Catalog

Cumhuriyet Strateji 26 Ocak 2009/239 ST R A T E J İ c 7 haline gelmesi ve bunu bir silah olarak kullanması, Baltık Hattı’nın da bu amaca hizmet edeceği endişesini yaratarak gözleri tekrar Nabucco’ya çevirtmiştir. Ne var ki bu durumda temelde Azerbaycan ve Hazar Havzası gazını Avrupa’ya getirmesi planlanan Nabucco’nun kaynak çeşitlendirilmesi açısından İran gazını da işe katması önemli bir seçenektir. Ancak bu noktada AB’nin ABD ve İsrail ile ilişkileri devreye girmektedir. İran’ın nükleer güç olmasına karşı olan bu iki ülkenin Nabucco’ya karşı çıktıkları, çıkacakları açıktır. Bu noktada ise Türkiye’nin çok yapıcı ve esnek bir politika izleyerek Nabucco fikrini adeta pazarlaması gerekir. Bu da, Nabucco’nun kaynaklarının çeşitliliğinin sağlanmasıyla gerçekleşebilir. Yani Türkiye, bu projenin Azerbaycan, İran, Irak ve Mısır doğalgazlarının hepsini kapsayacak şekilde olmasını sağlarsa, bu ülkeler ve dünya siyasal güçlerinin ortak çıkar paydasının yelpazesi genişletilmiş ve taraftarı çoğaltılmış olur. Bunun getirisi ise Türkiye’nin bu hattın geçiş parasından ziyade tedarikte kendi enerji güvenliği ve siyasette çok yönlü elde edeceği avantajlar olacaktır. bir daha kesinti olmayacağına Rusya’nın sıkıştırmaya çalıştığı Ukraynalı lider Yuşçenko... dair teminat vermelerine karşın bu son gelişmenin çok daha sert bir şekilde ortaya çıkmış olması artık Avrupa’nın konuyu çok daha ciddi bir şekilde ele almasını gerektiriyor. Ukrayna’nın NATO’ya girme konusundaki kararlılığı sürdükçe ve Rusya’nın da Karadeniz’de egemenlik hakkının bir kısmını ABD’ye kaptırmama endişesi var oldukça yaşanan doğalgaz krizlerinin devam etme olasılığının giderek artması ise AB’nin uykusunu kaçırmakta. Rusya’nın bir yandan liberal ekonominin kurallarına ters düşecek şekilde belli büyük şirketlerin sahibi oligarkları siyasal nedenlerle saf dışı bırakma politikası izlemesi öte yandan Gazprom vasıtasıyla siyasal hamlelere girişmesi küresel ekonomi arenasında hem Rusya’nın hem de Gazprom’un kredibilitesinin sona ermesine neden olacaktır. Petrol fiyatlarının düşmesi ve dünya ekonomik krizinin de etkileriyle ekonomik krizin soluğunu ensesinde hisseden Rusya’nın bundan böyle bir de izolasyona girebileceği endişesiyle daha da dikkatli olması gerekirken ticareti bir silah ve Ukrayna, Rusya’ya daha çok bağımlı AB’NİN YENİ YAKLAŞIMLARI olarak kullanma yaklaşımı çıkarlarına iken, taraflar arasındaki çok yönlü İki ülkenin bu seferki ekonomik aykırı olacaktır. güvensizlik ve birbirini kullanma isteği savaşında en ciddi zarar gören taraf Ukrayna’nın ülkesinden geçen yaklaşık olan AB ise bunların aralarındaki 35 bin kilometrelik boru hatları için RUSYA VE UKRAYNA’NIN sorunlardan ziyade haliyle kendine geçiş parasını arttırma talebi ile de ciddi SIKINTILARI erişen enerjinin güvenliğini ön bir tıkanma ve Ukrayna ile Avrupa’ya Ruble’nin Avro’ya karşı yüzde 15 planda tutmaktadır. Olayların hep giden gazın kesilmesine neden olmuştur. değer kaybettiği ve geçen yıl 25 milyar kışın en soğuk günlerinde Bu gelişmenin sonucu olarak da Avro’luk bir rekor kazanç sağlamış olan başlaması ise özellikle Rusya’nın Ukrayna Devlet Başkanı Gazprom’un borçlarının ise bu miktarın kendilerini tamamen Batı’ya ve Viktor Yuşçenko’yu NATO ve Batı iki misli olduğu bir süreç, Rus AB’ye teslim etmiş olan eski yanlılığı nedeniyle adeta Gürcistan’ı ekonomisinin ciddilik arz eden kırılgan Doğu Bloku ülkelerini ve bir döneme girdiğini göstermektedir. Rus cezalandırdığı gibi cezalandırma isteği halklarını müthiş rahatsız ucu bütün Avrupa’ya dokunacak bir ekonomisinin lokomotifi Gazprom’un etmektedir. Bunun sonucu da şekilde ortaya çıkmıştır. finansal sıkıntıları vardır. Rusya dünya AB’nin bu ülke halkları Daha önce belirttiğimiz gibi Rusya gaz rezervlerinin yaklaşık yüzde 20’sine nezdinde prestij kaybı Başbakanı Putin’in çevre ülkelerine sahip iken, Rusya’nın kendi iç ve yine demektir. AB’nin bundan siyasal davranışlarına bakarak not gaza talip 32 ülkenin tüketimi sürekli böyle alacağı ve alması vermesi ve gerektiğinde havuç artarken Gazprom’un son on yılda gereken ve yıllardır gerektiğinde sopa göstermesi bunda da üretimini hemen hiç arttıramamış olması konuşulan önlemler başta doğalgaz, fosil yakıtları kullanması arasında yeni kaynaklara da önemli bir husustur. Bu nedenle bir yenilik değildir. Rusya bugün iyi Rusya, Avrupa ülkelerine gaz satışında yeni yollardan erişim söz ilişkide olduğu Ermenistan’a doğalgazın önemli bir aracı konumuna ve bu konusudur. Bunun 1000 metreküpünü 110, Belarus’a 130 bağlamda boyunu aşan taahhütlerini içinde 2011’de devreye dolara verirken, bu fiyat, ilişkilerin yerine getirebilmek için Orta Asya girecek olan Baltık gergin olduğu Litvanya için 350, ülkelerinden yıllık yaklaşık 50 milyar Boru Hattı ve Gürcistan için ise 250 dolar civarındadır. Türkiye’den metreküp gaz alma noktasına gelmiştir. Şimdi Ukrayna’dan da 250450 dolar Halbuki Rusya’nın Sibirya’nın geçirilmesi planlanan aralığında bir fiyat talep edilmesi de bu Kuzeydoğusu’ndaki Jamal Nabucco boru hattı ülkenin cezalandırılması anlamına yarımadasındaki dünyanın en büyük da vardır. Bugüne gelmektedir. Buna karşılık olarak da doğalgaz yatakları üretim için kadar Türkiye’yi Ukrayna elindeki transit ülke olma geliştirilmeye muhtaçtır. Ne var ki bu geçiş hattı olarak kozunu kullanarak Rusya’ya sorun geliştirme yatırımlarının 200 milyar önemli bir noktaya yaratmak istemektedir. Yani ortaya çıkan getirmek dolar gerektirmesi Gazprom’u sorun doğalgazsızlık nedeniyle zorlamaktadır. istemeyen Ukrayna’yı sıkıntıya sokmuş ise de Rusya cephesinde durum böyle iken, AB’nin son Rusya’nın Batı ülkeleri nezdinde yatırım olaylarla bugün bilek güreşine girişmiş olduğu ve ekonomik ilişki kredibilitesinin de Ukrayna ekonomik açıdan tam bir Nabucco’ya ciddi oranda azalmasına neden olmuştur. bakışı yeniden çıkmaz içindedir. Dünya ekonomik krizi Bu bilek güreşinde Ukrayna’nın ve çeliğe olan talebin azalması, durağandan ekonomisinin önemli ihraç maddesi çelik Rusya’yı uluslararası siyasi ve ekonomik olumluya alanda sıkıntıya sokmuş olmasına olan Ukrayna’yı temelden vurmuştur. geçmiştir. karşılık, Rusya da yaklaşan Ukrayna Birçok tesisin kapanma noktasına geldiği Özellikle seçimlerinde bugünkü Devlet Başkanı ülkede son bir yılda ulusal parası Rusya’nın Yuşçenko’nun halkı nezdinde prestij değerini Avro karşısında yüzde 50’den giderek kaybına uğrayarak seçim kaybetmesini fazla kaybetmiş, binlerce işçi de işsiz doğalgaz sağlama hesabını düşünmüştür. kalmıştır. Ekonomisi bu vaziyetteyken tekeli Moskova ile Kiev arasındaki sorun Avrupa’yı yeni arayışlara yöneltebilir. Kaynak çeşitlendirmesi bu arayışların başında geliyor. Bu kapsamda Türkiye’nin ön plana çıkacağı yeni projeler üretilebilir. Gazprom sözcüsü, açıklama yapıyor.