Catalog

ekonomi@cumhuriyet.com.tr 13 ARALIK 2008 CUMARTESİ CUMHURİYET SAYFA EKONOMİ 13 CMYB C M Y B YAHYA ARIKAN malicozum@ismmmo.org.tr YAŞAMDA MALİ ÇÖZÜM Ücretliye gelir vergisi rehberi Çalõşanlar yakõnda gelir vergisi telaşõna girecekler. Son bir yõl içinde işyeri değiştiren ücretliler de Gelir Vergisi Kanunu’nun 86. maddesine göre yõllõk gelir vergi- si beyannamesi verecekler. Özel- likle özel sektörde muhasebe bi- rimleri veya insan kaynaklarõ bö- lümleri, yõl içinde işe aldõklarõ ücretli için aynõ yõl içinde çalõştõ- ğõ ve işverenlerden aldõklarõ üc- retten kesilen gelir vergisi kesin- ti tablosu ya da bildirimi talep ederler. Oysa 193 sayõlõ Gelir Vergisi Kanunu’na istinaden çõkarõlan 160 seri No’lu Gelir Vergisi Genel Tebliği’ne göre, çalõşanõn, yõl için- de birden fazla işverenden ücret al- masõ halinde her bir işverenin ödediği ücretler ayrõ ayrõ vergi- lendirilir. Dolayõsõyla vergi tarifesi her bir işverenin ödediği ücrete, di- ğer işveren veya işverenlerin öde- diği ücretle ilgilendirilmeksizin ayrõ ayrõ uygulanõr. Bir çalõşan, yõl içerisinde birden fazla işverenden ücret aldõysa her işverenin Gelir Vergisi Kanu- nu’nun 103. maddesindeki dilim- lere göre ve 1. dilimden başlaya- rak gelir vergisi kesintisi yapma- sõ ve ödemesi gerekir. Söz konu- su çalõşanõn, iki ayrõ işverenden ay- nõ anda ya da farklõ bir zamanda ücret almõş olmasõ da durumu de- ğiştirmiyor. Diğer bir deyişle önceki işye- rindeki kümülatif rakam dikkate alõnmaz. İşe başlayan her ücretli- nin kümülatif gelir vergisi matra- hõ sõfõr olarak kabul edilir. ÜNİVERSİTE ÖĞRENCİLERİ SAĞLIK YARDIMINDAN FAYDALANABİLİR Mİ? 1- 2007 yõlõnda devlet memurluğundan emekli oldum. Önümüzdeki günlerde bir şirkette çalõşmaya başlayacağõm. Maaşõmdan ne kadar destekleme primi kesilmesi gerekir ve maaş almaya devam edecek miyim? 2- Eylül 2008 ayõnda doktora öğrencisi olan 25 yaşõndaki oğlumun sağlõk yardõmõndan yararlanmasõ için ne yapmalõyõm? (Yüksekokul öğrencisi iken devlet memuru olan eşimden dolayõ sağlõk karnesi mevcuttu. Eşim de 2005 yõlõnda emekliye ayrõldõ.) Perin Baksi Emekli sandõğõ emeklisi olup SSK sigortalõsõ olmayõ gerektiren bir işte çalõşanlarõn işyerlerinden aldõğõ brüt ücretten yüzde 7.5 destek primi işçi payõ olarak ve yüzde 22,5+kõsa vadeli sigorta kolu primi de işveren payõ olarak ödenmeli. Emekli maaşlarõndan herhangi bir kesinti olmaz. Üniversite öğrencisi oğlunuz 25 yaşõnõ dolduruncaya kadar sağlõk yardõmlarõndan faydalanabilir. B ir çalõşan yõl içerisinde birden fazla işverenden ücret aldõysa her işverenin Gelir Vergisi Kanunu’nun 103. maddesindeki dilimlere göre ve 1. dilimden başlayarak gelir vergisi kesintisi yapmasõ ve ödemesi gerekir. Söz konusu çalõşanõn, iki ayrõ işverenden aynõ anda ya da farklõ bir zamanda ücret almõş olmasõ da durumu değiştirmiyor. Yõl içinde birden fazla işverenden ücret almasõ halinde her bir işverenin ödediği ücretler ayrõ ayrõ vergilendirilir. Babam 1.1.1985’te Bağ-Kur’a girdi. 1.1.97’de SSK’ye geçti. 20 ay askerlik ödenecek. Mayõs 2008’de emekli olmaya hak kazandõ. Buna göre; 1) Babam şu anda çalõşõyor. Emeklilik dilekçesini verirse aynõ işyerinde (Bornova Belediyesi park bahçeler taşeron firma Akdeniz temizlik) devam edebilir mi? 2) Kasõm 2008’de emekli olmasõyla Ocak 2009’da emekli olmasõ arasõnda maddi olarak ne gibi farklõlõklar var? Lütfiye Ünal Emekli olanlar, işverenin kabul etmesi halinde destek primi ödeyerek çalõşabilir. Emekliliğe hak kazandõğõnda hiç beklemeden emekli olmasõnõ tavsiye ederiz. EMEKLİ OLANLAR DESTEKLEME PRİMİ ÖDEYEREK ÇALIŞABİLİRLER Mİ? 26.07.1955 doğumluyum. 1972- 1976 yõllarõnda SSK’ye, 1989-2000 yõllarõ arasõnda da Bağ-Kur’a bağlõ olarak çalõştõm. 2001-2005 yõllarõ arasõnõ da yurtdõşõ hizmet borçlanmasõ yapacağõm. SGK emeklilik için 29.07.2008 tarihinde başvuru yaptõm. Yurtdõşõ hizmet borçlanmamõ son çalõştõğõm Bağ-Kur’a yaptõğõm takdirde Bağ- Kur’dan emekli olabileceğimi söylediler. 1- Benim yaşõm ve hizmet yõllarõ toplamõm Bağ-Kur’dan emekli olmama yetmiyor. 2- Türkiye’de (kesin dönüş yaptõm) bir işte sigortalõ çalõşarak (1 ay) yurtdõşõ hizmet borçlanmamõ SSK üzerinden yapõp emekli olabilir miyim? Ahmet Taşdelen SSK’li bir işte çalõştõktan sonra yurtdõşõ borçlanmasõ yapõn. SSK emeklisi olabilmeniz için 5000 günü doldurmanõz ve Bağ-Kur sonrasõnda 3.5 yõl SSK’li çalõşmanõz gerekli. YURTDIŞI HİZMET BORÇLANMAMI SSK ÜZERİNDEN NASIL YAPABİLİRİM? BOŞANDIĞI EŞİYLE BİRLİKTE YAŞAYANLAR YETİM AYLIĞI ALABİLİR Mİ? EKİM 2008 ÖNCESİNDE DOĞUM YAPANLAR BORÇLANABİLİYOR MU? Ücret kapsamına giren ödemeler K anunla kurulan emekli sandõkla- rõ ile 506 sayõlõ Sosyal Sigorta- lar Kanunu’nun geçici 20’nci maddesinde belirtilen bankalar, sigorta ve reasürans şirketleri, ticaret odalarõ, sanayi odalarõ, borsalar veya bunlarõn teşkil et- tikleri birliklerin personellerinin malullük, yaşlõlõk ve ölümlerinde yardõm yapmak üze- re kurulan sandõklardan ödenen ve en yüksek devlet memuruna ödenen tutarõ aş- mayan kõsõm istisna kapsamõnda olup bun- larõn dõşõnda kalan emeklilik, maluliyet, dul ve yetim aylõklarõ, Daha önce yapõlmõş veya gelecekte ya- põlacak hizmetler karşõlõğõnda verilen pa- ra ve ayõnlarla sağlanan menfaatler, TBMM, il genel meclisi ve belediye meclisi üyeleri ile özel kanunlarõna veya idari kararlara göre kurulan daimi veya ge- çici bütün komisyonlarõn üyelerine ve yu- karõda sayõlanlara benzer diğer kişilere bu sõfatlarõ dolayõsõyla ödenen veya sağlanan para, ayõn ve menfaatler, Yönetim ve denetim kurullarõ başkanõ ve üyeleriyle, tasfiye memurlarõna bu sõfatla- rõ dolayõsõyla ödenen veya sağlanan para, ayõn ve menfaatler, Bilirkişilere, resmi arabuluculara, eks- perlere, spor hakemlerine ve her türlü ya- rõşma jürisi üyelerine ödenen veya sağla- nan para, ayõn ve menfaatler, Sporculara transfer ücreti veya sair ad- larla yapõlan ödemeler ve sağlanan men- faatler... Ücretin net tutarı şöyle hesaplanacak: Ücretin safi (net) tutarõ, işveren tarafõn- dan verilen para ve ayõnlarla sağlanan ya- rarlar toplamõndan (yani ücretin gayrisafi tutarõndan) bazõ indirimlerin yapõlmasõndan sonra kalan miktar olarak tanõmlanabilir. Yapõlmasõ gereken indirimler şunlardõr:  Emekli aidatõ ve sosyal sigorta prim- leri.  Sosyal güvenlik destekleme primi.  Oyak ve benzeri kamu kurumlarõnca yapõlan yasal kesintiler.  Şahõs sigorta primleri.  Bireysel emeklilik katkõ paylarõ.  Sendikalara ödenen aidatlar.  Sakatlõk indirimi. Birden fazla işverenden ücret alan ve birinciden sonraki işverenden aldõklarõ ücretlerin toplamõ Gelir Vergisi Kanunu’nda yazõlõ tarifenin ikinci gelir diliminde yer alan tutarõ (2008 yõlõ için 19.800 YTL) aşmayan mükelleflerin, tamamõ kesinti yoluyla vergilendirilmiş ücretleri beyanname kapsamõ dõşõnda. Birinciden sonraki işverenden aldõklarõ ücretlerin toplamõ 19.800 YTL’yi aşanlar ise ücret gelirinin tamamõnõ (ilk işverenden alõnan ücret de dahil) yõllõk beyannameye dahil etmek durumunda. Birden fazla işverenden ücret alõnmasõ halinde, birinci işverenden alõnan ücretin hangisi olacağõ tercih edilebilecek. Kesintiye tabi tutulmamõş ücret gelirleri için tutarõ ne olursa olsun yõllõk beyanname verilmesi gerekecek. Birden fazla işverenden ücret alan için beyan sõnõrõ 19.800 YTL 1 Ekim’den itibaren yürürlüğe giren yeni yasayla birlikte doğum borçlanmasõ diye yeni bir şey var. Bu bana bir avantaj sağlar mõ acaba? 7.8.1994 ve 18.3.2005 tarihlerinde doğmuş 2 çocuğum var. İlk çocuğumdan sonra prim ödemede herhangi bir kesintim yok, 2. çocuğumdan sonra 31.08.2005’te işten ayrõldõm. 01.01.2007’den itibaren isteğe bağlõ devam ediyorum. Şimdi sorum şu: Doğum borçlanmasõ yapabilir miyim, yaparsam kaç yõl borçlanabilirim, emekliliğim 01.11.2016’dan öne gelir mi? Birsen Ömür SGK, 01.10.2008 öncesi doğumlar için borçlanma yapõlmasõnõ kabul etmiyor. Ancak arzu ederseniz bu konuyu yargõya taşõyõp borçlanmaya çalõşabilirsiniz. On yõl kadar önce boşanmõş olanlar (kadõn babadan maaş alõyor), sağlõk sebebi dolayõsõyla bakõma muhtaç olup, zaman zaman aynõ evi paylaşõrlarsa yine ceza alõrlar mõ? Hasan Özyurtsever Boşandõğõ eşiyle birlikte yaşayanlarõn bu durumunun tespiti halinde aldõğõ yetim aylõğõ kesileceği gibi, ödenmiş olanlar da tahsil ediliyor. Sorularınız için m a l i c o - zum ismm- mo.org.tr adre- sine mail atabi- lirsiniz. Tüm so- rular e-posta ile tek tek cevap- lanacaktır.