Catalog
Publication
- Anneler Günü
- Atatürk Kitapları
- Babalar Günü
- Bilgisayar
- Bilim Teknik
- Cumhuriyet
- Cumhuriyet 19 Mayıs
- Cumhuriyet 23 Nisan
- Cumhuriyet Akademi
- Cumhuriyet Akdeniz
- Cumhuriyet Alışveriş
- Cumhuriyet Almanya
- Cumhuriyet Anadolu
- Cumhuriyet Ankara
- Cumhuriyet Büyük Taaruz
- Cumhuriyet Cumartesi
- Cumhuriyet Çevre
- Cumhuriyet Ege
- Cumhuriyet Eğitim
- Cumhuriyet Emlak
- Cumhuriyet Enerji
- Cumhuriyet Festival
- Cumhuriyet Gezi
- Cumhuriyet Gurme
- Cumhuriyet Haftasonu
- Cumhuriyet İzmir
- Cumhuriyet Le Monde Diplomatique
- Cumhuriyet Marmara
- Cumhuriyet Okulöncesi alışveriş
- Cumhuriyet Oto
- Cumhuriyet Özel Ekler
- Cumhuriyet Pazar
- Cumhuriyet Sağlıklı Beslenme
- Cumhuriyet Sokak
- Cumhuriyet Spor
- Cumhuriyet Strateji
- Cumhuriyet Tarım
- Cumhuriyet Yılbaşı
- Çerçeve Eki
- Çocuk Kitap
- Dergi Eki
- Ekonomi Eki
- Eskişehir
- Evleniyoruz
- Güney Dogu
- Kitap Eki
- Özel Ekler
- Özel Okullar
- Sevgililer Günü
- Siyaset Eki
- Sürdürülebilir yaşam
- Turizm Eki
- Yerel Yönetimler
Years
- 2024
- 2023
- 2022
- 2021
- 2020
- 2019
- 2018
- 2017
- 2016
- 2015
- 2014
- 2013
- 2012
- 2011
- 2010
- 2009
- 2008
- 2007
- 2006
- 2005
- 2004
- 2003
- 2002
- 2001
- 2000
- 1999
- 1998
- 1997
- 1996
- 1995
- 1994
- 1993
- 1992
- 1991
- 1990
- 1989
- 1988
- 1987
- 1986
- 1985
- 1984
- 1983
- 1982
- 1981
- 1980
- 1979
- 1978
- 1977
- 1976
- 1975
- 1974
- 1973
- 1972
- 1971
- 1970
- 1969
- 1968
- 1967
- 1966
- 1965
- 1964
- 1963
- 1962
- 1961
- 1960
- 1959
- 1958
- 1957
- 1956
- 1955
- 1954
- 1953
- 1952
- 1951
- 1950
- 1949
- 1948
- 1947
- 1946
- 1945
- 1944
- 1943
- 1942
- 1941
- 1940
- 1939
- 1938
- 1937
- 1936
- 1935
- 1934
- 1933
- 1932
- 1931
- 1930
Our Subscribers Can Login And Read Original Page
I Want To Register And Read The Whole Archive
I Want To Buy The Page
SAYFA CUMHURİYET 5 EKİM 2005 ÇARŞAMBA
12 EKONOMI
BORSA 4 EIİM 2ii5
Öıcek) Eıt En Oeşşn Ajtiıto Işiem
t f c s t t t K*ms Oûşük Yûksek bpams 1 (HRy Hacra
"JraertsSVYO -1.50
UaMaıkiDeg
•tanKag*
AıuttıHayaEm*.
A d f c l
Arç*
AımBtacavar
935 940 -3 00 955
91] 970 H 0 0 1C5O
5 2 5 ' 0 5.50 540
• 3 122 1.29 127
1*4 3*4 386 180
•» '36 10* 106
116 31S 3J4 3J4
5X3) 88000 920O0 »1030
S25 525 5.40 S.40
- 65 167 170 168
•i« 446 452 450
Sİ5 940 990 9*0
7 a *80 835 620
5J0 2 30 23* 233
4150 4300 4175
1230 1330 123)
8*0 925 S95
1430 1 1 » 1430
214
825
3i7
325
130
132
i*O
124 126
1140 lli» 116
5950 6250 6150
48.25 SOJO SOİO
5.20 5 40 535
1428368
4608695
931 « 7
36,441785
547*7
'0202*7
398,*61
2643265
2849658
1251226 !
225639
153012.140
14 0263*3
5*801
91251
5354454 |
8374073
643253
100544
506 895
3345,505
3 483.549 ,
2184391
:°C 890 S85
280 2.32 2J0
123 126 125
24 X 2SO0 24J0
1540 16.30 tS*O
1 " -24 ' 19
2.21 2J6 226
436 456 4<6
1730 itso mn>
152 156 ' 5 4
217 225 218
B t t u & U j * 238 239 2<9 24?
BnttıTtUİ 114 318 340 328
MttFUMYat 1170 1140 1210 1170
B«*ac
ulMYa|f»»*!.M 366 374 3*2
BMBrts*l*£ 34.50 31*5 35İ0 3550
~ -•• •• - - 1 2 2
Bt*jÇn«TO ZJO
BomaYap C.92
Sorussr MsınesnnnniHO
Braa
BS-EvA«Mri
Bımtrangv» Oıi
B *
y
OvtasMaaerc*
Boya
•Prrıtas
tanDOııı
DmVatOn
Dnztank
DnzfCam
OctttAntm
OBTHOÜ
D N D V
DnaHoUng
Ottt
DtoDogar
OJBatuS
DogaıButt
DogusOkimcttv
127 124
236 230
032 034 034
1050 1090 1170
4 42 432 4ffi
20100 206.00 204O0
115 122 119
3.94 424 336
8300 9 8 H 8250
24.80 2530 25.X
134 12*
1930 1960
139 138
1400 1190
14 7D 1410
3-2 İ B
124
1930
136
13 5C
258
330
057
031
1140
304
530
3175 3450 3250
1260 14.50
9 60 10.05
037 100
147 1İ2
245 236
785 8 İ 5
434 4 48
175 132
213 218
t 14 117
396 420
4 * 522
1284*90
991079 ,
1418270
13650110
74359
178.154 :
1694 907
2304585
6310*
6İ84S36
402 545
1008'"4
"164295
2*54359
46f55*
431-500
12*9432
295 348
35(992
S=D58
209994
409366
265350
2363823
32616"
150352
209924-
20226*
14801*4
83619"
1-91465
3022*27
876601
212 712
236381*
13-5*1398
3S94"3
10J0 1080 1140 1140
10 70 1060 1130 1070
24.80 2500 25.50 2525
« 7 0 1520 1510
5 45 560 S55
180 128 2 726J01
431 255 '64374
2*2 14İ4 5738JB3
Iffl 553 1022SS
Factt/tFaMcmg 2J0
FKvıDMenneYer 810
F r t S t f 1510 1510 15-40
284 324
710 735
G Ü M J O T
GratBAaal
G f M
130 1S2
760 765 8 X *65
70000 7OC0C 72000 1)500
925 9 3 5 t(X05 1005
115 115 121 1'S
119JB I'S.OO 12000 11700
410 4 1 6 442 422
1340 1380 1360
GMMMan) 290
G*MG»IY0 176
GM*Y*Ot 133
Gidzlplt 104
GMa 210
GaanBMM 107
Gm 2J0
Gtta
y
l-K**« 139
GoUBKjyuroiJ 121
Gooö-Ysar 1320
QHxÇnmı 2280
G S O H & C -r
Otfnhbil 2~5
GumSgorn 2.86
MsEvAIMIen
IfcGMYO
y
hfcYaıat
Hom3Ya.cn.
h B a * M « 1£30J0 15*aJB 1 710 00 1 6S500
&anmQ 935 lö.üo lo.ao 1030
BBaMüKrl 936000 939600 940500 939530
SfhK» 620 620 650 63C
tsGrem 2*2 2 74 2Ü 230
BSMYO 270 268 188 232
»Y«.Olt 146 348 338 154
bttrMrb£« 102 102 TXe 132
SnrDtmrÇciı 236 298 3.06 104
Izocm 655 645 335 545
Itytann *40 *30 *60 730
KatJanrM 038 039 035 034
153 168360
4.57 1026
03*94O0X
21
7
!85
22SJ25322
KmnOunm
KnTctaH
14700 11800 154.30 15230
232 2 76 116 302
138 138 14* 144
50*5 49İ0 54.00 5100
6400 6450 73.00 6650
«H420 418 432 424
230 284 292 238
127 128 134 129
3025 3000 3100 X 2 5
154 358 388 358
034 084 0J7 03*
1430 1490 1560 15.10
414 400 4 2 t 414
340 15086
342 303
435 143
049 5113
cYKOn 119
Çfnrtt 620
• AUıyuus 1330
BİM 231
_ 15
625 615 6.45
1320 14J0 1430
226 239 228
MensaMmsucat
MskGda
Meoıuta
MuOuAHı
ı NraHUdng
' MHoidmg
NHHUn;Prer4
Cfcüua 262
Otok* 540
gysaÇmrto 2480
&RnffiFacL 1İ8
PakBek-MadercSı 518
Pnan 525
PenguBiGcöa '06
PmYaLCM. 1.58
Mtan 725
PnaOfe 448
PtlBİ 234
PraBVeUn 132
PrarSu 133
S Satah v
aync*k
!
Saaro * « r c
Santo Pazartama
22JJ0 2170 22JC 2130
039 102 1Ü6 135
20 96
3600 3525
106 105
3050 3025
1400 1360
500 488
05"
272
635
Yabancılann ilk turlarda elendiği ihalede 2 milyar 770 milyon dolar teklif verildi
Erdemir OYÂK'm• Ereğli işçilerinin
"Satılamaz" sloganlan
eşliğinde yapılan
ihalede, Türk
işadamlanndan oluşan
Ereğli OGG, 10 milyon
dolar yerine 30 milyon
dolarla başladığı açık
arttırmada nefesi
yetmeyerek ikinci oldu.
ANKARA (Cumhuriyet
Bürosu) - Özelleştirme 1da-
resi Başkanlığı (ÖtB) tara-
nndan yapılan Ereğli Demir
Çehk Fabnkalan'nın (Erde-
mir) yüzde 46.12 'sinın özel-
leştirilmesine yönelık ihale-
de en yüksek teklifi 2 milyar
770 milyon dolarla OYAK
verdı. Başbakan RecepTsy-
yip Erdoğan başkanbğuıda-
ki Özelleştirme Yüksek Ku-
rulu (ÖYK) onaylarsa
OYAK yüzde 3.17'lik Tür-
kiye Kalkınma Bankası pa-
yı ıle bırlıkte toplam 2 mil-
yar 960 milyon 362 bin do-
lara (4 katrilyon 13 trilyon
TL) Erdemir'i almış olacak.
ÖlB tarafindan son güne
kadar yen ve saati saklanan
Erdemir ihalesı, dün
16.00'da Ankara Hilton Ote-
Altı talibin vanştığı ERDEMİR ihaksinden Yönetim Kurulu Başkanı \ üdırun Türker (or-
tada) ve Genel Mttdür Coşkun Uhısoy'dan oluşan OYAK eldbi gaJip aynldı. (Fotoğraf: AA)
li'nde başladı. îhalenin ele-
mesiz ilk turunda, şirketin
yüzde 46.12'si için en yük-
sek 2.1 milyar dolarlık teklif
geldi. Elemeli ilk turda Se-
verstal-Mey Ortak Girişim
Grubu (OGG) elenirken fı-
yat 2 milyar 400 milyon 500
dolara çıktı. Ücinci elemeli
turda ıse îhalenin favorile-
rinden gösterilen Hintli Mit-
tal elendi.Üıale Komisyonu
Başkanı ve ÖlB Başkan Yar-
dımcısı Hasan Köktaş, iha-
lede açık arttırmanın 2 mil-
yar 650 milyon dolardan
başlayarak lO'ar milyon do-
larlık dılımlerle yükseltme
yapılacağım söyledi. Açık
artürmanın ilk turunda Ar-
celor elenirken liderliğini
Kibar Holding'in yaptığı
Türk ışadamlan ile sanayı ve
tıcaret odalanndan oluşan
Ereğli OGG, fiyatı 10 mil-
yon dolar yerine 30 milyon
dolar arttırarak dikkatleri üs-
tüne topladı.
OG€ 4. turda çekildi
Ereğli OGG açık arttır-
mamn ikinci turunda da fı-
yatı 20 milyon dolar arttınr-
ken üçüncü turda NTMK
de ihaleden çekildiginı
açddadı. 4. turda OYAK'ın
fiyatı 2 milyar 770 milyon
dolara çıkarması üzerine,
Ereğli OGG de ihaleden çe-
kıldı.
îhalenin OYAK'ta kal-
masının ardından salondan
alkışlar yükseldı. Salonun
havasını, Sevelstal-Mey
OGG'deki şirketlerden
Özaltın Inşaat'ın sahıbi
HavrettinÖzaltm'm "Ney-
se, Ö\AK'm aldığıiyi oldu"
sozlen tanf ettı.Dünkü bor-
sa seansında toplam değe-
ri 3 milyar 223 milyon do-
lar olan Erdemir'in, satışta
oluşan fıyata göre tamamı
6 milyar 6 milyon dolarlık
değere ulaştı.
Böylece OYAK, şirkete
piyasa değerinın yaklaşık
2 katı bedel bıçmiş ol-
du.Erdemir, 2004 yılında
463 milyon dolar kâr et-
mışti. OYAK, şırketi 6.5
yıllık kânna satm almış ol-
du. Erdemır'den gelecek
kâr ıle Türkıye'nın ağustos
ayındakı 24 günlük borç fa-
izi ödenebiliyor. Türkiye
ağustosta 5 katnlyon 88
tnlyon hralıkborç ödemiş-
ti. Türkiye'nin haziran so-
nu borcu ise 243 milyar do-
lar seviyesinde bulunuyor.
SATTIN
VATANI
Işçiler ayaktaydı
Ereğli'den10 otobusle ge-
len Türk Metal Sendikası
üyesı yaklaşık 500 Erdemir
işçisi, Kurtuluş Parkı 'nın
yamnda toplandı.
"Erdemir vatandır, vatan
satılmaz ", "Erdemir 'ı sa-
tanlar, halka hesap vere-
cek "yazılı pankartlar taşı-
yan grup, özelleştirme
aleyhine çeşıtlı sloganlar
atarak Özelleştirme ıdaresi
Başkanlığı önüne yürüdü.
Protestoya, ilköğretım öğ-
rencıleri de pencerelerden
destek verdı. Işçılere sesle-
nen Türk-îş Genel Başkanı
Sahh Kılıç, Telekom, TÜP-
RAŞ, Erdemırgıbı ulke içın
stratejık öneme sahıp ku-
rumlann özelleştınlme
sinin "talıhsızlık " olduğu-
nu iddia ederek "tktidar se-
simızı duymuyor Şu ilköğ-
retım okulundah çocuklar
bile anlıyor. Yuh olsun" de-
di. Turk Metal Sendikası
Genel Başkanı Mustafa Öz-
bek de ozelleştırmenin,
özellıkle AB müzakerelerı-
nin başladığı bu tanhe
denk getırildığini ifade ede-
rek "Bir rüzgâra kapıldılar,
hyamete gıdiyorlar Bunla-
nn sonu çok kötü, ABpa-
lavralarını göreceğiz " diye
konuştu Öteyandanbir
grup TKP'li öğrenci, AKP
Ankara 11 Başkanlığı önün-
de toplanarak Erdemir 'in
özelleştınlmesını protesto
etti. (KORAYAVCI)
Geçmişi
iptallerle dolu
28 Şubat 1960'ta kurulan ve
1965 'te ışletmeye alınan Erdemir
hisselerinin yüzde 2.93'ü
1990'da halka arz edilmiş, yüzde
6.05'i 1994'telMKB'de satdmış-
tı. 1994'te blok satış için ılana çı-
kılan şirketin ihalesi iptal edil-
mişti. Daha sonra 1995'te yenı-
den ihaleye çıkılan Erdemir için
8 yatınmcı kuruluştan teklifalın-
mış, ancak ihale sonuçlandırıl-
mayarak yıne ıptal edilmışti.Er-
demir hisselerinin blok satışı için
1997'de tekrar ilana çıkılırken bu
ıhale de ıptal edılmekten kurtu-
lamamıştı. Bu arada, İSDE-
MtR'de bulunan yüzde 100 ora-
nındaki ıdare hissesi 50 milyon
dolar bedel üzerinden 2001'de
Erdemir'e devredilmişti.
OYAK Genel Müdürü Coşkun Ulusoy, destekleyenlere teşekkür etti
Tapu vermek isteyen vardı'
• Erdemir gibi kıymetli bir varlığı daha ileriye götürmeyi
ümit ettiklerini dile getiren Coşkun Ulusoy, ödeme
konusunda başka tekliflerin gelip gelmeyeceği konusuna
bakacaklannı dile getirdi.
Ekonomi Senisi - Erdemir'in
yüzde 46.12'lık bölümünün özel-
İeştinlmesme ılişkin ihalede, 2
milyar 770 milyon dolar ile en
yüksek teklifi veren OYAK Yöne-
tim Kurulu Başkanı Yıkbnm Tür-
ker, îhalenin hukuken henüz so-
nuçlanmadığını hatırlatırken en
yüksek teklifi verdikleri için mutlu
olduklannı söyledı.Bu arada ko-
nuşmamn ardından, TOBB Başka-
nı Rifat Hisarcıktaoğlu ve Ereğli
Ortak Girişim Grubu üyeleri, Tür-
ker ve OYAK Genel Müdürü Coş-
kun Uhısoy'u tebrik etti.
•îkri noktalara taşıyacağız'
OYAK Genel Müdürü Coşkun
Ulusoy da ihale öncesinde kendile-
rine gösterilen destek nedeniyle
Türk milleti ve OYAK üyelerine
teşekkür etti.îhale sürecinde her-
kesten büyük destek gördüklerini,
telefon ve fakslarla vatandaşlardan
destek mesajlan aldıklarmı kayde-
den Ulusoy, özellikle evmin tapu-
sunu vermek isteyen, ancak ısmini
hatulayamadığı bir hanıma da te-
şekkür etmek istediğini kaydetti.
Sonucun hayırlı olmasını dileyen
Coşkun Ulusoy, "Oradaki laymet-
n varlığı, ümit edhorum daha ileri
noktalara taşıyacagE" diye konuş-
tu. Coşkun Ulusoy, ödeme konu-
sunda birtakım çahşmalar yapıldı-
ğını belirterek "Fakat oluşan fîyat,
Türkiye'ye yöneük olarak geüşen,
değişmekte olan konjonktür çerçe-
vesinde, yeni açıhmlar oiup oimaya-
cağmı da değeriendireceğiz. Başka
tekliflerin gelip gelmeyeceği husu-
suna da bakacağız" dedi.
Önceta En En
I t e U K^ıns Dûşûk Yüksek
Oejsm «ğritt tşfem
b p n ; S OrtFty. Hacnı
056
268
680
26 75 26 X
178 170
560 560
530 560
115 1 10
174 15*
039 12J06.739 ,
099 "108156 ,
2990 4030J03 '
1345 899479 ,
4S4 362*58 |
056 '50.168
m 39031
668 5307378
1İ3S 36Ö934
172 39*360
542 5490.971
55" 3.163.064
I'O 1021918
167 4479257
"52 135,613056
4.5! 81929451
2*2 168470
•36 T6646
1 » 334665
263 3169015
2.74 343642 '
-48 566205 ,
89536,002 ,
1379758 i
638716 ,
1027416 |
316567 .
' TııtfttvaYotoı
1
TütTr*fr
i ükKottsyoı
730
6-80
272
545
'60
211
506
043
28
740
685
276
545
'05
3İ2
565
167
220
524
045
780
735
23)
550
165
2.14
500
043
6.S
092
312
142
119
762 15X67372
596 3.958,583
292 861050
5.53 3X13 496
164 '368625
VI '273894
514 28.509533
042 970730
72725Uw»Cîn»rto
VAfFfİKr
Vsiof (^sıt
VaMGMYO
va(rfva.C>
4
VaMoTeksS
Vanat
Va*YaıCn
VsM
V»nKagl
YapıKndFn Kr
Y*>XlHtKDratOM
Yap Kred Sgma
Y^> Kmi Yat Ort
Yap«KntBank
"atas
YattmFfiYatM.
YazcirHoking
Yjia
Zırtj&ier,
278
432
1210
286
364
593
211
368
484
089
266
TO37
2*0
127
575
139
1*9
3225
148
560
2. ULUSAL
BirBıMflreucst
431
234
430
1230
230
370
5.40
2.16
3.64
436
039
264
168
286
126
5.70
139
17S
3230
1 4"
590
236
450
•300
332
396
530
251
3*6
500
034
286
402
280
130
S3S
130
136
3475
132
6.45
PAZAR
436
1B*
432
139
230
430
1150
236
334
5.45
£5'
368
436
030
2İ4
1*8
270
127
530
146
132
3425
148
645
4 74
185
43!
-046
331
350
824
268
1620
289
112
-0 75
107
037
504
16!
620
1518
149
221
231
440
12.50
236
332
5i3
235
3*0
432
031
2.68
175
272
127
1742,725
•338024
343631
8-1047
175291
2*9171
2346488
225327
2632* 733
1459337
34758-
9*0284
536*56
900285
5,80 267 630.^52
143
131
342-
149
626
4 71
186
600,585
4*13S0
3043328
165034
6415686
36' 106
1511
ÜTiszFB
SebrPfc
SetoM*
T EtoromSarK
T bfcnra Bar*
ISXB
TaçYatCM
(Tareas
Tetatbı*
Tesconpa
TnKutsan
!
ToiB(k> F*
Topnfc Rn »
T « S
330 330
1690 1710
115 116
630 625
430 478
140 340
1830 1790
119 1 8
655
498
458
1000
:
' BoyaanT*ai
0
118
630
'82
450
980
210: 20TI
1095 10.95
35.00 & 5 0
210 204
168 268
332 326
448 444
500 490
114 111
1093
534
1392 753
'5535Î694
! '3175'368
CSTIB LoEbk Hz
Doguar
GaüYatCrt.
feflfc MatbsBcft
UsguBoya
MstBntur UltfoHı
Petrokant Tırnm
Sonne: Pamudu
SeteFn Kr
Cözaftı
636
2 41
585
164
134
nlo*050
535
238
2740
13*
131
0*9
670
24t
565
166
136
'200
525
23!
S5C
'38
132
072
Pazan
toana EmoneKan*. 093
EGSGJ^YO ı
RafcsBetar*
Tranaurt Hokl
048
035
079
5.70
035
035
0«
057
036
Yeni Ekofioml
AneT*tem
FbstUan
T10
239
406
240
735
2.48
620
173
236
7500
5.70
32C
2825
146
203
083
132
031
039
036
S85
248
570
169
206
7230
525
306
2700
141
loi
079
096
051
039
037
Pazan
420
245
412
142
230
236
335
537
213
18*
268
•146
292
524
323
625
727
571
049
'26
685
245
580
170
102
*3D4
535
306
2715
141
139
079
037
030
0İ8
037
411
241
235034
198391
389683
240363
3143303
990 635
'79363
'314599
161687
1823"
•33S343
121609
5397
180278
114455
104321
3491315
809334
•iviz EFEITİF
1 ^BD Dolan
I Danımaıka Kronu
1 Avro
1 lngılız Sterlını
1 İsvıçre Frangı
1 Isveç Kronu
1 Kanada Dolan
1 KmetfDınan
l Norveç Kronu
] SuA Aıb Rıyalı
100 Japon Yeni
l Yeni tsra.il Şekeiı
13368
10187
0 21362
1 5943
2 3481
l 0262
0I70O9
l 1451
4 53%
020I92
0 35736
I 16"5
13432
1 0254
0 21467
16020
2 3604
1.0328
017186
1 1503
4.5994
0 20328
0 35800
1 1753
13359
10140
02134-7
15932
2 3465
10247
01699"
1 1409
4.4715
020178
0 35468
1 1632
0 28268
13452
10316
021516
16044
2 3639
10343
0P226
1 1547
4 6684
0 20375
0 36069
1 1798
029^18
ÇAPRAZ lURLÜR
lABDDclan
13099 MnlpDllta
62670 DııımaıtabMi
13005 biçrtftırçı
78157
11677
6.6076
37520
1Eın 11937 UOOolan
1faqS 17573 AIO Dolan
1IflqtD34242UDDoHn
IEÜIEIT PİTAI*
(YTL) «JŞ SATIŞ
ABD Dotan 13*50 1350C
km 15050 16110
IngfeSterfcı 23SC 23850
bnpıFfiç 13250 1 ötOO
MAfarMn 20.15 2025
CmMHa 132.00 :35.X
(ECElll FIİILEI
SÖYLEŞİLER
KORKUT BORATAV
IMF'den Dünyaya
Bakışlar
"Küresel dengesizliklerin artan düzeyi ve dağılı-
mı orta dönem için temel bir risk taşımaktadır. Bu
dunımun olumsuz sonuçlan bugüne kadar sınırlı
kalmıştır. Zira, dolann değer yitirmeye başladığı
2002'den itibaren yabancı yatınmcılar uğradıklan
çok büyük değer kayıplanna rağmen herhangi bir
riskprimi talep etmeden dolariı vahıklannı daha da
arttırmışlardır. Sonsuza kadar sürdürûlemeyecek
olan bu hayırhah durum ne zaman son bulacaktır?
En doğrusu bu soruyla hiç uğraşmamak olacaktır."
Bu ılgi çekici paragraf, IMF'nin eylül ayında ya-
yımlanan World Economic Outlook başlıklı yayının-
dan alındı. Bu uluslararası kuruluş, heryılın eylülün-
de bırı ekonomi, dığeri ("Global Financial Stability
Report" başlığı altında) fınans ağırlıklı ikı rapor ya-
yımlar. Iktısatalanındadünyanın en zengin bilgi ban-
kası bu raporiarı yazanların emrındedir. Aynca, her-
kesın bıldiği gibi IMF günlük hayatımızı da yönlen-
diren egemen iktısat soyleminın etkili ve güçlü bir
temsılcısıdır.
Böyle olunca, dünya ekonomısının geleceğı üze-
rinde IMF, "işlerin ne zaman kötüye gideceğıni ba-
na sormayın" anlamına gelen "asabi" ifadeler ku-
lanıyorsa bunları cıddiyetle mercek altına almak ge-
rekıyor. Ben de bu yazıda bu işi yapmaya başlaya-
cağım.
•••
önce IMF'nin "artan küresel dengesizlikler" der-
ken ne kastettığını ve bulgulannı gözden geçırelim.
Bu raporlardan kaynaklanan yorumlar, degeriendir-
meler yapıldı. Yine de bılınenı (bırkaç ek vurgu ya-
parak) tekrartamakta yarar var:
Dünya ekonomısındekı dengesizliklerin kaynağın-
da ABD'nın can ışlem açıklannın yer aldığı IMF ta-
rafından da kabul görüyor. Evet, Amerikan ekono-
mısinın dış açıklan yeni bir durum değildir. Ancak,
bu olgunun boyutu ve finansmanı son yıllarda çok
değışmıştır.
IMF'nin 2005 öngörülenni on yıl öncesiyle karşı-
laştıran aşağıdaki tablo meydana gelen değışmeyi
ortaya koyuyor. Tabloda "Güney" başlığı altında
topladığımız grup IMF'nin "yükselen piyasalar ve
gelişmekte olan ekonomiler" diye adlandırdığı ülke-
lerden Rusya'yı, Orta ve Doğu Avrupa'yı çıkararak
ve Güney Kore, Hong Kong, Israıl, Sıngapur ve Tay-
van'ı ekleyerek oluşturulmuştur. "Eksi" rakamlann,
(mal, hızmet tıcaretı ile ücret, faız, kârtransferlerinın
bılançosundan oluşan) carı ışlem açığını, "artı"\ann
ıse carı fazlalan gösterdiğını de hatırlataiım.
Ana Ülke Gruplannın Caıi Işlem Dengeleri
ABD
Euro Bölgesi
Dığer Zengınler
'Güney'
Kayıt Dışı ve Dığer
* Flakamlar Milyar dolar
1995
-105.8
50.9
106.8
-95.3
52.4
2005
-759.0
46.7
204.1
444.8
63.4
• ••
1995'te de dolann ayncalıklı konumu sayesinde
ABD tahvil basarak dış dünyaya karşı açık verebiliyor-
du; ancak bu durum dünya ekonomisının dengeleri-
ni fazla bozmadan hazmediliyordu. Zıra, sadece ABD
değıl, azgelişmiş ekonomilerde kronik dış açıklar ver-
mekteydıler. Yatınm gereksınimleri (ve tutkulan) yük-
sek, yoksulluktan dolayı iç tasamjflan düşük olan bu
ülkelerın büyüyebilmesı dış açıklarla mümkün oluyor-
du. Bu açıklar da ABD dışındakı gelışmış ekonomile-
nn dış fazlalan (sermaye ıhracı) ıle kapatılıyordu.
Sonrakı yıllarda ABD'nın hızla tırmanan dış açık-
lan, dunya ekonomısının dengelenni tamamen de-
ğıştirmıştir. IMF'nin son finans raporu, bizim tablo-
da "Güney" diye adlandırılan grubun (yani dünya
ekonomısının göreli yoksullarının) 2000'den bu ya-
nanef sermaye ihraç eden bir konumagırdığını gös-
teriyor. Yukandaki tablo ıse 2005'te ABD cari ışlem
açıklannın yüzde 59'unun "Güney"in fazlalanyla kar-
şılanacağını öngörüyor. 445 milyar dolarlık bu fazla-
nın 180 mılyannın (Çin dahil) beş Asya ülkesinden
kaynaklandığını da aynca belirtelim.
Dünyanın en zengin ekonomisınin, yoksullann ta-
sarruflannabağımlıhalegelmesindepatolojıkbırdu-
rum olduğu açıktır. IMF'nin "küresel dengesizlikler"
diye adlandırdığı bu durumun ardında, üçüncü dün-
ya merkez bankalannın ABD Hazınesi'nin düşük fa-
izlı bono ve tahvillerini, dolann ucuzlamasına rağmen
biriktirmeye devam etmeleri olmuştur. IMF bu ucuz
ve düşük getırıli kâğıtlaraduyulan "iştah"m son bul-
masını kaçınılmaz görüyor.
O zaman neolacak? Bugünün dengesizliklerinı gi-
derecek "düzelme", yumuşak mı, sert mi gerçek-
leşecek?
Tartışılan olasılıklan ilende gözden geçirmek
üzere...
YATIRIM FONLARI 4 EKİM 2005
FanM F«k Fon«dı OünkûFiyat Fark
U28
001
D»J!s.20ABorY*
0.322615
« 2 A J 3 C , 0028238
Koçar* A i Bar*. J30EK 0533834
0052354
DJ145505
0013*36
0021748
11*' 0*5
CL554517
0-38STB
1023128 101'84
01U59
0=83355
"409010
•3-5034
0184068
0JE47S
023"8
0370936
CC0052
20414133
0*80489
1059449
J '7
0 -
0058755
0511716
1586625
11
1111740
•7.915197
0051468
1145733
1-33906
16127*3
0.'42«
0029101
17'1971
0*6213
1
'7482
0 304052 01»
1467032 012%
GfaMMnNKannaHızrRK 1037020 009%
14240386 105%
0204520 100%
c.)u$3s ıom
GkoalMirıAlKanıa 0031340
1
1UK371
1709163
5156796
27OTS
0027900
95*0450
FcnAdı
~5â '
DMûRyat F»t FonAet
38*91
T
-012%
, ,, Iİ00120*- - a * »
hafY4HD«l OÜ23709 -013%
ta Yat [T*Ct F *o« Yoa Dşfi. 1020114 413%
ı SÖ2. Ba*. â ı j * Y t 101098M15%
6 Ûı.'JâyYon.D? 1238552 416%
- " •1008888 -016%
21JHSM v n
•119%
İ303S61 ""'"
OJH%
25.4S1-85
1017971
1017976
•artaııBreraLJa 5J11455
ftşiaLMer.DÂpiJct 1013592
SBBTRIBB . .
Teteabânt ıBıUat 5İ5O07-
•fiBCBrtftJ* -8.51107-
2431866'
1 3
•110%
•110%
•011%
•112%
-0.12%
-0-2% 15S26563
»B»fSTeteafW04 0096947 01'S
îrt«F«ftn)lan
TJBtlım) 0010306 11
,.. . 0203142 190%
G m B a n . 5 ı Y ! W Î023397 360%
WEf3 «18440 1 0 %