna koşut yukselmıştır Işportacı- hk gıbı kent soylunun sureklı şıkayet konusunun temel nedenı. sozunu ettı- ğım mevcut kent ekonomısının legal ışyen arzının yeterlı olmamasından kaynaklanmaktadır Kuşkusuz bu su- reçte kışı başına duşen kaba urun ola- rak (gayn safı) mıllı gelır. orneğın ls- tanbul gıbı buyuk metropollerde ulke ortalamasının uç katına erışmıştır Ancak bu \enden ya da ekonomık Gecekondulaşmanındevametmesı- gostergedenkentnufusununtumunun nın bır başka nedenı, hukumetlenmı- yararlandığı so\lenemez Bu kentlerde zm bu kentleşme surecı ıçmde gerçekçı yokbulla zengın arasındakı uçurum bır konut polıtıkasını da bugune dek yazık kı daha da buyumuştur Hele gehstırmemış olmasında yatar Kırsal kuçuk tasarrutlan enten. Istanbul hal- alanlann ekonomik kalkınmasını sağ- kını her sabah bır oncekı sabaha gore lama, burada va.şavan vatandaşlanmı- daha yoksul uyandıran enflasyona ça- zın kente goç etmeîerini teşvik et; onla- re bulunmaması gecekondulaşmayı nn can guvenliğini hiçe say; kentteki ışportacılığı koruklemıştır Üzenne Hazine arazilerinin imarlı arsa olnıası basarak şu gerçeğı dıle getırmek ıstıyo- yolunda model geliştirme ve sonra gece- rum "Bu sorun hem gecekonduyu kö- kondu olgusunu yanı Hazine arsalan- rükletniştir, hem de kaçak yapılaşma- nı yıllardır bınlen aracıyla bu gelen yı." vatandaşlann satın almasına engel ol- Ancak, kaçak yapılaşmanın ozunde mayarak bunu bır konut ve ıskân poh- doğal olan bannma gereksınmesı de- tıkası olarak kabul edıp kınarsan. bu ğıl, kent topraklannı talan etme cyle- çok buyuk bır çehşkıdır Aydınlanmı- mı vardır Bunun da temelınde prog- za duşen gorev ışte bu ıkıcıl tutuma ramsız bır kentleşme ve çarpık bır çare bulmaktır ekonomının berabennde getırdığı ya- Dolayıstyla gecekondu olgusu ınce- sal yollar dışında, ekonomık yarar lenırken ya da^bu konuda bır çozum sağlama eylemı yatmaktadır, hızlı ko- aranırken sapla samanı ayırt etmek şe donme felsefesı vardır Su havzala- gerekır Kuşkusuz. bunlan yaptırma- rının, Boğazıçı korulannın, Istanbul'- mak gerekır. affetmemek gerekır un en guzel rekreasyon alanlannın Tum kaçak yaptlar gıbı. gecekondular paylaşılmasi salt gecekondularca de- da yıkılmalıdır Gecekondu mafyası ğıl anlı şanlı ışadamlanmızca. kent yok edılmelıdır Bu gıbı yaptınmlarla soylularımızca gerçekleşmıştır Kuş- beraber ulkemızdekı şuyoz ekonomık kusuz bu gerçeğı Turkıye ekonomısı- sısteme de bır çare aranmahdır nın bır sonucu olarak değerlendırmek Gecekondu sorunu her alanda alı- gerckır Her kesımın kendıne gore bu nacak radıkal onlemler paketıyle an- yoz kapıtalızmden payını almak ıste- ;ak çozulebılır Bu da ayn bır yaa mesı kaçınılmazdır konusudur ARADABIR DEMETIŞIK Hukukçu Sayın Yargıçlar KuruluTurkıye Cumhurıyetı'nın laık devlet, laık hukuk temelı- nın guvencesı olan, hukuk, ahlak ve bağımsız Turk halkı adına hukum veren sızlerı, Turk mahkemelerının adaletıne, Turk yargıç ve savcı- larına olan guven ve saygılarımı yıneleyerek selamla- mak ıstıyorum Sozume, tanıklığımı kışılığım, mesleğım ve dunya goruşume dayandırdığımı açıklayarak başla- mak ıstıyorum Ben hukukçuyum, devlete hukuk alanında yırmı uç yıl hızmetverdim Ben, Ataturk Cumhurıyetı'nın laık eğıtım sıstemının bağlamasız ve baskısız yetıştırdığı vıcdan ve ınanç sahı- bı duşunen tartışan yazan konuşan bır kışısıyım Benı tanıklığa çağınyorsunuz Benı yanarken yaşa- dıklarımın ve gorduklerımın gerçeklerını ıfade etmek ıçın burada bulunduruyorsunuz Kışılığıme gosterdığı- nız bu guvene bır temel saptamaylateşekkur etmek ıstı- yorum Ben mağdurum, bana saldırıldı, yedı saat teror altında kaldım yakılmak oldurulmek ıstendım Ben mağdurum, çunku ben Mustafa Kemal'ın Anado- lu Kurtuluş Hareketının, Anadolu halkınıntam bağımsız- lığı, ınsan hak ve ozgurluklerı, dın ve vıcdan ozgurluğu ıçın yapıldığına ınanıyorum bana bunun ıçın saldırıldı Ben mağdurum mağdur edıldım yakılmak ıstendım, çunku ben Ataturk devrımının benı ve halkımı devlete, sadece ve sadece yurttaş ve vatandaş kımlığı ve statusu ıle bağlayan laık devlet laık hukuk sıstemınden yana- yım Ben ozgur duşunen akla bılgıye, bılıme dayanan, çağın bılımsel ve teknolo)ik gelışmelerı ıle aydınlanmış, ınsan değerıne, butunluğune, ınsan haysıyetıne uygun yonetmek ve yonetılmek hakkını kazanmış halktan ya- nayım Ben ırk dın, dıl, etnık ayrım yapılmayan yetenek ve kulturlerını gelıştırmek hakkını kullanan halkın varoldu- ğu, ozgur, bağımsız gonenç (refah) ıçınde çağdaş bır Turkıye den yanayım Bana bunun ıçın saldırıldı bunun ıçin teror uygulandı bunun ıcın acı cektırıldı bunun ıçın yakıldım Benı yedı saat azgın orgutlenmış planlanmış bır hareket, dın ve şerıat teroru estırerek dın devletı ızlencılerı, dıne daya- narak ıktıdar elde etmek ısteyen gerıcıler, şenatçılar yaktı Ben yedı saat "Serıat ısterız, cumhunyetSıvas'ta ku- ruldu Sıvas ta yıkılacak laıklık bıtecek şerıat gelecek, yakın dmsızlen Muhammed ın ordusu dınsızlerın kor- kusu,saldınn,yakın,yakın çığlıkları.çılgınlıkiarı azgın- lıkları, taşlamaları oldurmelerı ve nıhayet yakmaları ıle parçalandım Ben, esıt halklar belgesı olan, bağımsız Turkıye Cum- hurıyetı nın kuruluş belgesı olan Lozan dan yana oldu- ğum ıçın yakıldım Laık hukuktan yana olanlar adına yakıldım Ben cağdaş duşunce, ınsan hak ve ozgurluk- lerı bağımsız Turkıye adına duşunen, yazan dans eden turkuçağıran veyırmılı yaşların yaşamasevıncını taşıdığı ıçın gozlerı açık gıden otuz yedı tnsanım ve tum halkım adına adaletınızı ıstıyorum Bugun butun halkım ve dış dunya, bağımsız ve laık Turkıye Cumhurıyetı adına vereceğınız kararı beklıyor Benım vehalkımın duşunce vıcdan ınanç ozgurlükle- rını korumanızı halkımı dın devletçılerının şerıatçıların, cumhurıyetyıkıcılarınınelındenkurtarmanızı, laık devle- tı ve sozcusu olduğunuz laık hukuk sıstemını korumanızı ıstıyorum Ben Cumhurbaşkanı nın ı'adesındekı gıbı, "halkın halklaçatışmasında yakılmadım Ben, Başbakan'ınıfa- desındekı gıbı ' bır otelcınm kendısını kundakladığı" bır otelde yanmadım Ben muhalefet lıderınm ıfadesındekı gıbı bır futbol maçının olağan heyecanı" ıçınde yakıl- madım Ben, Valı nın Garnızon Komutanı'nın, Tugay Komu- tanı nın Içışlerı Bakanı nın EmnıyetMuduru'nun.Teror- le Mucadele Muduru nun, Beledıye Başkanı'nın, Başba- kan ın ve Cumhurbaşkanı nın gozu onunde dın devletçı- lerı, Musluman halkı dın adına somuren orgutlu serıatçı- lar tarafından yakıldım Öldum, yaşamak hakkımı ıstıyorum 1 OKURLARDAN Soydaş Sağlıkçiların Beklentisi İ989 dazorunlu olarak Bulganstan'danTurkıye'ye yuzlerce sağlık kadrosu geldı Doktor, dış hekımı, ebe. hemşıre ve sağlık memurlanndan oluşan bu kadrolann tumu dev let v e sıgorta hastanelennde sozleşmelı olarak gorev e başladılar Ancak kadrolann sozleşmelı yapılması sosyal olanaklardan tam olarak yararlanabılmelennı engellemektedır Maaş ucretlennın otekı kadrolardan y aklaşık y uzde 50 duşuk olması. doner scrmay e. nobetçılık odemelennden mahrum edılmelerı eşıtsızlık yaratmaktadır Soydaş sağlıkçıların da devlet kadrosu statusune alınarak tum y asal haklardan y ararlanmaları konusunda ılgılılere y aptığımız başv urulardan bugune kadar bır yanıt alamddık Soydaş sağlıkçıların beklentılen. dev let kadrosu statusune dahıl edılmelendır Boy lelıkle maddı sıkıntılan az da olsa azalacak. kalıtelı sağlık hızmetıverebılmelerıneolanak sağlanacaktır Ali Atakan TARTIŞMA Yönetim Sırası Livaneli'de S HP Istanbul Buyukşehır beledıye başkan adayıZülfii Livaneli, adayhğı açıklandıktan sonra bır TV kanalına verdığı demecını, beledıyecılık yuksek okulu dıye bırkurumolmadığı vetum beledıye başkanlannın farklı mesleİderden geldığı anlamında sozlerle bağlarken. bır bakıma aday lığının olağan dışı bır vakıa olarak gorulmemesı şerektığını belırtıyordu Ancak Lıv aneh'nın meslekı yelpazebinın olağanustuluğu yanında aday lığının olağan dışılığının zaten lafı bıle olamazdı Ulkemızde bazı değerler hızla v ukselırken kuttur ve sanatın bu yukselışten nasıbını alafnaması vegıttıkçe belırgınleşen kultur ve bılgı yoksullueu. ıster ıstemez sanatsal değerlenn bılınçlı bır bıçımde takdıredılememelen sonucunu doğurmuştur Populer sanatır. nıtelığını toplum belırler Eğerbır külture değıl de kuttursuzluğe hıtap edılecekse populer olma y olunda hıçbır sanatsal kay gıy a gerek olmadığı da açıktır Çunku nasıl olsa bev ınler fazla v orulmamakta. zev kler. ılgıler kıtlesel olarak ıyıye değıl. ıyı lanseedıleneyonelmcktedır Bu durum en çarpıcı bıçımde doğal olarak en populer sanat olan muzığe y ansımakla bırlıkte sadece muzıkle de sınırlı kalmamıstır Hızla gelışen ıletışım olanaklannın da yardımıylaartıkbırkez populer olundu mu gerısı "çorap sokuğu" gıbı gelmekiedır Mankenlık oyunculuk. sunuculuk. şarkıcıhk. "talk show"culuk. T\ r programcılığı gıbı tarklı dısıplınîer arasındakı sınırlar kalkmış bunlannbınnde dıkkaılen bırşekıldeçekmevı başarabılen bır "sanatçı" ıçın bu dısıplınler arasında sınırsız bır "serbest dolaşım hakkı" oluşuvermıştır Turkıve'de son zamanlarda te\ kalade ılgı goren 'tabuları kırma seferberliği'nden de cesaretalarak. Lıvanelfnın bu geni'; ve guukçe de genışley en meslekıyelpazesınıde bu yelpazede ver alan tum mesleklenn doruğunda olması başansını da bu gerçeklere bağlıyorum Antak bırfarkla Guçlu kullurel tormasy onu ve analız v eteneklerıv le anlaşildığı kadanyla ulkemız gerçeklennı de ı\ ı analız etmış ve bır y andan bu tablodan olabıldığınce yararlanırken bır y andan da sanatsal nıtelığınden odun v ermeyen sanatçı ızlenımını kalıcılaştırmayı başarabılmıştır Bubaşan buy uktur. ancak sanınm sanatsal olmaktan çok tıcandır Bu arada bu saptamalann bır "çok yönlülük altyhtarlı|ı" ya da esneklıkten v oksun bır ıhtısasçılıkyakİaşımı şeklınde algılanması nzıkosuna karşı dltınıçızerekbelırtıyorum Bu vazının yazılmasına neden olan ılıcı guç, gerçek çok yonluluğe ve bırçırpıda aklıma gclıveren HaldunTaner. BülentTarcan, İhsan L nluer. Atilla İlhan gıbı gerçek çok y onlulere duyduğum saygı ve verdığım değerdîr Ancak Zulfu Livaneli gerçeğınde bu çok vonluluğun Tezahuru ılgınç hatta mucızev ı değıl mıdır 1 "İlk göz ağrısı" olan muzıktekı yetkınhğını ayn bırtartışmakonusuotarak goruyorum \ncak\ardigim yargıyı ozetlemem gerekırse Livaneli ıçın muzık. bence kendısını bıle şaşırınğını sandığım "bire birkaç yirmi veren" venmh bır saha olnıuştur OlacakOkddar Telev ızv onu"nda sunuculuktan şarkıcılıâa "intisap" eden bır "sanatçı' hıcvedılıvordu "Hem sunarım hem so> lerim kime ne..." Lıv anelı hem çalar hem söy ler hem besteler hem duzenler hem yazar hem vonetır. bızede dınlemek. okumak ızlemek ve yonetılmek duşer Kamil Erdem / Ankara PENCERE Anadolu Müslûmam Şeriata Karşıdır... Şerıat, Kuran a dayanan Islam hukukudur Kuşkusuz bu kısacık tanım sozcuğun zaman ve me- kân ıçındekı değışımını kapsamaz ozunu yakalar Son yıllarda devletı dın temellenne oturtmak ısteyen- lere basınımızda Islamcı" denıyor, bu sozcuk yanlış cağrışımlara yol acıyordu Cumhunyet "şerıatcı'y\ yeğ- ledı Cunku polıtıkadalslamı kullanaraksıyasal ıktıdarage- çen sıyasal partı, anayasayı şeriata oturtmak zorunda- dır Bu durumda Islam, 'Tanrı ıle 'kul arasındakı vıcdan ılışkısı ve ınanç duygusu olmaktan çıkar, devlet duzenı- nedonuşur Islamcı sozcuğu artıkkullanılmıyor 'şerıatçı yerlı yerıne oturdu, doğrusu budur laık Cumhurıyetı şerıat devletıne çevırmek ısteyen de murtecı dır Irtıca, gerıcılık demektır Murtecı, gerıcıdır yaşam bıçımını bın yıl gerıye gotur- mek ısteyen kışıye başka ne ad verılebılır? • Şerıat 'ıbadat, muamelat, ukubat' bolumlerıne ayrılır, yalnız kışının yaşamını değıl devlet hayatını en kuçuk ayrıntıs.na değın duzenler Ukubat ceza hukukunu ıçerır, Kuran ın 'Maıde Suresı' kesın bır hukum getırır Erkek hırsızın ve kadın hırsızın ellerını kesın Şerıatın kestığı parmak acımaz' Pekı, kesılen el acımaz mı"? Gerçek şudur kı Turk Ceza Kanunu hırsızlık eden ka- dın ya da erkeğe hapıs cezası vermekle şeriata karşı çıkmışoluyor Şerıatçı, ıktıdara gectığınde hırsızın elı kesılecek, ko- casını aldatan kadın taşlanarak oldurulecek Pekı, neyapmalı9 • Anadolu ınsanının sağduyusu yapılacak şeyı çoktan yapmış Muslumanlığı kendıne gore yorumlamış Alevı Muslumandır ama şeriata karşıdır, namazkıl- maz oruçtutmaz haccagıtmez Alevı nın camısı yoktur Alevı Muslumandır Allah a tapar, Hazretı Muham- met ı peygamber bılır Kemalizm, Aydınlanma devrımıdır, genış ufuklu bır açıdan baktığımız zaman dınde reformdur ve laıklığı anayasal ılkeye donuşturmuştur şerıatçılığa karşı çıka- rak laıklık devrımını gerçekleştırmıştır Bır başka yoldan demokrasıye ulaşılamaz Şeriata karşı çıkmadan demokrat olunamaz, ınsan- laşmak yolunda ınsanın şerıatı aşması gerekıyor, hırsı- zın elını kesen kocasını aldatan kadını taşlayarak oldu- ren kısıde ınsanlık eksıktır • Şerıatçılık, gun geçtıkçe ulkemızde yaygınlaşıyor, bır yaşam bıçımı olarak sunuluyor, ama bugun gozlerı ka- palı şenatçıları dmleyen kışı şunu bılmelıdır kı laıklık or- tadan kalktığı gun kurulacak duzende soluk alamaya- caktır Cağdas ınsan Suudı Arabıstan da soluk alabılır mı' Kortez şeyhlıklenndekı şerıat duzenlerı aklı başında bır ınsana cehennem değıl mıdır'' Kadın kolelığının geçerlı olduğu bır toplumda erkek- ler de koledır Bugun Refah Partısı nın Turkıye ye oner- dığı duzen toplumu şeriata goturur başta Erbakan olmak uzere hangı Refahçı ben şeriata karşıyım dıye- bılır"? Oysa Anadolu Muslumanlığı şeriata karşıdır çol Mus- lumanlığının gudumune gırecek kadar gerı bır toplum değılız PARLAMENTONUN BOTOTLARI Rahmi Kumaş 40 000(KD\ ıçınde) )ti\ mlaıı Tıırkoiit?! CMI 19-41 Cagaioğlu-htanbııl Ödemeh gonderilmez • 1 1 T.C. Hükümeti'nin •• Ozelleştirme Programı kapsamında, TOFAŞ HİSSELERİ HALKA DEVREDÎLİYOR. • 1 1