Catalog

Y eryüzü Kitaplığı CELALÜSTER celalujitcr@cumhuriyct.coin.tr Nabokov'un roman taslağı ve Rushdie'nin gizlilikyıllan Lauranın Aslı. şu sıralar. Nabokov'un Ada ya da Anu, Lottta. Sebastian Knlghfın Cerçek Yaşatnı gibi yapıtlarını da dlllmi- ze kazandırmış olan Fa- tin özgüven tarafından Türkcelestiriliyor. V ladimir Nabokov'un, ölümündcn sonra oriaya çıkan ya da çıkarılan The Original oj luumı ("Laııra'nm Aslı" ya da "Lau- ra'nın Orijinali") adlı kitabı, ya- yımlanmaılan önce epeyce tartışıl- mıştı. Bir yazarın, hele Nabokov gibi nıodern cdebiyata tünıüyle kendine özgü bir damga vıırmuş bir yazarın, taıııamlannıamış, duhası nerdeyse yer yer notlar olarak kalnıış bir kiiabı, ülümımıin ardıııdan yayımlanma- lı mıydir" Kıışkıısuz, Nabokov'Ia birliktc ilk kez gündcmc gclen bir lartışnıa de- £ildi lııı. Kimilcri, Nabokov'un, Lolitu'y-d yaz- dığı soıısözde, ronıanın laslagını birkaç kez yok etnıeyi düşündiigTmü, aına son- ra vazgeçtigini söylcdig'ini anıııısaiarak, İMnra'nm /i.v//'nın da yayımlanıııasi ge- rekligini savıınııyorlardı. Kinıik-rine gö- ıv ise, Lolıtıi I)iı konııda pck iyi bir ör- nck sayılmazdı. No dc olsa, tamamlan- mıi} bir romaıulı; Nabokov'un Lolila'y\-A ilj.;ili kay^ıları apayrı bir konııydu. Tartışnıalar siiriip ^idi'rken, kitap gc- (,"t'iı soiıbalıar ünlii Kııopf Yayın- ı-vi'ndı-n <,ıktı. İMnnı'nıu As/ı'm yayına lıa/.ırlayan, Nabokov'un oglıı Dmitri Nabokov'du. Dmitri'nin, babasının ya- rıın kalıııı^ roınanını, paraya gcrcksinim dııydu^tı i(,in yayımlatlı^ını önc sürcnler ı!c- oldıı. Aına sonu^ta, kitap okııyucu öniiııc (,'iknıışlı iştc. Ijiunı'nın Aslı, şıı sıralar, Nabokov'un Ada ya da Arzn. Ijdila, Sebastian Knight'ın (.icrçch. Yasamıpfiri yapıtlarını ıla (lilimizc kazandırmıs olan F''atih f )z- güvcn laralııulan Türkçflcştiriliyor. Ul- kenıiztle yazarın yapıtlarını yayımlamayı I üstlenen llctişinı Yayınlan'ndan çıka- I cak. ! iMura'tnn Aslı'nm aslırıı henüz oku I madını. Anıa The Washington Post\\n | etlcbiyat L'leştirnıeni Michac-I Dirda'nın I kitapla ilgili yazısını okuına olanağı bııl dıım. Dirda, "Bıı kitap yayımlanmalı nııydı!*" diye sordııktan sonra, "Fliç j kusku yok ki, Vladimir Nabokov gibi : büyük bir yazarın tüın yupıtları edcbiyat : arastırnıacıları w mrraklı okıırlara ıılaş- ıııalıdır," diyor. "Kanımıa, Dmitri Na- I bokov, ölüm ılöşt-ginıleki babasının, ta- nıanılaıınıaınıs bir ronıanın bıı kırık dö- kük par^alarınm yok cdilnıesi isteğinc uymamakta (,-ok lıaklıyclı. Aına bıı, IMU- m'nın Ailı'nm, en ^ılgın Nabokov hay- ranları dı^ındakilcrin il^i.sini hak t.-ttiği anlaınma gclnıiyor. Birkaç büyülcyici paragral dışında pck bir şcy yok bıı ro- manda..." Dirda, okııyııcııya büyülcyici birkaç paragraf vaat ctnu-klc kalmıyor, Nabo- kov tııtkıınlarının bıı kitapta, Lolila vc Sebastian Knight'ın (îerçek Yaşamı gibi yapıtlara göndı-rmeler <\c bulacağını vurgııluyor. Belli ki, İMura'ntn Aslı, Nabokov'un ölümündcn sonra yayınılanan ycni bir yapıt olarak dcğil, yazarın bir romana hazırlanısını gözlcr önünc seren bir tas- lak olarak görülnıeli. Sanırım, burada önemli olan, Ozgüven'irı bu kitabı çe- virmeyi göze alıııası, flt'tişim'in de ya- yımlanıa gözüpfkli^ini göslcrnıcsi. (îer- çcktcn de, Nabokov yayımlamayı üstle- nen bir yayınevinin yazarın böylesi bir kitabına da ıızak durmaması gerekiyor- du. Kaldı ki, iMura'ntn Aslı nm Türkçesi- nin, yalnızca cdebiyat incclemecileri ile Nabokov fanatikk-rinin ılcgil, usta bir yazarın son dcmlerinde ycni bir yapıta hazırlanısınm izlc-rini sıirebilmc olanagı sunılıı^u i^iıı gt.'nı," ya/arlarııı ıla ilgisini i düsiinüyorıım. RUSHDIE "CİZLİ YILLAR'I ANLATACAK ç e gazftck-rdı- bir lıaİK-r yar- dı. Cîeceyarısı Çocuklıirı, Hıirun ile ()y- küler Dcnizi, Ofke, [Itunç, SoyttinSali- rnar, V'loransa Hiiyüeüsii gibi yupıtları iil- kı-nıizdc ı\c yayınılaııan Salman Kıısh- ılic, 14 îjııbal l l W/ıl:i Iran'ın dinî liılcri Ayı-lııllal) I hınu'yııı (aratından hakkııı- da (,'ikarılaıı "ölüm k ı tvası"ndan sonra gizloncn-k yasadıgı yıllaıııı kiiabını yaz mayı lasarlıyoıınıış. 1 labori okııyıııua, Kııslıdic'nin ılıir düncü romanı Şeytan Âyetlen"mn, "tsla- miyt-ti aşagıladıgV' gcrckçcsiyk- Uitıt asıllı Ingili/. yazar için <,ıkarılan "katli vaciptir" fervasının yayımlandıgı günle re gitti aklım. () günlcrde C.umhuriyet gazctcsinde habcre gcııiş ycr vcrmiş, farklı kcsimlcrdcn insanların görüsk-rini almıştık. tzlcyen günlcrde, Aziz Nesin, kitabı çcvirmeye ya da çevirtmeye girişmiş, sa- nırım bu girişjm baskılar sonııcunda ya- rım kalmıştı. Daha sonra da, Kayrıak Yayınları, Şeytan Ayetleri Tartışması ad- lı bir kitap yayımlanııştı. Seytan Ayetleri, 20. yü/.yıl sonlarının "olay kitabı" olmuştu. Yakın zamaıılar da, cdı-biyatın bağnazlı^m saklırılarına bu kadar hc J dcl oklıı^ıı başka bir roman anınısamıyorum. Oaha "fctva"nın ilan cdilmesindcn öncc, Britanya'daki lana tiklcr düzcnlcdiklcri göstcrilcrdc kilabı yakmıslar, Hinılistan vc I'akislan'daki gösterilcrde ycdi kişi yasamını yitirmisti. Başına büyük bir para ödülii koınlııftıı açıklanan Ruslıdic, polis korıımasında saklanarak yaşamaya ba^lamıstı. Sonunda Rusbdic'nin başına bir şcy gelmcdi. Anıa, Iran yünctimi 1998'ılc bu konudaki tutumıınun dc^isii^ini av'iklayıncaya kadar, Kııshdic'nin Nor- veç'teki yayıncısı vuruldu, Italyanca çc- virmeni bıçakJandı (ncysc ki ikisi de sag kuriuklıı bu saldırılardan). Yazarın Ja- ponca çcvirmcni isc oıılar kadar talihli değildi: Bıçaklanarak öldürüldü. Salman Rushdic, bestsellcr yazarlarıy- la popülcr ronıanciları sayıııazsak, dün yanın en ünlii "ciddi romancı"sı olmuş- tu. Ama lıiç dc "istcnilir" olmayan vc çok pahalıya patlayan bir iinılü bu. Şimdi, gizliliktc geçirdiği o yılların öy- küsünü yazmaya hazırlanıyor Rushdic. Artık o günlcri yazmanın vaktiniıı geldi- ğine inanıyor. Şeytan Ayetleri isc ülkcmizdc bir türlü yayımlanamadı. Sanatın, cdebiyatın, ro- nıanın insanı daha bir insarı kılan düş- gücü dünyası ile gcrçek yaşamdaki dog maları birbirindcn ayırt edcmeyenlcrin baskısı, kitabın cksiksiz olarak çevrilip basılmasını ctıgcllcdi. (iünümüziin kırııi aydınları, bıı tür tc mcl (izgürliiklcri ıınııtmıış görünüyorlar. Ozgürlük lartişmaları, salt iklidar ik- mııhak-lcM arasmdaki karşıtlıklara hap solmanıalı diye diişüniiyorum. (îerçek nıııhalef'et, yüzcydeki kavgalarııı ılerin leriıulcyatan lcmı-l hak ve ö/gürlüklerin her zanıan ve her yenle savunulnıasını gereklirmez nıir 1 Demokrasi w özgür lo|ilumıııı, Aziz Nesin gibi gözüpek ayılınlara gereksini- ıııı var anlaşılan. • SAYF A 6 C U M I I U H İ Y E T K İ T A P S AYI 1 0 4 6