Catalog

3 MAYIS 2007 PERŞEMBE CUMHURİYET SAYFA DIŞ HABERLER ‘İran ile görüşebiliriz’ ? LONDRA (AA) ABD Dışişleri Bakan Yardımcısı Nicholas Burns, İran ile doğrudan görüşmeler yapmak istediklerini, iki ülkenin konuşacak çok şeylerinin olduğunu söyledi. İngiltere’deki düşünce kuruluşu Chatham House’da dün bir konuşma yapan Burns, Mısır’daki Şarm el Şeyh’te düzenlenecek olan Irak toplantısı sırasında ABD ve İran dışişleri bakanları arasında bir görüşme yapılacağı umudunda olduğunu belirtti. “Şarm el Şeyh’te masada iyi bir görüşme olması konusunda çok arzuluyuz’’ diyen Burns, 30 yıl gibi büyük bir aralığın, dünyada diplomatik ilişkiler alanında yaşanan en olağan dışı durum olduğunu belirtti. dishab?cumhuriyet.com.tr 11 4 yıl önce “Savaş bitti” diyen ABD Başkanı, Irak’tan çekilme takvimi öngören tasarıyı reddetti. (Fotoğraf: REUTERS) İran’ı karıştıran öpücük Eski öğretmeni olan yaşlı bir kadının elini öperken görüntülenen Cumhurbaşkanı Ahmedinejad, ülkesindeki ‘aşırılar’ tarafından şeriata aykırı davranmakla suçlanıyor Dış Haberler Servisi Öğretmenler Günü dolayısıyla önceki gün düzenlenen bir törende eski öğretmeni olduğu belirtilen yaşlı bir kadının elini öpen İran Cumhurbaşkanı Mahmud Ahmedinejad’ın bu davranışı yakışıksız bulundu. Ahmedinejad’ın törende eğilmiş öğretmeninin elini öperken ve yine öğretmeni tarafından kucaklanırken çekilen görüntüleri, İran’da günün konusu oldu. Aşırı muhafazakâr Hizbullah gazetesinin haberinde, Müslüman İran halkının, 1979’dan beri “şeriata aykırı bu tür bir davranış görmediği” yorumunu yaptı. Haberde, “kutsal değerleri ihlal eden ve ağır sonuçlar doğurabilecek bu tür davranışların affedilemez olduğu” kaydedildi. Hizbullah gazetesinin, Lübnan’daki Hizbullah örgütüyle bir bağlantısı yok. Fotoğraflarda başörtüsü takan ve uzun siyah bir pardösü giyen öğretmenin ellerinde kalın bir eldiven olduğu görülüyor. Aslında kucaklaşma sırasında herhangi bir tensel temas kurulmamış olmasına karşın, Ahmedinejad ülkesindeki sertlik yanlılarının eleştirilerine hedef oldu. Şeriatın uygulandığı İran’da, bir erkeğin akrabası olmayan bir kadınla fiziksel temas kurması yasak. Batı dünyasında aşırı muhafazakâr bir lider olarak görülen Ahmedinejad, daha önce de kadınların futbol maçlarına katılmaları önerisi nedeniyle eleştirilere hedef olmuştu. Ahmedinejad’ın bir yardımcısı da Türkiye’de bir törende dansöz izlediği gerekçesiyle suçlamalara maruz kalmıştı. Ahmedinejad ve öğretmeninin fotoğraflarını yayımlayan ülkedeki diğer yayın organları, konuyla ilgili yorum yapmazken hükümet gazetesi İran, olayı “Öğretmeninin eline öpücük” başlığıyla manşete taşıdı. İran liderinin bu hareketi, düşük ücretler ve yetersiz çalışma koşulları nedeniyle bir süredir hükümeti protesto eden İranlı öğretmenlere yönelik “gönül alıcı bir davranış” olarak nitelendirildi. Dış Haberler Servisi ABD Başkanı George Bush, Irak’taki Amerikan askerlerinin çekilmesini öngören yasa teklifini veto etti. Demokratların kontrolündeki Temsilciler Meclisi ve Senato’da kabul edilen yasa teklifi, Cumhuriyetçi Bush yönetiminin Irak ve Afganistan için istediği 100 milyar dolarlık savaş bütçesini, Irak’taki birliklerin 1 Ekim’den başlayarak 6 ay içinde tamamıyla çekilmesini öngören takvime bağlıyordu. Florida’daki MacDill Hava Gücü Üssü’ne yaptığı ziyaretten Beyaz Saray’a dönüşte tasarıya ret imzası koyan Bush, “Çekilme takvimi belirlemek, başarısızlık için tarih belirlemek anlamına gelir. Bu aynı zamanda sorumsuzluk olur” dedi. Bush, çekilme takviminin belirlenmesinin Irak halkının moralini bozacağını savundu. Bağdat’ta başlatılan yeni güvenlik hamlesinin başarıya ulaşabilmesi için mali desteğin şart olduğunu belirten Bush, bu yasanın “siyasetçilerin görüşleri Bush, çekilmeyi veto etti nin, askeri komutanların kararlarından önce gelmesi” anlamına geleceği yorumunu yaptı. Temsilciler Meclisi Başkanı Demokrat Partili Nancy Pelosi ise tasarının ABD halkının Irak’taki savaşın bitirilmesi yönündeki isteğini yansıttığını söyledi. Senato çoğunluk lideri Harry Reid, Bush’u ABD askerlerinin Irak’ta bir iç savaşa sürüklediğini ve bu gidişatın değişmesi gerektiğini kabul etmeye çağırdı. Naziler Arjantin’e KLM ile kaçmış ? Dış Haberler Servisi Hollanda Kraliyet Havayolları KLM’nin, İkinci Dünya Savaşı’nın ardından savaş suçlusu olarak aranan çok sayıda Nazinin, İsviçre üzerinden Arjantin ve Uruguay’a kaçmasına yardımcı olduğu ileri sürüldü. Hollandalı havacılık tarihi uzmanı Marc Dieriks, savaştan sonra yargılanmak üzere haklarında Almanya dışına çıkış yasağı konulan çok sayıda Nazinin İsviçre’ye geçerek buradan yüksek ücret karşılığında KLM uçaklarıyla Arjantin ve Uruguay’a kaçtıklarını belirtti. Ahmedinejad’ın öğretmeniyle fotoğrafı yakışıksız bulundu. (Fotoğraf: AFP) İSTİFA BASKILARI ARTIYOR Moskova’da Rus gençlik örgütlerinin eylemleri tırmanıyor Olmert: Göreve devam Dış Haberler Servisi Bağımsız Vinograd Komitesi tarafından İsrail’in Lübnan’daki Hizbullah örgütüne karşı geçen yaz yaşadığı hezimetin sorumlularından biri olarak gösterilen Başbakan Ehud Olmert, istifa etmesi yönündeki baskılara karşı direniyor. Dışişleri Bakanı Tzipi Livni ve koalisyon başkanı Kadimalı Avigdor Yitzaki, Olmert’i istifaya cağırdı. İstifa baskısı altındaki İsrail Başbakanı Ehud Olmert ise, “Ülkeyi yönetmeye devam edeceğimden eminim” dedi. Olmert, Dışişleri Bakanı Tzipi Livni ile görüşmesinden sonra, Kudüs’te kendi partisi Kadima’nın milletvekilleri ile bir araya geldi. Olmert, basına kapalı toplantının başında, savaşın ardından siyasete odaklanmak gerektiğini söyledi. Lübnan savaşı hakkında Başbakanlıkça kurulan resmi komisyon tarafından hazırlanan raporu “sert” bulduğunu söyleyen Olmert, “Ders çıkarma sorumluluğunu alıyorum. Sınırlı enerjimizi tartışmalarla kullanırsak, bunun sonu yok. Ben kişisel olarak çok rahat bir konumda değilim. Ancak, yaşı 60’ın üzerinde biri olarak, bugüne kadar çok şey gördüm ve hiçbir durumda sorumluluktan kaçılmayacağını biliyorum” diye konuştu. Raporunun ardından, Olmert’i istifaya çağıran isimlerden biri olan, koalisyon başkanı Kadimalı Avigdor Yitzaki ise akşam saatlerinde görevinden istifa etti. Yitzaki’nin yerine, İsrail parlamentosunun (Knesset) Dışişleri ve Savunma Komisyonu Başkanı Tzahi Hanegbi’nin getirilmesi bekleniyor. Öte yandan, Dışişleri Bakanı Tzipi Livni’nin, Başbakan’ın istifa etmesi gerektiği yolundaki açıklamalarından sonra, İsrail radyosuna bir açıklama yapan Olmert’in strateji danışmanı Tal Ziberstein, “yaptıklarından sonra”, Olmert’in Livni’yi görevden almaktan başka çaresi bulunmadığını düşündüğünü söyledi. Başbakanlık yetkilileri ise Olmert’in bu konuda acelesi olmadığını belirttiler. Tarihin cilvesi Tasarının Kongre tarafından Beyaz Saray’a gönderildiği tarih ve buradan çıkan veto kararı, Bush’un 1 Mayıs 2003’te Irak savaşının bittiğini duyurduğu “görev tamamlandı” yönündeki açıklamasının yıldönümüne geldi. Aradan 4 yıl geçmesine rağmen hâlâ Irak’ta güvenliğin sağlanamaması yüzünden eleştiri oklarına hedef olan Bush’un “savaşın bittiğini resmen tescil edecek” kararı veto etmesi ilginç bir siyasi drama olarak yorumlandı. Estonya elçiliğini kapattı Dış Haberler Servisi Rus gençlik örgütlerinin şiddetli protestolarının hedefi olan Moskova’daki Estonya Büyükelçiliği kapatıldı. Estonya’nın Nazilerden kurtarılışı sırasında ölen askerlerin Talin’deki anıtmezarlarının kaldırılması ve buna karşı yapılan protesto gösterilerinde bir Rus gencinin öldürülmesi üzerine büyükelçilik binası çevresinde başlayan eylemlerin şiddetlenmesi nedeniyle Estonya dün Moskova’daki büyükelçiliğini kapatma kararı aldı. Büyükelçi Marina Kaljurand büyükelçiliğin, durum normalleşene kadar vize işlemlerine ara vereceğini, Pskov ve St.Petersburg’daki konsolosluklarınsa açık olacağını belirtti. Çeşitli gençlik örgütlerine mensup çok sayıda genç yaklaşık bir haftadır büyükelçilik çevresinde kamp kuruyorlar. Kaljurand, gün içinde bir gazete bürosunda düzenlemek istediği basın toplantısının Vladimir Putin yanlısı Bizim (Naşi) adlı gençlik örgütü tarafından basıldığını, korumalarıyla protestocular arasında çatışma çıktığını bildirdi ve Rus yetkilileri “büyükelçiliğin güvenliğini sağlayamamakla’’ suçladı. Büyükelçi’nin korumalarının “Faşist Estonya’’ diye sloganlar atarak toplantıyı basan 30 kadar gence karşı biber gazı kullandıkları belirtildi. Putin yanlısı Mestnye adlı gençlik örgütünün üyeleri ise Büyükelçi’nin bina dışında park halindeki otomobilini kuşatarak araba 50 bin yeni asker alınabilir ABD ordusundan Baez’e ambargo ? Dış Haberler Servisi ABD’li savaş karşıtı şarkıcı Joan Baez, Irak ve Afganistan’dan dönen yaralı askerlerin tedavi gördüğü ABD ordusuna ait bir hastanede vereceği konsere ordu yetkililerince izin verilmediğini ve kendisine de bir açıklama yapılmadığını söyledi. 40 yıl önce Vietnam Savaşı’nda olduğu gibi Irak savaşına da karşı olduğunu ifade eden ünlü şarkıcı, Washington Post gazetesinde dün yayımlanan açıklamasında ordunun bu tavrının bazı askerlerin kendisini “vatan haini’’ olarak görmesinden kaynaklanabileceğini vurguladı. Estonya Büyükelçisi Kaljurand’ın basın toplantısı düzenleyeceği bina, Naşi üyeleri tarafından basıldı. ( AP) nın tören bayrağını yırttılar. Polisin göstericilere müdahalede bulunmaması dikkat çekti. lunduğundan şikâyet edildi. Önceki gün de büyükelçiliğin bayrağı indirilmişti. Olayların ardından Estonya Dışişleri Bakanlığı’ndan yayımlanan açıklamada, “Estonya Cumhuriyeti’nin diplomatik temsilcisine yapılan fiziksel saldırı gerekçelendirilemez’’ denildi ve uluslararası kamuoyunun harekete geçmesi istendi. Bakanlığın açıklamasında büyükelçilik çalışanlarının ailelerinin tahliye edildikleri de bildirildi. Estonya Devlet Başkanı Toomas Hendril Ilves ise büyükelçilikteki protestoyu “psikolojik terör’’ diye niteledi. ABD askeri yerine Kürt askeri BAHADIR SELİM DİLEK ‘Psikolojik terör’ Göstericiler dün Estonya Büyükelçiliği’ni ziyarete gelen İsveç Büyükelçisi’nin arabasını da binaya giriş ve çıkışı sırasında durdurmaya çalıştılar. Arabayı tekmeleyen ve bayrağını yırtan göstericiler polis tarafından engellendiler. İsveç Dışişleri Bakanlığı saldırıyı protesto etti. Stockholm’daki Rus Büyükelçisi Dışişleri Bakanlığı’na çağırılırken Rus polisinin geç ve yetersiz müdahalede bu ANKARA ABD Kongresi’nin Amerikan askerlerinin Irak’tan çekilmesine ilişkin kararı, Başkan George Bush tarafından veto edilmesine rağmen Irak’ta kritik gelişmelerin de kapısını araladı. Irak Savunma Bakanlığı, ABD askerinin çekilmesi durumunda ortaya çıkacak güvenlik boşluğunun doldurulması için Kürt gruplardan “destek gücü” talep etti. Böyle bir durumda ABD askerinin yerinin, yine ABD Savunma Bakanlığı’nın eğittiği ve Irak ordusu içine aldığı Kürt peşmergelerle doldurulması planlandığı belirtilirken konuya ilişkin nihai tablonun, Washington ile Tahran arasında kurulmasına çalışılan diyalog mekanizmasının ardından şekillendirileceği kaydediliyor. Diyalog mekanizmasının oluşturulması için ilk adımın Mısır’da atılması bekleniyor. ABD’nin “Bağdat Güvenlik Planı” çerçevesinde başkentte görevlendirilmiş 2 bin kadar Kürt gücü bulunuyor. ABD askerinin çekilmesi sonrasında ülkede güvenlik boşluğu bırakılmaması için Irak Savunma Bakanlığı’nın orduya, ağırlığını Kürt peşmergelerin oluşturacağı, 50 bin yeni asker almayı planladığı bildirildi. Kürt yetkililerin bu talebe olumlu yanıt verdiği kaydedildi. Leningrad... caba insan, sevdiklerine “benim” derken, onlara sahip çıktığını mı söylemeye çalışır, yoksa ait olduğunu mu dile getirir? Örneğin, “karım”, “kızım”, “arkadaşım” derken... Ya “memleketim” derken?.. Acaba insan, “benim kentim” derken, o kentle ilgili hak mı iddia eder, yoksa ona teslim olmuşluğunu mu vurgular. İşte yine Leningrad’dayım. Ve bu kent “benim kentim”... “Leningradım”... O ne kadar bana ait, bilmiyorum; ama galiba ben onun bir parçasıyım... Ya da benim hayatımın bir parçası Leningrad’a ait... Belki ondandır, dilimin hâlâ Petersburg’a dönmeyip de, kentin 1991 referandumu öncesindeki adına takılıp kalması... Bizimkilerin “Deli Petro” dedikleri Büyük Pyotr, 304 yıl önce bu kenti kurduğunda neler hissediyordu acaba? Ya bugün parayı bastırarak Nevski Caddesi’ni kapatan yabancı sermaye neler hissediyor?.. Moskova’nın tüm zenginliğine ve mağrurluğuna karşın, sukuneti ve kültürüyle kendini A “başkent statüsünde bir kent” olarak kabul ettiren bu eşsiz tarihi birikimin sırrı nerede? Hayır, mesele Kremlin’in başına “bir Leningradlı”nın geçmesinde değil! O daha üniversitede yöneticilik yaparken de bu kentin ağırlığı farklıydı. Üniversite... Binanın pek değişmemesi hem iyi, hem hüzünlü... Leningrad Üniversitesi’ni bitireli 20 yıl olmuş... Her 5 yılda bir düzenlediğimiz buluşmaya bu yılki katılım epeyce fazla. Geride kalan gençliğe özlemin artmasından mı? Karşı konulmaz bir merak mı?.. Sokaklarda türlü mitingler yapılıyor. 1 Mayıs kutlanıyor. 25 yıl önce aynı sokaklarda ben de yürümüştüm. 30 yıl önceki yürüyüşümse Taksim’den kanlı bir anıdır... 1 Mayıslar birbirini izledikçe yüzlerdeki çizgiler derinleşiyor, sakallar ağarıyor. Yaşanmış ne kadar çok şey var... Ve yaşanmamış... İnsanların kendilerini daha arınmış hissettikleri ortamlar var... Kimisi için doğduğu kent, baba evi, kimisi için yakın arkadaş ortamı, kimisine göre camiler, kiliseler... Benim için Leningrad... oğa çoktan uyandı. Güneş yükselişe D geçti. Bitkiler o eşsiz parfümleriyle yeniden canlandı. Dünyanın en güzel müziklerinden biri olan kuş cıvıltısı ortalığa yayıldı. Denizler ve nehirler sanki bu müziğe eşlik eder gibi dalgalarını dansa kaldırdı. Böceklerde bir kıpırtı başladı. Uzaktaki birkaç köpek miskin adımlarla sabahın keyfini çıkarıyor. Doğa hayata hâkim. Sükunet dolu bir mutluluk tablosu bu. Milyonlarca yıldan bu yana her gün taze bir enerjiyle yenilenen hayat, bitkilerle ve hayvanlarla ahenk içinde sonsuzluğun keyfini çıkarıyor. Bir tek eksik var bu fotoğraf karesinde: İnsan! ??? Mutluluk tablosu çok fazla sürmüyor. Uzaklardan bir kamyon gürültüsü yırtıyor sesizliği; çöp arabası doğanın kirletildiğini ve yeniden kirletileceğini hatırlatıyor. Pencerelerin açılmasıyla birlikte çevredeki kuşların sesi kısılıyor. Sinirli adımlarla iki insan dalıyor parlak çimlerin arasına; onları ezerek ilerlerken bağrışmayı andıran monologlarını okuyorlar. Ne güneşi selamlıyorlar, ne suyu, ne bitkileri, ne hayvanları… PERŞEMBENİN GELİŞİ HAKAN AKSAY [email protected] Hayatı Paylaşmak İçin Açılan pencerelerden birinden asla seher vakti yaşamamış sabıkalı bir şarkı taşıyor. Kalan kuşlar da susma kararı alıyor; bir kısmı başka umutlara kanat çırparak havalanıyor. ??? Şoförleri makineleşmiş arabalar çılgın bir iştahla benzin tüketmeye koyuluyor. İçinde günlerin bir an önce akşama dönmesini bekleyen mutsuz insanların çalıştığı fabrikaların çarkları dönüyor. Civardaki bitkiler mahsunlaşırken gökyüzüne ölüm bulutları yayılıyor. Farklı dillere ve geleneklere sahip insanların birbirinden ayrılması gerektiği düşüncesiyle, aynı doğanın bağrına birer bıçak yarası gibi yayılmış sınırlarda askerler nöbet değiştiriyor. Ellerinde her an ölüm kusabilecek tüfekler. Küçük komutanlar daha büyüklerine, onlar da en büyüklerine raporlar hazırlıyor. Aynı banal telaş bütün işyerlerinde yaşanıyor. Kimisi patron, kimisi müdür veya şef, kimisi de en fazla “personel” olabilmiş insanlar, aynı rol , Hayatta en büyük başarılar en len zen dü bir sürü iyi udur. küçük tesadüflerin sonuc Henry Fielding Dostlarım, bu küçük köpeğe çok şey öğretmem gerektiğini söylüyor. Bense ondan öğreneceklerimin daha fazla olduğunu düşünüyorum. leri harfi harfine tekrarlamaya koyuluyorlar. ??? İçi duygusuz insan, kâğıt ve mühürlerle dolu bir dizi kader belirleyici binada toplantı üstüne toplantı yapılıyor. Kimisinde zam kararı alınıyor, kimisinde savaş!.. Bazı binalarda sayfaları yalan dolu gazeteler basılıyor, bazılarında ise yazının başından buraya kadar sözünü ettiğimiz her şeyi yok etmeye iştahlı silahlar üretiliyor… Güneş tepeye vardığında ne bitkilerin sabahki havası kalıyor, ne hayvanların. Doğaya, onun en tehlikeli işleri yapabilecek öğesi olan insan komuta ediyor. Her sabah kuş cıvıltılarından dalgaların dansına kadar bir Zoraki Milyonerler Rusların çok sevdiği “Nasıl milyoner olunur?” yarışmasına, Rusya Vergi Polisi’nin tavsiyesi ve Başkan Putin’in emriyle bir dizi Rus milyarderinin zorla katılmasının sağlanması kararı alındı. çok güzelliği es geçen insana karşı doğanın tepki gösterme şansı yok. Depremlerden, fırtınalardan, sellerden ve toprak kaymalarından başka!.. ??? İçimde yıllardır ertelediğim olağanüstü sabırlı bir istek... Kendimden ve doğadan artık özür dileme zamanının geldiği yolunda titreşimler... Ve artık “bir şeyler yapmak” ihtiyacı... Kentlerin dışına taşmak istiyorum... Hem de günübirlik kıytırık bir misafir olarak değil... Toprağa, ağaçlara, çiçeklere, suya yakın yaşamak istiyorum... Beton yığınlarından ve devasa kibrit kutularındaki bana ayrılmış bölmeden istifa edip doğayla yakından tanışabileceğim küçük, ama bir yanı uçsuz bucaksızlığa açılan bir mekâna kavuşmak istiyorum... Ve bu doğanın hem bir parçası hem de hakkı gasp edilmiş doğal sahiplerinden olan hayvanlara karşı mesafeli, kaygısız, meraksız ve korkak hayattan biraz daha vazgeçmek istiyorum... Bu uğurda bana sevginin en doğal ve karşılıksız türünü armağan etmeye çoktan hazır olan bir canlıya kapımı açmak istiyorum... Dün bu vurdumduymaz dünyada üç ayını dolduran küçük bir köpekten bir şeyler öğrenmek istiyorum... Sevgi için, sorumluluk için, mutluluk için... Hayatı paylaşmak için... CUMHURİYET 11 K