Catalog

Cumhuriyet Strateji 25 Ağustos 2008 / 217 Gürcistan ve hatta Ukrayna’nın NATO üyelikleri çok uzun bir süre zora girebilecektir, ? Kafkaslar’da var olduğu düşünülen: Türkiye + Azerbaycan + Gürcistan (+ABD) = Rusya + Ermenistan +İran denklemi belli ölçülerde zarar görmüştür, ? Hazar Doğalgazını Avrupa’ya taşıyacak olan NABUCCO boru hattı projesinin bu ayağı şimdilik belirsiz bir şekle dönüşmüştür, ? Doğalgaz konusunda Avrupa ülkelerinin bundan böyle NABUCCO’nun İran ayağına önem vermeleri ve İran’a karşı yaptırımlarda daha ihtiyatlı davranmaları söz konusu olabilecektir, ? Güney Osetya ve Abhazya’nın Gürcistan’dan kopmaları gerçekleşebilecektir, ? Her halde bölgeden kopmak istemeyecek ABD, Gürcistan’a bugüne kadar verdiği yıllık yaklaşık 30 milyon Dolar olan ekonomik ve askeri yardımı arttıracaktır, ? ABD’nin bölgedeki son yenilgisi Kafkasya’ya daha fazla önem vermeyi ve Rusya + Ermenistan denkleminde Ermenistan’a karşı daha dikkatli politikalar izlemeyi sağlayabilecektir, ? Rusya’nın yeni bir olası gelişme üzerine askeri harekatı ilerletip Ermenistan sınırına dayanması durumunda Rusya Kafkaslar’da jeopolitik bir bütünlük sağlayarak Ermenistan ile fiziki bağını da tamamlamış olacaktır ki bu da Azerbaycan ile Türkiye ve dolayısı ile Türkiye Orta Asya arasındaki bağın kopması, BTC’nin Rus kontrolü altına girmesi demek olacaktır, ? Bu gelişmeler ise ABD’nin de bölgede güç kaybına yol açacaktır. Bu bağlamda bundan böyle Orta Asya ve Kafkasya’da Türkiye ile olan işbirliği konusunda son yıllarda Türkiye’yi rakip gibi düşünerek dışlama yolunu seçmiş olan ABD, Türkiye ile daha eşitçi ve dikkatli politikalara önem verebilecektir, ? Rusya’nın sert askeri politikası ve Ermenistan’da bulunan askeri üslerinden ciddi ölçülerde yararlanarak Ermenistan’daki 102. Rus üssünden kalkan uçakların Gürcistan’daki NATO ile ilişkili askeri tesisleri vurmuş olmaları bundan böyle Azerbaycan’ı güvenlik açısından yeni arayışlara itebilecektir, ? Eski Varşova Paktı yeni AB üyesi ülkeler C S TRATEJİ 11 Savaş aleyhtarları protesto eyleminde bundan böyle Rusya’ya karşı çok daha dikkatli olup, yararı koruyuculuğu her zaman tartışılacak NATO kalkanına çok daha fazla güvenmek isteyeceklerdir. TÜRKİYE VE DÜNYA ETKİSİ Rusya Federasyonu bu son askeri girişimi ile bölgesel güç olmanın ötesinde ve çıkarlarını koruma çizgisinde adeta eski Sovyet Devleti’nin bir devamı olduğunu ve hatta Soğuk Savaş dönemi kurallarının ötesinde ABD’ye açıkça kafa tutabileceğini göstermiştir. Savaş esnasında Ukrayna’nın Sivastapol’daki Rus deniz üssünden Gürcistan açıklarına yönelen Rus savaş gemilerinin geri dönüşüne izin vermeyebileceği gibi yorumlar yapılmış ise de bu hususun Rusya’nın güç kullanma kararlılığı düşünülürse uygulanabilir olmadığı, olamayacağı ortadadır. Bu bağlamda unutulmaması gereken husus doğrudan veya dolaylı olarak Kafkaslarda karşı karşıya gelmiş olan her iki ülkenin de dünyanın en büyük nükleer güçleri olduğudur. Ellerinde yaklaşık beşer bin nükleer başlı ve uzun menzilli balistik füze ile dünyanın geleceği ve var oluşunda söz sahibidirler. Ancak her iki ülke de bu gücün bilincinde olarak söz konusu savaşı tırmandırmamaya özen göstererek sorumlu bir davranış sergilemişlerdir. Rusya bu son girişimi ile ABD’ye "sen uzaklardan gelip ülkeleri işgal edersen ben de bunu yapabilirim" şeklinde bir mesaj vererek adeta eski Soğuk Savaş günlerindeki dengeyi hatırlatacak bir arayışa ve kararlılığa girmiştir. 16 Mart 1921’de imzalanan Moskova Antlaşması ve 13 Ekim 1921 tarihli Kars Antlaşmasıyla Acaristan, özerk statüyle Sovyet Gürcistan’ına bırakılırken bu Antlaşmanın 6. maddesine göre, Türkiye, Batum ve çevresini (Acaristan’ı), buradaki halkın dini ve kültürel haklarını gözeten bir özerk yönetim sağlanmak ve burada halkın rızasına uygun bir arazi kullanımına imkan vermek, ayrıca Batum limanından serbestçe yararlanmak şartlarıyla Gürcistan'ın yönetimine devretmiştir. Bu şartlar nedeniyle Türkiye, Acaristan’ın özerkliğinin garantörü konumundadır. Sovyetler’in dağılmasından önce ve sonra bu Antlaşmanın hukuki geçerliliğini korumayacağı şeklinde hiçbir somut görüş ve imza olmaması Türkiye’ni bölge ile olan ilişki ve sorumluluğunu söz konusu eder. Kaldı ki BaküTiflisCeyhan, Güney Kafkasya Boru Hattı (Şahdeniz) ve inşasına başlanmış KarsAhılkelekBakü demiryolları ve Gürcistan’ın bizim açımızdan Orta Asya ve Azerbaycan ile var olan ilişkilerimizdeki önemi düşünüldüğünde Kafkasya’nın ve bu ülkenin bizim ilgi ve yaşam alanımız olduğu hiçbir surette unutulmaması gereken bir olgudur. Medvedev Saakaşvili