Catalog

16 C S TRATEJİ İslamabad ile Yeni Delhi arasındaki anlaşmazlık baraj inşaatına dahi yansıdı… Pakistan’da bölgesel mücadele P Cavid VELİEV TUSAM Yakındoğu Araştırmaları Masası Ekim 2005’de gerçekleşen depremlerde on binlerce yurttaşının ölmesi ile sarsılan Pakistan, bu günlerde Kalabag Barajı’nın yarattığı sıkıntıları ortadan kaldırmaya çalışıyor. Pakistan’da ülke ekonomisinin bel kemiği olan tarımın önümüzdeki yıllarda karşılaşacağı su sıkıntısını aşmak için, 2000 yılında, büyük su projelerinin yapımını öngören Ulusal Su Kaynakları Gelişme Programı hazırlanmıştır. Kalabag Barajı da bu projenin bir parçası. İndus Nehri üzerine inşa edilecek olan barajla, Sindh, Kuzey Batı ve Belucistan bölgelerinin su ve enerji alanında yaşadığı sıkıntıların ortadan kaldırılması öngörülüyor. Fakat, Kalabag Barajı’nın yapımına başlanması, Pakistan iç siyasetinde barajla ilgili tartışmaları da beraberinde getiriyor. Pakistan merkez hükümetinden ve Punjab eyaletinden farklı olarak Sindh, Kuzey Batı ve Belucistan eyaletlerinin yerli kabileleri, barajın yapımına karşı çıkıyorlar. 19 Aralık 2005’den itibaren bölgenin Pathan, Beluç (ve alt kabileleri) ve Hazara gibi yerli halkları ve bu halkların partileri merkezi hükümetin baraj projesine karşı gösterilere başlamışlardır. Sindh, Kuzey Batı ve Belucistan eyaleti yerel meclisleri Kalabag Barajı’nın yapımına karşı bir takım kararlar aldı. Buna karşılık Punjab eyaleti yerel meclisi, merkezi hükümetin baraj projesini onaylamıştır. Beluçlar ve Peştunlar bu barajın sadece Punjab Eyaleti’ne yararlı olacağı düşüncesini savunuyorlar. Sindh Eyaleti Başbakanı, merkezi hükümetin Kalabag Barajı ile ilgili uygulamalarını kabul etmek için, Dünya Bankası ve BM güvencesi ile anayasal garanti istiyor. Uzmanların görüşüne göre Kalabag Barajı’nın yapılacağı bölge deprem riski taşıyor. Hükümet, Kalabag Barajı’nın yapımı için bölge halklarının onayını almak istemektedir. Bu nedenle 22 Aralık 2005’de Pakistan Cumhurbaşkanı Pervez akistan, ekonomisinin omurgasını oluşturan tarım sektörüne yatırım amacıyla büyük bir proje olan Kalabag Barajı’nı inşa ediyor. Baraj inşaatı, Pakistanda etnik grupları harekete geçirirken, bölgesel yansımalara da neden oldu. Hindistan, Keşmir Sorunu nedeniyle yapılan görüşmeler öncesinde Beluçların haklarını gerekçe göstererek baraj inşaatını koz olarak kullanıyor. 8 açıklaması, Hindistan’ın Pakistan’ın iç sorunu olan Belucistan Sorunu ile yakından ilgilendiğinin açık bir göstergesidir. Hindistan’ın bu açıklaması Pakistan’da tepki ile karşılanmış ve Pakistan Cumhurbaşkanı Pervez Müşerref "Hindistan’ın Belucistan’a olan ilgisi eyaletteki paralı askerlerin, yıkıcı faaliyetlerin ve silahların kaynağını ortaya koymuştur" şeklindeki açıklaması, Belucistan bölgesindeki çaHindistan’ın rolü tışmaların dış destek boyutunu gözler önüne serKalabag Barajı ile ilgili tartışmalar, Pakistan’ın mektedir. Sindh ve Belucistan bölgelerinde sıcak çatışmalara Hindistan’n eski bürokratlarından ve Hindistan neden oluyor. 19 Aralık’ta Pakistan’ın söz düşünce kuruluşu Güney Asya Analiz konusu eyaletlerinde patlak veren araGrubu’nun yazarı olan Ramadan, Kalabag Barajı ba yakma eylemleri, daha sonra yerBelucistan’daki "bağımsızlık müli militan gruplarla Pakistan orcadelesini" 1947 yılında yapıdusu arasında sıcak çatışmaya lan taksimin tamamlanmamış dönüştü. Pakistan’ın bağımsızhali olarak görüyor. İkinci lığını kazanması ile birlikte Dünya Savaşı’ndan sonra Pakistan’ın iç sorunu olarak İngilizler, Hindistan yarımadeğerlendirilen Beluçların badasından çekildikten sonra ğımsızlık istemi, baraj sorunu yarımada Hindu ve Müslüile birlikte tekrar gündeme oturman çoğunluğu temel alarak du. Beluçlar, 2005’in Ocak ayında ikiye ayrıldı. Müslüman çoğunÇinPakistan ortak yapımı Guadar Limanı nedeniyle de ayaklanmış, Müslüman Ligi Partisi’nin arabuluculuk yapması ile çatışmalar durmuştu. Beluçlar, Guadar Limanı ve Kalabag Barajı gibi mega projelerin Belucistan’a zarar vereceği ve bu gibi büyük projelerin Beluçları kendi topraklarında azınlık haline getireceği düşüncesi ile söz konusu projelere karşı çıkıyorlar. Zaman zaman bu gibi projeleri bahane ederek bağımsızlık isteminde bulunuyorlar. Pakistan ise, Belucistan’daki bağımsızlık hareketlerinden Hindistan’ı sorumlu tutmaktadır. Hindistan Dışişleri Bakanlığı Sözcüsü Navtej Sarna, "Pakistan Hükümeti’nin BeluBaraj projesini protesto eden göstericiler cistan halkının şikayetlerine barışçıl bir çözüm bulacağını umut ediyoruz" Müşerref, Pakistan’ın Sindh Eyaleti’ni ziyaret ederek halktan destek istedi. Ayrıca barajla ilgili olumsuzlukları ortadan kaldırmak için merkezi parlamento komisyon oluşturdu. Muhaliflerin iddiasına göre komisyonun içinde barajın yapımına karşı olan milletvekilleri bulunmamaktadır.