Catalog

Pürüzlü tanccikler hidrojen atomlannı çiftlcştiriyor Ohio Eyalet Üniversitesi astrofizikçileri, hidrojenin uzaydaki toz bulutlannda neden genelde atomsal değil molekülsel biçimde bulunduğunu saptadılar. Ohıo Eyalel Unıversıtesı astrofizikçileri hıdrojenın uzaydaki toz bulutlannda neden genelde atomsal değıl molekülsel bıçımde bulunduğunu saptadılar Bılgısayar tasarımlarına gore puruzlu yuzeyler hidrojen atomlannı çıftleştırıyor Bu surecın fızığı, yıldızların oluşumu ıçın de onemlı olabılır denıyor Bıld der VVıssenschaft dergısınde (www vvıssenschaft de, 28 6 05) Geçerlı olan öğretıye gore uzayda bulunan hidrojenin yaklaşık olarak yarısı ıkı atomlu molekulden yanı hidrojen gazından oluşmakta Ancak yıldızların ve gezegenlerın oluştuğu toz bulutlannda molekülsel bıçımler ağır basıyor Teleskoplarla yapılan ıncelemeler sonucunda, bulutlar ıçındekı hidrojenin neredeyse tumunun molekullerden oluştuğu gorulmuş Erıc Herbst yonetımınde çalışan ekıp bu çıft oluşumunu gorecelı olarak puruzlu yuzeylı toz parçacıklarıyla açıklıyorlar Uluslararası Molekuler Spektroskopı Sempozyumu'nda sunulan toz bulutu modelınde halıhazırdakı tum hidrojen yıldızlararası mekandakı sıcaklığın 50 Kelvın olması halınde bıle moiekullere donuşmuş Bu bulgu New York'takı Syracuse Unıversıtesı'nde toz bulutu ıçınde karbon ve sılıkat parçacıklarından molekülsel hidrojenin elde edılmesıne dayanan deneylerın neden başarısız olduğunu açıklamakta Kullanılan parçacıkların yuzeylerı çok duzgundu Herbst, tasarımının, puruzlu yuzeylı parçacıklara yonelık yenı deneylere ızın vermesını umuyor Bununla bırlıkte puruzlu yuzeyın molekul oluşumun da neden onemlı olduğu henuz bılınmemekte Bır tahmıne gore hidrojen atomları gaz bulutlarındakı puruzlu yuzeylerde daha uzun kaldıkları ıçın moiekullere donuşmelerı kolaylaşmakta ZümrüttenAkisler Üniversitenin Tutumu A MCelalŞengör Sevgılı okuyucularım, bu hafta Pans'te geçırdığım bır akademık yılın değerlendırmesını sızlerle paylaşmak ıstıyordum Ne mumkun? Turkıye'de unıversıteye yapılan akıl dışı hucumlar oyle bıryoğunluk kazandı kı, bunlarla uğraşmak ınsanı bızzat bılımı yapmaktan neredeyse alıkoyacak (Kuşkusuz hucumları yapanların bıramaçları da o1) En son Parıs'e Ataturk Unıversıtesı'nde rektör, muhterem dostum Sayın Prof Dr Yaşar Sutbeyaz'ın bır velıyı uygunsuz kıyafetınden oturu dıploma torenıne almamasının ve bunun başta Sayın Başbakan olmak uzere ıktıdar ve muhalefet partılerımızın bazı uyelerınce eleştın yağmuruna tutulduğunun haberlerı ulaştı Bu haber bana 12 Eylul ıdaresının sakalı yasaklamasını hatırlattı Ben de sakallı olduğum ıçın, buyasak benı çıleden çıkarmıştı Sakalımı kesmektense ünıversıteden ayrılmağa hazırdım Ancak gerek muhterem dostum Prof Dr Nacı Gorur'un, gerekse de o zaman ITU Maden Fakultesı dekanı olan pek sevgılı dostum ve hocam Prof Dr Erdoğan Yuzer'ın soyledıklerı benı bu kararımdan vazgeçırdı, gıdıp paşa paşa sakalımı kestırdım Her ıkı dostum da bana şunları hatırlattılar Cebındekı çakını meyve soymak veya kalemını tıraş etmek ıçın kullanırsan onu taşımana kımse bır şey demez Ama o çakıyı çevrendekılere zarar vermek ıçın kullanırsan, çakı taşımanı yasaklarlar (Fılhakıka, bana bunun soylenmesınden yırmı yıl sonra artık uçaklara cebımızde çakıyla bınemez olduki) Bu sakalyasağı, temelde sakallı ınsanlara karşı alınmış bır tedbır değıl Bu durup dururken yapılmış olsaydı yapana delı derlerdı Ancak sakalı topluma zararlı bır faalıyetın sembotu ve o faalıyetın temsılcılerının unıforması yapanlar var Bu karar yapılan bu akıl dışı faalıyete karşı alınmıştır Rus Çarı Buyuk Petro da ulkesındekı yenıleşme hareketıne karşı olan dırencın sembolu halıne gelmış olan sakalı yasaklamamış mıydft Ulkemız zor gunlerden geçmektedır Bu zorlukların başlıca nedenı ta Ataturk devrınden ben var olan modern yaşam ve akıl düşmanlarıdır Sen bunlardan yana mısın, yoksa ulkenın aklı başında bır halkının olmasından yana mısın? Bu sozler benı ıkna ettı Unıversıtede turban da bellı bır kesımın polıtık unıforması halını almıştır Unıversıtede demokrası hakkındakı en onemlı eserlerden bırının yazarı olan çağımızın ılerı gelen polıtık bılımcılerınden Prof Dr Eberhard Nolte, unıversıte yonetımınde oğrencıye temsıl hakkı verılıp verılmemesı konusunu tartışırken şu sonuca varıyor Bır polıtık partının temsılcısı olan ne oğrencıye, ne hocaya unıversıte yönetımındeyer olmalıdır Unıversıtede polıtıka tabıı kı ınceleme ve tartışma konusu olur, ancak unıversıtede asla polıtıka yapılamaz Unıversıtenın ışı polıtıka değıl, bılım yapmak ve onu oğretmektır Unıversıtenın urettığı bılım bazan unıversıtenın ıçınde bulunduğu toplumun aleyhıne de olabılır Bu durumda o bılımı kullanıp kullanmamak polıtık bır kararı gerektırır, ancak bu kararı unıversıte vermez Unıversıte bılımını, yarar ve zarar gozetmeksızın tek bır amaç uğruna yapar Gerçeğı bulabılmek Unıversıtenın bellı bır araştırma sonucu gerçek olarak benımsedığı (kı bu ekserı halde yalnızca "şımdılık" kaydıyladır) bır sonucu beğenıp beğenmemek toplumun yonetıcılerını ılgılendınr Ama buyonetıcıler unıversıteye neyın araştırılıp neyın araştırılamayacağını, hangı bılımsel araştırma sonucunun 'ıyı", hangısının "kotu" olduğunu soyleyemezler, bu tur değerlendırmelen yapmaya kalkacak hıçbır polıtık goruş unıversıte yonetımının veya yaşamının bır parçası olamaz Işte bu nedenle unıversıte tam bağımsızdır, yanı devlet ıçınde devlettır (öyle değılse unıversıte değıldır), kendısıne polıtık yonetımın empoze edeceğı hıçbır normu kabul etmek zorunda değıldır Bu açıdan bakıldığında Sayın Prof Dr Yaşar Sutbeyaz doğru olanı yapmıştır Gerçı savunması kanımca tamamen doğru değıldır Unıversıte muhakkak ıçınde yer aldığı devletın kanunlarına karşı gelmemeye ozen gosterır, ama hareket gerekçesı tamamen kendı ıç mantığı olmalıdır Aksı takdırdeyasa değışırse, unıversıtenın de davranışını değıştırebıleceğı ızlenımı edınılebılır Bu yanlıştır Unıversıte açık ve hur tartışma karşıtı hıçbır goruşun bır otorıte olarak Pek çok polıtık goruş gıbı, dın de bu goruşlerden bırıdır Unıversıte dını ınceler, tartışır, ama bır otorıte olarak kabul edemez Onu otorıte olarak kabul eden, bunu ılan etmedığı ve hur tartışmayı engellemedığı surece unıversıtede tabıı kı yer alabılır Boyle dındar pek çok bılım adamı dostum vardır Ama bır otorıteyı kabullendığını ılan etmek, serbest ve hur tartışmanın sonu demektır Unıversıte bunu kabul edemeyeceğı ıçın, bır rektor de akıl dışı bır otorıtenın reklamını yapmak nıyetınde olan bırını unıversıte duvarları dışında tutmak hakkına sahıptır Sayın Sutbeyaz da ışte bunu yapmıştır ÇEVREYEZARAR VERMEK Kediniz, köpeğiniz artık kaybolmayacak Tasmadaki GPS alıcısı ev hayvanlarının yerlerini gösteriyor New York'takı "GlobalPetFınder fırması tarafından gelıştırılen GPS'lı tasma sayesınde ev hayvanlarının kaçıp gıtmesı önlenebılıyor Sıstem.hayvanın kesın yerını belırledığı gıbı evden çok fazla uzaklaştığında alarm çalıyor New Scıentıst dergısındekı (www nevvscıentıst com 24 6 05) habere gore 150 g ağırlığında ve bır kol saatı buyukluğunde darbeye ve suya dayanıklı konumlama aletı bır klıpsle tasmaya ılıştırılmekte En yakın dostunuzun yerını GPS uydu sınyallerıyle saptayarak telsızle ıletıyor Kullanıcı cep telefonuyla 'F OUN D' ıçerıklı bır metnı ozel bır numarayla gonderdığınde, kedısının veya kopeğının tam olarak nerede olduğu oğrenıyor GlobalPetFınders aletıyle ayrıca sanal bır çıt de kurmak mumkun Hayvan, dolaşım alanını geçtığınde alet alarm çalıyor Aletın dığer bır marıfetı de hayvanın bulunduğu ortamın hava sıcaklığını bıldırmesı Mesela kopeğınızı alışverış sırasında otomobılde bıraktığınızda gozunuz arkada kalmayacak Çunku oto mobılın ıçı çok fazla ısındığında alet sıze haber verecek Şizofrcnlerdc cmpati yctisi cksikliği saptandı Hastalar karşılarındakı kışının duygularını anlayabılecek kadar dık katlı bakmıyorlar yuzlerıne ayrıca yuzlerı çok ender olarak gerçekte gorunduğu gıbı algılıyorlar Şızofrenler ınsanların yuzlerıne doğru durust bakmadıkları ve yanlış yuz hatları uzermde yoğunlaştıktarı ıçın dığer ınsanların duygularını çok zor anlıyorlar 65 şızofrenle bır araştırma yapan Tulsa Unıversıtesı nden Dennıs Combs hastaların mımıklere odaklanamamaları yuzunden karşılarındakı kışılerın duy gularını tahmın etmekte guçluk çektıklerını saptadı Şızofrenı, halusınasyon gerçeklık kaybı motorık ve duygusal bozukluklarla tanımlanan bır kışılık bozukluğudur Şızofrenı hastaları ozellıkle de dığer ınsanların duygularını kavrayamadıkları ıçın son derece kısıtlı bır sosyal yaşama sahıptır Dığer bırçok semptomun aksıne bu sorunu ılaçlarla hafıfletmek mumkun olmadı henuz Combs empatı yoksunluğunun nede nını bulmak ıçın kronık şızofrenı hastalarıyla bır dıkkat testı gerçekleştırınce bırden fazla bozukluk saptamış Hastalar karşılarındakı kışının duygularını anlayabılecek kadar dıkkatlı bakmıyorlar yuzlerıne ayrıca yuzlerı çok ender olarak gerçekte gorunduğu gıbı algılıyorlar Sağlıklı ınsanlar korkulu, uzgun, kızgın veya hayret ıfadelerı yansıtan goruntulerde tek bır hata yapmamalarına karşın şızofrenler resımlerın yarısında bıle doğru duygu ıfadelerını algılayamamışldr Combs şımdı hastaları, yuzdekı onemlı noktalara odaklandıracak bır eğıtım programı gelıştırmeyı planlıyor Konuyla ılgılı haber Bıld der VVıssenschaft dergısınde (www vvıssenschaft de 7 6 05) yayımlandı Nilgün özbaşaran Dede 956/516 Temmuz 2005 REKLAMINYERİ DEĞİL duvarları ıçıne gırmesıne tahammul edemez, bunu bıryasa gerektırse bıle1