Katalog

22ŞUBAT1994SALJ CUMHURİYET SAYFA DIŞ HABERLER 11 Lalumiere Çetinle görüştü • ANKARA (AA) - Avrupa Konseyi Genel Sekreteri Catherine Lalumiere, dün sabah Dışişleri Bakanı Hikmet Çetin'i ziyaret etti. Lalumiere görüşmeden sonra yapüğı açıklamada, ÇetinileBalkanlar, Kafkaslar. Orta Asya ve Rusya gibi konularda genel bir durum değerlendinnesi yaptıklannı söyledi. Görüşmede, Rusya'nın hem Kafkaslar'da hem de Bosna Hersek sorunu üzerindeki rolûnü değerlendirdiklerini belirten Lalumiere, "Sayın Çetin'in Rusya konusunda çok değerli deneyimleri ve görüşleri var. Çetin'in görûşlerinden çok yararlandım" dedi. GüneyAfrika'da • JOHANNESBURG (AA) - Güney Afrika'da hafta sonunda çıkan şiddet olaylannda 34 kişinin öldüğu bildirildi.Polis.Afrika UlusalKongresi(ANC) yanlısı olan 17 yaşından küçük 15 gencin cumartesi gûnü öldürülmesinin ardmdan, Natal bölgesinde Zulu kabilesinin karşıt gruplan arasında çıkan çatışmalarda 13 kişinin öldüğünü açıkladı. 'Kuzey Kore ayak sürüyor' • Dış Haberler Servisi - Uluslararası Atom Enerjisi Ajansı (IAEA), Kuzey Kore'deki nükleer tesisler sorununu ele almak üzere Viyana'da toplandı. 7 nükleer tesisini uluslararası denetime açmayı kabul eden Pyongyang'ın tesislerin denetime açılması konusunda ağır dav randığı belirtildi. Kuzey Kore ise uluslararası toplumun, nükleer gözlemcilerin faaliyet aıanının genişletilmesi için baskı uygulamaya devam etmesi durumunda nükleer tesislerini denetime açma karanndan geri dönebileceğini bildirdi. Buttoaklandı • tŞLAMABAD(AA)- Pakistan Başbakanı Benazir Butto, bir önceki görev döneminde, bir otelin inşaaü için yasal olmayan yollarla arsa tahsis ettiği iddiasıyla aleyhinde açılan davada beraatetti. Davaya bakan mahkemenin yargıcı Münir Şeyh, delil yetersizüği sebebiyle Butto'nun aklandığınj açıkladı. Benazir Butto, fslamabad kenti yakınında beş yıldızb bir otelin inşaatı için 115 hektarlık koruma altındaki bir alanı yetkisi dışında müteahhide tahsis ettiği iddiasıyla suçlanıyordu. Orgeneral İrter Londra'da • LONDRA(AA)- Jandarma Genel Komutanı Orgeneral Aydın İlter, Londra'da, terorizm ve uyuşturucu ile mücadele konulanndaki temaslanna başladı. Sa\Tinma Bakanlığı Basın Sözcüsü, Anadolu Ajansı'na yapüğı açıklamada. Dışişleri BakanlığYnın davetlisi olarak Ingiltere'de bulunan Orgeneralİlter'in. İçişleri Bakanlığı'nda terorizm ve uyuşturucu kaçakçılığıyla mücadele konusunda üst düzey yetkililerle görüşeceğini ve brifinglere kaülacağını bildirdi. Vietnam'da kaza:28ölü •HANOt(AA)- Vietnam'da meydana gelen trafik kazasında 28 kişinin öldüğü, 11 kişinin de yaralandığı bildirildi. Vietnam Haber Ajansı, alkol taşıyan otobüste, dikkatsiz bir kişinin sigara içmek için ateş yakması sonucu yangın çıktığını ve ötobüsün denize uçtuğunu kaydetti. Kazanın, Ho Chi Minh kentinin 310 kilometre kuzey doğusundaki karayolunda meydana geldiği bildirildi. libya'da yabancı dlyasağı •TRABLLSGARP(AA)- Şeriat yasalannın uygulanmaya başladığı Libya'da, resmi işlemlerde Arapça dışında dil kullananlara bundan böyle para cezası uygulanacak. Libya televizyonu, geçen ay sonlannda kabul edilen ve dün yayımlanan yasanın, yasağa uymayanlann 100 ile 300 dınar arasında para cezasına çarpünlrnasını öngördüğünü belirtti. Clinton, hava saldınsmdan vazgeçilmesi üzerine diplomatik çabalannı yoğunlaştınyor ABD siyasiçözümpeşindeFUATKOZLUKLU YVASHING- TON- ABD Başka- nı Bill Clinton, dün düzenledi- ği basın toplan- tısında Bosna- Hersek'te kabcı bir banşın sağ lanabilmesi için, ABD'rün elinden geleni yapacağmı söyledi. Sırplann Saraybona'yı bombala- ması durumunda kesin ve seri bir tepki ile karşılaşacaklan uyansında bulunan Clinton, "NATO'nun ka- ran halen yûrürlüktedir dedi. Saraybosna'daki Sırp mevzileriııe hava akınlan düzenlemenin şimdilik gündemden çıkması üzerine, VVas- hington diplomatik girişimlere ağır- lık verecek. Bombardıman kararut- dan Rusya Devlet Başkanı Boris Yeltsin'in araya girmesi ile vazgeçil- diği bildiriliyor. Resmi açıklamalannda son daki- kaya kadar sürekli olarak Sırplann ültimatom çerçevesinde hareket et- memeleri durumunda hava saldınsı düzerdeneceğini belirten Clinton yö- netimi, çekilme işleminin tamam- lanmamasına karşın, sürenin dol- masından birkaç dakika sonra bu karanndan vazgeçtiğini açıkladı. Başkan Clinton. NATO Genel Sekreteri Manfred Wöerner ile ülti- matomun dolmasından çok kısa bir zaman sonra iki defa yaptığı telefon görüşmesi ardmdan sürenin dolma- sına karşın hava harekatına 'şimdi- lik gerek olmadığını' söyledi. Clinton, Bosna'daki gelişmelerin yakından izlendiğini ve NATO ülti- matomunun gecerliliğini koruduğu- nu açıkladı. Beyaz Saray sözcülerinden Dee Dee Myers, Başkan Clinton adına yaptığı açıklamada şunlan belirtti: "NATO Genel Sekreteri Manfred VVöerner ile ittifak ve Birleşmiş Mil- letler komutanları. Saraybosna çev- resindeki ağır silahlann büyük bir kısmmın > a çekildiği ya da B\l dene- timine >erildiğini bildirdiler. Heniiz B.M denetiminde olmayan ağır silah- lann da kısa bir sürede verileceği ifa- deedildi. Bu nedenle, NATO tarafından ha- va operasyonlan düzenlenmesdnin, şimdilik gerekli olmadığına karar ve- rildi. Rusya Devlet Başkanı Boris Yelt- sin ile bugün yaptığun telefon konuş- masında da söyledim. Rusya hükü- metini de çabaları nedeniyle kutla- mak isterim. Önemli gelişmelere karşın, hazırlıklı ve dikkatli olmalı- yız. Ültimatom gecerliliğini sürdür- mektedir." Dee Dee Myers, bir soru üzerine de "Sûre uzatılmeştır. Gelismeleri çok dikkatli olarak izleyeceğiz. An- cak şûndi diplomatik girişimler ön plana çıkacaktır" dedi. Washington'daki diplomatik gözlemciler, Başkan Bill Clinton'ın, bugünden itibaren yoğun bir diplo- matik trafik başlatacağını bildiri- yorlar. Amerika'nın kaygısı, Sırpla- nn ağır silahlannı Bosna'nın diğer bölgelerinde devam eden çatışma- larda kullanması ve böylece de sava- şın büyümesi. Clinton yönetiminin yeni diplomatik girişimleri, NATO'nun Saraybosna'da olduğu gibi BM tarafından güvenlikli bölge ilan edilen 5 merkezin de ültima- tomla koruma altına alınması yö- nünde yoğunlasacak. Bir Beyaz Saray yetkilisi, Clinton ve yönetiminin, Sırplan iknada ba- şanlı olan Rusya ile sürekli temas içinde olduğunu bildirdi. Öte yandan Sırplann 10 kadar toplanru geri çekmeyip, bunu kötü hava koşullanna bağlamalannın ar- dında yeni hesaplar olabileceği bil- diriliyor. Sırplann kurtarıcı melekkri Dış Haberler Servisi - Rusya, Saraybosna'ya gönderdiği 400 askerin yaru sıra Bosna-Hersek başkentine 400 asker daha göndermek istediğini bildirdi. Saraybosna'ya ateşkesi denetlemek için gönderilen Rus birliği Sırplar tarafından büyük coşku ve sevinçle karşılandı. Ajanslar, Sırplann Rus askerlerine 'kurtancı' muamelesi yaptığmı bildirdiler. Yandaki fotoğrafta Saraybosna'ya gönderilen 106. Rus Hava tümenine bağlı askerler, Bosna'ya hareket etmeden önce Moskova'nın güneyindeki Tula kentinde geçit resmi yaparken görülüyor. Moskova, diplomatikzaferini kutluyor HAKAN AKSAY MOSKOVA - Rusya'da ikti- dar, diplomatik bir zafer kutlu- yor. Kremlin, Sırplann Sa- raybösna'daki ağır silahlannı geri çekmeye başlamasmda ve dolayısıyla NATO operasyonunun önlenmesinde belir- leyici rol oynadığından dolayı adeta bayram yapıyor. Kazandığım ileri sürdüğü diplomatik zaferle, hem dünya politikasma ağırlığmı koydu- k { HHff Hlüı ğunu hem de içeride muhalefete karşı moral üstünlük sağladığını sa- vunuyor. Önceki gün Başbakan Boris Yelt- sin'in ve Savunma Bakanı PaveJ Graçov'un Amerikalı meslektaş- lanyla yapüğı telefon görüşmeleri- nin ve daha sonaki gelişmelerin Rusya'nın istediği doğrultuda ol- masının hşonutluk yarattığı ifade ediliyor.û Rusya televizyonu. Saray- bosna'da kan dökülmesinin önlen- meside Moskova'nın girişiminin büyük rol oynadığıru, öte yandan çoİc zor hava koşullanna karşın Sırplann ağır silahlannın yüzde 90'- ını terk ettiklerini duyuruyor. Bu arada Rusya'nın Sırplara yapüğı baskıyı, başka ülkelerin de Boşnak- lara yapması gerektiğini belirtiyor. Sırplan korumak konusunda ra- dikallerden komünistlere, kiliseden orduya kadar herkesin birbiriyle ne- redeyse yanşa girdiği Rusya'da olayın önemi giderek artıyor. Sırplann en ateşli yandaşı görünen Jirinovski'nin güçlenmesinin önlen- mesi, iktidar açısından ciddi bir he- def olarak görünüyor. Son aylarda iyice zayıflamış ola Kremlin yönetimi. Sırplan ikna ede- rek ve NATO operasyonunu suya düşererek uluslararası diplomasiyle ağırlığını koyduğunu vurguluyor. Bu "diplomatik zafer"le Rusya'nın dünya politikasında yeniden en et- kiü güçlerden biri haline geldiği tü- ründen yorumlar -şimdilik çekingen bir tarzda da olsa- ortaya çıkmaya başlıyor. Muhalefet ise iktidann Baü'yla danışıklı dövüş içinde oldu- ğunu öne sürüyor. Baü'nın bir yan- dan Moskova'ya, "Aman Sırplan ikna edin de NATO bombalamasına gerek kahnasın" dedığını. öte yan- dan da bu olayı. Rusya'da muhale- fet karşısında Yeltsin'in güçlendiril- mesi için kullandığını iddia ediyor. Nezav&miya Gazeta, Baü'nın as- keri harekata girişmemek için Rus- ya'dan yardım istediğini, Moskova yönetiminin de bu ricayı yerine ge- tirdiğini yazıyor. Komünist Partisi lideri Zyuganov, Kremlin'in ciddi bir dış politikasının bulunmadığını, rüzgar nereden eserse ona göre dav- randığını söylüyor. Zyuganov. "dip- lomatik zafer" propagandasmın. muhalefetin güçlenişini engellemek için Baü'yla el ele oynanan bir oyun olduğunu savunuyor. Batıh liderlerin ve NATO ko- mutanlannın. Saraybosna sorunu- nun çözümü yolundaki katkılan- ndan dolayı Rusya yönetimine tek- rar tekrar teşekkür etmesi de iktidar yandaşı yayın organlannda geniş olarak kullanılıyor. AB'DEN YUNANİSTAN^A TEPKİ; Usküp ambargosu derhal kalksın BRÜKSEL (AA)-Avrupa Birliği Konseyi'nin bugün Brüksel'de dışişleri bakanlan düzeyinde yapılan toplanüsın- da, Atina hükümeti sert eleşü- rilere hedef olurken AB üyesi ülkeler, Yunanistan'dan "Ma- kedonya ambargosuna derhal son vermesini" istediler. Yunanistan'ın, müttefikleri- ne danışmadan başlatüğı ambargonun "Avrupa Anlaş- ması'na tamamen aykın" ol- duğunu bildiren AB Komisyo- nu, Atina'run Avrupa Adalet Divaru'na verilebileceğini du- yurdu. Komisyon, Yunanis- tan'dan, "Makedonya'nın, Yunan güvenliğini tehlikeye soktuğunu kamtlamasını" da istedi. Yapılan açıklamalarda. AB Komisyonu'nun dış ilişkiler- den sorumlu üyesi Haos Van Den Broek'un çarşamba günü Üsküp ve Atina'ya giderek in- celemelerde bulunacağı, Yu- nanistan'ın Lüksemburg Ada- let Divaru'na verilmesi karan- nın bundan sonra alınacağı ifade edildi. Bakanlar Konseyi toplanü- lanndan sonra, AB Dönem Başkanı sıfaüyla bir basın top- lanüsı düzenJeyen Teodoros PangaJos, Makedonya'ya ilaç ve gıda maddeleri ambargosu uygulamadıklanm, sadece pet- rol üriinlerini durdurduklannı söylerken gazetecilerin sorula- nnı cevaplandırmaktan kaçın- dı. Pangalos, komisyonun Adalet Divanı tehdidini ve Yur nanistan'm Avrupab müttefik- leri tarafından çok sert eleşü- rildiğini doğruladı. RUSYA'NIN ÖİVERtSİ: Saraybosna BM'ye verilsinNEW YORK (AA) - Saraybösna'daki durumu görüşmek üzere Rusya'nın çağnsı üzerine önceki gece toplanan Gü- venlik Konseyi çalışmalannı tamamladı. Rusya'nın BM Daimi Temsilcisi Yuli Vorontsov, toplantıdan sonra yapüğı açıklamada, Saraybosna'da sorunun sa- dece silahlann çekilmesi olmadığmı, kentte açbk hüküm sürdüğünü, su-elekt- rik gibi temel ihtiyaçlann karşılana- madığını, bu nedenle kentin BM yöneti- mine verilmesini zorunlu gördüklerini söyledi. Vorontsov. "BM, Saraybosna'da yö- netimi ele alır almaz bu sorunlan çözecek- tir" iddiasında bulundu. Fransız Büyükelçisi Jean-Gaude Me- rimee de aynı doğrultuda konuştu, an- cak Saraybosna'nın BM yönetimine ve- rilmesinin bugünün değil, gelecek günle- rin meselesi olduğu görüşünü savundu. Aynı soruya muhatap olan ABD tem- silcisi Madeleine Albright ise yorum yap- maktan kaçındı. Bugün Saraybosna'dan iyi haberler aldıklannı ifade eden Alb- right, durumdaki gelişmeyi önümüzde- ki günlerde de izleyeceklerini belirtti. Bazı silahlar çekilemedi Vorontsov, kar yüzünden baa silahla- nn çekilemediğini, bu nedenle ültimato- mun süresi dolmadan endişeb' saatlcr ya- şadıklannı ifade etti. Konsey'i bu İco- nulan görüşmek üzere toplantıya çağır- dıklannı açıkladı. Çekilemeyen silahlann BM kontrolü altında bulunduğunu söyleyen Voront- sov, "Bu aşamada hava operasyonuna ge- rek yoktu" şeklınde konuştu. Güvenlik Konseyi Başkanı Roble Ol- haye de gazetecilerin sorulannı cevap- landınrken. ağır silahlann toplanarak BM denetimine verildiğini tekrarladı, ateşkese uyulup uyulmadığının önümüz- deki günlerde de yakından izleneceğini belirtti. Yunanistan nefes aldı ATtNA (AA) - NATO'nun Bosnalı Sı- rplara Saraybosna etrafındaki ağır silah- lannı çekmesi için verdiği ültimatomun sonunda hava harekaü yapılmaması. Belgrad'ın yakın müttefıği Atina'ya ra- hat bir nefes aldırdı. Ancak Yunan baş- kentinde geleceğe yönelik kaygılann da tam anlamıyla bitmediği dikkat çekiyor. Yunan Ganelkurmayı ve Savunma Bakanlığı, NATO ültimatomunun son saatlerini "teyakkuz" durumunda geçır- di. Yunan Ğenelkurmayı'nda üst üste gerçekleştirilen toplantılarda olası geb'ş- meler hakkında durum değerlendirilme- si yapıldı. Gazeteler ise. Yunanistan'daki Akti- on Hava Üssü'nün de "barışı korumak amacıyla" kapaüldığını öne sürdüler. Ülkenin önde gelen gazetelerinden Ta Nea. "Bahaneleri ellerinden alındı" başlıkb habennde. Sırplann geri çekil- melerinin NATO askerlerini ortada bıraktığı görüşünü savundu. Ta Nea. aynca Bosna Hersek'teki gelişmelerin sonucunun, Balkanlar'ın ABD ve Rus- ya'nın çatışma alanı haline gebp gelme- yeceğini göstereceğini yazdı. KARABAĞ Suriyc. tsrail'i Lübnan ile ayn banş anlaşması imzalava- V ^ rak |,u akeyie olan yakın ilişkilerini sabote etmeye çaİış- makla suçladı. Suriyeli bir yetkili, İsrail'in Suriye-Lübnan ilişkilerini sabote etmede başansızlığa uğrayacağım bildir- di. Filistin ve tsrail heyetleri Gazze ve Eriha'da özerk Filistin yönetimine ilişkin ayrıntılan görüşmek üzere dün Mısır'm Taba kentinde yeniden toplandılar. Toplantıda FKÖ lideri Yaser Arafat ile tsrail Başbakanı Izak Rabin'in nihai ola- rak imzalayacağı metin ele alınırken bölgede polis olarak görev yapacak Filistinlilerin eğitimine devam ediüyor. Türkiye ile Rusya arasındaki ikili görüşmeler bugün başlıyor Ânkara'daBoğazlarkonusugörüşülüyor LALE SARIİBRAHİMOĞLU ANKAR.\ - Türkiye, Moskova'- nın, 1936tarihbMontröSözleşmesi'- nin "serbest geçiş" ilkesine aykın ol- duğu gerekçesiyle rahatsızbğını dile getirdiği Boğazlar Yönetmebği'ni, bugün Ankara'da başlayacak ikili toplanüda Rustarafınaanlatacak. Ankara, Moskova'nın "müzakere edeceğiz''dediğiyönetmelişnTürki- ye'nin ulusal mevzuatımn birparçası obnası nedeniyle, ne Rusya, ne de bir başka ülke ile müzakere edilmesinin sözkonusuobnadığırunalünıçiziyor. Rusya'nın. Ankara ve Moskova arasında başlatılan boru hatlan çalı- şma grubu toplantılannda, Orta Asya ve Azerbaycan petrollerinin: "stratejik üstünlük elde etmeyi um- duğu" Karadeniz'deki Novorosisk limanına pompalanması yolundaki politikasında ısrarlı olduğu da öğre- tildi. İki ülke arasında petrol boru hat- lan konusundaki çalışma grubu top- lanülannın ikincisi marün ilk haf- tasında Mosk^., „ oc ;" T çekleştirile- cek. Diplomatik kaynaklar. 1 tem- muzda yürürlüğe gjrecek olan yö- netmeliğin, Montrö Sözleşmesi'ne aykın hiçbir yönü bulunmadığmı bebrttiler. Ön bildirim mekanizması 11 ocakta Resmi Gazete'de ya- yımlanan Boğazlar Yönetmeliği tanker trafiğine bir sınırlama getir- miyor, ancak Boğazlar'ın mevcut trafik hacmini düzenlemeye ve ra- hatlatmaya yönelik bir ön bildirim mekanizması getiriyor. Bu çerçevede, Boğazlar'dan geçe- cek olan gemiler. Montrö'nün ser- best geçiş ilkesinin özü muhafaza edilerek, seyir öncesi Türk makam- lanna ön bildirimde bulunacak ve kurallara tabi tutulacak. Türkiye, Rusya'nın Orta Asya ve Kafkas petrollerinin Boğazlar'dan geçebileceği yolunda ortaya attığı görüşler üzerine, Boğaz trafığinin mevcut haliyle bile yarattığı çevre kirlenmesi gibi pek çok unsuru gö- zönünde bulundurarak Boğazlar Yönetmeliği'ni haarladı." Türkiye ve Rusya arasında, Baş- bakan Tansu ÇiDer ile Rus meslek- taşı Çernomirdin arasında geçen yıl vanlan anlaşma gereği oluşturulan boru hatlan çalışma grubu toplanü- lanrun ikincisi marün ilk haftasında Moskova'da yapılacak. Hazar Denizi petrollerinin taşın- masında Bakü-Ceyhan boru hattı seçeneğine, ocak aymda yapılan ilk çalışma grubu toplantısı sırasında sıcak bakmadığı anlaşılan Rusya'- nın, Novorosisk'i ön plana çıkar- maya çalış'ığı öğrenildi. Aliyev, Rus gözlemci istemiyor Dış Haberler Senisi - Azerbaycan. Er- menistan ile Rusya arasında Azeri- Ermeni savaşının sona erdirilmesi ama- cıyla Moskova'da başlayan görüşmeler sürüyor. Ermeni birliklerinin önceki ge- ce Bakü'ye 300 km uzakbktaki Tener şehir merkezine saldırdılar. AA'nın bildirdiğine göre. Ermenilerin Azerbaycan"da işgal ettikleri topraklar- dan askerlerini geri çekmeyi kabul etme- leri üzerine 19 şubatta Moskova'da ta- raflar arasında ateşkese imkan tanıyan bir ön protokol imzalanmıştı. Ancak, Ermenilerin bu konuda zaman talepleri ve Ruslann gözlemci bulundurma istek- leri Azerbaycan tarafından kabul edilmi- yor. Azerbaycan Cumhurbaşkanı Haydar Aliyev'in basın müşaviri Gabil Hüseyinli, Ermenilerin işgal ettikleri topraklardan çekilmesi sırasında Ruslann gözlemci bulundurması isteklerine Aliyev'in şi- dettle karşı çıktığını söyledi. Ancak, görüşmelerde. Ruslann bu ta- leplerinden de vazgeçebileceğini belirten Hüseyinli şöyle dedi: "Azerbaycan Savunma Bakanı Memed Refii Memedov. Moskova'dan Bakü'ye geri döndü. Moskova'daki ateşkes gö- rüşmeleri büyükelçiliğimiz ve üst düzey- de telefon diplomasisi ile yoğun şekilde devam ediyor. Bizim istediğimiz. ateşkes konusunun sözlü dönemden çıkması ve iki ülkenin sadece askeri yetkiblerinin Ermeni askerlerin çekilme işlemini karşı- bklı olarak görüşmesidir. Görüşmeler bu meyanda geh'şirse, cumhurbaşkanlan bir araya gelir ve 1 martta asıl ateşkes protokolü imzalanabilir. Öte yandan Azeriler, Kelbecer'de iki gün önce Ermeniler tarafından alınan Meydan Çölü tepesini geri almak için karşı saldın başlattıl?'.