Catalog

Gökyüzü 13 Haziran'da Ay Jüpiteri örtecek MerkürVenüs buluşması • 5'inde Güneş Yer'e en uzak • 8'inde MerkürVenüsay iiçii birarada • ZVInde dolunay Yer'e en yakın ve en biiyiik göriinümde • 22'sinde VenüsRegulus buluşması • 24'ünde AyUranüs buluşması •28'inde AyMars yakınlaşması ve gökîaşı yağmuru Hasan H. Esenoğhı(*) üneş, gökyüzünde günlük yaklaşık 1 derecelik bilinen hareketiyle ilerleyerek 22 Haziran20 Temmuz 2005 tarihleri arasında 29 gün boyunca İkizler (Gemini) takım yıldızında ve 21 Temmuz10 Ağustos 2005 tarihleri arasında 21 gün boyunca da Yengeç (Cancer) takım yıldızında kalıyor. Ayın ortasında 15 Temmuz'da Güneş'in yükselerek en tepeye çıktığı öğlen saat 13:10 olup bulunduğu burç İkizler takım yıldızıdır. Ancak gün aydınlığında yıldızlar ve dolayısıyla İkizler burcu görülemez. Güneş batımından hemen sonra takip eden akşam saatlerinde doğuda yükselerek ilk gözlenen burç Yay (Sagittarius) olup ancak bu şekilde öğle saatinde Güneş'in hangi burçta olduğunu anlayabiliyoruz... Yer'in dönmesinden dolayı ilerleyerek gece yarısında saat 24'de Güneş'in gün ortasında yer aldığı İkizler takım yıldızındaki yerinde (meridyenimizde) bu sefer artık Yay burcunu görürüz. Yaşanümızda nedense çok kullanıldığı halde asıl zamanları olan gündüzleri asla göremediğimiz burçların parlak yıldızlarını belki tam Güneş tutulmalarında görmek yine de olası... nalar, kutup ışıması (aurora) gibi Yer'i doğrudan etkileyebilecek diğer Güneş olaylarına ilişkin resimliayrıntılı süreli ve güncel bilgilere www.koeri.boun.edu.tr/astronomy/solaractivity.html, www.sunspotcycle.com ve http://science.msfc.nasa.gov/ssl/pad/solar/default.htm adreslerinden ulaşılabilir. Güneş ışığının gözü etkileyemeyecek kadar zayıf şiddette olduğu sabahları Güneş doğma veya akşamları batma zamanlarında çıplak gözle kısa süreliğine de olsa Güneş yüzeyindeki dev lekeleri görebilme olasılığı hep vardır... Özellikle sahillerde Güneş'in bu özelliğini izlemek yaz aylarının vazgeçilmezidir de... Günün astronomi resminin yer aldığı http://antwrp.gsfc.nasa.gov/apod/astropix.html site ziyareti ile meraklı okuyucular güne başlangıç yapabilirler... Güneş 2005 yılı içinde Yer'e 147 milyon km ile en yakın konumuna 2 Ocak saat 03'de ulaşmıştı, bu tarihten itibaren 6 ay sonra 5 Temmuz saat 08'de 152 milyon km ile de en uzak konumuna ulaşacak. Güneş'in ısıtıyor ve ışıtıyor olgusu düşünüldüğünde, "GüneşYer uzaklığının yaklaşık yüzde 3 değişiyor olması Yer yaşamını etkilemiyor" şeklinde basitte olsa bir yorum yapılabilir. Yer'in yaklaşık bu 150 milyon km yer değiştirmesi aynca, bu kadar uzun mesafe Yer ulaşım araçları yakıtı türünden ele alındığında çok büyük rakamlara varacağı da bir başka basit yorum olarak düşünülebilir ki bizler bu kadar uzun mesafeyi masrafsızzahmetsiz ve heralde farkına da varmadan Dünyanın sırtında yolculuk yapmış oluyoruz!... 'mm içtn» ve 15 Te im Ktrm « j a ftkmm UttmzJ te îHam ftUaüt fabMtıeriMI. AvfftaCbsifati G :ot. %aâ lCepiKMt}« KmBçe (Cmmeia). r*ztikmrmümmiM Um * *e r • y Akrtf. YdMa. TmnmOjUâeliümteriiktmj ? >hp, Impam inmkttnvmt AY Temmuz ayı boyunca Ay'ın evreleri resimde gösterildi. 2005 yılının yedinci ayına ait takvim gibi de kullanılabilecek olan bu gökyüzü takvimine göre Ay, Yeniay evresine 6'sında gece yarısından sonra saat 15:02'de girer, Ay yaklaşık Güneş'le birlikte sabah saat 05:0l'de doğup akşam saat 21:10'da battığından artık gece görülmez. Ay, gün boyunca da Güneş'e hem yakın görünümde hem Güneş ışığını hiç yansıtmayan evrede bulunacağından 6 Temmuz Ay'ın hiç görülmeyeceği bir gün olacak. tlk dördün evresine 14'ünde saat 18:20'de ulaşır ve bu evre gece yarısına kadar görülür. Tam dolunay evresine ise 21'inde saat 14:00'da girer, yeniayın tersine dolunay Güneş'in batımına yakın akşam 20:16'da doğup yine Güneş'in doğumuna yakın sabah 05:08'de battığından tüm gece görülür. Son dördün evresine de 28'inde sabah saat 06:19'da ulaşır ve gece yarısından sonra olmak üzere sabah saatlerine kadar görülür. Son dördün ve ilk dördün evrelerinin daha iyi tanınması için resimde ış ouf ataman tttfmmm fapHapemff şm Bir yıldız olarak Güneş'in gezegenler gibi disk görünümü kolaylığından günlük yüzey görünümünü, bazılarının büyüklüğü dünyamızın belki 510 katına ulaşabilen ilginç yapılardaki leke gruplarını ki bunlardan dev boyutta olanlarına son zamanlarda Güneş'in gittikçe en sakin olacağı bir yılda bile rastlayabiliyoruz, leke sayılarını ve aynca Güneş'ten yıldız maddesi atımı, parlama türü olaylar, manyetik fırtı doğu (D) ve batı (B) yönleri de belirtildi. Ay'ın yeniay ve dolunay evrelerine tam ulaşma saatleri ile Yer'e en yakın ve en uzak konumda bulunduğu tarihlerdeki mesafeleri de resimde belirtildi. Ayrıca, en büyük uzaklık farkı dolunay evresine rastlanıldığındaki görünümleri arasındaki fark yaklaşık 4 yay saniyesine kadar çıkabilmektedir ki bu durum ölçekli olarak da resimde verildi ve Temmuz ayında böyle bir olay da gerçeklenecek. Ay'ın uzaklaşıp yakınlaşmasından kaynaklanan görünümündeki bu aydınlatmakta... Takipli teleskop veya dürbünü olan okuyucuların en yakın gökcismi konumundaki Ay'ı gözü kamaştırmadan rahat gözlemleyebileceği tarih aralıkları ise şöyle: 13, 913 ve 2931 Temmuz arası. Bu tarihlerde Ay'ın yaklaşık gözlem zamanları da parantez içinde resimde belirtildi. GEZEGENLERÎN KONUMLARI MerkürVenüs buluşması: 111 Temmuz gibi geniş bir aralıkta ve özellikle küçük farklan görebilmek meraklı okuyucular için dikkat çekici olabilir... Ay'ın yaklaşık 1923 Temmuz tarihleri arasında 5 gün süreyle dolunay ve dolunaya yakın evrelerde kaldığı söylenebilir; dolunay bu tarihlerde yaklaşık 12.7 kadir parlaklığı ile (Güneş ise gün ışığını yaklaşık dolunayın iki katını aşan olağanüstü bir parlaklık ile sağlar) tüm gece boyunca herzamankinden daha fazlası Ay ışığı ile Yer'i ayın ilk gü'nlerinde ve 7 Temmuz'da akşamları Güneş battıktan hemen sonra saat 21 civarında giderek sönükleşecek şekilde 0.5 kadirden başlayarak +0.4 kadir parlaklık aralığındaki Merkür, 3.7 kadir parlaklıktaki Venüs'ün yaklaşık 1.6 derece güneyinde yer alacak. Her iki cisim, günlerce sürecek bu yakınlaşma sırasında batı tarafta ufuktan yaklaşık 11 derece yüksekte Yengeç takım yıldızında görüle 954/102 Temmuz26Ö5