Katalog

1 Şubat 1992 ekonomi Cumhuriyet7 Kamudahesap • CUMHL'RİYET (Ankara) - Kamu kurum ve kuruluşlamın birbirlerine ve H azme'ye olan topam 49 trjlyon 533 nnilyar liralık borclannın Hazdne tarafından devrahnmısını öngören yasa tasansı, TBM M Plan ve Bütçe Kornisyonu'nda benmsendi. Önüjnüzdeki günlerde TBMM Genel Kunılu'nda görüşülecek olan tasanya göre ekonomidemaliıstikrann sağlanması amacıyla camu kurum ve kunıluşlannın birbirbrine olan borçlan, bunlann faiı ve gecikmeye ilişkin cezalannın 31 Aralık 199 l'e kadar olan bölümü siinecek. Fonlara çekidüzen • AA (Ankara) - "Ekcmomiyi toparlamaönlemleri' çerçevesinde bütçe dışında yer alanfonlara ilişkin yapılan düzenlemeleryeniden gözden geçiriliyor. Toplam 152 bütçe dışı fondan 126'sının bir kısmı tasfıye edilerek bütçeye ahnacak, bir kısmı da diğer fonlarla birleştirilecek. Bütçe kapsamına ahnacak fDnlann sayısının 50civanndaolduğu belirtiliyor. Kahveci ve Çelebi'den muhalefet • Ekonomi Servisi - TBMM Plan ve Bütçe Komisyonu'nda görüşülen ve kabul edilen "Bazı Kamu Alacaklannın Tahsilatının Hızlandmlması ve Matrah Artınmı Hakkında Kanun Tasansı"na ANAP milletvekilleri Adnan Kahveci, Işın Çelebi ve Münir Doğan Olmeztoprak muhalefet şerhi koydu. Muhalefet şerhinde şu görüşler savunuldu: "Bu tasar, mali gücü ve vergi ödeme gücü olduğu halde bazı kişi ve kuruluşlara vergi affı getirmektedir. Tasan kanunlaştığı taktirde, devletin vergi kacınrken suçüstü yakaladığı mükellefler de affedilmekte, vergi kaçakçısı odüllendirilmektedirT TMM08'de sendika sözö • CUMHURİYET (Samsun) - TMMOB İnşaat MühendisleriOdası Ankara Şubesi Başkanhğı'na Doç. Dr. Mustafa Tokyay getirildi. "Çağdaş M ühendisler Grubu'nun bir kez daha kazandığı seçimle î MO Ankara Şubesi Başkanhğı'na getirilen Tokyay, üyelerinin sendikalaşma mücadelesine de kayıtsız kalmayacaklannı söyleyerek "Ücretli cahşan herkesin, sendika üyelerimizin sendika hakkına kavuşmasını istenzdedı. Çîftçiye af geHyor • CUMHURtYET (Ankara)- Küçük . çiftçilerin Ziraat Bankası ve tarım , kredi kooperatiflerine olan borç faizlerinin affına ilişkin yasa önerisi, TBMM Plan ve Bütçe Komisyonu'nda kabul edildi. Yasa önerisinden. Ziraat Bankası veya tanm kredi kooperatiflerinden 5 milyon liraya kadar kredi alan ve bu borçlarındandolayı 1 Ocak 1992'ye kadar idan veya yasal takibata uğrayan küçük çiftçiler yararlanacak. Kredi kartıyla 2.7 trilyon liralık alışveriş • Ekonomi Servisi - Kredi kartlarının kullanımı giderek artıyor. Bankalararası Kart Merkezi'nden (BKM) yapılan açıklamaya göre 1991 yılı sonunda kullanımda bulunan kredi kartı sayısı 766 bin 85'e ulaştı. Açıklamada bu kartlann 167 bin 858'inin yurtdışı, 598 bin 277'sinin de yurtiçinde kullanım özelliğine sahip olduğu belirtildi. Kredi karttannda Visa 556 bin 621 ile ilk sırada. Bunu 115 bin 273 ile Eurocard ve Mastercard izliyor. BKM'nin açıklamasına göre 1991 yüında Türkiye'de kredi kartlanyla mağaza ve öteki müesseselerde 7 milyon 165 bin 907 adet işlem yapıldı. Bu alışverişlerin toplam tutan ise 2 trilyon 718 milyar 233 milyon lira oldu. İStryamecltssalonıı • Ekonomi Servisi - K uruluşun un 40'ıncı yıhnı kutlayan İstanbul Sanayi Odası (ISO), Odakule Iş Merkezi'nde yapımı gercekleştirilen yeni meclis salonunu 5 şubatta Başbakan . Süleyman Demirel'in de katılacağı bir törenle hizmete açacak. Odakule Iş • Merkezi'nin 2'nci katında 1 yıldır sürdürülen restorasyon sonucu hizmete girecek olan meclis salonunun 1.5 milyar liraya mal olduğu bildirildi. Asansör fuarı • Ekonomi Servisi - Sanayi ve Ticaret Bakanı Tahir Köse tarafından 29 ocakta açılışı yapılan 1. Asansör ve Teknoloji Fuarı, DYP Ankara MUletvekili Tınaz Titiz'in de katıldığı seminerlerle devam ediyor. İFO Istanbui Fuar Hizmetleri tarafından düzenlenen ve yurtdışından 32 Fırma ve temsilciliğin ürünlerini sergilediği fuarda, on-line calışan asansörlerden kocusan asansörlere, yedek parçadan, panoramik kabinlere kadar birçok ürün buhnuyor. Türkiye'de ilk kez asansör sek.örünün tanıtımını amaçlayan fuar, 2 şubata kadar açık kalacak. IANKA (Izmir) - Halkm alım gûcünün günden güne erimesi karşısında, lokanta, restoran ve ka'eteryalarda şişe suyu tüketiminin bü.ük ölçüde gerilediği bildirildi. Pııar Su Genel Müdürü Salim Kayır ileHayat Su Genel Müdürü Yüksel Al:uner, geçen yıl iç pazarda saBşlannın yüzde 25'lere varan orında daraldığına dikkati çekerken, öztllikle restoran, kafeterya, lolantalarda şişe suyu satışlannda öremli ölçüde azalma olduğunu beırledıklenni söylediler. İstanbul'da yaşayan 4 kişilik ailenin gıda harcaması yüzde 4.2 arttı Mutfağa 1.5milyonda azEkonomi Servisi - Mut- fak enflasyonu hız kesti. 20 Ekim erken genel seçimlerinden sonra her ay yüzde 7-7.5 artan İstanbul'- da yaşayan 4 kişilik bir ailenin mutfak harcaması, 1992 yılının ilk ayında yüz- de 4.2 artarak 1 mil- yon 474 bin 288 lira- dan 1 milyon 535 bin 970 liraya çıktı. Bu artışta yılın ilk günü ekmeğe gelen yüzde 20'lik zam büyük rol oynuyor. Aralık ayın- da mutfak harcama- sı yüzde 7.4 artmıştı. Ocak ayında ele aldığımız 22 temel gıda maddesinden 17'sinin fiyatı yükseldi. Geri kalan 5 gıda maddesinin fiyatı ise değiş- medi. Geçen ay en fazla zam gören gıda maddesi ekmek oldu. 1 ocaktan itibaren 1200 liradan satılmaya baş- lanan 320 gramlık bir ek- mek bu tarihten sonra bü- yük tartışmalara da konu oldu. Aylardır tstanbul'da satılan 320 gramhk bir ek- İSTANBUL'DA AİLENİN AYLIK Ûrfinûn adı Peynir Zeytin Şeker Çay Et Ekmek Süt Yumurta Yoğurt Un Makarna Pirinç Bakliyat Patates Soğan Sebze Meyve Margarin Ayçıçekyağı Zeytinyağı Tereyağı Tüpgaz 12 kg. Toplam Aralık fiyatı 28667 26000 7600 23333 32000 1000 3600 700 7200 3467 3933 6333 4983 1833 1833 5214 4570 9067 9167 16667 32333 34000 YAŞAYAN 4 KİŞİLİK BİR MUTFAK HARCAMASI (TL) Ocak fiyatı 29333 27333 7600 23333 33167 1200 3600 750 7200 3733 4467 7000 5367 2167 2000 5244 4793 9200 9833 18333 33333 34000 Aylık miktar 4kg. 1.5 kg. 6 kg. 0.8 kg. 15 kg. 72 adet 15 It. 90 adet 15 kg. 3 kg. 2 kg. 4 kg. 4.5 kg. 8kg. 6 kg. 30 kg. 30 kg. 2 kg. 1 kg. 1 kg. 0.5 kg. 1 adet Aralık tutan 114667 39000 45600 18667 480000 72000 54000 63000 108000 10400 7867 25333 22425 14667 11000 156430 137100 18133 9167 16667 16167 34000 1474288 Ocak tutan 117333 41000 45600 18667 497500 86400 54000 67500 108000 11200 8933 28000 24150 17333 12000 157320 143800 18400 9833 18333 16667 34000 1535970 bir türlü dinmek bilmeyen ekmek kav- gası ocak ayında yeniden alevlendi. 1 ekimden itibaren 300 gramlık ekmeği 1300 liraya çıkarmayı pîanlayan ekmek üreticileri, bu planlannı gerçekleştireme- yince ocak ayında ekmeği 1500 liradan satmak istediler. Ancak belediye tarafın- dan aynı günlerde yapılan açıklamada, meğin fiyatının 1000 liradan 1200 liraya çıkanldığı belirtiliyordu. Bu fiyata karşı çıkan ekmek üreticileri Ue belediye arasın- da yeni bir ekmek kavgası başladı. So- run Vilayet Ekmek Komisyonu'na dek gjtti. Son olarak da komisyon, belediye- nin önerisini benimseyerek ekmeğin 1200 liraya satılmasını karara bağladı. Ancak bu sonuçtan hoşnut olma- yan ekmek üreticileri şim- dilerde Ticaret Mahkeme- si'ne itiraza hazırlanıyor- lar. Ekmek kavgası şubata da sarkacağa benziyor. Ocak ayının zam listesın- de ekmekten sonra patates geliyor. Patates fiyaüann- daki bu artış 1991 yılı için- de başlayan ve giderek iv- melenen Romanya'ya ihra- cattan kaynaklanıyor. Ocak ayında zam gören gıda maddeleri arasında yüzde 14'le un ve yüzde 10'- la pirinç de göze çarpıyor. Geçen yılı yüzde 3OO'lük artışla kapatan yumurta fi- yatlanndaki tırmamş ocak ayında da sürdü. Bir ay içinde yumurtanın fiyatı yüzde 7 yükseldi. Yumur- tadaki bu artış, kırmızı etten kacış nedeniyle tavuk kesi- minin artması, askere yu- murta dağıtılması ve Türki cumhuriyetlere yiyecek yafdımına bağlanıyor. İstanbul bakkallannda bu- gün bir yumurta 750 ile 900 lira arasında değişen fîyat- larla satılıyor. Ocak ayında yağlar da zamdan nasibini aldı. Ayçi- çekyağı üreticileri 92'nin ilk ayında yine fiyat ayarla- masına gıttiler. I litrelik ay- çıçekyağı nın perakende satış fiyatı son zamla yüzde 7.2 arttı. Bir kilo zeyti r yağının fiyatı da yüzde 10 yük- seldi. Tereyağındaki artış ise yüzde 3. Ocak ayında zam gören diğer gıda mad- deleri ise söyle: "Beyazpeynir yüzde 2.3, zeytin yüzde 5.1, et yüzde 3.7, un ve bakliyat yüzde 7.7, soğan yüzde 9, meyve yüzde 4.9." Maliye'nin gözü bu yıl da otomobil sahiplerinde Taşıtvergîleri 2.8 trilyonESÎN SUNGUR (tstanbuI)-Hükü- met otomobil sahiplerini ceza- landırmaya devam ediyor. Fi- yatlann yüksekliği nedeniyle otomobil almakta zorlananlara bir engel de Maliye'nin vergile- rinden geliyor. Maliye bu yıl için yaptığı gelir tahminlerinde taşıt sahiplerinden KDV ve fon ke- sintileri haricinde 2.8 trilyon li- ralık vergi toplamayı planlıyor. Bu miktar geçen yıla göre yüzde 67'lik bir artışı ifade ediyor. Otomobiller üzerindeki vergilerin sa- dece iki kaleminde ortaya çıkan bu artış, yüzde 20 oranındaki KDV, çevre kirliliği fonu, plaka gibi diğer kesintiler de dikka- te alınınca taşıt sahiplerinin 1992'de de Maliye'nin gözdesi olacağını ortaya ko- yuyor. fthal otolar ve yeni üreticilerin pazara girmesinden sonra kızışan rekabet yerli sanayicilerin de bir maîiyet unsuru ola- rak vergi oranlannın düşürülmesi giri- şimlerini hızlandırdı. Son iki yıldır her fı- rsatta vergilerin düşürülmesini isteyen yerli sanayiciler son olarak da Devlet Ba- kanı Tansu Çiller'e bir rapor sunarak otomobil vergilerinin düşürülmesini iste- mişlerdi. Otomobil ithalatçılan da yük- sek vergilerin oto talebini daralttığına işaret ederek taşıt vergilerinin tek bir ora- na indirilmesini önermişlerdi. Vatandaşın, yerh otomobil üreticileri- nin ve ithalatçılann tüm baskılanna rağ- men Maliye'nin 1992 Bütçe gelirleri tah- minine göre taşıt sahipleri yine gözde mükellefler olarak kaldı. 1992 yılında Bakanhk taşıt pulu olarak 900 milyar lira, taşıt alım vergisi olarak da 1 trilyon 850 milyar lira toplayacak. Geçen yıl taşıt pulundan 550 milyar lira, taşıt alım vergisinden de 1 trilyon 100 milyar lira toplanmıştı. Yılbaşında taşıt vergilerine yapılan zamlardan sonra otomobillerin üzerin- deki vergi yükü yüzde 50'ler düzeyine çıktı. Yerli otomobiller içinde en çok satı- lan ve en ucuz modeller üzerinde yapılan hesaplamaya göre araçlar vergiler nede- Şahin'de vergi yükü Fabrika fiyatı Nakliye %20 KDV Fatura fiyatı Taşıt alım vergisi Ek taşıt vergisi Çevre fonu Pul ve ruhsat Toplam fiyat (Bin TL) 37.175 600 7.555 45.330 2.993 4.533 748 950 54.554 ReMNİt 12 TSX'te vergi (Bin TL) Fabrika fiyatı Nakliye %20KDV Fatura fiyatı Taşıt alım vergisi Ek taşıt vergisi Çevre fonu Pul ve ruhsat Toplam fiyat yûkü 43.196 660 8.639 51.835 2.993 5.184 748 893 61.652 Serçe'de vergi Fabrika fiyatı Nakliye %200KDV Fatura fiyatı Taşıt alım vergi ^& Ek taşıt "rrgnigMjff* Çevre fonu g H H Pul ve ruhsat v B ^ | Toplam fiyat ^ ^ J yükü (Bin TL) 26.500 600 ^^gk 5.420 ^ • 0 3 2 . 5 2 0 ^ * 2.993 s , , ^ 3.252 W& A 748 • B ^ f l 950 İ^BJOT40.463 niyle tüketiciye yüzde 50 daha pahalıya mal oluyor. Türkiye'de satılan en ucuz yerli otomobil olan Serçe'de 26 milyon 500 bin lira olan fabrika fıyaü 13 milyon 363 bin liralık vergi ve fon kesintileriyle 39 milyon 863 bin liraya ulaşıyor. Buna 600 bin liralık nakliye bedeli de eklendi- ğinde tüketici 26.5 milyon liralık Serçe'yi 40.5 milyon liraya almak zorunda kalı- yor. Taşıt pulu Taşıt pulu ilk taksidinin ödeme süresi dün mcsai saati sonunda bitti. Pul almak için son günü bekleyen araç sahipleri Zi- raat Bankası şubeleri önünde kuyruk oluştururken, bazı küçük şubelerde pul- ların bitmesi vatandaşlann şubeler ara- sında mekik dokumasına neden oldu. Pullann en geç dün gece yansı taşıtlann ön camlanna yapıştınlması gerekiyordu. Maliye, 1986 yıhndan bu yana Motor- lu Taşıtlar Vergisi'ni taşıt pulu ile toplu- yor. Otomobil, otobüs, kamyon, minibüs ve çekiciler tarafından ahnması zorunlu olan pullar taşıtın yaşı ve kilosuna bağh olarak değişik değerler taşıyorlar. Yılba- şında Motorlu Taşıtlar Vergisi'ne yapı- lan zamdan sonra en düşük pul değeri 24 bin en yüksek de 3 milyon lira olarak be- lirlendi. Araba sahipleri motorlu taşıt vergilerini ocak ve temmuz aylannda al- dıklan pullarla iki eşit taksitte ödüyorlar. Geçen yıl pul satışı ile 550 milyar liralık tahsilat sağlayan Maliye, bu yıl sadece ilk taksit ödemesinden 450 milyar lira bekli- yor. Taşıt pulunu almakta gecikerek, son ödeme süresini kaçıranlar bu günden itibaren yüzde 7 zam ödemek zorunda kalacaklar. Gecikilen her ay için yüzde 7 gecikme zammını ödemenin dışında, Maliye'nin Nisan ayı başında yapacağı duyurudan sonra 15 gün içinde pul alma- yanlann araçlan haczedilecek. Haklann- da haciz işlemi yapılan bu araçlann trafi- ğe çıkması da yasaklanacak. Taşıt pulu almamakta direnenlerin bu cezalar dışında karşılaşacaklan diğer bir ceza da "özel usulsüzlük". Trafik polisleri tara- fından camında pul olmadığı tespit edi- len araçlara her seferinde pul bedelinin dörtte biri oranında özel usulsüzlük ceza- sı kesilecek. Ancak iki ceza arasında en az 15 gün geçmesi geçmesi gerekiyor. KlLİS Koç'la Demirören mahkemelik MERAL TAMER Tüpgaz piyasası şu günlerde alabil- diğinehareketli.... Bir yanda Koç'la Demirören mahke- melik. Koç Grubu'nun sahibi bulun- duğu Aygaz fırması, Erdoğan Demirö- ren'in sahibi bulunduğu Likitgaz'ı haksız rekabet yaptığı gerekçesiyle mahkemeye vermiş. Erdoğan Demirören'in sahibi bu- lunduğu Likitgaz firmasj, yakın zama- na kadar koyu gri ince uzun tüplerde satılırken, son dönemde Aygaz tüple- rinden fark edilmesi pek de mümkün olmayacak şekilde tombul ve gümüş rengi tüplerde satılmaya başlamış. Ay- gaz yetkilileri, "Tüplenn sadece bıçı- mini değiştirmiş olsalar mesele değil, çünkü zaten TSE'nin 2 tip tüpü var. Ama rengini de tıpatıp Aygaz'ınki gibi boyayınca iş değişiyor. O zaman iş marka konusuna giriyor" diyorlar. Koç Grubu işte bu nedenle Erdoğan Demirören'in Likitgaz'ını mahkemeye vermiş. Ama bu arada sokaklarda Ay- gaz ambleminin- konduğu Likitgaz kamyonlannda Likitgaz satışı da son sürat devam ediyormuş. Tüpgaz piyasasında özelleştirme ne- deniyle de hareketli günler yaşandı ge- çen hafta. Kamu Ortaklığı Başkanı Üstün Sanver ile devlet bakanlan Ek- rem Ceyhun ve Cavit Çağlar'm çaba- lanyla ilk özelleştirme hızla gerçekleşti ve Ipragaz bir gece içinde tümüyle Fransızlaştı. İpragaz'ın kurucusu Yü- cel Kurttepeli, zaten şirkette kendisine ait yüzde 49'luk hisseyi önceki yıl 30 milyon dolara Fransız Primagas şirke- tine satmıştı. ipragaz'ın kamunun elin- deki yüzde 51'lik hissesi de 350 milyar liraya aynı şirket tarafından büyük bir istekle satın alındı. Konuyla ilgili çev- relere göre Fransızlar gayet iyi fiyat vermişlerdi. Fransız Primagas'ın Türkiye'ye bu ilgisi ne diye düşünülebilir. Fransa'da tüpgazın yerini büyük ölçüde doğalgaz ve elektrik aldığı için tüpgaz şirketleri kendilerine yeni pazarlar anyorlar. Türkiye'de de doğalgaz çahşmalan başlamış olmakla birlikte Fransız Pri- magas için burada daha uzunca bir süre "ekmek" var. Tüpgaz pazannın yüzde 35'ini elinde tutan Aygaz, aynı pazarda yüzde 10 dolaylannda paya sahip Demirören Grubu'yla mahkemeye düşerken paza- nn yüzde 25'i Fransızlann eline geçmiş oldu. 3 grubun toplam % 70 dolayla- nndaki pazar payına karşılık sayılan 35 dolaylanndaki küçük şirket, paza- nn geri kalan yüzde 30'unu paylaşıyor- lar. Mozart-SA'nın yaratıldığı gece Kes bir Mozart, aalı olsun... VVolfgang Amadeus Mozart'ın "Küçük Bir Gece Müziği" parçasıyla bizim "Aman Adanalı, Canım Adana- h" şarkısı birlikte nasıl gıder? Sakın "Zevksizliği bırak, saçmala- ma..." demeyin, müthiş oluyor! Ünlü orkestra şefi Hikmet Şimşek, Akbank'ın 44. yıhnı kutlamak üzere AKM'nin büyük salonunu dolduran davetlilere, konserin sonunda hariku- lade bir sürpriz yaparak Mozart'ı şık bir bi^imde Sabancılaştırdı. Geçen yıl tüm dünyada geniş çapta kutlanan Mozart'ın 200. yılı etkinlikle- ri çerçevesinde ünlü bestecinin Eine Kleine Nachtmusik (Küçük Bir Gece Müziği) adlı bestesi. diğer bestecilerin tanınmış eserlerinin çok ünlü motifle- rinden eklemeler yapılarak Eine Kleine Lachmusik (Küçük Bir Gülümseıre Müziği) haline dönüştürülmüştü. Mo- zart'm deli-dolu ve kabına sığmaz kişi- liğiyle çok iyi bağdaşan bu şaka müzi- ğine Hikmet Şimşek'in yaratıcılığı ve fantezisi de eklenerek "Aman Ada- nah' da monde edilivermiş ve böyle- likle gerek davetlilere gerekse Sabancı ailesine inanılmaz hoş bir sürpriz orta- ya çıkmıştı. Konserden sonra Sakjp Sabancı'nm ağzı kulaklanndaydı. "Mozart'ı da Mozart-SA yaptık. Pek çok şeyin ardına SA'yı ekleyebi- leceğimiz aklıma gelirdi de Mozart'ı hayal bile edemezdim. Ama bu konu bana müthiş ilhamlar verdi, bekle de gör" diyordu. Sabancı, Aman Adanalılı Küçük Bir Gece Müziği'ni derhal video ve disk yapmaya karar verdi. Ama dahası da var... Sigortaçılık Dumanlrv ı bıktırdı Erhan Dumanlı, uzun yıllar banka- cılık yaptıktan sonra 1987'de Halk Si- gorta'yaGenelMüdürolduğundasıgor- tacılıktan çok umutluydu. Sigortacılı k- ta büyük potansıyel olduğunu sık sık vurgular, Batı'dan örnekler gösterir, Türk sigortacılığının da kabuğunu çat- latıp Batı düzeyine ve ekonomik güce kısa sürede kavuşacağını vurgulardı. Halk Yaşam'ın binncı yıfdönümü davetinde karşılaştığımız Erhan Du- manlı'nın, sigortacılıkıan umudunu meye başladığını hayretle gördük. Du- manlı, "Son 5 yılımı hep sigortacılıkta büyük gelişme olacağını umut ederek harcadım. Biz Halk Sigorta olarak bü- yüdük, 1 numaraolduk. Amabuyetmi- yor. Sektörde gelişme yok ve bu gidişie gelişme olacağı da yok" diyerek halin- den memnun olmadığını açıkça ifade ediyor Dumanh'dan öğrendiğimize göre si- gortaçılık sektörü 1991'de 4 trilyonluk prim satmış, ancak sigorta şirketleri bu 4 trilyonun tam 2 trilyonunu acenteler- den tahsil edememişler. "Benim param cebime girmeyince sesim de gür çıkmı- yor" diyen Dumanlı, sistemdeki çar- pıklığı şöyle anlatıyor: "Faizlerin yüzde 70'lerde seyrettiği bir ortamda tüketici de sigorta primini düzenli yatırmıyor, yatırsa bile acente bunu şirkete devretmek yerine repoya vermeyi tercih edebiliyor. Tüm acente- ler bunu yapıyor demiyorum, ama sis- temdeki buboşluknedeniylesigorta şir- ketleri tahsilatta büyük sorunlarla karşı karşıya. Dumanlı. yeni hükümetten acentelik sistemiyle ilgili yeni düzenleme bekliyor ve Devlet Bakanı Tansu Çiller'e sesini duyurmak istiyor. Altmok'un keyfi Hazine ve Dış Ticaret eski Müsteşan da, yeni müsteşan da galiba şu sıralar hayatlarından pek de memnun değil- ler. Cumhurbaşkanı'na danişman olan Namık Kemal Kılıç, emekliîiğini iste- meye hazırlanıyor. Bu arada kendisine Meclis'te bir oda verilmiş. Özal'a da- nışmanhğı Meclis'teki odasmdan yü- rütüyormuş. Yeni Müsteşar Tevfik Altınok ise ge- nelde ser verip sır vermez. Sakin, so- ğukkanlı ve renk vermeyen bir kişidir. Ama buna rağmen şu günlerde "hangi akla hizmet ettik de Istanbul'dan kal- kıp buralara geldik" havasını gizleye- miyormuş. Kendisini her gören bu izle- nimi ediniyor. Başkanlar Harvard Kursu'nda Şu günlerde İstanbul'da hangi işada- mı ya da bankacıyı arasanız cevap he- men hemen aynı... Ya yeni hükümetyet- kilileriyle birlikte Davos'talar ya da ço- cuklannın yan yıl tatilinden yararlana- rak İsviçre Alpleri veya başka bir yerde kayakyapıyorlar...(SabancıTopluluğu hariç. Onlar İstanbul'da Akbank'ın 44. kuruluş yıldönümünü kutladılar. Ama yurtdışında olup da ne Davos'a nede kayağa giden patronlar da var. TÜSİAD Başkanı Bülent Eczacıbaşı, başkan yardımcılan Halis Komili. Gü- ler Sabancı ve TÜSİAD eski Başkanı Cem Boyner, "yoğun bir eğitim prog- ramf'na katılmak üzere Amerika'ya gittiler ve Harvard Üniversitesi'nin her yıl çok üst düzey yönetici ve patronlar için duzenlendiğı 1 haftalık kursa katı- lacaklar. Harvard'daki eğitim, sabahın erken saatlerinde başlayıp gece yanlanna ka- dar sürüyormuş. Seminerde yöneticiliğin yanı sıra dünya ekonomisi ve gelecek yıllara dö- nük öngöriilerle ilgili olarak dünyaca ünlü uzmanlann görüşlerinden yarar- lanmak mümkün olabibyormuş. Harvard Kursu'nun adı President's Seminar. Eh. bizim 4 başkana da bu yo- ğun iş tempolannaek olarak gidecekleri olsa olsa Başkanlar Semineri yakışır. Işçi sendikalan yasa taslağını destekledi, işverentepki gösterdi tş güvenliği tartışması sertleşiyor PET'te toplama dönemi İş-Sendika Servisi - Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanı Mehmet Moğultay'ın kamuoyuna sunduğu iş güvenliği yasa taslağı işçi ve işveren sendikalannı karşı karşıya getirdi. Dün İstanbul'da bir basın toplantısı düzenleyen Madeni Eşya Sanayicileri Sendikası (MESS) Yönetim Kurulu Başkanı Bahri Ersöz, taslağın yasalaş- ması durumunda işyerlerinde disiplinin bozulacağını, verimin düşeceğini ve rekabet gücünün kaybedileceğini söyledi. MESS Yönetim Kurulu Başkanı Bah- ri Ersöz, iş güvenliği yasa taslağının işve- renin, gerektiğinde işçi çıkartma hakkını kullanamaz hale getirdiğini söyledi. İş- verenlerin keyfi işçi çıkartmadığını sa- vunan Ersöz, 1991 yılında yaşanan işçi çıkarmalannın ana nedenlennın K.ör- fez krizi, ekonomik durgunluk, devlet ihalelerinin durdurulması, işçi sendika- lannın grev tehdidiyle aldıklan yüksek ücret zamlan olduğunu belirtti. İşten çıkartılan işçilerin sayısına iliş- kin rakamların fazlasıyla abartıldığını kaydeden Ersöz, MESS'in yaptığı bir anket çalışmasına göre 90 bin işçinin ça- hştığı 195 işyerinde 1991 yılı içinde 12 bin 500 işçinin işten çıkartıldığım, işten çıkartma oranının yüzde 10 olduğunu söyledi. İş güvencesinin kanunla sağlanama- yacağını belirten Ersöz, şöyle dedi: "Ekonominin gereklerine aykın ka- nunlar yaşamaz. Kanun taslağı yasala- şacak olursa Türk ekonomisi rekabet gücünü kaybedecek.felce uğrayacaktır." M ESS'in ortak göraşü olarak kamuo- yuna sunulan açıklamada da sanayicile- rin ve işverenlerin iş güvenliği yasa tasa- nsını benimsemelerinin imkânsız oldu- ğu bildirildi. İşverenlerin yasa taslağma eleştirilen- ni yanıtlayan Türk-lş Genel Başkanı Sevket Yılmaz, "Toplu işçi çıkartmala- rın ardında, ucuz işçi çahştırma arzusu yatmaktadır. " diye konuştu. DİSK Genel Sekreteri Süleyman Çe- lebi, işverenlerin yasa taslağma karşı ge- liştirdikleri tepkinin 12 Eylül'le gaspedi- len işçi haklannın yokluğunda kârlannı arttırma alışkanlığından vazgeçmek is- tememelennden kaynaklandığını sa- vundu.. Hak-İş Başkanı Çelik. dün yaptığı açıklamada, Türkiye'de çalışma banşı- nın bozulduğunu belirterek "Her ne kadar çalışma hayatında bir sükûnet gö- rülüyorsa da bu işçi kunıluşlannın sü- kûnet içinde kalmak istemelerindendir. Tasan tartışılabilir. Ancak prensibine karşı çıkmanın bir mantığı yoktur. İşve- renler bir suçluluk telaşı içindedirler. Bu telaşla sayın bakanı haksız ve meslek kuruluşunun amaçlannı aşan biçimde taciz etmişlerdir" dedi. Ekonomi Servisi - PET ve PVC şişeler ile metal ve alüminyum kaplara depozito ya da geri toplama kotası getiren Katı Atıklann Kontrolü Yönetmeliği, bugün fıilen uygulamaya girdi. Ancak üretici ve dolumcu firmalann yönetmelik hüküm- lerine nasıl uyacaklan henüz açıkhğa kavuşmadı. 2 bine yakın dolumcu firmadan bugü- ne kadar 200'ünün, 120 üretici firmadan da yalnızca Sabancı Holding kuruluşla- nndan Suni ve Sentetik Elyaf Sanayi AŞ'nin (SASA) Çevre Bakanlığı'na baş- vurarak "geri toplama kotasını kabui et- tiğı" bildirildi. Başvuran az sayıda firmanın önemli bir bölümü de geri top- lama kotasına nasıl uyacaklan konusun- daki bakanhk sorulanna yanıt vermedi. Çevre Bakanlığı'na başvurarak geri lop- lama kotasına uyacaklarını bildiren 200 dolayındaki firmanın 52'si Çevre Koru- ma Vakfı (ÇEVKO) üyesi. ÇEVKO üyelerindcn Sasa. gazctelere verdiği ilan ile 7 ilde toplam 8 merkezde kullanılmış PET şişe satın alma merkez- leri kurduğunu, 10 Şubat 1992 tarihinden itibaren faaliyete geçecek bu merkezlere getirilecek kullanılmış PET şişelerin kilo- sunun 3.500 liradan satın alınacağını bil- dirdı. 14 Ocak 1991 tarihinde dönemin Çevre Müsteşarlığı'nca yayımlanan Katı Atık- lann Kontrolü Yönetmeliği'yle PET ve PVC şişeler ile metal ve alüminyum kap- lann yarattığı çevre kirliliğinin önüne geçilmek istendi. Ancak ilgili firmalann isteksizliği karşısında uygulamaya geçil- mesi birkaç kez ertelendi. Katı Atıklann Kontrolü YönetmeliğT- ne göre firmalann uymak zorunda bu- lunduklan geri toplama kotalan yıllar itibarıyla yüzde olarak şöyle: i PET ve PVC'lerde: 1992'de 25, 1993'te I 35. 1994'te 45, 1995'te 65, 1996'da 70. " Metal ve alüminyum kaplarda ise 1992' de 15, 1993'te 20, 1994'te 30, 1995'te 4/ 1996da 60. '