Catalog

CMYB C M Y B 26 KASIM 2009 PERŞEMBE CUMHURİYET SAYFA EKONOMİ 13ekonomi@cumhuriyet.com.tr İŞÇİNİN EVRENİNDEN ŞÜKRAN SONER AKP Açılıp Saçılıyor... Kamu çalışanları, konfederasyonları KESK - Kamu- Sen, işçi sendikaları konfederasyonlarının desteğinde ne zamandır Erdoğan Hükümeti’ni uyarıyorlar. 25 Kasım yaklaştıkça bir günlük uyarı, iş bırakma eylemlerine ilişkin yazılı, sözlü, görsel uyarı eylemleri yoğunlaştı. Sağır sultanın duymuş olması gerekiyordu. Zaten uyarı eyleminin tarafı hükümet duymuş, Başbakan Erdoğan “Yasadışı eylem yapan cezalandırılır” tehdidini yapmıştı. Hükümetin kamuda yandaş kadrolaşması Memur-Sen de eyleme karşıydılar. Yandaş medya eylem üzerine yayın yapmayarak kitlelerin duyarsızlığı, moral bozukluğu için elden geleni yapmıştı... Medyatik bütün etkinlikler, haberler, açık oturumlar, Erdoğan Hükümeti’nin demokratik açılım tartışmaları, yaratılan, dayatılan gündemler üzerinden yürüdüğünden kimseler dipten gelen dalgayı görmek istemedi... Gece yarısı duran tren seferlerindeki yolcular, acil olmayan sağlık hizmetleri için hastane kapılarına dayananların şaşkınlığı bundan. Kamu çalışanları dün televizyonların, gazetelerin ana haberlerinde ağırlıklarını koyduğunda işin rengi değişti. Türkiye’nin her yerinde, pıtrak gibi çoğalan, renklenen eylemler haber yapılırken, eylemlerin yaygınlığı, etkinliği, milyonlarla katılımcıları, uyarı mesajları ile.. Türkiye’nin gündemine oturdular. İktidar- yandaş medya eliyle yıllardır gündemin eksenine oturtulan sanal gündemleri püskürttüler... Siyaset, medya dünyasınca yoka sayılanlar, yıllardır ciddiye alınmayan kamu sendikaları örgütlerinin var olma zorunluluğu uyarı eylem kararları üzerinden gündemin odağına yerleştiler... Kamu çalışanlarının grevsiz, toplusözleşmesiz, sanal masaya oturma haklarını yıllardır keyfi, kötüye kullanmış, yaptığı yanına kalmış Erdoğan Hükümeti, beyin takımı dün olup bitenleri nasıl değerlendirdiler bilemem. Bildiğim dün Türkiye çok uzun yıllardan sonra ilk kez gerçek bir gündemini, sorunlarının tartışılmasını, kamuoyuna yansıtılacak biçimde medyatik yaşadı. Türkiye’yi AB’ye taşıma savında, peş peşe demokratik açılım paketleri ile kamuoyunun karşısına çıkan Erdoğan hükümetlerinin yıllardır oynadığı bir büyük antidemokratik oyun, ilk kez anlamlı bir tepki, dipten gelen dalga ile yüz yüze gelmişti. Doğrusu kamu alanında KESK, işçi alanında DİSK çok uzun yıllardır bu çifte standartlı, antidemokratik oyunun, emek hakları, sendikal haklar gaspının karşısında sayısız eylem ve direnişlerle durmaya çalışmışlardı. Diğerleri Erdoğan hükümetlerinin baskısı, cezalandırması korkusu içinde iki arada bir derede kalmış, yine de sendikal haklar, toplusözleşme hak gaspları, çalışanların yoksullaştırılması politikalarını eleştirmişlerdi. Etkin karşı duruşlarda Erdoğan Hükümeti’nin yandaşı olmayanları cezalandırma yöntemleri caydırıcı oluyordu... Korkunun ecele faydası olmadığı gerçeğinin başa taş gibi düştüğü kimi anlar vardır. 15-16 Haziran’ları, bahar eylemleri, Zonguldak büyük madenci direnişini yaratan anlar... Bu türden patlama noktasına gelmede en zayıf konumda kamu çalışanlarını bile kitlesel sokağa sürükleyen, duyarsız işçi sendikaları kesimini, işçileri de duyarlı desteğe yönlendiren anlar... Gerekçe çok yalındır; yılların yaşanmışlıkları ile bilinçaltına kazınanlar vardır; kamu çalışanları için oturulan masa, sözleşme masası değildir, sanaldır. Üstelik demokrasilerde örneği görülmeyen bu sanal yasal düzen içinde, Erdoğan hükümetleri yetkilerini her yıl daha kötüye kullanmışlardır. Her seferinde son kararı donatılmış diktatoryal yetkileriyle Başbakan Erdoğan vermiş, kamu çalışanları sözde toplu- sözleşme düzeni içinde komik ücret artış oranları ile sürekli yoksullaştırılmışlardır... Bardağı taşıran, kriz arkasından oturulan masada tablo daha trajiktir; kamu çalışanlarının sonuç ücret artışı yüzde 4’te kalmış, Erdoğan Hükümeti aynı dönem içinde kamu erkinin elindeki elektrik, doğalgaz, ulaşım harcamalarını yüzde 30’lar oranında zamlandırmıştır. Temel tüketim harcamaları aynı dönem içinde yine yüzde 30’lar olmuştur. İşsizler, kayıt dışı patlayan sektörde köle gibi çalıştırılanlar yanında kamu çalışanları emekçilerin kaymak tabakası sayılsalar da, aile bağları içinde yükünü sırtlandıkları kendilerinden aşağıdakilerin de öfke patlaması ile yüklenmişlerdir... Aslında çok gecikmiş olsa da Türkiye gerçek gündemi, gerçek sorunları ile yüz yüzedir... AKP, rejimi eksik-gedik demokrasi sayılan tüm ülkelerde hep var olan, hep kullanılan, Türkiye’de de emek tarihinin geçmişinde hep kullanılmış üretimden gelen gücün patlamasını, uyarı, direnişi karşısında şimdi ne yapacak? Nasıl açılıp saçılacak? İzleyip göreceğiz... soner@cumhuriyet.com.tr The Economist, 2010’un hayal kõrõklõğõ yõlõ olacağõnõ belirterek Türkiye için korkutan tahminde bulundu: Patlamaya hazõr bombaEkonomi Servisi - Finans ve siyaset dergisi The Economist, küresel ekonomide 2010’un yi- ne bir hayal kõrõklõğõ yõlõ olacağõna dikkat çek- ti. Dergi dünya genelinde özellikle ekonomik kriz nedeniyle çatõşma risklerinin yükseldiğini belirten bir de harita yayõmladõ. Bu haritada Tür- kiye; Rusya, Çin, Malezya, Filipinler gibi ül- kelerle birlikte “sosyal isyan ihtimali yüksek oranda riskli” ülkeler arasõnda yer aldõ. The Economist her yõl yayõmladõğõ özel sa- yõlara bir yenisini daha ekledi ve 2010’da dün- ya ile ilgili beklentilerini açõkladõ. Econo- mist’in dünyadaki her ülke için beklenti ve he- deflerini yayõmladõğõ bölümde Türkiye için şu tahminler yapõldõ:  Türkiye ekonomisi 2010’da yüzde 3 ora- nõnda büyüyecek. Hükümetin açõkladõğõ Orta Vadeli Program’da gelecek yõl için yüzde 3.5’lik büyüme hedefi konulmuştu. Milli ge- lir gelecek yõl 687 milyar dolar, kişi başõ mil- li gelir 9.370 dolar olacak.  Enflasyon 7 olacak, bu tahmin AKP’nin tahmininden 2 puan yüksek. Dergi kişi başõna milli geliri 9.370 dolar, nüfusu ise 73.3 milyon olarak öngürdü.  Türkiye’de õlõmlõ İslamcõ AKP ile la- ik, siyasi ve askeri kurumlar arasõnda ça- tõşma sürecek.  Ekonomi de aynõ şekilde test edilecek. Hü- kümet IMF ile anlaşarak yabancõ yatõrõmcõlar için güven oluşturmazsa özellikle borç ödeme sõ- kõntõsõ tehdit oluşturabilir.  Türkiye’nin AB üyeliği yolunda çok önemli bir faktör olan Kõbrõs görüşmeleri devam edecek ancak çözüme ulaşmayacak.  Türkiye için 2010’da kültür turizmine dikkat edilmeli. İstanbul’un ocak ayõnda 2010 Avrupa Kültür Başkenti olmasõnõn ardõndan tu- rizm gelirlerinde artõş görülecek. Dergi, özellikle Avrupa Birliği ülkelerinde yüz- de 10.1 olan işsizlik rakamõnõn 2010’da daha da artarak yüzde 11’e yükseleceğini öngördü. Şölen: Piyasayı renklendiriyoruz Ekonomi Servisi - Şölen Yö- netim Kurulu Başkan Yardõmcõ- sõ Elif Çoban, unlu mamuller ve bireysel ürünlerde pazar liderli- ğini almayõ hedeflediklerini açõkladõ. Çoban, düzenlediği basõn soh- bet toplantõsõnda yaptõğõ konuş- mada, rekabette “kötü rakip” değil, piyasayõ renklen-diren ve hareketlendiren bir rakip olmak istediklerini ifade ederek pazara pay almak için değil büyütmek için girdiklerini söyledi. Ço- ban’õn verdiği bilgiye göre; kişi başõna çikolata tüketimi Türki- ye’de yõlda 1.2 kilogram. Tem- muzda piyasaya sunulan “Bis- colata Stix”de iyi bir başarõ ge- tirdi. Ürün halen 10 bin satõş noktasõnda tüketiciye sunuluyor. 120 ülkeye ihracat yapõlõyor. Biscolata Stix ihraç edilen pa- zarlardan çok iyi tepkiler aldõ. Biscolata için 2 yõl süren bir ça- lõşma yapõldõ. Bunu üreten tek- noloji TÜBİTAK ile geliştirildi. Bu teknoloji için 5-6 milyon Avro’luk bir yatõrõm yapõldõ. Unlu mamuller için 100 mil- yon dolarlõk yatõrõm yapõldõ. Çi- kolatada günlük 400 tonluk üre- tim söz konusu. Son aylardaki büyüme hõzõ çok fazla. Bu, 2010’un iyi geçeceğine işaret ediyor. Kriz dönemine rağmen bu yõl 2008’e göre yüzde 15’lik büyüme sağlandõ. Sanayi üretiminde toparlanma yok Ekonomi Servisi - Takvim etkisinden arõndõrõlmõş aylõk sanayi üretim endeksi, eylül ayõnda bir önceki yõlõn aynõ ayõna göre yüzde 8.4 azaldõ. Türkiye İstatistik Kurumu (TÜİK), “Mevsim ve Takvim Etkilerinden Arındırılmış Göstergeler, Aylık Sanayi Üretim Endeksi eylül 2009” sonuçlarõnõ açõkladõ. Buna göre, takvim etkisinden arõndõrõlmõş aylõk sanayi üretim endeksi eylül ayõnda, bir önceki yõlõn aynõ ayõna göre yüzde 8.4 azalõrken, mevsim ve takvim etkilerinden arõndõrõlmõş endeks bir önceki aya göre yüzde 0.3 azaldõ. TÜİK ve Merkez Bankasõ, kullanõcõlar ile karar alõcõlarõn ardõşõk aylara/dönemlere ait verileri karşõlaştõrabilmelerine imkan sağlamak amacõyla kõsa dönemli ekonomik göstergelerde mevsim ve takvim etkilerinden arõndõrma çalõşmalarõna Aylõk Sanayi Üretim Endeksi ile başlamõştõ. Teknoloji’de Türk şirketleri liderliğe oturdu Ekonomi Servisi - Avivasa Genel Mü- dürü Meral Egemen, Türk halkõnõn “bu- gün”ü yaşadõğõnõ, ihtiyacõndan fazla tü- kettiğini ve kazandõğõndan fazla harcadõ- ğõnõ belirterek, gençleri tasarrufa yönlen- dirmek için “Kumbara Tasarım Yarış- ması” düzenlediklerini söyledi. Yarõş- manõn tanõtõmõ için düzenlenen toplantõda konuşan Egemen, İngiliz araştõrma şirketi The Futu- re Company’nin, Aviva için aralarõnda Türkiye’nin de bulunduğu 26 ülkede 32 bin kişinin katõlõmõyla yaptõğõ Tasarruf Alõşkanlõklarõ araş- tõrmasõnõn sonuçlarõna göre, Türk halkõnõn bugünü yaşa- dõğõnõn, ihtiyacõndan fazla tükettiğinin ve kazandõğõn- dan fazla harcadõğõnõn orta- ya çõktõğõnõ dile getirdi. Bu döngüyü kõrmak için özellikle genç- leri tasarrufa yöneltmek amacõyla 28 üni- versitede “Kumbara Tasarım Yarış- ması” başlattõklarõnõ ifade eden Egemen, yarõşmaya üniversitelerin Endüstri Ürün- leri Tasarõmõ, Mimarlõk ve Güzel Sanatlar fakültelerinin öğrencilerinin katõlabilece- ğini bildirdi. Egemen, yarõşma için 1500 öğrenciye ulaşmayõ hedeflediklerini, bun- larõn arasõndan da 150 öğrencinin yarõş- maya katõlõmõnõn olacağõnõ düşündükleri- ni ifade etti. Yastık altı ilk tercih Araştõrmanõn Türk halkõnõn yastõk altõ- nõ sevdiğinin altõnõ çizdiğine dikkat çeken Egemen’in açõkladõğõ Ta- sarruf Alõşkanlõklarõ araş- tõrmasõnda şu sonuçlara yer verildi:  Türkiye genelinde pa- ra harcamayõ tasarruf yap- maya tercih edenlerin oranõ yüzde 39. 25-34 yaş gru- bundakilerin yüzde 34’ü ta- sarruflarõnõ bankaya yatõr- mak veya yatõrõma dönüş- türmektense nakit olarak el- de tutmanõn daha iyi olduğunu düşünüyor.  İstanbullularõn yüzde 47’si para har- camayõ tasarruf yapmaya tercih ederken Bursalõlarõn sadece yüzde 27’si, Antalya- lõlarõn yüzde 28’i bu görüşe katõlõyor.  Kadõnlarõn yüzde 51’ine karşõlõk er- keklerin yüzde 62’si istedikleri şeylere sa- hip olabilmek için kõsa vadeli borçlanma- da sakõnca görmüyor. Ekonomi Servisi - Ortadoğu, Afrika ve Avrupa (EMEA) bölgesinde son beş yõlõn en hõzlõ büyüyen teknoloji firmalarõnõn sõralandõğõ Deloitte Teknoloji Fast500 EMEA Programõ’nda, bu yõl ilk kez Türk firmalarõnõn ilk iki sõrayõ paylaştõğõ duyuruldu. 39 ülkeden 800 teknoloji firmasõnõn yarõştõğõ yarõşmada mobil iş çözümleri sunan Biotekno, yüzde 42.4 büyüme rakamõyla bölgedeki tüm rakiplerinin önüne geçerken telekomünikasyon hizmetleri alanõnda hizmet veren Millenicom da yüzde 39.4 büyüme oranõyla Deloitte Teknoloji Fast500 EMEA listesine ikinci sõradan girdi. Bu yõl Deloitte Teknoloji Fast500 EMEA listesine önemli başarõ gösteren Türkiye’den 30 firma girdi. Meral Egemen’e göre, 45-55 yaş grubundakilerin yüz- de 23’ü rahat bir emeklilik geçirebilecek kadar para sa- hibi olmanın en iyi yolunun kendilerine piyangodan ik- ramiye çıkması olduğunu düşünüyor. Egemen, yaptõklarõ araştõrmanõn Türk halkõnõn bugünü yaşadõğõnõ ve kaynağõndan fazla tükettiğini ortaya koyduğunu belirtti. The Economist dergisi dünyada sosyal patlama ihtimali en yüksek ülkeler arasõnda Türkiye’yi gösterdi ve ekonomik kriz nedeniyle çatõşmalarõn artacağõnõ yazdõ. Haydi gençler tasarrufa Elif Çoban Doğan’õn faturasõ kabarõyor Ekonomi Servisi - Maliye Ba- kanlõğõ Gelir İdaresi Başkanlõğõ ile önceki gün yapõlan kesintisiz 16 saatlik uzlaşma görüşmelerinde anlaşmaya varõlamadõğõnõ açõkla- yan Doğan Grubu’na dün de yeni bir fatura geldi. Doğan Gazetecilik AŞ, Maliye Bakanlõğõ gelirler kontrolörleri tarafõndan şirkete dün tebliğ edi- len 2004, 2005, 2006 ve 2007 he- sap dönemlerine ait vergi incele- me raporlarõ ile 10 milyon 92 bin 6.82 lira tutarõnda vergi aslõ, 11 milyon 157 bin 960.72 lira tuta- rõnda vergi ziyaõ cezasõ ve 171 bin 941.68 lira tutarõnda özel usul- süzlük cezasõ bildiriminin yapõl- dõğõnõ ve raporlarla ilgili olarak “tarhiyat öncesi uzlaşma” gö- rüşmesi için 11 Aralõk 2009 tari- hine gün verildiği duyuruldu. Doğan Gazetecilik AŞ’nin Ka- muyu Aydõnlatma Platformun- da (KAP) yayõmlanan özel durum açõklamasõnda, “Vergi inceleme raporlarında eleştiri konusu yapılan uygulamalarımızın, ya- sal düzenlemelere ve Maliye Bakanlığı’nın tebliğ, sirküler ve muktezalarına uygun olduğu düşünülmekte olup söz konusu raporlarda yer alan iddialara karşı, uzlaşma dahil, her türlü yasal hakkımız kullanılacak- tır” denildi. Bir gün önce de Doğan Yayõn Holding ile Maliye yetkilileri, gruba bağlõ 4 şirkete kesilen 4 mil- yar 823 milyon 825 bin 987 lira- lõk vergi cezasõ için müzakereye oturmuş ancak uzlaşma sağlana- mamõştõ. Söz konusu uzlaşma top- lantõsõ, Doğan Yayõn Holding’e bağlõ Doğan TV Holding AŞ, D Yapım Reklamcılık ve Dağıtım AŞ, Doğan Prodüksiyon Hiz- metleri AŞ ve Alp Görsel İleti- şim Hizmetleri AŞ için vergi kontrolörlerinin 8 Eylül’de dü- zenledikleri 15 ayrõ raporda çõ- kardõklarõ, toplam 3 milyar 755 milyon lira vergi aslõ ile ilgiliydi. Bu işlemlerden Doğan Gurubu’na kesilen fatura cezasõyla birlikte toplam 4 milyar 823.8 milyon li- rayõ bulmuştu. Dava üstüne dava Dün sabah saatlerinde Doğan Yayõn Holding AŞ’den yapõlan ve Maliye Bakanlõğõ Gelir İdaresi Başkanlõğõ ile “uzlaşma vaki ol- madığı” bildirilen açõklamada, söz konusu 4 şirketin, “tebliğ edilen vergi ve ceza ihbarna- melerinin terkini amacıyla açmış oldukları davalarda, dava süreci kaldığı yerden devam edeceği” duyuruldu. Aynõ açõklamada şu ifadelere de yer verildi: “Diğer taraftan, şirketimiz Doğan Yayın Holding AŞ 1 Ni- san 2002-31 Mart 2003 hesap dönemine ilişkin olarak tebliğ edilen 35 milyon 182 bin 511 li- ra tutarında vergi aslı ve ceza ih- barnamesi için ve Hürriyet Ga- zetecilik ve Matbaacılık AŞ ise henüz dava açmamış oldukla- rından, tebliğ edilen Vergi ve Ce- za İhbarnamelerinin terkini amacıyla dava açacaklardır.” Öte yandan dün Doğan Grubu, bir başka açõklamayla Axel’in hisse devri ile ilgili mutabakattan caydõğõ yönündeki haberleri ya- lanlarken Doğan Yayõn Holding, Doğan Holding, Hürriyet Gazete- cilik, Doğan Burda, MİLPA ve Doğan Gazetecilik hisse senetle- rinin İMKB’deki sõralarõ da geçi- ci olarak işleme kapatõldõ. Gruba dün de Doğan Gazetecilik için 21 milyon liralõk tebligat geldi Doğan TV Holding, D Yapõm Reklamcõlõk ve Dağõtõm, Doğan Prodüksiyon Hizmetleri ve Alp Görsel İletişim Hizmetleri için toplam 4 milyar 823.8 milyon liralõk vergi aslõ ve cezasõ için önceki gün yapõlan görüşmede uzlaşmaya varõlamamõştõ.